اگر کودک شما در معرض یک ماده سمی قرار گرفته است، ممکن است سلامتی او در خطر باشد، در این مواقع هرگز سعی نکنید کودک خود را وادار به استفراغ کنید. فورا با اورژانس (115) یا مرکز کنترل مسمومیت (190) تماس بگیرید. در این مقاله انواع مسمومیت کودکان و علائم آن و همچنین روش های پیشگیری از این مسمویت ها را به طور مفصل توضیح خواهیم داد.
اگر کودک من در معرض ماده ای سمی قرار گرفت، چه کاری انجام دهم؟
اگر کودک شما هر یک از علائم زیر را دارد، بلافاصله با اورژانس (115) تماس بگیرید:
- مشکل در تنفس
- درد شدید در گلو
- سوختگی روی لب ها یا داخل دهان
- تشنج
- بیهوشی
- خواب آلودگی شدید
اگر کودک شما هیچ کدام از این علائم را ندارد، سریعا با مرکز کنترل مسمومیت (190) تماس بگیرید. متخصصان این مرکز شما را به نزدیک ترین مرکز تخصصی راهنمایی خواهند کرد. هیچ گاه تصور نکنید که حال کودک خوب است، زیرا برخی مواد سمی ممکن است در ابتدا هیچ علامتی ایجاد نکنند اما در بدن تأثیر مخربی داشته باشند.
چه اطلاعاتی را در مورد مسمومیت کودکان باید به اورژانس یا مرکز کنترل مسمومیت بدهیم؟
هنگام تماس با اورژانس یا مرکز کنترل مسمومیت، اطلاعات زیر را آماده داشته باشید:
- سن کودک
- وزن کودک
- زمان تماس کودک با ماده سمی
- آدرس یا موقعیت مکانی شما
- هرگونه بیماری زمینه ای کودک
- داروهایی که کودک مصرف می کند
نکته: شماره مرکز کنترل مسمومیت (190) را در گوشی موبایل خود ذخیره کنید و آن را روی یخچال، کنار تلفن های منزل و در لیست شماره های اضطراری بنویسید. همچنین، سن، وزن و آدرس منزل را در کنار آن یادداشت کنید تا در صورت نیاز، پرستار یا فرد دیگری بتواند اطلاعات را سریع در اختیار مراکز امدادی قرار دهد.
چه اطلاعاتی درباره ماده سمی که باعث مسمومیت کودکان شده را باید ارائه کنیم؟
برای کمک سریع تر و مؤثرتر، اطلاعات زیر درباره ماده ای که کودک شما در معرض آن قرار گرفته است را ارائه دهید:
- ترکیبات ماده: اگر ماده ای در یک بطری یا بسته بندی خاص قرار دارد، ترکیبات درج شده روی آن را بخوانید و اعلام کنید.
- شرح ماده: اگر کودک شما بخشی از یک گیاه را خورده است، سعی کنید شکل و مشخصات آن را دقیق توصیف کنید.
- تعداد قرص ها: اگر کودک داروی تجویزی یا بدون نسخه ای را بلعیده است، با شمردن تعداد قرص های باقی مانده، حداکثر مقدار مصرف شده را تخمین بزنید.
آنچه باید درباره مسمومیت کودکان بدانید
90 درصد موارد مسمومیت در خانه اتفاق می افتد.
هر سال حدود 1 میلیون کودک زیر 6 سال در ایالات متحده به دلیل مسمومیت تحت درمان قرار می گیرند.
برخی از مواد، مانند نیکوتین مایع (مایعات سیگارهای الکترونیکی)، حتی در مقادیر بسیار کم نیز می توانند کشنده باشند.
برای کسب اطلاعات بیشتر، فهرستی از رایج ترین مواد سمی در خانه را در ادامه ببینید. همچنین، یاد بگیرید چگونه خانه خود را در برابر مسمومیت کودکان ایمن کنید.
در ادامه، راهکارهای عملی برای زمانی که کودک شما یکی از کارهای زیر را انجام داه است ارائه می کنیم:
- ماده ای سمی را بلعیده است
- ماده ای سمی روی پوست او ریخته است
- ماده ای سمی وارد چشم او شده است
- گاز یا بخار سمی استنشاق کرده است
اگر کودک من ماده ای سمی را بلعید، چه کاری انجام دهم؟
- ماده باقی مانده را از دسترس او خارج کنید.
- اگر چیزی در دهان او باقی مانده است، سعی کنید آن را تف کند.
- نمونه ای از ماده را نگه دارید (یا اگر ظرف آن باقی مانده است، آن را همراه داشته باشید تا برای تشخیص ماده استفاده شود)
آیا در هنگام مسمومیت کودکان باید او را وادار به استفراغ کنیم؟
خیر. اگر کودک شما موادی مانند پاک کننده های اسیدی (مانند جرم گیرهای توالت) یا مواد قلیایی قوی (مانند محلول های لوله بازکن) را بلعیده باشد، استفراغ کردن ممکن است آسیب بیشتری به گلو و دهان او وارد کند.
آیا شربت ایپکاک (Ipecac) برای مسمومیت کودکان مفید است؟
خیر. در گذشته، توصیه می شد والدین شربت ایپکاک را برای مواقع مسمومیت در خانه نگه دارند، اما آکادمی پزشکان اطفال آمریکا (AAP) دیگر مصرف آن را توصیه نمی کند. این شربت باعث استفراغ می شود، اما نه تنها برای درمان مسمومیت مؤثر نیست، بلکه ممکن است به کودک آسیب برساند. اگر این شربت را در خانه دارید، آن را دور بیندازید.
در موارد خاص، کادر درمان ممکن است از زغال فعال برای درمان مسمومیت کودکان استفاده کنند، اما این کار را در خانه انجام ندهید.
اگر ماده ای سمی روی پوست کودک بریزد، چه کاری انجام دهم؟
- لباس آلوده را فورا از تن او خارج کنید.
- پوست او را با آب ولرم بشویید.
- اگر پوستش دچار سوختگی شده، شست وشو را حداقل 15 دقیقه ادامه دهید.
- برای راهنمایی های بیشتر با مرکز کنترل مسمومیت (190) تماس بگیرید.
اگر ماده سمی در چشم کودک پاشیده شد، چه باید کرد؟
بلافاصله چشم (یا هر دو چشم) آسیب دیده را به مدت 15 دقیقه با آب ولرم شست وشو دهید.
برای شست وشوی چشم کودک مراحل زیر را انجام دهید:
- آب ولرم را به آرامی در گوشه داخلی چشم بریزید.
- سعی کنید پلک های کودک را باز نگه دارید یا او را وادار به پلک زدن کنید.
- اگر ماده سمی روی قسمت های دیگر بدن کودک نیز پاشیده است، همراه او به دوش بروید.
بعد از شست وشو، با مرکز کنترل مسمویت کودکان تماس بگیرید.
نکته:
اگر کودک وحشت زده است، ممکن است شست وشو سخت باشد. راهکارهای زیر می توانند کمک کنند:
- اگر فرد دیگری حضور دارد، از او برای نگه داشتن کودک کمک بگیرید.
- اگر تنها هستید، کودک را در یک حوله یا پتو بپیچید و زیر بازوی خود نگه دارید.
اگر کودک در معرض گازهای سمی قرار گرفت، چه باید کرد؟
- کودک را هرچه سریع تر به هوای آزاد ببرید.
- اگر کودک علائم خاصی ندارد، با پزشک او مشورت کنید تا اقدامات بعدی را مشخص کند.
هشدار: در صورت مسمومیت اگر کودک نفس نمی کشد اقدامات زیر را انجام دهید:
- از فردی بخواهید با 115 تماس بگیرد و شما بلافاصله احیای قلبی-ریوی (CPR) را شروع کنید.
- اگر تنها هستید، ابتدا 2 دقیقه CPR انجام دهید و سپس با 115 تماس بگیرید.
- برای راهنمایی بیشتر، به روش های انجام CPR برای نوزادان و کودکان مراجعه کنید.
منابع شایع انتشار گازهای سمی در خانه که باعث مسمومیت کودکان می شوند:
- گاز خودرو در گاراژ بسته
- نشتی گاز از لوله ها
- اجاق های چوب سوز معیوب
- بخاری های گازی، اجاق ها و آبگرمکن های معیوب
آیا باید از دستگاه تشخیص مونوکسید کربن استفاده کرد؟
بله! نصب یک دستگاه هشداردهنده مونوکسید کربن در خانه ضروری است. آن را به طور منظم آزمایش کنید.
مسمومیت با مونوکسید کربن، بیشترین آمار مرگ ومیر ناشی از مسمومیت های تصادفی در ایالات متحده را دارد.
این گاز بی رنگ و بی بو است و ممکن است از وسایل معیوب یا نصب شده به طور نادرست به خانه نفوذ کند.
علائم اولیه مسمومیت کودکان با گاز مونوکسید کربن:
- سردرد
- سرگیجه
- خواب آلودگی
در صورت ادامه مواجهه، علائم شدیدتر شامل موارد زیر خواهد بود:
- حالت تهوع و استفراغ
- تپش قلب
- بیهوشی
- مسمومیت با سرب
اگر خانه شما جز خانه های قدیمی است، احتمال دارد که رنگ های سرب دار داشته باشد.
کودکان اغلب از طریق خوردن تکه های رنگ یا استنشاق گرد و غبار سرب دچار مسمومیت می شوند.
عوارض مسمومیت با سرب:
- کم خونی
- مشکلات شناختی و رشدی
- اختلالات رفتاری
برای اطلاعات بیشتر، روش های محافظت از کودک در برابر مسمومیت با سرب را مطالعه کنید.
مواد سمی رایج در خانه
برخی از مواد خانگی که می توانند برای کودکان بسیار خطرناک باشند، عبارت اند از:
- مواد شوینده و پاک کننده ها
- داروهای تجویزی و بدون نسخه
- محصولات آرایشی و بهداشتی
- مایعات مخصوص شست وشو و لباس شویی
- رنگ ها و جلاها
- حشره کش ها
- قارچ های سمی
- الکل
خطر ویژه: نیکوتین مایع (مایع داخل سیگارهای الکترونیکی)
حتی مقدار کمی از این ماده می تواند برای کودک کشنده باشد.
هشدارجدی در مورد باتری ها و آهنرباها
اگر کودک شما باتری یا آهنربا بلعید، فورا به اورژانس مراجعه کنید!
اگر باتری بلعیده است:
- ممکن است در عرض چند ساعت باعث آسیب شدید به بافت های داخلی شوند.
- این موضوع شامل باتری های بلعیده شده یا گیرکرده در گوش، بینی یا گلو نیز می شود.
اگر آهنربا بلعیده باشد:
- اگر کودک بیش از یک آهنربا (یا آهنربا همراه با جسم فلزی دیگر) را بلعیده باشد، خطر انسداد و آسیب شدید بافتی وجود دارد.
- این اجسام می توانند در روده به هم بچسبند و جریان خون را قطع کنند، که ممکن است منجر به عفونت یا مرگ بافتی شود.
همیشه اسباب بازی های حاوی آهنرباهای قوی را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
سخنی از نی نی تینی
مسمومیت کودکان یکی از شایع ترین اتفاقات در خانه است، اما می توان با رعایت چند نکته ساده از آن پیشگیری کرد. نگه داشتن مواد شیمیایی، داروها و شوینده ها در قفسه های قفل دار، آگاهی از علائم مسمومیت و دانستن اقدامات اضطراری، می تواند جان فرزند شما را نجات دهد.
شما چقدر با روش های ایمن سازی خانه در برابر مواد سمی آشنا هستید؟ آیا تجربه ای در این زمینه دارید؟ نظرات و پیشنهادات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
