قرص سرماخوردگی در شیردهی

آیا می توانم هنگام شیردهی داروی سرماخوردگی مصرف کنم؟

در حالت عادی، اگر احساس سرماخوردگی یا گلودرد داشته باشیم، شاید بدون معطلی به سراغ داروهایی مثل شربت سرفه یا قرص های ضداحتقان برویم. اما وقتی مادر هستید و به نوزادتان شیر می دهید، همین تصمیم ساده می تواند به یک نگرانی بزرگ تبدیل شود. با خودتان می گویید: «آیا بهتر است قرص نخورم و به حالم بد ادامه بدم یا یک قرص بخورم؟ اما اگر نوزادم ناخواسته دزی از آن دارو را دریافت کند چه؟»

خبر خوب این جاست: تصمیم گیری درباره مصرف قرص سرماخوردگی در شیردهی آن قدرها هم سخت نیست. گرچه بعضی داروها ممکن است عوارضی برای مادر یا نوزاد به همراه داشته باشند، اما بسیاری از آن ها برای استفاده در دوران شیردهی بی خطر محسوب می شوند. پس نگران نباشید؛ در ادامه خواهیم گفت کدام داروها مجاز هستند، کدام ها نه، و چطور می توانید هم از نوزادتان مراقبت کنید و هم حال خودتان را بهتر نمایید.

شیردهی هنگام بیماری: آیا خطری برای نوزاد دارد؟

ممکن است وقتی سرما خورده اید یا احساس ناخوشی می کنید، اولین فکری که به ذهن تان برسد این باشد: «آیا بهتر نیست شیر دادن را قطع کنم تا مبادا نوزادم هم مریض شود؟» پاسخ کارشناسان و متخصصان شیردهی این است: نه تنها شیر دادن هنگام بیماری بی خطر است، بلکه بسیار هم مفید است.

خانم “کریسی روزنتال”، مشاور شیردهی بین المللی در لس آنجلس، می گوید:

ادامه شیردهی در زمان بیماری نه تنها بی خطر است، بلکه کمک زیادی به تقویت سیستم ایمنی نوزاد می کند.» شاید عجیب به نظر برسد، ولی وقتی بدن شما با یک ویروس درگیر می شود، سیستم ایمنی شما آنتی بادی هایی می سازد که از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می شود. این آنتی بادی ها همان سلاح هایی هستند که بدن نوزاد برای مقابله با بیماری به آن ها نیاز دارد. به همین دلیل، طبق نظر آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، شیر مادر می تواند نقش مهمی در پیشگیری یا حتی تسریع بهبودی نوزاد داشته باشد.

از طرف دیگر، قطع شیردهی برای چند روز می تواند بر میزان شیر شما تأثیر منفی بگذارد. بدن شما بر اساس «عرضه و تقاضا» شیر تولید می کند. اگر تقاضا (یعنی شیر خوردن نوزاد) کاهش پیدا کند، بدنتان پیام می گیرد که شیر کمتری تولید کند. به همین دلیل، حتی در دوران بیماری هم ادامه شیردهی اهمیت زیادی دارد.

چطور با شیردهی در زمان بیماری کنار بیاییم؟

واقعیت این است که شیردهی، حتی در بهترین شرایط، یک وظیفه خسته کننده و تمام وقت است. حالا تصور کنید که باید این کار را وقتی انجام دهید که سرماخورده اید، بدنتان درد می کند و فقط می خواهید بخوابید! بنابراین طبیعی است اگر احساس خستگی و درماندگی کنید.

برای این که در این روزها بهتر بتوانید از پس شرایط برآیید، به این نکات توجه کنید:

• مایعات شفاف فراوان بنوشید. نوشیدن آب، دمنوش های گیاهی (مثل آویشن یا گل گاوزبان) و حتی آب مرغ ساده می تواند هم به بهبودی شما کمک کند و هم مانع از کاهش شیرتان شود. به خصوص هنگام بیماری، بدن بیشتر در معرض کم آبی قرار می گیرد.
• هر وقت توانستید، استراحت کنید. اگر همسرتان می تواند مراقبت از نوزاد را برای چند ساعت به عهده بگیرد، یا یکی از اعضای خانواده می تواند چند ساعتی به شما کمک کند، از این فرصت برای خوابیدن بین وعده های شیردهی استفاده کنید. حتی یک چرت کوتاه هم می تواند به ترمیم بدن کمک زیادی بکند.

آیا ترکیبات داروها و قرص سرماخوردگی در شیردهی از طریق شیر مادر منتقل می شوند؟

بله. اما بیشتر آن ها تأثیر منفی ای روی نوزاد نمی گذارند. به گفته CDC، نگرانی اصلی بیشتر به کاهش تولید شیر مربوط می شود تا انتقال دارو به نوزاد.
دکتر ربکا دایموند، متخصص اطفال و استاد دانشگاه کلمبیا، می گوید:

داروهایی که مخاط بینی را خشک می کنند، مثل دکونژستان ها یا شربت های ضدسرفه، ممکن است در کل بدن اثر خشکی ایجاد کنند، از جمله روی تولید شیر.

البته، این طور نیست که با یک یا دو دوز دارو فورا تولید شیر متوقف شود. تا حالا مشاهده نشده است که کسی فقط با یکی دو بار مصرف دارو دچار کاهش شدید شیر شود. فقط اگر مصرف این داروها طولانی مدت باشد، ممکن است تاثیرگذار باشد.» و اگر هم تولید شیر کاهش پیدا کرد، راه هایی برای بازگرداندن آن وجود دارد.

داروهای مجاز سرماخوردگی در شیردهی

اگر با خودتان فکر می کنید: «چه دارو و قرص سرماخوردگی در شیردهی می توانم بخورم؟»، خبر خوب این است که گزینه های ایمن تری نسبت به آن چه تصور می کنید، در دسترس تان هست. گرچه مشورت با پزشک درباره مزایا و عوارض دارو ها و قرص سرماخوردگی در شیردهی همیشه توصیه می شود، اما طبق اعلام آکادمی پزشکی اطفال آمریکا (AAP) و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، بیشتر داروهای بدون نسخه برای مادران شیرده بی خطر هستند.

در ادامه، بر اساس پایگاه داده داروها و شیردهی (LactMed)، فهرستی از داروهای بدون نسخه که معمولا بی خطر شناخته می شوند را آورده ایم:

دکونژستانت (داروهای ضد احتقان) های ایمن برای مادران شیرده

• دکسترومتورفان (Dextromethorphan): ترکیب فعال در داروهایی مثل Robitussin ،Delsym ،Triaminic و Vicks DayQuil Cough. عوارض جانبی برای نوزاد گزارش نشده و تأثیری روی شیر مادر ندارد.
• سودوافدرین (Pseudoephedrine): ترکیب اصلی در داروهای Sudafed و Allegra D. ممکن است کمی تولید شیر را کاهش دهد، ولی در استفاده کوتاه مدت معمولا مشکلی ایجاد نمی کند. حدود 20٪ از نوزادان مادرانی که سودوافدرین مصرف کرده اند، بی قراری نشان داده اند.
• اکسی متازولین (Oxymetazoline): داروهایی مثل Afrin یا Nasacort. چون به صورت اسپری بینی استفاده می شود، مقدار ناچیزی از آن وارد شیر می شود و احتمال کاهش شیر کمتر از سودوافدرین است.
• فنیل افرین (Phenylephrine): ماده فعال در داروهایی مثل Suphedrine. شواهد خاصی برای شیردهی وجود ندارد، اما خطر خاصی برای نوزاد گزارش نشده است.
• گایافنزین (Guaifenesin): در داروهایی مثل Mucinex، Robitussin، Tussin و Vicks DayQuil یافت می شود. اگرچه تحقیقات خاصی برای شیردهی وجود ندارد، ولی برای استفاده گاه به گاه بی خطر تلقی می شود، به ویژه در نوزادان بالای دو ماه.

مسکن های ایمن برای مادران شیرده

• ایبوپروفن (Advil، Motrin): بهترین گزینه برای تب یا سردرد. مقدار ناچیزی از آن وارد شیر می شود و نوزاد هم می تواند دوزهای بالا را تحمل کند.
• استامینوفن (Tylenol): گزینه ای ایمن و توصیه شده؛ حتی در بیمارستان ها هم به مادران جدید داده می شود.
• ناپروکسن سدیم (Aleve): نسبتا ایمن است، ولی به اندازه استامینوفن یا ایبوپروفن توصیه نمی شود چون مدت بیشتری در بدن مادر و نوزاد باقی می ماند.

آنتی هیستامین های ایمن برای مادران شیرده

• لوراتادین (Claritin، Alavert): ممکن است کمی باعث کاهش شیر شود، ولی برای نوزاد مشکلی ندارد.
• فکسوفنادین (Fexofenadine؛ Allegra Allergy): مشابه لوراتادین، بدون عوارض برای نوزاد و با احتمال اندک کاهش شیر.
• دیفن هیدرامین (Diphenhydramine؛ Benadryl): در صورت مصرف گاه به گاه بی خطر است، ولی مصرف مداوم آن ممکن است منجر به کاهش تولید شیر شود. همچنین می تواند موجب خواب آلودگی در مادر و نوزاد شود.

داروها و قرص سرماخوردگی در شیردهی که باید با احتیاط مصرف شوند

برخی داروها ریسک بیشتری دارند و بهتر است تنها با مشورت پزشک مصرف شوند:

• کدئین (Codeine): ترکیب فعال در داروهایی مثل Tuzistra و Dex-Tuss. می تواند در بدن نوزاد تجمع پیدا کند و منجر به مشکلات تنفسی یا کندی ضربان قلب شود.
• هیدروکدون (Hydrocodone): در داروهایی مثل Hysingla و Zohydro ER یافت می شود. مقدار بالایی از آن به نوزاد منتقل می شود، بنابراین AAP توصیه می کند با احتیاط مصرف شود.
• آسپرین (Aspirin): دوزهای بالای 162 میلی گرم در روز ممکن است باعث تجمع دارو در بدن نوزاد و بروز بثورات یا مشکلات خون ریزی شود.

نکاتی برای مصرف دارو و قرص سرماخوردگی در شیردهی

آیا باید شیر خود را بدوشید و دور بریزید؟ بهترین زمان مصرف دارو چه موقع است؟ اگر تصمیم گرفته اید هنگام شیردهی از داروی سرماخوردگی بدون نسخه استفاده کنید، به این نکات مهم توجه داشته باشید:

• ابتدا اسپری بینی را امتحان کنید. اگر بیشتر با گرفتگی بینی دست وپنجه نرم می کنید، اسپری هایی مثل «آفرین» یا «ناساکورت» می توانند کمک کننده باشند. این نوع داروها کمتر وارد شیر مادر می شوند، چون به صورت موضعی مصرف می شوند، و به همین دلیل احتمال تأثیر منفی بر میزان شیر بسیار کمتر است.
• دارو را بعد از شیردهی مصرف کنید. اما نگران نباشید اگر نشد. درست است که مصرف دارو بلافاصله بعد از شیردهی ممکن است باعث شود مقدار کمتری از دارو به شیر برسد تا نوبت بعدی شیردهی، اما این همیشه صادق نیست. بعضی از داروها آهسته تر تجزیه می شوند. بنابراین، زمان بندی دقیق خیلی ضروری نیست و نباید موجب اضطراب شما شود.
• نگران دوشیدن و دور ریختن شیر نباشید. این روش دیگر توصیه نمی شود و به گفته کارشناسان، اگر دارویی که مصرف می کنید با مشورت پزشک تأیید شده باشد، نیازی به دوشیدن شیر و دور ریختن آن ندارید.
• اگر کاهش شیر را احساس کردید، جلسه پمپاژ را اضافه کنید. اگر به نظر می رسد دارویی بر میزان شیرتان تأثیر منفی گذاشته، می توانید بعد از شیردهی به مدت 10 دقیقه شیر را بدوشید. اما اگر شیرتان کم نشده، نیازی به این کار نیست. «زیادی بودن شیر به اندازه کم بودن آن مشکل زاست، پس اگر لازم نیست، بیش از حد تحریک نکنید.»
• از داروهای ترکیبی اجتناب کنید. داروهایی که برای چندین علامت طراحی شده اند (مثل داروهایی که هم ضدسرفه اند و هم خواب آور)، مواد مؤثره مختلفی دارند. همین موضوع پیگیری اثرات آن ها را دشوارتر می کند.
• داروهایی که اثر طولانی دارند را مصرف نکنید. این داروها معمولا دوز بالاتری دارند، و بیشتر احتمال دارد روی میزان شیر اثر بگذارند. همیشه سعی کنید کمترین دوز مؤثر را انتخاب کنید تا احتمال بروز عوارض جانبی کاهش یابد.
• احساس گناه نکنید. مصرف داروی تأییدشده و قرص سرماخوردگی در شیردهی اشکالی ندارد. مهم است که حالتان بهتر شود تا بتوانید بهتر از نوزادتان مراقبت کنید. «به خودتان برسید؛ این کاملا طبیعی و لازم است.»

درمان های طبیعی برای سرماخوردگی در شیردهی

اگر نمی خواهید در دوران شیردهی دارو مصرف کنید یا می خواهید ابتدا راه های طبیعی را امتحان کنید، خبر خوب اینکه درمان های خانگی مؤثری هم وجود دارد. چه دارو مصرف کنید و چه نه، این روش ها می توانند در کاهش علائم بسیار کمک کننده باشند:

• مایعات زیاد بنوشید. آب، دمنوش یا آب گوشت بدن را هیدراته نگه می دارد و به رقیق شدن مخاط کمک می کند. از نوشیدنی های کافئین دار و الکلی بپرهیزید چون بدن را بیشتر خشک می کنند.
• استراحت کنید. حتی اگر نمی توانید آن خواب دو ساعته دلخواه را داشته باشید، خودتان را مجبور به انجام کارها و بردن نوزاد به کلاس موسیقی نکنید. سعی کنید تا جایی که ممکن است استراحت کنید.
• با آب نمک غرغره کنید. نصف قاشق چای خوری نمک را در آب گرم حل کرده و با آن غرغره کنید. این روش می تواند گلو درد را تسکین دهد.
• دمنوش گرم با عسل بنوشید. ترکیب دمنوش و عسل هم خوش طعم است و هم گلو را آرام می کند.
• از دستگاه بخور استفاده کنید. بخور سرد باعث مرطوب شدن هوای محیط می شود و گرفتگی بینی را تسکین می دهد.

سخنی از نی نی تینی

مصرف دارو و قرص سرماخوردگی در شیردهی لزوما به معنای آسیب به نوزاد نیست. بیشتر داروهای بدون نسخه، به ویژه اگر به طور کوتاه مدت مصرف شوند، بی خطر هستند. اما اگر قصد مصرف داروی خاصی را دارید به ویژه آن هایی که در دسته «بااحتیاط» قرار می گیرند، بهتر است ابتدا با پزشک مشورت کنید. مراقبت از خودتان، نوشیدن مایعات فراوان و استراحت هم به درمان سریع تر کمک می کند و هم به حفظ شیرتان.