احساس درد یا گرفتگی در ناحیه معده (شکم) در دوران بارداری، اتفاقی شایع و نسبتا معمول است. در بسیاری از موارد، این دردها جای نگرانی ندارند. اما گاهی اوقات، همین دردهای به ظاهر ساده می توانند زنگ خطری برای مشکلات جدی تر باشند که نیاز به بررسی فوری دارند. در این مقاله به طور مفصل دلایل معده درد در بارداری را توضیح خواهیم داد.
اگر دچار معده درد در بارداری شدیم چه اقدامی انجام دهیم؟
اگر درد شکم خفیف است و با تغییر وضعیت بدن، استراحت، دفع مدفوع یا گاز روده کاهش می یابد، به احتمال زیاد مشکلی وجود ندارد. با این حال، همیشه بهتر است که به حس درونی خود اعتماد کنید. اگر از بابت معده درد در بارداری نگران هستید، به واحد مامایی بیمارستان یا پزشک متخصص مراجعه کنید.
در صورتی که کمتر از 20 هفته باردار هستید، مراجعه به پزشک عمومی یا کلینیک های مراقبت های اوایل بارداری می تواند گزینه مناسبی برای بررسی وضعیت باشد.
معده درد در بارداری: چه دلایلی می توانند باعث این دردها شوند؟
برخی از دردهای شکمی که در دوران بارداری تجربه می شوند، بدون خطر هستند و می توانند با شدت کم یا به صورت ناگهانی بروز کنند. از جمله علل رایج و بی خطر این نوع دردها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد رباط گرد (Round Ligament Pain): این درد که بسیاری آن را به عنوان «درد رشد» می شناسند، زمانی رخ می دهد که رباط های اطراف رحم برای حمایت از جنین در حال رشد کشیده می شوند. معمولا به شکل گرفتگی تیز در یک سمت پایین شکم ظاهر می شود.
- یبوست: یکی از شایع ترین مشکلات گوارشی در بارداری است که به دلیل تغییرات هورمونی و کاهش حرکت روده ها ایجاد می شود. نوشیدن آب کافی، مصرف میوه و سبزیجات و فعالیت بدنی سبک از راهکارهای درمان معده درد در بارداری ناشی از یبوست هستند.
- گاز یا نفخ شکم: تجمع گاز در روده ها می تواند باعث ایجاد دردهای گذرا و آزاردهنده شود.
چه زمانی معده درد در بارداری باید فورا بررسی شود؟
در صورت مشاهده علائم زیر، سریعا با واحد مامایی تماس بگیرید:
- خونریزی یا لکه بینی واژینال
- دردهای منظم شکمی یا انقباض های پی در پی
- درد در ناحیه پایین کمر
- ترشحاتی از واژن که برایتان غیرعادی هستند یا نشت مایع
- احساس سوزش هنگام ادرار، نیاز فوری یا مکرر به ادرار
- تغییر رنگ ادرار به صورتی، قرمز، قهوه ای یا تیره
- درد شکمی شدید یا دردی که حتی پس از 30 تا 60 دقیقه استراحت کاهش نمی یابد
هر یک از این نشانه ها می تواند علامتی از شرایطی باشد که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
در صورت عدم دسترسی به واحد مامایی، حتما یا اورژانس تماس بگیرید.
شرایطی که ممکن است علت جدی تری برای معده درد در بارداری باشند
برخی از بیماری ها یا عوارض بارداری می توانند باعث دردهای شکمی شوند که نیاز به درمان اورژانسی دارند. در ادامه به برخی از این موارد می پردازیم:
بارداری خارج رحمی
یکی از دلایلی که باعث معده درد در بارداری می شود ممکن است علامت بارداری خارج رحمی باشد. وقتی تخمک بارور شده به جای رحم در لوله فالوپ یا جای دیگر لانه گزینی می کند، بارداری خارج رحمی اتفاق می افتد. چنین بارداری ای قابل ادامه نیست و نیاز به درمان دارویی یا جراحی دارد.
علائم معمول بین هفته های 4 تا 12 بارداری ظاهر می شوند و شامل موارد زیر هستند:
- درد در ناحیه شکم همراه با خونریزی
- درد در نوک شانه ها (به دلیل تحریک دیافراگم)
- احساس ناراحتی هنگام اجابت مزاج یا ادرار
سقط جنین یا تهدید به سقط
دردهای شکمی همراه با خونریزی قبل از هفته 24 ممکن است نشانه سقط جنین یا تهدید به سقط باشد. البته در برخی موارد، خونریزی اتفاق می افتد اما بارداری ادامه پیدا می کند.
در چنین شرایطی، ممکن است نیاز باشد به واحد مراقبت های اوایل بارداری مراجعه کنید تا وضعیت شما به دقت بررسی شود.
پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری)
احساس درد در قسمت فوقانی شکم، به خصوص زیر دنده ها، در اواخر بارداری نسبتا طبیعی است چون رحم در حال رشد به سمت بالا فشار می آورد. اما اگر این درد شدید و مداوم باشد، به ویژه در سمت راست، ممکن است نشانه ای از پره اکلامپسی باشد؛ وضعیتی که معمولا پس از هفته 20 بارداری یا حتی بلافاصله پس از زایمان ظاهر می شود.
علائم دیگر پره اکلامپسی عبارت اند از:
- سردرد شدید
- اختلال در بینایی
- تورم در پاها، دست ها یا صورت
در این وضعیت، لازم است که تحت نظر بیمارستان قرار بگیرید.
زایمان زودرس
اگر کمتر از 37 هفته باردار هستید و انقباض های منظم یا دردهای شکمی دارید، ممکن است نشانه ای از زایمان زودرس باشد که با معده درد در بارداری اشتباه گرفته می شود. این مورد نیز نیاز به بررسی فوری در بیمارستان دارد.
جدا شدن جفت (کندگی جفت)
در این وضعیت، جفت شروع به جدا شدن از دیواره رحم می کند. این حالت معمولا با خونریزی و درد همراه است. گاهی دردها شبیه به انقباض هستند و گاهی به صورت مداوم حس می شوند.
در چنین شرایطی فورا با مرکز درمانی تماس بگیرید. اگر خونریزی یا درد شدید است، با اورژانس تماس بگیرید.
عفونت های مجاری ادراری (UTI)
در دوران بارداری، ابتلا به عفونت های ادراری نسبتا شایع است و در اغلب موارد به راحتی درمان می شود. این عفونت ها می توانند باعث درد شکم می شود که با معده درد در بارداری اشتباه گرفته می شود این عفونت ممکن است گاهی باعث درد هنگام ادرار کردن شوند.
سخنی از نی نی تینی
اگر دچار معده درد در بارداری شدید، حتما به بدنتان گوش دهید. هرچند بسیاری از این دردها طبیعی و ناشی از تغییرات بدنی هستند، اما برخی می توانند نشانه مشکلی جدی باشند. با پیگیری منظم وضعیت خود، مشورت با پزشک و توجه به علائم هشداردهنده، می توانید سلامت خود و فرزندتان را تضمین کنید. یادتان باشد، پیشگیری و آگاهی، کلید یک بارداری سالم و کم خطر است.
آیا شما هم در دوران بارداری تجربه ای از معده درد داشته اید؟ چه اقداماتی برای کاهش این دردها انجام دادید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما و دیگر مادران به اشتراک بگذارید. پاسخ شما می تواند راهگشای بسیاری از بانوان باردار باشد.
