نوزاد 10 ماهه

احتمالا زندگی این روزها کمی شلوغ و پرهیاهو است، چون حالا با کودکی طرف هستید که کم کم قرار است راه بیفتد. تماشای رشد و پیشرفت روز به روز نوزاد 10 ماهه تان بسیار لذت بخش است هرچند هنوز هم کاملا طبیعی است که در مورد هر تصمیمی مردد باشید یا نگران رسیدن او به مراحل رشدی این سن شوید.

با نزدیک شدن به اولین تولد نوزادتان، احتمالا هیجان زده شده اید و احساس می کنید که در نقش والد بودن هم با اعتماد به نفس بیشتری عمل می کنید. با اینکه فرزندتان تحرک بیشتری پیدا کرده، غذاهای متنوع تری می خورد و شاید حتی بهتر می خوابد، هنوز هم سؤالات زیادی درباره رشد او در ذهنتان هست. آماده اید تا تمام اطلاعات لازم در مورد نوزاد 10 ماهه تان را بدانید؟ ادامه متن را بخوانید.

نکات کلیدی مرحله رشد نوزاد 10 ماهه

• ممکن است نوزاد اکنون بتواند هنگام گرفتن چیزی (مثل مبل یا میز) بایستد که به آن «راه رفتن کنار وسایل» می گویند. (خیلی زود ممکن است حتی رها کند!) مطمئن شوید وسایلی که می گیرد محکم و ایمن هستند.
• حتی اگر خانه را قبلا ایمن سازی کرده اید، باز هم مهم است که هنگام چهار دست وپا رفتن یا ایستادن، کودک را تحت نظارت داشته باشید تا از آسیب دیدن او جلوگیری شود.
• ممکن است نوزاد شروع به گفتن «ماما» یا «دادا» کرده باشد و اگر هنوز نگفته، گوش هایتان را تیز کنید، چون این کلمات به زودی خواهند آمد!

رشد نوزاد 10 ماهه

وزن مناسب برای نوزاد 10 ماهه چقدر است؟ وزن متوسط نوزاد 10 ماهه دختر در این سن 8.5 کیلوگرم و برای نوزاد 10 ماهه پسر حدود 9.1 کیلوگرم است. قد متوسط نیز برای دخترها 71.3 سانتی متر و برای پسرها 73.4 سانتی متر است. در این سن، معمولا نوزادان هر ماه حدود 1.2 سانتی متر رشد می کنند و بین 200 تا 450 گرم وزن اضافه می کنند.

اگر احساس می کنید که نوزادتان وزن نمی گیرد، می توانید با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. ممکن است او توصیه کند که غذاهای پرکالری تری مثل ماست، تخم مرغ، آووکادو و کره بادام زمینی به نوزاد بدهید. اما در کل، اگر نوزاد در مسیر طبیعی رشد خود قرار دارد، جای نگرانی نیست.

مراحل رشد و تکامل نوزاد 10 ماهه

یک نوزاد 10 ماهه باید چه کارهایی انجام دهد؟ مراحل رشد در این سن می توانند در هر نوزادی متفاوت باشند، اما معمولا کودک شما ممکن است در حال انجام این موارد باشد:

• چهار دست وپا رفتن: در این سن، ممکن است نوزاد شروع به خزیدن یا چهار دست وپا رفتن کرده باشد. اما اگر هنوز این کار را نکرده، جای نگرانی نیست. بعضی نوزادها اصلا چهار دست وپا نمی روند و مستقیما شروع به راه رفتن می کنند! می توانید با قرار دادن اسباب بازی مورد علاقه اش کمی دورتر، او را به حرکت تشویق کنید و با تشویق هایتان او را دلگرم نمایید.
• ایستادن: ممکن است نوزاد بتواند به کمک گرفتن از مبل یا میز بایستد، یعنی همان راه رفتن کنار وسایل. (و احتمال دارد در یکی دو ماه آینده بدون کمک هم بایستد!)
• مهارت های دستی: نوزادان در این سن اغلب می توانند اشیاء را با استفاده از انگشت شست و اشاره بردارند (که به آن «گرفتن پینسری» گفته می شود) و یاد گرفته اند که به چیزهای جذاب اشاره کنند. همچنین ممکن است شروع به استفاده از انگشتانشان برای غذا خوردن کنند. این زمان بسیار خوبی برای تمرین خداحافظی با دست یا فرستادن بوسه است که مطمئنا از این کارها لذت خواهند برد!
• صحبت کردن: نوزاد 10 ماهه باید چه کلماتی بگوید؟ حدود نیمی از نوزادان در این سن می توانند «ماما» یا «دادا» را برای اشاره به والدین شان بگویند. (چقدر دوست داشتنی!) در یکی دو ماه آینده، احتمالا بین 1 تا 3 کلمه را خواهند آموخت.

رشد حسی نوزاد 10 ماهه

• نوزاد اکنون نه تنها صداهای روزمره را می شنود، بلکه آن ها را تشخیص هم می دهد مثل صدای شما، صدای خواهر بزرگ ترش، زنگ در و سایر صداهای آشنا.
• او ممکن است به صداهایی که برایش اهمیت دارند توجه کند و بقیه را نادیده بگیرد.
• نوزاد همچنین می داند با دست هایش چه کاری انجام دهد. مثلا اگر جغجغه داشته باشد، آن را تکان می دهد؛ اگر روی اسباب بازی دکمه ای ببیند، آن را فشار می دهد.

دکتر کریس کلانک، متخصص نوزادان می گوید:

«هیچ چیز بهتر از صحبت مداوم با کودک، به رشد زبان و مهارت های ارتباطی اش کمک نمی کند. هر کاری که انجام می دهید را با صدای بلند توضیح دهید، آواز بخوانید، با صدای بلند کتاب بخوانید، از حرکات دست استفاده کنید و حتی می توانید زبان اشاره مخصوص نوزادان را هم معرفی کنید. همچنین فراموش نکنید که سر و صدای پس زمینه مثل تلویزیون جای گفت وگوی واقعی را نمی گیرد، بلکه حتی ممکن است حرف های مهم شما را نیز تحت الشعاع قرار دهد.»

سلامت نوزاد 10 ماهه

در هر ماه از رشد نوزاد، احتمالا سؤالات جدیدی درباره سلامت او خواهید داشت. در این بخش، به نکات مهمی اشاره می کنیم که ممکن است در ماه دهم برایتان مفید باشند.

چه زمانی باید صندلی ماشین نوزاد را تعویض کنیم؟

ممکن است به نظر برسد که نوزاد شما خیلی بزرگ شده، اما طبق توصیه «اداره ملی ایمنی ترافیک بزرگراه ها» (NHTSA)، بهتر است نوزاد تا جای ممکن در صندلی عقب و رو به پشت بنشیند؛ ایده آل آن است که تا 3 سالگی یا تا زمانی که به لحاظ فیزیکی دیگر در صندلی رو به عقب جا نشود، از این موقعیت استفاده شود.

در 10 ماهگی، اغلب نوزادان همچنان می توانند در صندلی مخصوص نوزاد قرار بگیرند. وقتی قد یا وزن نوزاد از حد مجاز این نوع صندلی عبور کرد، باید او را به یک صندلی چندکاره یا قابل تبدیل منتقل کنید؛ البته هنوز هم باید رو به عقب باشد.

نکات مهم برای ایمنی صندلی ماشین نوزاد:

• حتما مطمئن شوید صندلی محکم و بدون حرکت نصب شده باشد.
• از پوشاندن لباس های حجیم مانند کاپشن یا پلیورهای بزرگ در صندلی ماشین خودداری کنید؛ چراکه در صورت تصادف، می تواند خطر آسیب دیدگی را افزایش دهد.

مصرف استامینوفن یا ایبوپروفن برای نوزاد

در 10 ماهگی، بیشتر نوزادان می توانند به طور ایمن از داروهایی مثل استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنند. البته قبل از مصرف، حتما با پزشک متخصص کودک مشورت کنید.

این داروها برای موارد زیر مفید هستند:

• کاهش درد (مانند درد دندان درآوردن)
• کاهش تب

مقدار مصرف معمولا براساس وزن نوزاد تعیین می شود، نه سن.

اگر دادن دارو برایتان سخت است، استفاده از سرنگ مخصوص می تواند کمک کننده باشد. فقط مطمئن شوید نوزاد دارو را قورت می دهد و بیرون نمی ریزد. می توانید قبل از دارو دادن، کمی از غذای مورد علاقه اش را بدهید. اما از مخلوط کردن دارو با حجم زیاد غذا یا شیر پرهیز کنید؛ چون ممکن است همه اش را نخورد و دوز کافی دریافت نکند.

تأثیر دود سیگار و ویپ برای نوزاد 10 ماهه

سیگار کشیدن یا ویپینگ در اطراف نوزاد، در هر سنی خطرناک است. استنشاق نیکوتین و دیگر مواد شیمیایی مضر می تواند خطر ابتلا به مشکلات زیر را افزایش دهد:

• آسم و بیماری های تنفسی
• اختلالات رشدی و رفتاری

بهترین کار این است که سیگار را ترک کنید. اما اگر ترک برایتان سخت است، حداقل خانه و ماشین را به فضای بدون دود و بخار تبدیل کنید. همچنین مطمئن شوید سایر مراقبان نوزاد نیز سیگار یا ویپ استفاده نمی کنند.

چرا نوزاد استفراغ می کند؟

دلایل مختلفی ممکن است باعث استفراغ نوزاد در این سن شوند، از جمله:

• ویروس معده
• حساسیت به غذایی خاص
• رفلاکس
• خوردن سریع غذا

اگر استفراغ فقط یک بار اتفاق افتاد و نشانه دیگری همراهش نبود، معمولا جای نگرانی ندارد. اما اگر استفراغ:

• مکرر باشد
• با شدت یا درد همراه باشد
• رنگ سبز یا قرمز داشته باشد (و ناشی از غذایی که خورده نباشد)

باید سریعا با پزشک تماس بگیرید. همچنین استفراغ طولانی مدت ممکن است باعث کم آبی بدن شود. نشانه های کم آبی عبارتند از:

• بی حالی و خواب آلودگی
• کاهش ادرار
• خشکی دهان
• نداشتن اشک هنگام گریه

در این موارد هم حتما با پزشک مشورت کنید.

ویزیت و واکسن در 10 ماهگی

در ماه دهم، خبری از چکاپ یا واکسن جدید نیست. ملاقات بعدی با پزشک برای 12 ماهگی خواهد بود. بهتر است همین حالا وقت ملاقات بگیرید.

در این فاصله، روند رشد نوزاد را زیر نظر داشته باشید. اگر هنوز بعضی از مهارت های 9 ماهگی را کسب نکرده، احتمالا در همین ماه به آن ها خواهد رسید. اگر همه مهارت های 9 ماهگی را یاد گرفته، کم کم مهارت های 12 ماهگی مثل دست تکان دادن، ایستادن با تکیه و گفتن “ماما” یا “دادا” را تمرین خواهد کرد.

تغذیه نوزاد 10 ماهه

در 10 ماهگی، نوزاد شما ممکن است کاملا از غذای سفره استقبال کند حتی اگر هنوز دندان نداشته باشد! جویدن برای کودک بیشتر به لثه ها مربوط است تا دندان ها. این سن فرصت خوبی برای معرفی غذاهای بیشتر و متنوع تر است.

برنامه غذایی نوزاد 10 ماهه باید چگونه باشد؟

نوزادان در این سن معمولا به 3 وعده غذای اصلی در روز نیاز دارند درست مثل بزرگ ترها! البته، وعده ها باید کوچک تر و متناسب با اشتهای نوزاد باشند.

علاوه بر آن، اکثر نوزادان 2 تا 3 میان وعده هم نیاز دارند. پیشنهاد ما:

• یک میان وعده بین صبحانه و ناهار
• یکی دیگر بین ناهار و شام
• و در صورت نیاز، یک وعده سبک پیش از خواب

نوزاد 10 ماهه چه غذاهایی می تواند بخورد؟

همچنان می توانید از پوره ها استفاده کنید، اما الان زمان خوبی است که بافت غذا را کمی درشت تر و سفت تر کنید. غذاهایی که می توانید امتحان کنید:

• نان نرم یا تست شده
• پاستا یا ماکارونی ریز
• تکه های نرم میوه مانند موز، هلو یا گلابی رسیده
• سبزیجات بخارپز شده مانند هویج یا کدو
• تکه های کوچک پنیر، تخم مرغ پخته یا گوشت نرم

یادتان باشد غذاها را به قطعات کوچک ببرید تا خطر خفگی نداشته باشند.

آیا هنوز باید به نوزاد شیر بدهیم؟

بله! شیر مادر یا شیر خشک همچنان بخش مهمی از تغذیه نوزاد 10 ماهه است. در این سن، اغلب نوزادان حدود 25 تا 30 درصد از نیاز روزانه شان را از شیر تأمین می کنند.

برخی نکات درباره شیردهی:

• اگر با شیشه شیر می دهید، می توانید آن را هم زمان با غذا خوردن ادامه دهید.
• اگر نوزاد دیگر علاقه ای به شیشه ندارد، نگران نباشید؛ می توانید شیر را در فنجان مخصوص کودک بریزید.

آیا می توانم غذاهای سفره را به نوزاد بدهم؟

بله، به شرطی که غذای خانواده:

• بدون نمک و ادویه زیاد باشد
• سرخ کردنی، چرب یا تند نباشد
• بافتش برای نوزاد قابل جویدن باشد

مثلا اگر برای خانواده سوپ پخته اید، بخش نرم و بدون ادویه آن را جدا کرده و برای نوزاد کنار بگذارید. یا اگر برنج کته و مرغ دارید، قسمت نرم و خردشده را به نوزاد بدهید.

بهترین میان وعده ها برای نوزاد 10 ماهه چیست؟

میان وعده های سالم و ساده پیشنهاد می شود:

• تکه های نرم میوه مثل موز یا هندوانه
• ماست ساده (بدون قند و طعم دهنده)
• تخم مرغ آب پز له شده
• بیسکویت مخصوص نوزاد
• سبزیجات بخارپز و خنک شده

رشد و توانایی های نوزاد 10 ماهه

در 10 ماهگی، نوزاد شما احتمالا به مرحله ای رسیده که دیگر فقط نظاره گر نیست، بلکه به طور فعال در دنیای اطراف خود مشارکت می کند. این سن پر از شگفتی و کشف های تازه است.

نوزاد 10 ماهه چه مهارت هایی را یاد می گیرد؟

در این سن، رشد جسمی و حرکتی نوزاد به سرعت در حال پیشرفت است. برخی از توانایی هایی که ممکن است در این ماه ببینید:

• چهاردست وپا رفتن (اگر هنوز شروع نکرده باشد، به زودی خواهد کرد)
• ایستادن با کمک گرفتن از وسایل اطراف مانند میز، مبل یا حتی پای والدین
• برداشتن اشیاء با دو انگشت (مهارت چنگک مانند بین انگشت شست و اشاره)
• غلت زدن به جلو و عقب
• چرخیدن به سمت صدا یا اسم خودش

برخی نوزادان حتی ممکن است اولین گام ها را بردارند هرچند این اتفاق معمولا در 12 ماهگی رخ می دهد. اگر هنوز راه نمی رود، نگران نباشید.

رشد زبانی نوزاد در 10 ماهگی چگونه است؟

در این مرحله، نوزاد شروع به درک کلمات می کند، حتی اگر نتواند آنها را بگوید. نشانه های رشد زبانی شامل:

• واکنش به اسم خودش
• دنبال کردن دستورات ساده مثل «بیا اینجا» یا «نه»
• گفتن کلمات ساده مثل «ماما»، «بابا»، «داد»
• تقلید صداها و لحن صحبت کردن بزرگ ترها

گفت وگو با نوزاد اگر هنوز حرف نمی زند به شدت به رشد زبانی اش کمک می کند.

رشد اجتماعی و احساسی نوزاد 10 ماهه

نوزاد شما کم کم احساسات پیچیده تری را تجربه می کند و واکنش های عاطفی مشخص تری نشان می دهد:

• ممکن است از غریبه ها بترسد یا به والدین وابسته تر شود
• وقتی چیزی را نمی خواهد، با گریه یا پرت کردن واکنش نشان می دهد
• از آغوش، لبخند و تشویق شما لذت می برد
• ممکن است با اشاره کردن، تکان دادن دست یا کف زدن ارتباط برقرار کند

این نشانه ها نه تنها شیرین و دوست داشتنی اند، بلکه خبر از رشد هیجانی سالم کودک می دهند.

رشد شناختی نوزاد 10 ماهه چگونه است؟

توانایی های ذهنی نوزاد هم در حال شکوفایی است. در این سن، کودک:

• اشیاء را در دست می چرخاند و وارسی می کند
• علت و معلول را درک می کند (مثلا می داند اگر چیزی را رها کند، می افتد)
• دنبال اشیای پنهان شده می گردد
• ممکن است بازی هایی مثل «دالی موشه» را بفهمد و از آن لذت ببرد

همه این مهارت ها، پایه ساز توانایی های یادگیری در آینده هستند.

نکته والدانه:

ممکن است فرزندتان در برخی از این مراحل جلوتر یا عقب تر باشد. این کاملا طبیعی است. رشد هر کودک منحصر به فرد است. اگر نگران هستید، با پزشک کودکتان مشورت کنید.

بازی ها و سرگرمی های مناسب نوزاد 10 ماهه

بازی و سرگرمی نقش بسیار مهمی در رشد ذهنی، حرکتی و اجتماعی نوزاد 10 ماهه دارند. در این سن، کودک کنجکاوتر شده و به کشف دنیای اطرافش علاقه زیادی نشان می دهد.

چه بازی هایی برای نوزاد 10 ماهه مناسب است؟

• بازی های حرکتی: تشویق نوزاد به خزیدن، کشیدن خودش برای ایستادن و حرکت به سمت اشیاء، به تقویت عضلات و مهارت های حرکتی کمک می کند.
• بازی با اشیاء مختلف: دادن اسباب بازی های با بافت ها و صداهای متفاوت، مثل جغجغه، توپ های نرم و بلوک های کوچک ایمنی، حس لامسه و شنوایی را تحریک می کند.
• بازی های تعاملی: بازی هایی مثل قایم موشک ساده یا تشویق نوزاد به تقلید صداها و حرکات، به رشد مهارت های اجتماعی و ارتباطی کمک می کند.
• خواندن کتاب های تصویری: کتاب های با تصاویر بزرگ و رنگی، همراه با صدای خواندن شما، علاقه نوزاد به زبان و کتاب را افزایش می دهد.

نکات مهم برای بازی با نوزاد 10 ماهه

• همیشه هنگام بازی کنار نوزاد باشید و مراقب ایمنی او باشید.
• بازی ها را کوتاه و متنوع نگه دارید تا کودک خسته نشود.
• تشویق نوزاد به تلاش و موفقیت، اعتماد به نفس او را افزایش می دهد.
• به علاقه ها و واکنش های نوزاد دقت کنید و بازی ها را بر اساس آنها تنظیم کنید.

برنامه و روتین روزانه نوزاد 10 ماهه

روز نوزاد 10 ماهه پر از فعالیت های متنوع است و به تدریج مستقل تر و فعال تر می شود. داشتن یک برنامه منظم به نوزاد کمک می کند تا بهتر به خواب برود، غذایش را بخورد و رشد سالمی داشته باشد.

نکات مهم درباره روتین نوزاد 10 ماهه

• تلاش کنید ساعت خواب و بیداری نوزاد هر روز تقریبا یکسان باشد.
• روتین آرامش قبل از خواب کمک می کند نوزاد راحت تر بخوابد.
• انعطاف پذیر باشید؛ هر نوزادی ممکن است نیازهای خاص خودش را داشته باشد.
• نوزاد را هرگز هنگام خوردن غذا تنها نگذارید.

نکاتی برای والدین نوزاد 10 ماهه

چگونه هم از نوزاد مراقبت کنیم و هم خودمان را فراموش نکنیم؟ این همان سؤال یک میلیون دلاری است! در ادامه چند توصیه مؤثر و کاربردی برای مراقبت از خود و کودک در این مرحله آورده ایم.

مراقبت از خود پس از زایمان

با وجود اینکه حدود 10 ماه از زایمان گذشته، اما هنوز هم مراقبت از خودتان اهمیت دارد. شاید بارها شنیده باشید که نمی توانید از دیگری مراقبت کنید مگر اینکه حال خودتان خوب باشد و این واقعا حقیقت دارد.

• تا حد ممکن سعی کنید خواب کافی، تغذیه مناسب، تحرک بدنی و حتی کمی تنوع ذهنی داشته باشید (خواندن کتاب های کودکانه مثل «شب به خیر ماه» کافی نیست!).
• اگر احساس می کنید دچار اضطراب یا افسردگی پس از زایمان شده اید، حتما با پزشک یا مشاور صحبت کنید.
• از اطرافیانتان کمک بخواهید؛ لازم نیست همه چیز را به تنهایی انجام دهید.

فراموش نکنید که مراقبت از خود به هیچ وجه خودخواهی نیست؛ بلکه پایه ی سلامت خانواده است. در کنار نوزادتان رشد کنید، نه فقط برای او، بلکه با او.

نکاتی برای مراقبت از نوزاد 10 ماهه

آموزش نوشیدن با لیوان آموزشی (Sippy Cup)

جایگزین کردن شیشه شیر با لیوان آموزشی ممکن است کمی زمان بر باشد، اما نگران نباشید:

• از لیوان هایی با دو دسته استفاده کنید که نوزاد راحت تر بتواند آن را بگیرد.
• مطمئن شوید لیوان در برابر افتادن مقاوم است و نشتی ندارد.
• اگر کودک در ابتدا با لیوان ارتباط برقرار نکرد، خودتان استفاده از آن را نمایش دهید.
• طبق توصیه آکادمی کودکان آمریکا، از سن 12 تا 18 ماهگی فرصت دارید که به تدریج از شیشه جدا شوید. پس عجله نکنید و صبور باشید.

انتخاب مهدکودک مناسب

انتخاب مهدکودک برای هر خانواده ای متفاوت است، اما هنگام بررسی این موارد را در نظر داشته باشید:

• هزینه، ساعت های کاری، نسبت تعداد کودکان به مربی و سطح تحصیلات کارکنان
• سیاست های مربوط به بیماری ها، زمان بازی در فضای باز، استفاده از رسانه و دارو
• برنامه آموزشی؛ شاید الان برایتان مهم نباشد، اما در آینده، آمادگی برای پیش دبستانی اهمیت زیادی پیدا می کند.

اولین اصلاح موی نوزاد

اگر وقت کوتاه کردن موی نوزادتان رسیده:

• به آرایشگری مراجعه کنید که با کودکان خردسال کار کرده و بلد است حواسشان را پرت کند.
• حتما هنگام گرفتن وقت، بگویید که این اولین اصلاح است، تا وقت بیشتری برای آشنایی کودک با محیط اختصاص دهند.

سرگرم نگه داشتن کودک در خودرو

اگر می خواهید با اسباب بازی، نوزاد را در ماشین سرگرم کنید، ایمنی را در اولویت قرار دهید:

• اسباب بازی هایی مثل عروسک های نرم را انتخاب کنید، چون در صورت ترمز شدید خطر کمتری دارند.
• هرگز اسباب بازی را از دسته ی صندلی کودک آویزان نکنید، چون در تصادف ممکن است به کودک آسیب بزند.

سوالات متداول