به طور تقریبی 25 درصد از مادران در دوران بارداری، دچار عفونت های مکرر از جمله عفونت ادراری، ریوی یا مقاربتی می شوند که عدم درمان این عفونت ها ممکن است باعث سقط جنین یا زایمان زودرس شود.از طرفی هم خیلی از مادران نگران عوارض مصرف آنتی بیوتیک در بارداری هستند. در این مقاله به طور کامل در مورد آنتی بیوتیک ها و عوارض مصرف برخی از آن ها در دوران بارداری کاملا توضیح خواهیم داد.
مصرف آنتی بیوتیک در بارداری: آیا بی خطر است؟
در دوران بارداری، جنین شما اکسیژن، خون و مواد مغذی مورد نیازش را از طریق عضوی به نام جفت دریافت می کند. جفت نقش یک فیلتر را ایفا می کند و مانع از رسیدن بسیاری از مواد مضر به بدن جنین می شود. اما برخی از داروها، از جمله بعضی آنتی بیوتیک ها، می توانند از این فیلتر عبور کرده و بر رشد یا سلامت جنین تأثیر بگذارند. به همین دلیل است که مصرف دارو در بارداری، حتی داروهای گیاهی یا بدون نسخه، باید با احتیاط زیاد و زیر نظر پزشک انجام شود.
در عین حال، ممکن است در دوران بارداری به یک عفونت باکتریایی دچار شوید که بدن شما برای مقابله با آن نیاز به درمان دارویی داشته باشد. در چنین شرایطی، پزشک ممکن است برایتان آنتی بیوتیک تجویز کند. برخی از آنتی بیوتیک ها در بارداری بی خطر هستند، اما بعضی دیگر ممکن است باعث ایجاد مشکلات رشدی یا آسیب های دیگر برای جنین شوند.
عوارض مصرف آنتی بیوتیک در بارداری
آنتی بیوتیک ها معمولا برای مقابله با عفونت های باکتریایی ضروری هستند، اما مصرف برخی از آن ها در دوران بارداری می تواند برای جنین خطرناک باشد. گروه هایی از آنتی بیوتیک که ممکن است در بارداری منع مصرف داشته باشند عبارت اند از:
- تتراسایکلین ها
- فلوروکینولون ها
- استرپتومایسین
- کانامایسین
- آمینوگلیکوزیدها
- مترونیدازول
این داروها می توانند مشکلاتی مانند اختلال در رشد استخوان، تغییر رنگ دندان های جنین و حتی آسیب های جدی تر ایجاد کنند.
عوارض جانبی متداول مصرف آنتی بیوتیک در بارداری:
بسیاری از آنتی بیوتیک ها عوارضی دارند که بیشتر گوارشی هستند، از جمله:
- تهوع
- استفراغ
- اسهال
- نفخ و گاز معده
- درد معده
- کاهش اشتها
واکنش های آلرژیک:
برخی افراد به مصرف آنتی بیوتیک در بارداری حساسیت دارند. علائم واکنش آلرژیک می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خس خس سینه یا سرفه
- خارش پوست یا کهیر
- تورم در صورت یا گلو
- احساس خفگی یا تنگی نفس
- ضعف یا بی هوشی
اگر چنین علائمی داشتید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت بروز علائم شدیدی مانند تورم گلو یا دشواری در تنفس، ممکن است دچار «آنافیلاکسی» شده باشید؛ یک واکنش شدید آلرژیک که نیاز به درمان فوری در بیمارستان دارد.
مقاومت آنتی بیوتیکی چیست؟
استفاده بی رویه یا نادرست از آنتی بیوتیک ها ممکن است باعث شود باکتری ها نسبت به آن ها مقاوم شوند. در نتیجه، درمان بیماری سخت تر شده و آنتی بیوتیک اثر خود را از دست می دهد. پزشک به همین دلیل برای سرماخوردگی های ویروسی یا عفونت های خفیف معمولا آنتی بیوتیک تجویز نمی کند.
آنتی بیوتیک های مجاز در بارداری و فواید آن ها
سیستم ایمنی بدن در دوران بارداری کمی ضعیف تر از حالت عادی عمل می کند. به همین دلیل، ابتلا به عفونت در این دوران رایج تر است. اگر این عفونت ها به موقع درمان نشوند، می توانند به جنین آسیب برسانند یا حتی منجر به زایمان زودرس، سقط جنین یا مشکلات جدی تر شوند.
پزشک ممکن است برای درمان عفونت هایی مانند موارد زیر، مصرف آنتی بیوتیک در بارداری تجویز کند:
- عفونت باکتریایی واژن
- عفونت مجاری ادراری
- سفلیس
- عفونت کیسه صفرا یا کلیه
- عفونت جفت یا مایع آمنیوتیک
- عفونت لیستریا
- گلودرد چرکی یا آپاندیسیت
ایمن ترین آنتی بیوتیک در بارداری
برخی آنتی بیوتیک ها در دوران بارداری معمولا ایمن در نظر گرفته می شوند، مانند:
- پنی سیلین
- آموکسی سیلین
- آمپی سیلین
- کلیندامایسین
- اریترومایسین
پزشک شما با در نظر گرفتن شرایط بدنی تان، مناسب ترین دارو را تجویز می کند. در صورت نیاز، از سایر داروها نیز ممکن است استفاده شود.
نحوه مصرف ایمن آنتی بیوتیک در بارداری
برای اینکه مصرف آنتی بیوتیک در بارداری بی خطر باشد، لازم است نکاتی را رعایت کنید:
- دستور پزشک را دقیق اجرا کنید. حتی اگر بعد از چند روز احساس بهبودی داشتید، دوره درمان را کامل کنید. قطع زودهنگام دارو می تواند به مقاومت باکتری ها منجر شود.
- از مصرف خودسرانه دارو بپرهیزید. آنتی بیوتیک ها ممکن است با داروهای دیگر (مثل داروهای گیاهی یا قرص های مسکن رایج) تداخل داشته باشند.
- پزشک ممکن است این موارد را بررسی کند:
- اجتناب از آنتی بیوتیک در سه ماهه اول بارداری
- انجام آزمایش برای تشخیص دقیق نوع عفونت
- تجویز کمترین دوز مؤثر در کوتاه ترین زمان ممکن
- استفاده از تنها یک نوع آنتی بیوتیک در صورت امکان
راهکارهای جایگزین آنتی بیوتیک در بارداری برای شرایط خفیف
در مواردی مثل سرماخوردگی یا گلودرد خفیف، پزشک احتمالا آنتی بیوتیک تجویز نمی کند. راهکارهای زیر می توانند به بهبود حال شما کمک کنند:
- دوش آب گرم یا بخور
- شستشوی بینی با اسپری آب نمک
- غرغره آب نمک گرم
- استراحت کافی و نوشیدن مایعات گرم
در صورتی که علائم شدیدتر شد یا بهبود نیافت، حتما با پزشک مشورت کنید تا از بروز بیماری های جدی تر جلوگیری شود.
سخنی از نی نی تینی
اگر در دوران بارداری با عفونت مواجه شدید، خودسرانه دارو مصرف نکنید. حتی داروهایی که پیش تر برایتان بی خطر بوده اند، ممکن است در این دوران حساس، مصرف آنتی بیوتیک در بارداری ممکن است، عوارضی جدی برای شما یا جنین داشته باشند. همیشه با پزشک مشورت کنید و دستور دارویی را به طور کامل رعایت نمایید. همچنین، داشتن سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب، و رعایت بهداشت فردی می تواند از بسیاری از عفونت ها پیشگیری کند.
آیا شما تجربه ای از مصرف آنتی بیوتیک در بارداری داشته اید؟ اگر مایل باشید، می توانید تجربه تان را در بخش دیدگاه ها با دیگر مادران به اشتراک بگذارید. سؤالات یا نگرانی هایی هم دارید؟ خوشحال می شویم پاسخگوی شما باشیم.
