لکه های سفید روی ناخن کودکان یک مشکل شایع است و معمولا نگران کننده یا خطرناک نیست. این لکه ها اغلب پس از ضربه خوردن ناخن ها یا جویدن آن ها ظاهر می شوند، اما گاهی دلایل دیگری هم دارند، مانند عفونت های قارچی، حساسیت ها یا مصرف برخی داروها. در بسیاری از موارد، نیاز به درمان خاصی نیست؛ اما ممکن است لازم باشد استفاده از برخی محصولات روی ناخن ها متوقف شود یا داروهای ضدقارچ مصرف شود تا وضعیت بهبود یابد. در این مقاله به طور کامل توضیح خواهیم داد.
لکه های سفید روی ناخن کودکان چیست؟
لکه های سفید روی ناخن کودکان که در اصطلاح پزشکی به آن لکو نیکیا (Leukonychia) گفته می شود، وضعیتی شایع است که باعث ایجاد لکه ها یا رگه های سفید روی ناخن های دست یا پا می شود. این وضعیت به سه نوع تقسیم می شود:
- لکو نیکیا واقعی (True leukonychia):
در این نوع، لکه های سفید در ناحیه ای از انگشت یا پا که ناخن از آنجا شروع به رشد می کند (ماتریکس ناخن) شکل می گیرند و در قسمت سخت ناخن (صفحه ناخن) ظاهر می شوند. - لکو نیکیا ظاهری (Apparent leukonychia):
در این نوع، لکه های سفید روی پوست زیر ناخن (بستر ناخن) ایجاد می شوند و ظاهر می شوند. - لکو نیکیا کاذب (Pseudoleukonychia):
در این نوع، لکه ها روی سطح ناخن تشکیل می شوند و معمولا توسط عوامل خارجی مانند قارچ ها ایجاد می شوند.
لکه ها می توانند به شکل یک یا دو لکه متوسط، تعداد زیادی لکه ریز یا حتی لکه های بزرگ ظاهر شوند. این لکه ها ممکن است تنها روی یک ناخن دیده شوند یا چندین ناخن را همزمان تحت تاثیر قرار دهند.
لکه های سفید روی ناخن کودکان چه معنایی دارند؟
لکه های سفید روی ناخن کودکان معمولا نشان دهنده فشار یا آسیب به ناخن کودک هستند. این فشار ممکن است ناشی از:
- ضربه یا برخورد ناخن با سطح سخت
- عفونت یا التهاب
- واکنش آلرژیک
همچنین، برخی داروها می توانند به عنوان عارضه جانبی باعث ایجاد لکه های سفید روی ناخن ها شوند.
شایع ترین علل ایجاد لکه های سفید روی ناخن کودکان
- حساسیت ها و آلرژی ها:
سیستم ایمنی ممکن است محصولاتی که روی ناخن ها استفاده می کنید را به عنوان آلرژن شناسایی کند و باعث ایجاد لکه های سفید شود. این محصولات شامل لاک ناخن، روغن براق کننده ناخن، سخت کننده ناخن، محلول پاک کننده لاک و ناخن مصنوعی هستند. - آسیب ها و ضربه ها (Trauma):
آسیب به صفحه ناخن یا ماتریکس ناخن رایج ترین علت ایجاد لکه های سفید است. این آسیب ها می توانند ناشی از:
- ضربه یا برخورد ناخن با اجسام سخت
- پوشیدن کفش های تنگ یا نامناسب
- جویدن ناخن ها
- مراجعه مکرر به آرایشگاه برای مانیکور، جایی که ناخن کاران با فشار زیاد ناخن ها را کوتاه، سوهان یا پولیش می کنند
- عفونت های قارچی:
عفونت های قارچی می توانند باعث تغییر رنگ ناخن، ضخیم یا ترک خورده شدن آن و گاهی ایجاد لکه های سفید روی ناخن کودکان شوند. - مسمومیت ها و داروها:
گاهی لکه های سفید ناشی از تماس با فلزات سنگین سمی مانند سرب و آرسنیک هستند. همچنین شیمی درمانی و برخی داروهای مصرفی برای درمان عفونت های باکتریایی یا مجاری ادراری می توانند باعث ایجاد لکه های سفید شوند. - بیماری های سیستمیک:
برخی بیماری هایی که کل بدن را تحت تاثیر قرار می دهند، مانند دیابت، نارسایی قلبی، ایدز، سیروز کبدی و پسوریازیس، می توانند در موارد نادر باعث ایجاد لکه های سفید روی ناخن شوند. - شرایط ارثی:
برخی اختلالات ژنتیکی که از والدین به کودک منتقل می شوند، مانند سندرم بارت-پامفری و بیماری داریر، ممکن است باعث ظهور لکه های سفید روی ناخن شوند.
آیا کمبود مواد مغذی باعث ایجاد لکه های سفید روی ناخن کودکان می شود؟
کارشناسان و پژوهشگران پزشکی هنوز مطمئن نیستند که کمبود ویتامین ها یا مواد معدنی باعث ایجاد لکه های سفید می شود یا خیر. کمبود یعنی کمبود یک ماده اساسی در بدن که برای سلامت ضروری است، مانند آهن، کلسیم یا روی. برخی معتقدند که کمبود این مواد معدنی ممکن است باعث ایجاد لکونیکیا شود، برخی دیگر کمبود ویتامین ها را علت می دانند و عده ای نیز معتقدند شواهد کافی برای نتیجه گیری دقیق وجود ندارد.
آیا اضطراب باعث ایجاد لکه های سفید روی ناخن کودکان می شود؟
خود اضطراب باعث ایجاد لکه های سفید روی ناخن نمی شود، اما گاهی اضطراب باعث می شود کودک ناخن های خود را بجود یا فشار بدهد و این رفتار می تواند منجر به آسیب و ایجاد لکه های سفید شود. اگر کودک شما به دلیل اضطراب ناخن هایش را می جود یا فشار می دهد، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید.
مراقبت و درمان لکه های سفید روی ناخن کودکان
چگونه لکه های سفید روی ناخن کودکان درمان می شوند؟
درمان لکه های سفید روی ناخن کودکان به علت ایجاد آن ها بستگی دارد. اگر این لکه ها به دلیل آسیب یا ضربه ایجاد شده باشند، به مرور زمان رشد می کنند و با رشد ناخن می توانید آن ها را با قیچی ناخن یا کوتاه کننده ناخن بردارید. رشد ناخن های دست کند است و ناخن های پا حتی کندتر رشد می کنند؛ بنابراین ممکن است تا شش تا نه ماه طول بکشد تا لکه های سفید روی ناخن های دست کاملا رشد کرده و از بین بروند و برای ناخن های پا، این مدت ممکن است 12 تا 18 ماه باشد.
اگر لکه های سفید بدون آسیب قبلی ظاهر شده باشند، پزشک ممکن است چند آزمایش برای تشخیص دقیق توصیه کند، از جمله:
- بیوپسی (نمونه برداری): پزشک با استفاده از تیغ جراحی یا اسکالپل، نمونه ای کوچک از سلول های ناخن را برمی دارد و به آزمایشگاه ارسال می کند تا زیر میکروسکوپ بررسی شود.
- آزمایش خون: پزشک با استفاده از یک سوزن نازک مقداری خون از ورید دست کودک می گیرد تا برای بررسی بیماری های سیستمیک به آزمایشگاه ارسال شود.
- آزمایش قارچ شناسی (KOH یا کشت قارچ): قسمت هایی از ناخن آسیب دیده برداشته و به آزمایشگاه فرستاده می شود تا وجود قارچ بررسی شود.
درمان لکه های سفید ناشی از قارچ
اگر لکه های سفید به دلیل عفونت قارچی ایجاد شده باشند، گزینه های درمان شامل موارد زیر است:
- داروهای ضدقارچ خوراکی:
پزشک ممکن است داروهای مایع یا قرص هایی تجویز کند که همراه آب مصرف می شوند. نمونه هایی از این داروها شامل تربینافین (Lamisil®)، ایتراکونازول (Sporanox®) و فلوکونازول (Diflucan®) هستند. - داروهای ضدقارچ موضعی:
این داروها معمولا به شکل کرم، پماد یا ژل هستند و مستقیما روی ناخن مالیده می شوند.
عفونت های قارچی ناخن می توانند درمان سختی داشته باشند، بنابراین بسیار مهم است که دوره درمان کامل شود. اگر درمان نیمه تمام بماند، قارچ ممکن است بازگردد و درمان آن سخت تر شود.
درمان لکه های سفید ناشی از حساسیت
اگر لکه های سفید ناشی از واکنش آلرژیک باشند، باید استفاده از محصولی که فکر می کنید عامل ایجاد آن است متوقف شود.
چگونه می توان از لکونیکیا پیشگیری کرد؟
راهکارهای زیر می توانند به پیشگیری از ایجاد لکه های سفید روی ناخن کودکان کمک کنند:
- محافظت از ناخن ها: هنگام انجام فعالیت هایی که ممکن است به ناخن آسیب بزنند، از دستکش محافظ استفاده کنید، مانند ورزش، کار در بیرون یا استفاده از ابزار مانند چکش. همچنین، کفش راحت و محافظ بپوشید و هنگام جابه جایی اشیاء سنگین مراقب پاها باشید.
- مرطوب نگه داشتن ناخن ها برای جلوگیری از خشکی و شکنندگی.
- کوتاه نگه داشتن ناخن ها به طور مرتب.
- اجتناب از مواد شیمیایی تحریک کننده یا محصولات نامناسب برای ناخن ها.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
با پزشک یا متخصص بهداشت تماس بگیرید اگر:
- علائم جدیدی در ناخن یا اطراف آن ظاهر شد، مانند شکنندگی زیاد، تغییر رنگ یا ایجاد خطوط و فرو رفتگی ها (Beau’s lines).
- لکه های سفید همراه با علائم جدی تر مانند ضعف، خستگی مزمن، تاری دید، سردرگمی یا تنگی نفس ظاهر شد.
- علائم پس از درمان بهبود نیافت.
سخنی از نی نی تینی
لکه های سفید روی ناخن ها اغلب بعد از آسیب هایی مانند ضربه به سطح سخت، برخورد اتفاقی با ابزار یا جویدن ناخن ها ظاهر می شوند. در بیشتر موارد، این لکه ها به مرور رشد کرده و به انتهای ناخن می رسند تا بتوانید آن ها را کوتاه کنید. هرچند نادر است، اما در برخی موارد، لکه های سفید روی ناخن کودکان ممکن است نشانه یک مشکل جدی تر باشند. اگر لکه ها همراه با علائم شدید ظاهر شدند، حتما با پزشک مشورت کنید.
اگر تجربه یا سوالی درباره لکه های سفید روی ناخن کودکان دارید، آن را با ما به اشتراک بگذارید. نظرات و تجربیات شما می تواند به دیگر والدین کمک کند تا بهتر بفهمند چه زمانی نیاز به مراقبت پزشکی دارند و چگونه از ناخن های کودکان خود مراقبت کنند. همچنین، اگر روش مؤثر یا درمان خانگی سالمی برای جلوگیری از لکه های سفید می شناسید، خوشحال می شویم با دیگر والدین به اشتراک بگذارید
