میگرن تنها بزرگسالان را درگیر نمی کند؛ کودکان هم می توانند از این بیماری رنج ببرند. میگرن چیزی فراتر از یک سردرد شدید است و وقتی کودکان به آن مبتلا می شوند، تجربه ی آن اغلب برایشان پیچیده تر و آزاردهنده تر است، زیرا نمی دانند چرا این درد سرشان را می گیرد و چه کاری باید انجام دهند. به عنوان والدین، شما می توانید با یادگیری درباره علت میگرن در کودکان و شناسایی محرک های آن، به فرزندتان کمک کنید تا از حملات میگرن پیشگیری کند و زندگی روزمره اش کمتر تحت تأثیر قرار بگیرد. در این مقاله در مورد میگرن در کودکان به طور کامل توضیح خواهیم داد.
میگرن در کودکان چیست؟
اغلب وقتی کسی از میگرن حرف می زند، ذهن ما به سمت بزرگسالان می رود، اما کودکان هم میگرن دارند. میگرن در کودکان همان بیماری ای است که بزرگسالان تجربه می کنند، اما تاثیر آن و علائمش در کودکان متفاوت است.
در کودکان، میگرن معمولا دو طرف سر را درگیر می کند، در حالی که در بزرگسالان، اغلب یک طرفه است. همچنین، حملات میگرن در کودکان معمولا کوتاه تر از بزرگسالان هستند، اما این حملات می توانند به شدت باعث اختلال در زندگی کودک شوند و باعث شوند که کودک مدرسه، ورزش و فعالیت های اجتماعی را از دست بدهد.
میگرن کودکان می تواند باعث اضطراب، خستگی و کاهش تمرکز شود و همین امر می تواند تاثیر مهمی بر عملکرد تحصیلی و روابط اجتماعی آنها داشته باشد. والدین باید بدانند که میگرن تنها یک درد سر ساده نیست بلکه یک بیماری عصبی واقعی است که نیاز به توجه و مدیریت دارد.
میگرن چیست؟
میگرن چیزی فراتر از یک سردرد شدید است. میگرن یک اختلال عصبی است که می تواند با علائم متنوعی همراه باشد، از جمله:
- درد ضربان دار یا تپشی در سر که ممکن است در هر دو طرف یا کل سر احساس شود
- حالت تهوع و گاهی استفراغ
- سرگیجه و عدم تعادل
- مشکلات بینایی، مانند دیدن نقاط نورانی، لکه ها یا نورهای چشمک زن
- حساسیت شدید به نور، صدا و بو
معمولا میگرن ها با شدت کم شروع می شوند و به تدریج بدتر می شوند. مدت زمان هر حمله معمولا بین 30 دقیقه تا چند ساعت است، اما در برخی موارد ممکن است تا چند روز طول بکشد. علاوه بر این، میگرن ها دوره ای و تکرارشونده هستند و ممکن است بارها و بارها در طول زمان برای کودک رخ دهند. این ویژگی باعث می شود که والدین و معلمان اهمیت مدیریت و پیشگیری از میگرن در کودکان را درک کنند.
شیوع میگرن در کودکان
میگرن می تواند کودکان در تمام سنین، حتی نوزادان و کودکان پیش دبستانی را درگیر کند.
- تا 2.5% از کودکان زیر 7 سال یک بار میگرن را تجربه کرده اند
- تا سن 10 سالگی، حدود 5% از کودکان دچار میگرن شده اند
شیوع میگرن در طول دوران کودکی افزایش می یابد: تقریبا 10% از کودکان 5 تا 15 ساله میگرن دارند و 28% از نوجوانان حداقل یک بار تجربه میگرن داشته اند.
در دوران کودکی و پیش از بلوغ، میگرن در دختران و پسران به یک اندازه شایع است، اما در دوران نوجوانی، دختران بیشتر از پسران دچار میگرن می شوند. این تفاوت ممکن است به تغییرات هورمونی، عوامل ژنتیکی و سبک زندگی مربوط باشد.
انواع میگرن در کودکان
دو نوع اصلی میگرن کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار می دهد:
- میگرن بدون اورا (Aura): این نوع که قبلا «میگرن شایع» نامیده می شد، بین 60 تا 85% کودکان و نوجوانان مبتلا به میگرن مشاهده می شود.
- میگرن با اورا: این نوع که قبلا «میگرن کلاسیک» نامیده می شد، بین 15 تا 30% کودکان و نوجوانان مبتلا به میگرن دیده می شود.
اورا چیست؟
اورا یک نشانه هشداردهنده است که نشان می دهد میگرن در حال آغاز است و معمولا حدود 30 دقیقه قبل از حمله میگرن رخ می دهد.
رایج ترین علائم اورا شامل تغییرات بینایی هستند، از جمله:
- دید تار یا تغییر شکل یافته
- لکه های کور در دید
- نورهای چشمک زن، خطوط متحرک یا رنگی
برخی از کودکان ممکن است علائم دیگری مثل اختلال در صحبت کردن، حرکت، شنیدن، حس بویایی یا چشایی و لمس را نیز تجربه کنند. آگاهی از این علائم می تواند والدین را برای مدیریت بهتر حملات آماده کند و به کودک کمک کند زودتر از محیط پر سر و صدا یا فعالیت های تحریک کننده دور شود.
محرک های میگرن در کودکان
چه چیزهایی می تواند میگرن در کودکان را تحریک کند؟
محرک های میگرن برای هر کودک متفاوت است، اما برخی محرک های شایع در کودکان و نوجوانان شامل موارد زیر هستند:
استرس
استرس یکی از رایج ترین محرک های میگرن در کودکان است، به ویژه استرس مربوط به مدرسه مثل تکالیف، فعالیت های فوق برنامه، فشار دوستان یا تجربه زورگویی و همچنین مشکلات خانوادگی. والدین می توانند با بررسی دقیق علت استرس کودک، عوامل تحریک کننده را شناسایی و تا حد امکان از آن ها اجتناب کنند. در برخی موارد، ممکن است کودک به کمک یک مشاور یا روانشناس نیاز داشته باشد تا علت اصلی استرس خود را شناسایی کند.
روش های مدیریت استرس شامل موارد زیر است:
- ورزش منظم
- خواب کافی و تغذیه مناسب
- اختصاص زمان به فعالیت ها و سرگرمی های لذت بخش
رژیم غذایی
برخی غذاها یا افزودنی های غذایی می توانند باعث میگرن در کودکان شوند، از جمله:
- پنیرهای کهنه و فرآوری شده
- پیتزا
- گوشت های فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس که حاوی نیترات هستند
- مواد غذایی و نوشیدنی های حاوی کافئین مانند شکلات، چای، قهوه و نوشابه
- غذاهای حاوی مونوسدیم گلوتامات (MSG) مانند چیپس و برخی نودل ها
یادداشت کردن اینکه کودک چه غذایی قبل از حمله میگرن مصرف کرده است می تواند به شناسایی محرک های غذایی کمک کند و در آینده از آن ها جلوگیری شود. همچنین بررسی برچسب های مواد غذایی برای نیترات یا MSG توصیه می شود.
داروها
برخی داروها گاهی می توانند میگرن را تحریک کنند، مانند:
- قرص های ضدبارداری خوراکی
- برخی داروهای درمان آسم
- داروهای محرک، از جمله داروهایی که برای درمان بیش فعالی و نقص توجه (ADHD) استفاده می شوند
اگر فکر می کنید داروها باعث میگرن کودک شما شده اند، حتما با پزشک در مورد جایگزین ها یا تنظیم دوز دارو مشورت کنید.
سایر محرک ها
چندین عامل دیگر نیز می توانند باعث شروع میگرن در کودکان شوند:
- کمبود خواب: خواب ناکافی انرژی کودک را کاهش داده و تحمل استرس را دشوار می کند. کودک باید حدود 8 ساعت خواب شبانه داشته باشد.
- قاعدگی: تغییرات هورمونی طبیعی چرخه قاعدگی می تواند میگرن را تحریک کند.
- تغییر در الگوی غذایی: حذف وعده های غذایی یا نخوردن صبحانه می تواند باعث میگرن شود. بهتر است سه وعده غذایی منظم خورده شود.
- کافئین: مصرف کافئین می تواند باعث سردرد شود و ترک ناگهانی آن نیز سردرد ایجاد می کند.
- تغییرات آب و هوا: تغییرات فشار جوی یا وزش بادهای طوفانی می تواند در برخی کودکان باعث شروع میگرن شود.
- سفر و حرکت: حرکت ناشی از سفر با ماشین یا قایق گاهی باعث حالت تهوع و تحریک میگرن می شود.
- تغییر در روتین روزانه: تغییرات برنامه روزانه، خواب ناکافی، سفر یا بیماری می تواند محرک میگرن باشد.
تشخیص و آزمایش ها
چگونه میگرن در کودکان تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص میگرن در کودکان، جمع آوری جزئیات کامل درباره تاریخچه حملات کودک بسیار مهم است. پزشک کودک شما از شما می خواهد که تاریخچه کامل میگرن فرزندتان را ثبت کنید.
این تاریخچه شامل موارد زیر است:
- توصیف سردردهای فعلی و گذشته، به ویژه اینکه کودک قبل، هنگام و بعد از میگرن چه احساسی دارد
- تعداد دفعات وقوع میگرن و مدت زمان هر حمله
- علائم همراه دیگر
- نام داروهایی که کودک قبلا مصرف کرده، داروهای فعلی و داروهایی که بهتر عمل کرده اند
پس از گرفتن تاریخچه پزشکی، پزشک معاینه فیزیکی و عصبی انجام می دهد. بر اساس اطلاعات جمع آوری شده، معمولا پزشک می تواند نوع و علت میگرن کودک را تشخیص دهد. در مواردی ممکن است آزمایش های تکمیلی مانند آزمایش خون، سی تی اسکن یا ام آر آی درخواست شود.
مدیریت و درمان میگرن در کودکان
چگونه میگرن در کودکان درمان می شود؟
درمان میگرن در کودکان معمولا شامل چند بخش مختلف است. یکی از مهم ترین عوامل موفقیت درمان، سبک زندگی سالم کودک است. پزشک کودک شما شما و فرزندتان را درباره راهکارهای روزمره برای کاهش میگرن در کودکان آموزش می دهد. این موارد می تواند شامل:
- داشتن خواب کافی در شب
- پرهیز از حذف وعده های غذایی
- ورزش منظم
- مصرف آب کافی
- مدیریت استرس
علاوه بر این، کودک باید محرک های احتمالی میگرن خود را شناسایی و از آن ها اجتناب کند. نگه داشتن دفترچه سردرد کمک می کند تا محرک ها شناسایی شوند و در آینده از آن ها دوری شود.
داروهای تسکینی
پزشک ممکن است داروی مناسبی برای استفاده هنگام شروع میگرن در کودکان تجویز کند که درد را ظرف یک ساعت کاهش دهد تا کودک بتواند فعالیت های روزانه اش را ادامه دهد.
- اولین خط درمان معمولا داروهای غیرنسخه ای ضد درد (OTC) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن است.
- در میگرن های شدید، ممکن است پزشک تریپتان ها مانند سوماتریپتان تجویز کند.
- اگر کودک بیش از یک بار در هفته دچار میگرن شود، پزشک ممکن است داروهای پیشگیرانه یا مکمل ها برای کاهش تعداد و شدت حملات توصیه کند، مانند آمی تریپتیلین یا مکمل منیزیم که به صورت روزانه و طی چند ماه مصرف می شوند.
چشم انداز و پیش آگهی
وضعیت آینده کودکان مبتلا به میگرن
درمان می تواند به اکثر کودکان و نوجوانان مبتلا به میگرن کمک کند. حدود 50% از کودکان و نوجوانان گزارش می دهند که ظرف شش ماه پس از شروع درمان بهبود یافته اند. با این حال، در حدود 60% از نوجوانانی که اولین میگرن خود را در دوران نوجوانی تجربه کرده اند، میگرن ممکن است به صورت متناوب در سال های بعدی ادامه یابد.
پیشگیری از میگرن در کودکان
آیا میگرن در کودکان قابل پیشگیری است؟
پیشگیری از میگرن در کودکان با حفظ سبک زندگی سالم آغاز می شود. اطمینان حاصل کنید که کودک شما:
- خواب کافی داشته باشد
- استرس خود را مدیریت کند
- رژیم غذایی سالم داشته باشد
- ورزش منظم انجام دهد
فراتر از سبک زندگی سالم، بهترین روش پیشگیری از میگرن، اجتناب از محرک های شناخته شده است. دفترچه سردرد کمک می کند تا محرک ها ثبت و در آینده از آن ها دوری شود.
زندگی با میگرن
چگونه می توانم به کودک خود کمک کنم؟
اگر کودک شما دچار میگرن شد، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- او را تشویق کنید در اتاقی تاریک و آرام استراحت کند و حوله خنک روی پیشانی اش قرار دهید
- تلاش کنید کودک چرت کوتاه بزند یا بخوابد
- در صورت توصیه پزشک، داروهای غیرنسخه ای یا تجویزی را به او بدهید
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر کودک شما علائم میگرن دارد، باید با پزشک او قرار ملاقات بگذارید. در موارد زیر باید فورا به پزشک مراجعه کنید:
- سردردی که پس از ضربه به سر شروع شده یا خواب کودک را مختل می کند
- سردرد شدید یا ناگهانی
- سردرد همراه با علائم دیگر مانند:
- استفراغ
- درد یا سفتی گردن
- مشکلات بینایی
- گیجی یا عدم تمرکز
- از دست دادن تعادل
- تب 38 درجه سانتی گراد یا بالاتر
این علائم می توانند نشان دهنده نوع جدی تری از سردرد باشند.
سخنی از نی نی تینی
دیدن فرزندتان در حال تجربه درد، بدون توانایی رفع آن، دشوارترین چیز است. اگر فرزند شما میگرن دارد، هرچه زودتر او را به پزشک برسانید. تشخیص سریع و دقیق می تواند به شروع درمان مناسب کمک کند. همچنین سعی کنید همه چیز درباره میگرن و محرک های فرزندتان را بیاموزید؛ هرچه اطلاعات شما بیشتر باشد، بهتر می توانید فرزندتان را در مدیریت میگرن حمایت کنید.
اگر فرزند شما دچار میگرن است، تجربیات و روش هایی که برای مدیریت و کاهش حملات میگرن استفاده کرده اید را با ما به اشتراک بگذارید. آیا برای پیشگیری از حملات موفقیت داشته اید؟ نظرات و تجربیات شما می تواند به والدین دیگر کمک کند تا بهترین راهکارها را برای کودکشان پیدا کنند.
