مدفوع سبز در نوزادان امری طبیعی است و معمولا جای نگرانی ندارد، اما گاهی می تواند نشانه ای از یک عفونت ویروسی یا باکتریایی، یا حساسیت و عدم تحمل غذایی باشد. اولین مدفوع نوزاد که مکونیوم نامیده می شود، معمولا سبز بسیار تیره و نزدیک به سیاه است. طی چند روز پس از تولد، رنگ آن به تدریج به سبز روشن تر و سپس به زرد (در صورت خوردن شیر مادر) یا زرد مایل به قهوه ای (در صورت استفاده از شیر خشک) تغییر می کند.
اگرچه مدفوع سبز نوزاد معمولا دلیلی برای نگرانی نیست، در صورت بروز علائم بیماری همراه با آن، بهتر است با پزشک تماس بگیرید.
مدفوع سبز کودک چیست؟
رنگ مدفوع کودک معمولا قهوه ای یا بژ است، اما سبز شدن رنگ آن یکی از تغییرات طبیعی و رایج است.
دیدن مدفوع سبز روشن، سبز تیره یا حتی سبز درخشان ممکن است والدین را نگران کند. سبز شدن مدفوع کودک ممکن است بدون علت خاصی رخ دهد (مانند خوردن اسفناج توسط کودک یا مصرف مکمل آهن)، یا به دلیل مشکلی مانند عفونت باشد.
چرا رنگ مدفوع سبز می شود؟
رنگ قهوه ای مدفوع به دلیل وجود صفرا (مایعی که در کیسه صفرا تولید می شود) است. اگر مدفوع سریع تر از حد معمول از روده ها عبور کند، فرصت کافی برای تغییر رنگ صفرا به قهوه ای وجود نخواهد داشت و مدفوع سبز باقی می ماند. به همین دلیل، اسهال که سریع تر از مدفوع عادی از روده ها عبور می کند، غالبا سبز رنگ است.
چرا مدفوع نوزاد من سبز است؟
رنگ سبز تیره برای مدفوع نوزاد طبیعی است!
اولین مدفوع نوزاد که مکونیوم نامیده می شود، معمولا سبز بسیار تیره و تقریبا سیاه است. این مدفوع از مایعات آمنیوتیک، سلول های پوست، لانوگو (موی نرم بدن نوزاد) و مخاط تشکیل شده و بسیار چسبناک است، اما هیچ بویی ندارد.
طی ۲۴ ساعت اول پس از تولد، نوزاد مکونیوم را دفع می کند. سپس با مصرف شیر مادر یا شیر خشک، رنگ مدفوع به تدریج به سبز مایل به زرد یا زرد تغییر می کند و بافت آن نیز از حالت چسبناک به نرم تر تغییر می یابد.
دلایل سبز شدن مدفوع نوزاد
مدفوع نوزاد ممکن است به دلایل زیر سبز باشد:
دریافت نکردن شیر انتهایی (Hindmilk) در دوران شیردهی
شیر انتهایی که در پایان هر جلسه شیردهی دریافت می شود، سرشار از چربی و کالری است. اگر نوزاد فقط شیر ابتدایی (Foremilk) را دریافت کند که قند بیشتری دارد، مدفوع او ممکن است سبز روشن، کف آلود یا حباب دار باشد و کودک دچار نفخ شود.
عفونت ویروسی یا باکتریایی
مدفوع سبز روشن ممکن است نشانه عفونت مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا باشد.
حساسیت یا عدم تحمل غذایی
حساسیت به پروتئین شیر (در شیر خشک یا شیر مادر، اگر مادر لبنیات مصرف کرده باشد) یا واکنش به غذایی که پس از شروع تغذیه کمکی مصرف شده، می تواند باعث مدفوع سبز شود. در صورت حساسیت، ممکن است رگه های خون نیز در مدفوع دیده شود. در صورت عدم تحمل غذایی، کودک ممکن است نفخ داشته باشد و بیش از حد معمول بی قراری کند.
مصرف غذاهای سبز رنگ
پس از شروع غذای کمکی، خوردن غذاهای سبزرنگ مانند اسفناج، نخودفرنگی یا لوبیا سبز می تواند مدفوع را سبز تیره کند.
مکمل ها و داروها
مکمل های آهن و برخی داروها (چه توسط نوزاد مصرف شوند و چه از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شوند) می توانند مدفوع را سبز تیره کنند. تا زمانی که این مکمل ها مشکلی ایجاد نکنند، نیازی به قطع مصرف نیست.
فتوتراپی برای زردی نوزاد
درمان زردی با نور ممکن است باعث سبز شدن رنگ مدفوع نوزاد شود.
آیا مدفوع سبز در نوزادان شیرخوار شایع تر است؟
مدفوع سبز در نوزادان شیرخشک خور بیشتر از نوزادان شیرمادرخوار دیده می شود.
مدفوع نوزادان شیرمادرخوار معمولا زرد است و گاهی کمی سبز می شود، اما نوزادان شیرخشک خور مدفوعی قهوه ای تر دارند که گاهی به زرد مایل به قهوه ای یا سبز مایل به قهوه ای نزدیک است. تغییر در رژیم غذایی کودک (تغییر شیر خشک، تغییر رژیم غذایی مادر در دوران شیردهی، یا معرفی غذای کمکی) می تواند رنگ مدفوع را تغییر دهد.
آیا مدفوع سبز در کودکان نوپا طبیعی است؟
بله، مدفوع سبز در کودکان نوپا نیز ممکن است به دلایل مشابه نوزادان رخ دهد، مانند عفونت، حساسیت غذایی، یا مصرف مکمل ها.
احتمالا شایع ترین دلیل، مصرف غذا یا نوشیدنی سبزرنگ است. کودکان نوپا که رژیم غذایی متنوع تری دارند، بیشتر در معرض چنین تغییر رنگ هایی قرار می گیرند. همچنین به دلیل تعامل بیشتر با سایر کودکان (مثلاً در مهدکودک)، خطر ابتلا به ویروس های گوارشی و اسهال افزایش می یابد.
راهنمای رنگ مدفوع کودکان
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
مدفوع سبز معمولا نگران کننده نیست، مگر اینکه همراه با علائم بیماری باشد. اگر مدفوع سبز کودک با تب، استفراغ یا اسهال همراه است، حتما به پزشک مراجعه کنید تا از کم آب شدن بدن کودک جلوگیری شود.
همچنین در صورت مشاهده رنگ های غیرعادی مانند قرمز یا سیاه (نشانه خونریزی داخلی) یا سفید یا خاکستری (نشانه مشکلات کبدی یا عفونت جدی)، فورا با پزشک تماس بگیرید.
با رعایت این نکات، می توانید وضعیت مدفوع کودک خود را بهتر درک کنید و در صورت نیاز اقدامات لازم را انجام دهید.
