پس از زایمان، ممکن است برایتان سوال پیش بیاید که وضعیت واژن شما چه تغییری کرده و چگونه می توانید از آن مراقبت کنید. در این مقاله، نکات کاربردی در رابطه با مراقبت از واژن بعد از زایمان که توسط والدین تجربه شده و توسط پزشکان تأیید شده اند، ارائه شده تا به بهبود و راحتی شما کمک کند.
زایمان طبیعی فشار و آسیب زیادی به واژن وارد می کند. در نهایت، نوزاد شما که در زمان تولد تقریبا به اندازه یک هندوانه است، باید از کانال واژن عبور کند. این فرایند طبیعی باعث می شود که مقداری درد و ناراحتی در ناحیه واژن تجربه کنید. در ادامه، با آنچه می توانید بعد از زایمان انتظار داشته باشید و روش های مراقبت از واژن بعد از زایمان آشنا می شوید، از جمله چگونگی تسکین درد و التهاب واژن.
چگونه واژن خود را بعد از زایمان تسکین دهیم
شاید از قبل می دانستید که بعد از زایمان واژن ممکن است دردناک باشد و حتی ممکن است طی دوران بارداری به این موضوع فکر کرده باشید. اما ممکن است ندانسته باشید که این درد بلافاصله بعد از زایمان از بین نمی رود و ممکن است روزها یا هفته ها طول بکشد.
خوشبختانه، راه هایی وجود دارد که می توانید برای مراقبت از واژن بعد از زایمان و تسکین درد واژن و ناحیه پرینه از آن ها استفاده کنید. به یاد داشته باشید که اگرچه بسیاری از روش های خانگی می توانند به بهبود سریع تر کمک کنند، اما همه آن ها هنگام شیردهی ایمن نیستند؛ بنابراین همیشه قبل از استفاده از هر درمان خانگی با پزشک خود مشورت کنید.
1- حمام نشسته (سیتز بات)
برای کاهش درد ناشی از تورم، پارگی یا برش اپیزیوتومی، می توانید از حمام نشسته یا یک لگن آب گرم استفاده کنید. نشستن در حمام نشسته باعث افزایش جریان خون به ناحیه، کاهش التهاب و ترمیم سریع تر بافت ها و در نتیجه مراقبت از واژن بعد از زایمان می شود.
می توانید این کار را در یک وان تمیز یا با کیت مخصوصی که بیمارستان ها در بخش پس از زایمان ارائه می دهند انجام دهید. «با استفاده از کیت، یک لگن کوچک و کم عمق روی صندلی توالت قرار می دهید، آن را با آب گرم پر می کنید و روی آن می نشینید تا ناحیه واژن و پرینه شما در آب فرو رود» توضیح می دهد کتی پیج، ماما در ویرجینیا. برای حمام در وان، 7 تا 10 سانتی متر آب کافی است تا لگن و باسن شما در آن فرو رود. مدت زمان پیشنهادی 20 دقیقه، چند بار در روز است.
2- بطری آب پاش (پری بوتل)
تورم، خراش، برش یا بخیه می تواند ادرار کردن بعد از زایمان را دردناک کند. برای کاهش این مشکل و همچنین مراقبت از واژن بعد از زایمان، یک بطری کوچک دستی پلاستیکی (پری بوتل) تهیه کنید.
بطری را با آب ولرم پر کنید و هنگام ادرار کردن، روی ناحیه پرینه اسپری کنید تا سوزش ناشی از ادرار کاهش یابد. آب ولرم همچنین به بافت های حساس شما آرامش می دهد.
به یاد داشته باشید که آب را مستقیما داخل واژن اسپری نکنید، زیرا این کار می تواند درد را بیشتر کند. پس از ادرار کردن، چند بار اسپری اضافی برای شستشوی خون و ادرار انجام دهید تا میزان استفاده از دستمال توالت کاهش یابد و سپس ناحیه را به آرامی خشک کنید.
3- اسپری های تسکین دهنده
یکی دیگر از راه های مراقبت از واژن بعد از زایمان استفاده از اسپری های تسکین کننده ست. اسپری های بدون نسخه مانند لیدوکائین یا بنزوکائین (مثلا درم پلاست) می توانند در کاهش درد ناشی از پارگی یا هموروئید کمک کنند. برای استفاده، بعد از استفاده از سرویس بهداشتی یا تعویض نوار بهداشتی، اسپری را به صورت مه آلود روی ناحیه بزنید.
هموروئیدها را دست کم نگیرید. ممکن است پس از فشار طولانی در زایمان، بسیار دردناک شوند و حتی نشستن را دشوار کنند. در این صورت حتما با پزشک خود مشورت کنید.
4- کمپرس یخ و پد یخ زده (پدیسل)
استفاده از کمپرس یخ درون لباس زیر می تواند درد و تورم بعد از زایمان را کاهش دهد. کمپرس یخ را با یک پارچه نرم یا حوله بپوشانید و 15 تا 20 دقیقه هر ساعت روی ناحیه قرار دهید.
اگر کمپرس آماده ندارید، می توانید خودتان پدیسل بسازید: مثلا یک کاندوم را با آب پر کنید و منجمد کنید یا از یک کیسه نخود فرنگی یخ زده استفاده کنید. این روش برای ناحیه پرینه بسیار راحت و تسکین دهنده است.
5- پدهای حاوی ویتچ هازل (گیاه فندق جادوگر)
«ویتچ هازل دارای تانن هایی است که به کاهش تورم و مبارزه با باکتری کمک می کند، درد را کاهش داده و از عفونت جلوگیری می کند» توضیح می دهد دکتر کاسپر. این گیاه همچنین به توقف خونریزی جزئی کمک می کند. می توانید از پدهای خنک کننده ویتچ هازل یا همراه با سایر درمان های تسکین دهنده استفاده کنید.
مادران بسیاری از پدهای یخ و ویتچ هازل را ترکیب کرده و برای تسکین فوری استفاده کرده اند، حتی می توانند آن ها را در نوار بهداشتی شبانه گذاشته و منجمد کنند تا پدیسل خانگی ساخته شود.
6- استفاده از سشوار
بعد از ادرار کردن، استفاده از پری بوتل یا حمام نشسته، پاهای خود را باز کرده و سشوار را 15 تا 20 سانتی متر دور از ناحیه مرطوب قرار دهید. سشوار را روی کمترین دما و حالت خنک تنظیم کنید و به آرامی حرکت دهید، حدود سه دقیقه کافی است.
این روش مستقیما درد واژن را تسکین نمی دهد اما به پیشگیری از ایجاد درد و عفونت های قارچی و مراقبت از واژن بعد از زایمان کمک می کند، زیرا قارچ ها مکان های مرطوب را دوست دارند.
7- لباس راحت
لباس های راحت، پیژامه و لباس زیر مناسب می توانند در این دوران به راحتی شما و مراقبت از واژن بعد از ز ایمان کمک کنند. حتی اگر لباس زیر مشبک بیمارستان جذابیت ظاهری نداشته باشد، بسیار راحت است و از کثیف شدن لباس های خود جلوگیری می کند.
8- داروهای مسکن بدون نسخه
ایبوپروفن داروی ضد التهاب مؤثری است که به کاهش خونریزی بعد از زایمان، کاهش درد پرینه و گرفتگی عضلات کمک می کند. معمولا در دوران شیردهی ایمن است، اما قبل از مصرف حتما با پزشک مشورت کنید.
بعد از زایمان چه اتفاقی برای واژن شما می افتد؟
شاید بپرسید چرا نیاز به مجموعه ای از نکات مراقبت از واژن بعد از زایمان دارید؟ پاسخ ساده است: بدن شما برای به دنیا آوردن نوزاد فشار زیادی متحمل می شود و پس از زایمان طبیعی، واژن ممکن است به دلیل پارگی ها، تورم و برش ها دردناک شود. علاوه بر این، شما تجربه ترشح واژینال پس از زایمان (لوکیا) را نیز خواهید داشت.
پارگی ها و acerations
در طول زایمان، ممکن است دهانه واژن، لب های بزرگ یا پرینه شما در هنگام عبور سر نوزاد دچار پارگی شود. طبق آمار کالج آمریکایی زنان و زایمان (ACOG)، حدود 53% تا 79% از افراد در زایمان طبیعی دچار پارگی پرینه می شوند.
ممکن است نیاز به بخیه داشته باشید و مدت زمان بهبودی بسته به شدت پارگی، از چند هفته تا چند ماه متفاوت است. در طول این دوران، فعالیت هایی مانند سرفه، عطسه یا دفع مدفوع می تواند باعث ناراحتی شود. همچنین، با بهبود پارگی ها، ممکن است ناحیه واژن، ولو و اطراف آن شروع به خارش کند که طبیعی است اما اگر خارش شدید یا با ترشح غیرعادی همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
ترشحات واژینال
یکی دیگر از اثرات پس از زایمان، ترشحات واژینال پس از زایمان یا لوکیا است. این خونریزی معمولا بین شش تا هشت هفته طول می کشد. جالب است بدانید که لوکیا هم در زایمان طبیعی و هم در سزارین رخ می دهد؛ همه بدن های پس از زایمان تجربه ترشحات خون، مخاط و بافت های رحمی را دارند زیرا پوشش داخلی رحم دوباره به حالت قبل از بارداری باز می گردد.
ترشحات در ابتدا روشن و قرمز و پر حجم هستند، سپس به رنگ صورتی-قهوه ای، قهوه ای تیره و نهایتا زرد و رقیق تبدیل می شوند. ممکن است بوی خفیفی از این ترشحات حس کنید، اما هرگونه بوی شدید یا بد باید به پزشک اطلاع داده شود.
نکته کاربردی: استفاده از نوار بهداشتی مخصوص بعد از زایمان که قابلیت جذب بالا و ضد حساسیت داشته باشد، می تواند به شما کمک کند تا در طول روز راحت تر باشید و از تحریک ناحیه واژن جلوگیری شود.
تورم و خشکی
پس از زایمان، احتمالا دچار تورم واژن خواهید شد. علاوه بر این، تغییرات هورمونی ممکن است باعث خشکی واژن شوند که طبیعی است و معمولا با گذشت زمان بهبود می یابد.
واژن معمولا طی چند ماه به حالت طبیعی باز می گردد، اما برخی مادران گزارش می دهند که پس از زایمان احساس متفاوتی دارند. احساس سنگینی، پر بودن، تنگی یا کشیدگی در واژن ممکن است رخ دهد. این تغییرات غالبا به دلیل ضعف عضلات کف لگن است، اما مشکلات مرتبط دیگری مانند افتادگی ارگان های لگنی نیز می تواند دلیل آن باشد.
اگر عضلات واژن شما پس از زایمان ضعیف شده است، می توانید با تمرینات کف لگن مانند تمرینات کگل آن ها را تقویت کنید. انجام منظم این تمرینات نه تنها به بازگشت عملکرد طبیعی واژن کمک می کند، بلکه از بروز مشکلات بعدی مانند بی اختیاری ادرار یا افتادگی رحم جلوگیری می کند.
نکته عملی: حتی می توانید از ردیاب های سلامت لگن یا اپلیکیشن های مخصوص تمرینات کف لگن برای پیگیری پیشرفت خود استفاده کنید تا انگیزه بیشتری داشته باشید و عضلات خود را به طور دقیق تقویت کنید.
سخنی از نی نی تینی
مراقبت از واژن بعد از زایمان بخش مهمی از بهبود و بازگشت بدن به حالت طبیعی است. استفاده از حمام نشسته، پدهای یخ، ویتچ هازل، بطری آب پاش و تمرینات کف لگن می تواند به کاهش درد، تورم و خشکی کمک کند. همچنین، لباس های راحت و داروهای مسکن بدون نسخه در صورت نیاز، روند بهبودی را ساده تر می کنند. همیشه در صورت وجود درد شدید، خونریزی غیرمعمول یا بوی بد از ترشحات، با پزشک یا ماما مشورت کنید تا عوارض احتمالی به سرعت شناسایی و درمان شوند.
اگر شما تجربه ای در زمینه مراقبت از واژن بعد از زایمان دارید یا از روش های خاصی برای تسکین درد و بهبود سریع تر استفاده کرده اید، تجربه خود را با دیگر مادران به اشتراک بگذارید. نظرات و تجربیات شما می تواند کمک بزرگی برای مادرانی باشد که تازه این مسیر را آغاز کرده اند.
