مصرف سیگار در بارداری می تواند تأثیرات جبران ناپذیری بر سلامت شما و جنین داشته باشد، حتی اگر فقط یک نخ در روز سیگار بکشید. این عادت ناسالم خطر نقص های مادرزادی، زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد و سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) را افزایش می دهد. همچنین سیگار کشیدن در بارداری می تواند منجر به مشکلات جدی مانند خونریزی غیرطبیعی، سقط جنین و مرده زایی شود.
آیا مصرف مقدار کمی سیگار در بارداری بی خطر است؟
خیر! هیچ مقداری از سیگار کشیدن در بارداری ایمن نیست. هرچه زودتر سیگار را ترک کنید، بهتر است. دریافت حمایت از خانواده، دوستان و پزشک، شرکت در جلسات مشاوره ترک سیگار، شناسایی عوامل محرک و پاداش دادن به خود برای پیشرفتتان می تواند به ترک این عادت کمک کند.
آیا سیگار و ویپ بر بارداری تأثیر دارند؟
مصرف سیگار و ویپ (سیگار الکترونیکی) می تواند بر سیستم تولیدمثل تأثیر گذاشته و بارداری را دشوار کند.
تأثیرات سیگار بر باروری
تأثیر ویپ بر باروری
تحقیقات در مورد اثرات ویپ بر سلامت تولیدمثل و باروری هنوز کامل نشده است، اما بسیاری از مواد شیمیایی موجود در سیگارهای الکترونیکی برای سلامت باروری زنان و مردان مضر هستند. مطالعات صورت گرفته در این زمینه نشان داده اند که قرار گرفتن در معرض بخار و مایعات سیگار الکترونیکی ممکن است باعث کاهش باروری شود. بنابراین، اگر قصد بارداری دارید، بهتر است مصرف ویپ را نیز ترک کنید.
هیچ مقدار از مصرف سیگار در بارداری یا ویپ ایمن نیست
سیگار کشیدن در هر مقدار، مواد شیمیایی مضری را آزاد می کند که می توانند به رشد جنین آسیب برسانند. دانشمندان همچنان در حال مطالعه خطرات سیگار الکترونیکی هستند، اما تاکنون هیچ سطحی از مصرف ویپ در بارداری ایمن شناخته نشده است.
اگر قصد بارداری دارید یا باردار هستید، بهتر است مصرف سیگار و ویپ را کاهش دهید یا به طور کامل ترک کنید. اگر از سیگار الکترونیکی برای ترک سیگار سنتی استفاده می کنید، سعی کنید هرچه زودتر آن را نیز کنار بگذارید.
خطرات سیگار کشیدن در بارداری
خطرات مصرف سیگار در بارداری برای مادر
علاوه بر خطرات عمومی مصرف سیگار، مانند افزایش احتمال بیماری های قلبی، سکته مغزی و سرطان ریه، سیگار کشیدن در بارداری باعث افزایش خطر مشکلات زیر می شود:
- خونریزی غیرطبیعی در بارداری و زایمان به دلیل مشکلات جفت، از جمله جدا شدن زودرس جفت و جفت سرراهی
- بارداری خارج رحمی (حاملگی اکتوپیک)
- پارگی زودرس کیسه آب (PROM)
- سقط جنین به دلیل کمبود اکسیژن در بدن جنین
- مرده زایی، به طوری که سیگار کشیدن خطر مرده زایی را بیش از دو برابر افزایش می دهد
همچنین سیگار کشیدن احتمال باردار شدن را کاهش می دهد. نیکوتین و سایر مواد موجود در دود سیگار، با تأثیر بر سطح استروژن و سایر هورمون های بارداری، احتمال بارداری را تا ۴۰ درصد در هر چرخه کاهش می دهد. در مردان نیز، سیگار می تواند به اسپرم آسیب رسانده و باعث کاهش کیفیت و تحرک آن شود.
خطرات مصرف سیگار در بارداری برای جنین و نوزاد
مواد شیمیایی موجود در دود سیگار، مانند نیکوتین و مونوکسید کربن، می توانند به رشد جنین آسیب برسانند. نیکوتین باعث تنگ شدن رگ های خونی، از جمله رگ های جفت و بند ناف می شود و در نتیجه اکسیژن رسانی به جنین را مختل می کند. علاوه بر این، مونوکسید کربن جایگزین اکسیژن در گلبول های قرمز می شود و این مسئله تنفس جنین را دشوارتر می کند.
خطرات مصرف سیگار در بارداری برای نوزاد شامل موارد زیر می شود:
- نقایص مادرزادی مانند شکاف لب و کام و مشکلات قلبی
- زایمان زودرس، که خطر عوارض هنگام تولد و مشکلات طولانی مدت مانند اختلالات بینایی و شنوایی، مشکلات تنفسی و اختلالات یادگیری را افزایش می دهد
- وزن کم هنگام تولد، حتی در نوزادانی که به موقع متولد می شوند. وزن کم هنگام تولد خطر مشکلات تغذیه ای، عفونت ها و بیماری های مزمن مانند دیابت و بیماری های قلبی را افزایش می دهد .
- سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS)، که احتمال آن در نوزادان مادران سیگاری دو برابر بیشتر است. طبق یک تحقیق بزرگ، ۲۲ درصد از موارد مرگ ناگهانی نوزادان در آمریکا مستقیما به سیگار کشیدن مادر در دوران بارداری مربوط بوده است.
سیگار کشیدن در ماه اول بارداری چه تأثیری دارد؟
مصرف سیگار در بارداری خصوصا در ماه اول بارداری می تواند مانع از دریافت اکسیژن کافی توسط جنین شود، در حالی که در این دوره، رشد و تکامل او به شدت در حال انجام است.
حتی سیگار کشیدن قبل از بارداری می تواند اثرات مخربی داشته باشد.
عوارض مخرب سیگار کشیدن قبل از بارداری بر روی آن
- تحقیقات نشان داده اند که سیگار کشیدن مادر قبل از بارداری می تواند خطر گاستروشیزیس (بیرون زدگی روده نوزاد از طریق نقص دیواره شکم) را تا ۴۰ درصد افزایش دهد.
- مصرف سیگار توسط پدر قبل از بارداری نیز می تواند باعث افزایش خطر نقص های مادرزادی مانند ناهنجاری های اندام، بیماری های قلبی و نقص های لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا شود.
اگر قبل از دانستن بارداری تان سیگار کشیده اید، نگران نشوید!
بهترین کار این است که همین حالا سیگار را ترک کنید. ترک سیگار قبل از هفته 15 بارداری، بیشترین مزیت را برای جنین به همراه دارد. در یک مطالعه، زنانی که در سه ماهه اول بارداری سیگار را ترک کردند، خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم را به سطحی مشابه مادران غیرسیگاری کاهش دادند.
اثرات طولانی مدت مصرف سیگار در بارداری
علاوه بر احتمال ایجاد نقص های مادرزادی، سیگار کشیدن در دوران بارداری می تواند اثرات طولانی مدتی بر ریه ها و مغز نوزاد داشته باشد که شامل موارد زیر است:
- مشکلات تنفسی: اگر رشد نوزاد شما به دلیل سیگار کشیدن مختل شود، ممکن است ریه های او آماده ی عملکرد مستقل نباشند، که این امر باعث می شود نوزاد روزها یا هفته های اول زندگی خود را در دستگاه تنفس مصنوعی (NICU) بگذراند.
- حتی پس از آنکه نوزاد به طور مستقل تنفس کند، ممکن است مشکلات تنفسی ادامه یابد، زیرا رشد ریه ها به تعویق افتاده یا نیکوتین اثرات نامطلوبی داشته است. کودکان مادرانی که در دوران بارداری سیگار کشیده اند، به ویژه در معرض آسم قرار دارند.
- اگر کودک شما در معرض دود سیگار قرار بگیرد، خطر سرفه های مکرر، سرماخوردگی های قفسه سینه، برونشیت، ذات الریه، عفونت های گوش، حملات آسم و مشکلات تنفسی افزایش می یابد.
- مشکلات یادگیری: سیگار کشیدن در دوران بارداری می تواند تأثیرات مادام العمر بر مغز کودک شما داشته باشد. کودکانی که مادرانشان در دوران بارداری سیگار کشیده اند، بیشتر در معرض اختلالات یادگیری و مشکلات رفتاری قرار دارند و ممکن است ضریب هوشی (IQ) پایین تری داشته باشند.
چگونه در دوران بارداری سیگار را ترک کنیم؟
هرچه زودتر مصرف سیگار در بارداری را ترک کنید، بهتر است. تنها یک روز پس از ترک سیگار، نوزاد شما اکسیژن بیشتری دریافت می کند. شما نیز احساس بهتری خواهید داشت.
نکاتی برای ترک سیگار
- مشاوره بگیرید. زنانی که مشاوره ی ترک سیگار دریافت می کنند، ۴۰٪ بیشتر از دیگران احتمال دارد که سیگار را ترک کنند.
- برنامه ای برای خودتان تنظیم کنید. تاریخ مشخصی را برای ترک تعیین کنید و تمام سیگارها، فندک ها و زیرسیگاری ها را دور بریزید. دلایل ترک و عوامل تحریک کننده را شناسایی کنید.
- راه های جایگزین برای مدیریت عوامل تحریک کننده پیدا کنید. مثلا هنگام عصبی شدن یک توپ استرس فشار دهید یا به جای مصرف سیگار در بارداری بعد از غذا، چای بنوشید. هنگام هوس سیگار، پیاده روی کنید یا آدامس بجوید.
- میان وعده های سالم بخورید. هویج یا کرفس را به جای سیگار مصرف کنید.
- لباس ها، ملحفه ها و حوله ها را بشویید. بوی سیگار ممکن است باعث تحریک میل به مصرف شود. داخل خودرو را نیز تمیز کنید.
- حمایت بگیرید. با همسر، دوستان و خانواده درباره برنامه ی ترک خود صحبت کنید و از آن ها بخواهید کمک کنند.
- از دیگران بخواهید نزدیک شما سیگار نکشند.
- در هنگام هوس سیگار، ده نفس عمیق بکشید تا میل به مصرف کاهش یابد.
- آب فراوان بنوشید.
- برای خود پاداش تعیین کنید. مثلا اگر یک هفته یا یک ماه بدون سیگار گذراندید، یک شام خوشمزه، یک کتاب جدید یا یک ماساژ برای خود در نظر بگیرید.
اگر دوباره سیگار کشیدم چه کنم؟
اگر دچار لغزش شدید، خودتان را سرزنش نکنید و تسلیم نشوید. اکثر افراد قبل از ترک کامل، چندین بار تلاش می کنند. مهم این است که دوباره تلاش کنید و ادامه دهید.
داروهای کمک کننده برای ترک سیگار در بارداری
محصولات جایگزین نیکوتین (مانند چسب، آدامس، قرص های مکیدنی، استنشاقی ها یا اسپری های بینی) هنوز حاوی نیکوتین هستند، اما اگر برای ترک با مشکل مواجه هستید، دوز کم آن ها ممکن است برای شما مفیدتر و کم ضررتر از سیگار باشد. حتما قبل از استفاده از این محصولات با پزشک خود مشورت کنید.
همچنین پزشک ممکن است داروی جایگزینی را که حاوی نیکوتین نیست، مانند داروی ضدافسردگی *بوپروپیون (Zyban)* را برای ترک سیگار در بارداری پیشنهاد کند. قبل از مصرف هر دارویی برای ترک سیگار، مزایا و معایب آن را با پزشک خود بررسی کنید.
سیگار کشیدن یا ویپینگ در دوران شیردهی
اگر در دوران شیردهی سیگار بکشید یا ویپ کنید، ممکن است:
- میزان تولید شیر شما کاهش یابد.
- نوزاد را از طریق شیر مادر در معرض نیکوتین و مواد شیمیایی مضر قرار دهید.
- رشد نوزاد را تحت تأثیر قرار دهید.
- نوزاد را در معرض خطر سوختگی ناشی از خاکستر سیگار یا داغ شدن بیش از حد سیگارهای الکترونیکی قرار دهید.
اگر در دوران شیردهی سیگار می کشید یا ویپ مصرف می کنید، بهتر است این کار را بعد از شیردهی انجام دهید، نه قبل یا هنگام تغذیه ی نوزاد. این کار میزان قرار گرفتن نوزاد در معرض نیکوتین و مواد شیمیایی را کاهش می دهد.
سخنی از نی نی تینی
مصرف سیگار در بارداری می تواند عوارض جدی برای مادر و نوزاد به همراه داشته باشد، از جمله زایمان زودرس، وزن کم نوزاد، نقص های مادرزادی و حتی سقط جنین. حتی مقدار کمی سیگار نیز می تواند اثرات منفی قابل توجهی داشته باشد. همچنین، مصرف سیگار یا ویپ (سیگار الکترونیکی) هنگام بارداری می تواند بر رشد مغز و ریه های جنین تأثیر بگذارد. ترک سیگار در سریع ترین زمان ممکن به کاهش این خطرات کمک می کند. روش هایی مانند دریافت مشاوره، شناسایی محرک ها، جایگزینی عادت های سالم و دریافت حمایت از خانواده و پزشک، تأثیر زیادی در موفقیت ترک سیگار دارند.
