نوزاد 11 ماهه

چه شخصیت بانمکی! حالا که نوزادتان 11 ماهه شده، احتمالا متوجه شده اید که شخصیت او بیشتر خودش را نشان می دهد. ممکن است متوجه شوید که نوزاد 11ماهه تان بیشتر آرام و بی حاشیه است یا برعکس، پرانرژی و پرهیجان! اما به یاد داشته باشید که او هنوز در حال رشد و کشف علایق و ترجیحات خودش است. نوزاد در این سن مشغول یادگیری، مشاهده (و البته امتحان کردن!) و فهمیدن واکنش مناسب نسبت به اتفاقات اطرافش است.

در واقع، احتمالا تاکنون جنبه های متفاوتی از خلق وخوهای او را دیده اید؛ گاهی خجالتی و گاهی مستقل. و البته ممکن است این تغییرات حتی در طول یک روز هم دیده شود! با گذشت زمان، شخصیت کودک بیشتر شکل می گیرد و روشن تر می شود.

شما تنها یک ماه با جشن تولد یک سالگی او فاصله دارید! و چه سفر هیجان انگیزی را پشت سر گذاشته اید. با گذشت تقریبا یک سال از والد بودن، ممکن است از اینکه هنوز هم نگرانی ها و سؤال های زیادی دارید تعجب کنید (کاملا طبیعی است نگران باشید).
اما واقعا برنامه خواب نوزاد 11 ماهه باید چگونه باشد؟ آیا برای تغذیه او برنامه ای مشخص وجود دارد؟ و چه فعالیت هایی را باید در برنامه روزانه تان بگنجانید؟ ما اینجاییم تا به شما کمک کنیم زندگی با یک نوزاد 11 ماهه را بهتر مدیریت کنید. در ادامه همه جزئیات را برایتان آورده ایم.

نکات کلیدی مرحله رشد نوزاد 11 ماهه

• فرزند شما دیگر زیاد هم نوزاد محسوب نمی شود در ۱۲ ماهگی رسما وارد دوران نوپایی می شود. اگر قصد دارید جشن تولد یک سالگی برگزار کنید، الان وقت آن است که دعوت نامه ها را بفرستید. (نگران نباشید، او همیشه کوچولوی شما خواهد ماند!)
• کودک مستقل شما ممکن است این ماه بدون کمک بایستد یا حتی فقط با گرفتن دستان شما. قدم بعدی؟ برداشتن اولین قدم!
• اگر هنوز در حال شیر دادن هستید و به فکر از شیر گرفتن کودک افتاده اید، بیش از حد نگران نباشید؛ تا اینجا فوق العاده پیش رفته اید! هر مادری و هر کودکی شرایط خاص خودش را دارد، پس با آرامش و طبق حس خودتان پیش بروید.

رشد نوزاد 11 ماهه

نوزاد 11 ماهه چقدر باید وزن و قد داشته باشد؟
میانگین وزن برای نوزاد 11 ماهه دختر حدود 8.7 کیلوگرم و برای نوزاد 11 ماهه پسر حدود 9.4 کیلوگرم است. میانگین قد هم برای دختران 72.9 سانتی متر و برای پسران 74.4 سانتی متر است.

در این سن، نوزاد معمولا هر ماه حدود 1.2 سانتی متر قد می کشد و در هر هفته بین 85 تا 140 گرم وزن اضافه می کند. اما با فعال تر شدن و افزایش تحرک نوزاد، ممکن است این روند رشد کمی کندتر شود. بنابراین ممکن است متوجه شوید که کودک شما به اندازه گذشته وزن اضافه نمی کند.

اگر نگران رشد کودک هستید، حتما با متخصص کودکان مشورت کنید. رشد هر نوزادی با دیگری متفاوت است و ممکن است جهش های رشدی او در زمان های متفاوتی اتفاق بیفتد. اما همیشه بهتر است برای اطمینان، بررسی های لازم انجام شود.

توانایی ها و مراحل رشد نوزاد 11 ماهه

احتمالا از خودتان می پرسید که نوزاد 11 ماهه باید چه کارهایی بلد باشد؟
یادتان باشد که هر کودکی مسیر رشد خودش را دارد. پس اگر کودکتان با دیگر نوزادهای گروه بازی یا دوستانتان متفاوت است، نگران نباشید.
با این حال، اکثر نوزادان 11 ماهه در این مرحله در حال ایستادن، راه رفتن با گرفتن وسایل، خزیدن و کشف همه چیز هستند!

خزیدن: احتمالا نوزاد شما در خزیدن مهارت بیشتری پیدا کرده است. این روش اصلی جابه جایی اوست تا وقتی که چند ماه بعد ناگهان متوجه شود راه رفتن سریع تر است! اگر هنوز کودک تان نمی خزد، نگران نشوید و با پزشک مشورت کنید. برخی نوزادان حتی مرحله خزیدن را رد می کنند و مستقیم شروع به راه رفتن می کنند.

راه رفتن با کمک وسایل (Cruising): ممکن است کودک شروع به گرفتن وسایل خانه و حرکت در اطراف کند. برخی از نوزادان جسور حتی ممکن است وسایل را رها کنند! (یعنی ایستادن مستقل!)

ایستادن: ممکن است کودک بدون کمک یا با گرفتن دستان شما بایستد. قدم بعدی؟ راه رفتن!

راه رفتن: گرچه بیشتر نوزادان تا حدود 13 ماهگی شروع به راه رفتن نمی کنند، اما تعدادی هم هستند که زودتر از موعد قدم برمی دارند. پس خوب مراقب کوچولوی پرجنب وجوشتان باشید؛ ممکن است به زودی در خانه یک راه رونده کوچک داشته باشید!

اشاره کردن: نوزاد می تواند اشیاء را تشخیص دهد و وقتی از او می پرسید کجاست، با انگشت نشان دهد. همچنین ممکن است برای جلب توجه شما به چیزهایی که برایش جالب است، اشاره کند.

حرف زدن: احتمالا تاکنون شنیده اید که نوزادتان کلماتی مثل “مامان” یا “بابا” را به زبان آورده.
اما نوزاد 11 ماهه چه کلمات دیگری باید بگوید؟ خیلی ذهنتان را درگیر نکنید کلمات بیشتری در راه اند. تا یک سالگی، بسیاری از نوزادان بین 1 تا 3 کلمه بلد هستند.

رشد حسی نوزاد 11 ماهه

• کودک می تواند به خوبی ببیند و چهره ها را از فاصله حدود 6 متری تشخیص دهد.
• کودک می تواند به راحتی اجسام متحرک را دنبال کند.
• کودک با دقت گوش می دهد و حالا حس شنوایی او با بینایی اش هماهنگ شده است. یعنی هم زمان نگاه می کند و گوش می دهد و با این روش، بیشتر از دنیای اطرافش یاد می گیرد.
• انگشتان کودک همیشه به سمت چیزهای خطرناک می روند! او دلش می خواهد همه چیز را لمس، فشار یا حتی پاره کند! در اینجا، رنگ انگشتی های ایمن یا مجله های قدیمی می توانند حسابی سرگرمش کنند.

دکتر رابرت کوئلین، متخصص کودکان می گوید:

“قشقرق های کودکانه در زمانی که بچه در حال یادگیری حرف زدن است، کاملا طبیعی هستند. آن ها در این مسیر ممکن است احساس نارضایتی کنند. صبور باشید و در صورت لزوم درخواست های خود را تکرار کنید.”

سلامت نوزاد 11 ماهه

با نزدیک شدن به تولد یک سالگی، احتمالا سوالات زیادی درباره سلامتی نوزادتان دارید. در ادامه، موارد مهمی را که در این سن باید به آن ها توجه داشته باشید بررسی می کنیم:

مشکلات گوارشی نوزاد

در این سن که غذاهای جدید وارد برنامه نوزاد می شوند، بروز مشکلاتی مثل نفخ یا رفلاکس کاملا طبیعی است. اما اگر نوزاد دچار اسهال یا استفراغ شد، مهم ترین نکته حفظ آب بدن اوست. در صورت مشاهده نشانه های کم آبی، حتما با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید.

همچنین اگر مدفوع نوزاد سخت و گلوله ای یا به رنگ های قرمز، سیاه، سفید، خاکستری یا شبیه خاک رس بود، یا اگر نوزاد با جمع کردن پاها و گریه های شدید و غیرعادی درد شکم را نشان می داد، این ها از علائم هشداردهنده ای هستند که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند. در صورتی که این مشکلات همراه با تب یا به صورت مزمن باشند، پیگیری پزشکی ضروری است.

بیماری دست، پا و دهان

این بیماری ویروسی بسیار مسری است و اغلب در میان کودکان خردسال در مهدکودک ها شیوع پیدا می کند. علائم آن 3 تا 6 روز پس از مواجهه با ویروس ظاهر می شوند و شامل زخم های دهانی، تب و جوش یا دانه هایی روی دست و پا هستند.

این علائم ممکن است برای نوزاد بسیار ناراحت کننده باشند. می توانید طبق توصیه پزشک، برای کاهش درد از استامینوفن استفاده کنید. اگر علائم شدید یا طولانی مدت شدند، حتما به پزشک مراجعه نمایید.

آلرژی نوزاد

آلرژی های فصلی مانند حساسیت به گرده، چمن یا گیاهان معمولا در نوزادان دیده نمی شوند و با گذشت زمان بروز می کنند. اما اگر در فصل آلرژی، متوجه آبریزش بینی، گرفتگی یا چشم های اشک آلود شدید، بهتر است با پزشک تماس بگیرید.

در این سن، نوزادان ممکن است به غذاها، داروها یا نیش حشرات واکنش آلرژیک نشان دهند. این واکنش ها ممکن است بلافاصله یا حتی چند ساعت تا چند روز بعد از تماس بروز کنند و علائمی مانند:

• عطسه، گرفتگی یا آبریزش بینی
• چشم های قرمز، خارش دار و اشک آلود
• سرفه یا خس خس سینه
• جوش یا راش قرمز و خارش دار
• درد شکم، اسهال یا یبوست
• تشدید علائم آسم یا اگزما

را شامل شوند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، سریعا با پزشک تماس بگیرید.

در موارد نادر، واکنش آلرژیک ممکن است شدید باشد و به شوک آنافیلاکتیک منجر شود. اگر متوجه تورم صورت یا لب ها یا مشکل در تنفس شدید، فورا با اورژانس تماس بگیرید یا به نزدیک ترین مرکز درمانی بروید.

خشکی پوست نوزاد

اگر پوست نوزاد خشک شده، می توانید با رعایت این نکات به بهبود آن کمک کنید:

• حمام را به زیر 10 دقیقه و با آب ولرم محدود کنید.
• از صابون های معطر، کف دار یا حباب زا استفاده نکنید.
• پس از حمام، نوزاد را با حوله نخی به آرامی خشک کنید (نه با مالش).
• بلافاصله پس از حمام، زمانی که پوست هنوز کمی مرطوب است، از مرطوب کننده بدون بو و ضدحساسیت استفاده کنید.
• استفاده از دستگاه رطوبت ساز (بخور سرد) در اتاق نوزاد نیز می تواند کمک کننده باشد.

در برخی موارد، آنچه به نظر خشکی پوست می آید، ممکن است اگزما باشد. اگزما حدود 25٪ جمعیت را درگیر می کند و در 60٪ موارد، اولین علائم آن در سال اول زندگی بروز می کند. اگر متوجه نقاط قرمز، زبر و تحریک شده روی پوست نوزاد شدید که با کرم های معمولی برطرف نمی شوند، با پزشک متخصص اطفال یا پوست مشورت کنید تا برنامه ای مناسب برای مراقبت پوستی کودک تنظیم شود.

ویزیت و واکسن های نوزاد 11 ماهه

اگر نوزاد شما تا به اینجا طبق برنامه، معاینات و واکسن هایش را دریافت کرده، در ماه یازدهم نیاز به ویزیت خاصی نیست. ویزیت بعدی در دوازده ماهگی خواهد بود. بنابراین فعلا خبری از واکسن جدید هم نیست (مگر اینکه عقب افتادگی ای در برنامه وجود داشته باشد).

در این ماه، مراقب رشد و پیشرفت نوزاد باشید. بیشتر نوزادان تا یک سالگی:

• برای خداحافظی دست تکان می دهند
• برای ایستادن خود را بالا می کشند
• به کمک وسایل خانه راه می روند (اصطلاحا cruise می کنند)
• از لیوان باز (با کمک بزرگ تر) آب می نوشند
• به دنبال اشیای پنهان می گردند (مثلا اسباب بازی که پشت کمرتان پنهان کرده اید)

تغذیه نوزاد 11 ماهه

در این سن، نوزاد شما کم کم به یک خورنده ی واقعی تبدیل شده و انواع غذاهای جامد را امتحان می کند. اما همچنان، شیر مادر یا شیر خشک باید منبع اصلی تغذیه اش باشد.

نوزاد 11 ماهه چقدر شیر خشک باید بخورد؟

اگر از شیر خشک استفاده می کنید، روزانه حدود 3 تا 5 وعده، هر وعده بین 180 تا 240 میلی لیتر شیر خشک برای نوزاد کافی است.

در صورت شیر دادن با شیر مادر چطور؟

اگر نوزادتان را با شیر مادر تغذیه می کنید، معمولا روزی 3 تا 5 بار شیردهی کفایت می کند. برخی مادران تصور می کنند که باید در نزدیکی یک سالگی، شیردهی را قطع کنند. اما بهتر است بدانید فواید شیر مادر حتی در سال های نوپایی هم ادامه دارد.

آکادمی متخصصان کودکان آمریکا (AAP) توصیه می کند که تا 2 سالگی، همراه با تغذیه متنوع و مغذی، به شیردهی ادامه دهید.
البته این یک انتخاب شخصی است و باید آنچه را که برای شما و نوزادتان مناسب تر است انتخاب کنید.

آیا می توان شیر گاو را به نوزاد 11 ماهه داد؟

پزشکان توصیه می کنند تا پایان 12 ماهگی صبر کنید. بعد از تولد یک سالگی، دستگاه گوارش نوزاد به اندازه ای بالغ شده که می تواند شیر گاو را تحمل کند. از آن زمان می توانید شیر کامل (پرچرب) را به تدریج جایگزین شیر خشک یا شیر مادر کنید.

برای شروع، می توانید شیر گاو را با شیر قبلی (شیر مادر یا شیر خشک) ترکیب کرده و به تدریج مقدار آن را افزایش دهید. اگر نوزاد با طعم شیر گاو مشکل داشت، این روش کمک می کند راحت تر به آن عادت کند. اما اگر طعم آن را دوست داشت، می توانید مستقیما از فنجان یا شیشه  شیر، شیر گاو کامل به او بدهید.

خواب نوزاد 11 ماهه

در این سن، نوزاد شما حسابی فعال شده و این یعنی ممکن است شب ها هم پرجنب وجوش تر از قبل شود! یکی از مسائلی که ممکن است با آن روبرو شوید، پسرفت در خواب (Sleep Regression) است. این حالت طبیعی است و معمولا به خاطر جهش رشدی، دندان درآوردن یا اضطراب جدایی رخ می دهد.

برای اینکه خواب نوزاد به روال طبیعی برگردد، به یک برنامه خواب منظم و آرامش بخش شبانه پایبند باشید. فعالیت هایی مثل حمام آب گرم، ماساژ ملایم، خواندن لالایی یا کتاب ساده می توانند بخشی از این روتین آرامش بخش باشند.

یادتان باشد: هرچه زمان خواب زودتر باشد، بهتر است! دیر خواباندن کودک معمولا باعث بدخوابی یا بیدار شدن های مکرر شبانه می شود.

برنامه خواب نوزاد 11 ماهه

در این سن، نوزاد 11 ماهه معمولا در مجموع حدود 13 تا 14 ساعت در شبانه روز می خوابد.
از این مقدار:

• حدود 10 تا 11 ساعت خواب شبانه است.
• در طول روز، دو نوبت چرت (جمعا حدود 3 ساعت) دارد.

هرچند هر نوزاد الگوی خاص خود را دارد، اما ثبات در برنامه خواب کلید داشتن کودک شادتر و والدینی آسوده تر است.

برنامه و روتین روزانه نوزاد 11 ماهه

نوزاد 11 ماهه شما حالا حسابی کنجکاو و بازیگوش شده و روزهایی پر از فعالیت دارد! هرچند برنامه روزانه کودکان در این سن ممکن است با هم متفاوت باشد، اما یک روتین رایج و پیشنهادی برای نوزاد 11 ماهه می تواند چیزی شبیه به این باشد:

نکته کلیدی در این سن، ثبات در روتین روزانه است. کودکانی که روتین منظمی دارند، معمولا بهتر می خوابند، تغذیه بهتری دارند و خلق وخوی آرام تری از خود نشان می دهند.

فعالیت هایی برای نوزاد 11 ماهه

در این سن، نوزاد شما تقریبا هیچ وقت یک جا نمی نشیند! او همیشه در حال کشف دنیای اطراف است. برای لحظاتی آرام اما سرگرم کننده، می توانید از این ایده ها استفاده کنید:

بازی کنید

اگر به دنبال فعالیتی برای سرگرم کردن نوزاد 11 ماهه هستید، بازی دالی موشه را با شکل های متنوع امتحان کنید. مثلا پشت در قایم شوید یا پتو را روی سرتان بیندازید و بگذارید نوزاد آن را کنار بزند.

موسیقی گوش دهید

با هم آهنگ گوش کنید و آواز بخوانید! این کار برای تقویت زبان آموزی نوزاد فوق العاده مؤثر است و ارتباط عاطفی را نیز عمیق تر می کند.

اسباب بازی های لمسی

از اسباب بازی هایی استفاده کنید که مهارت های حرکتی و شناختی نوزاد را تقویت می کنند؛ مانند اسباب بازی های حسی یا میزهای فعالیت.

تمرین راه رفتن

استفاده از اسباب بازی های هل دادنی (Push Toys) برای چند دقیقه در روز می تواند به نوزاد در تقویت اعتماد به نفس در راه رفتن کمک کند. فقط دقت کنید که این با واکرهایی که کودک داخل آن قرار می گیرد فرق دارد؛ چراکه آکادمی اطفال آمریکا استفاده از واکرهای نشسته را توصیه نمی کند.

نکات مهم برای والدین نوزاد 11 ماهه

با نزدیک شدن به تولد یک سالگی نوزاد، هم او و هم شما وارد مرحله ای تازه می شوید. در ادامه، چند نکته مفید برای مراقبت بهتر از خود و فرزندتان آمده است:

توصیه هایی برای مادران در دوران پس از زایمان

• یادتان نرود که هنوز در دوران پس از زایمان هستید. طبیعی است که بدن تان مثل قبل نباشد. روی تقویت عضلات شکم و کف لگن کار کنید. در صورت نیاز از یک متخصص توان بخشی کف لگن کمک بگیرید.
• سلامت روان تان را جدی بگیرید. سلامت روحی والدین مستقیما روی سلامت فرزند تأثیر می گذارد. اگر با اضطراب یا افسردگی پس از زایمان دست و پنجه نرم می کنید، حتما با پزشک یا مشاور صحبت کنید. گاهی درد دل با یک دوست یا یکی از اعضای خانواده نیز می تواند آرامش بخش باشد.

نکات مراقبتی نوزاد 11 ماهه

• ترک شیشه شیر: اگر هنوز شروع نکرده اید، کم کم نوزاد را از شیشه جدا کرده و به استفاده از لیوان آموزشی یا لیوان معمولی عادت دهید. این تغییر باید تدریجی باشد؛ مثلا فقط هنگام خواب شیشه بدهید و در سایر مواقع لیوان را جایگزین کنید.
• معرفی لیوان معمولی: استفاده از لیوان معمولی از سن پایین باعث تقویت هماهنگی دست و چشم نوزاد می شود، حتی اگر کمی ریخت وپاش به همراه داشته باشد.
• تقویت رفتار مثبت: به جای تذکر هنگام رفتارهای اشتباه (مثل پرت کردن غذا)، رفتارهای درست را تشویق کنید. یک لبخند، کف زدن، تحسین کلامی، دادن اسباب بازی مورد علاقه یا حتی رقص با نوزاد می تواند تأثیر فوق العاده ای داشته باشد.
• آمادگی برای تولد یک سالگی: درباره محل برگزاری جشن (داخل خانه یا فضای باز)، تعداد مهمان ها، نوع خوراکی ها (حتما مناسب کودکان هم باشد)، تم تولد، تزئینات و کیک تصمیم بگیرید. اگر هدیه های زیادی انتظار دارید، فضای خانه را برای نگهداری آنها آماده کنید!

سوالات متداول