مایکوپلاسما در کودکان نوعی باکتری منحصر به فرد هستند که می توانند باعث ایجاد عفونت در آن ها شوند. این باکتری ها دیواره سلولی ندارند، بنابراین آنتی بیوتیک های رایجی مانند پنی سیلین قادر به از بین بردن آن ها نیستند. بعضی از عفونت های مایکوپلاسما نیاز به درمان خاص ندارند و ممکن است خودبه خود بهبود یابند. اما اگر کودک شما نیاز به درمان داشته باشد، پزشک یک نوع آنتی بیوتیک ویژه تجویز می کند که باکتری را از بین برده و باعث بهبود حال کودک می شود.
در این مقاله در مورد عوارض مایکوپلاسما در کودکان توضیح خواهیم داد.
مایکوپلاسما در کودکان چیست؟
مایکوپلاسما در کودکان یک نوع باکتری است که می تواند باعث عفونت های باکتریایی در آن ها شود. انواع مختلف این باکتری قسمت های مختلف بدن را هدف قرار می دهند، از جمله سیستم تنفسی (ریه ها)، دستگاه ادراری و دستگاه تناسلی. شایع ترین نوع ، آن هایی هستند که باعث عفونت ریه ها می شوند.
ویژگی منحصر به فرد مایکوپلاسما این است که برخلاف سایر باکتری ها، دیواره سلولی ندارد. بیشتر آنتی بیوتیک ها با ضعیف کردن دیواره سلولی، باکتری ها را از بین می برند. اما چون مایکوپلاسما دیواره سلولی ندارد، این داروها روی آن تأثیری ندارند. با اینکه بسیاری از عفونت های مایکوپلاسما در کودکان به خودی خود بهبود می یابند، گاهی پزشکان از آنتی بیوتیک های خاص برای از بین بردن باکتری استفاده می کنند تا کودک دوباره سالم شود.
انواع مایکوپلاسما در کودکان و بزرگسالان
سه نوع اصلی مایکوپلاسما وجود دارد که باعث عفونت باکتریایی می شوند:
- مایکوپلاسما پنومونیه (Mycoplasma pneumoniae): این نوع مایکوپلاسما در کودکان بیشتر شایع است و باعث عفونت ریه ها می شود و به آن «پنومونی پیاده روی» گفته می شود، زیرا علائم آن شبیه سرماخوردگی یا پنومونی خفیف است و معمولا نیاز به بستری ندارد.
- مایکوپلاسما جنیتالیم (Mycoplasma genitalium): این باکتری در دستگاه تناسلی زندگی می کند و می تواند از طریق تماس جنسی منتقل شود. علائم آن شبیه عفونت های مقاربتی است، شامل درد هنگام رابطه جنسی و ترشحات غیرطبیعی از واژن یا آلت تناسلی.
- مایکوپلاسما هومینیس (Mycoplasma hominis): این باکتری در دستگاه ادراری و تناسلی زندگی می کند و می تواند باعث عفونت در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف شود. همچنین ممکن است از والدین به نوزاد در هنگام تولد منتقل شود، به ویژه در نوزادان نارس.
علت و علائم مایکوپلاسما در کودکان
علائم عفونت مایکوپلاسما در کودکان
بعضی از عفونت های مایکوپلاسما علائمی ندارند و ممکن است کودک شما در ابتدا حتی متوجه عفونت نشود. اگر علائم ظاهر شوند، معمولا از چند روز تا یک ماه طول می کشند و معمولا دو تا سه هفته پس از تماس با باکتری بروز می کنند.
شایع ترین علائم عفونت مایکوپلاسما پنومونیه عبارت اند از:
- صداهای غیرطبیعی در ریه ها
- سرفه خشک
- خستگی و بی حالی
- تب
- سردرد
- تنگی نفس
- گلودرد
به ندرت، ممکن است کودک ضایعات پوستی ناشی از مایکوپلاسما ایجاد کند که از قرمزی خفیف تا تاول های دردناک و شدید متغیر است.
علت عفونت مایکوپلاسما در کودکان
مایکوپلاسما یک باکتری واگیردار است. مایکوپلاسما پنومونیه به راحتی از طریق قطرات ریز تنفسی که بعد از سرفه یا عطسه ایجاد می شوند، به دیگران منتقل می شود. عفونت های تنفسی ناشی از این باکتری معمولا به مدت حدود 10 روز واگیردار هستند.
عوامل خطر
عفونت های مایکوپلاسما پنومونیه می توانند هر کودکی را مبتلا کنند، اما برخی عوامل خطر احتمال ابتلا را افزایش می دهند:
- سن: شایع ترین گروه سنی کودکان 5 تا 17 سال هستند.
- شرایط پزشکی خاص: داشتن بیماری های ریوی مانند آسم یا سیستم ایمنی ضعیف.
- محیط های گروهی یا شلوغ: مانند مدارس، خوابگاه ها، بیمارستان ها، خانه های سالمندان و مراکز نگهداری.
عوارض مایکوپلاسما در کودکان
عفونت مایکوپلاسما می تواند منجر به برخی عوارض جدی شود، از جمله:
- تشدید آسم
- تجمع چرک در ریه (Empyema)
- التهاب مغز (Encephalitis)
- کم خونی همولیتیک
- مشکلات کلیوی
- تجمع مایع در اطراف ریه (Pleural effusion)
- پنومونی شدید
- بیماری های پوستی مانند سندرم استیونز-جانسون
تشخیص و آزمایش های مرتبط با مایکوپلاسما در کودکان
چگونه پزشکان عفونت مایکوپلاسما در کودکان را تشخیص می دهند؟
پزشک کودک شما ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و درباره علائم فرزندتان سؤال می کند. همچنین درباره سوابق پزشکی کودک و محیط هایی که کودک در آن ها وقت می گذراند، به ویژه محیط های شلوغ، پرسش هایی مطرح می شود. گاهی برای تأیید عفونت مایکوپلاسما پنومونیه نیاز به عکس برداری از قفسه سینه (X-ray) است و در بعضی موارد پزشک ممکن است تصویربرداری های پیشرفته تر مانند سی تی اسکن را درخواست کند.
آزمایش هایی که برای تشخیص مایکوپلاسما در کودکان استفاده می شوند
چندین آزمایش آزمایشگاهی می توانند به پزشک کمک کنند تا عفونت را تشخیص دهد یا تأیید کند:
- آزمایش PCR (واکنش زنجیره ای پلیمراز): با استفاده از سواب، نمونه ای معمولا از بینی یا گلو گرفته می شود تا مواد ژنتیکی مایکوپلاسما شناسایی شود.
- آزمایش سرولوژی: در این آزمایش نمونه ای از خون کودک بررسی می شود تا آنتی بادی های سیستم ایمنی در برابر مایکوپلاسما تشخیص داده شوند.
- آزمایش کومبس (Coombs): برای شناسایی آنتی بادی هایی که ممکن است به گلبول های قرمز آسیب برسانند.
مدیریت و درمان مایکوپلاسما در کودکان
درمان مایکوپلاسما
برخی عفونت های مایکوپلاسما خودبه خود بهبود می یابند و نیاز به درمان خاص ندارند، به ویژه اگر علائم خفیف باشند. برای کاهش علائم مانند گرفتگی بینی یا سرفه، می توان از داروهای بدون نسخه (OTC) استفاده کرد.
اگر عفونت شدیدتر باشد، پزشک گزینه های درمانی مناسب را توصیه می کند و ممکن است آنتی بیوتیک ویژه ای تجویز کند که بتواند باکتری مایکوپلاسما را به طور مؤثر از بین ببرد.
آنتی بیوتیک های مؤثر
چون بسیاری از آنتی بیوتیک ها روی مایکوپلاسما تأثیری ندارند، معمولا آنتی بیوتیک های ماکرولید بهترین گزینه هستند که شامل موارد زیر می شوند:
- آزیترومایسین
- کلاریترومایسین
- اریترومایسین
گزینه های دیگر شامل تتراسایکلین ها مانند داکسی سایکلین هستند. اگر کودک سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد، پزشک ممکن است فلوروکینولون ها مانند لووفلوکساسین را توصیه کند.
چه زمانی پس از درمان بهبود حاصل می شود؟
پس از شروع آنتی بیوتیک ها، معمولا علائم کودک بعد از دو تا سه روز کاهش پیدا می کنند. با این حال، عفونت های تنفسی ممکن است چند هفته طول بکشند تا به طور کامل رفع شوند. در صورتی که کودک هنوز پس از پایان دوره درمان علائمی داشته باشد، حتما باید با پزشک مشورت کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
- اگر علائم کودک ادامه داشته باشند، مانند سرفه و تب، یا علائم بدتر شوند مانند سوت کشیدن هنگام نفس کشیدن، حتما به پزشک مراجعه کنید.
- اگر کودک تنفس سخت یا تب بالا داشته باشد که بیش از دو روز ادامه یابد، سریعا به نزدیک ترین اورژانس مراجعه کنید.
پیش آگهی و طول دوره بیماری
چه انتظاری از عفونت مایکوپلاسما در کودکان داریم؟
شدت و مدت عفونت مایکوپلاسما بسته به نوع باکتری و محل عفونت در بدن کودک متفاوت است. پزشک ممکن است آزمایش هایی انجام دهد تا نوع باکتری مشخص شود و درمان متناسب تجویز شود. معمولا کودک پس از چند روز درمان احساس بهتری پیدا می کند، اما برخی علائم ممکن است پس از پایان درمان چند هفته طول بکشند.
مدت زمان عفونت مایکوپلاسما در کودکان
با استفاده از آنتی بیوتیک ها، علائم کودک معمولا پس از چند روز کاهش می یابند. در عفونت های مایکوپلاسما پنومونیه، سرفه ممکن است چند هفته بعد از پایان دارو ادامه داشته باشد.
پیشگیری از
آیا می توان از مایکوپلاسما در کودکان جلوگیری کرد؟
همچنان واکسن اختصاصی برای مایکوپلاسما وجود ندارد و این باکتری بسیار واگیردار است. اما با رعایت چند نکته می توان خطر ابتلا را کاهش داد:
- پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه یا عطسه
- رعایت بهداشت فردی و شست وشوی مکرر دست ها با آب و صابون
- در خانه ماندن هنگام بیماری یا استفاده از ماسک برای جلوگیری از انتقال
- مصرف آنتی بیوتیک تجویزی پزشک دقیقا طبق دستور
سخنی از نی نی تینی
مایکوپلاسما یک باکتری بسیار واگیردار است که می تواند باعث عفونت باکتریایی در کودکان شود. اگرچه اغلب این عفونت ها جدی نیستند، اما باید علائم کودک را به دقت زیر نظر داشت. هر علامتی که از بین نرود یا بدتر شود باید توسط پزشک بررسی شود. پزشک می تواند آنتی بیوتیک ویژه ای تجویز کند که باکتری بدون دیواره سلولی را از بین ببرد. ممکن است چند نوع آنتی بیوتیک نیاز باشد تا نوع مؤثر پیدا شود، اما کودک به زودی احساس بهتری پیدا خواهد کرد.
اگر تجربه یا سوالی درباره مایکوپلاسما در کودکان و بزرگسالان دارید، آن را با ما و دیگر والدین به اشتراک بگذارید. دیدگاه ها و تجربیات شما می تواند به سایر والدین کمک کند تا علائم را بهتر بشناسند و از بروز عوارض جلوگیری کنند
