قرص خواب در بارداری

بخش عمده ای از اطلاعات مربوط به استفاده از انواع قرص خواب در بارداری از مطالعات حیوانی به دست آمده است. بنابراین، توصیه های مربوط به ایمنی یا خطرات این داروها ممکن است در آینده تغییر کنند. بااین حال، بر اساس شواهد کنونی، باید از مصرف برخی از داروهای خواب آور در بارداری اجتناب شوند.

داروهای آرام بخش و خواب آور در بارداری

داروهای آرام بخش و خواب آور گروهی از داروهای تجویزی هستند که به کاهش اضطراب و القای خواب کمک می کنند. این داروها که گاهی مسکن های قوی نیز نامیده می شوند، شامل آگونیست های گیرنده بنزودیازپین (BZRAs)، بنزودیازپین ها و باربیتورات ها هستند. در حالی که BZRAs از رایج ترین داروهای درمان بی خوابی محسوب می شوند، بنزودیازپین ها و باربیتورات ها کمتر برای مشکلات خواب تجویز می شوند، زیرا خطر وابستگی و سوءمصرف دارند. در حال حاضر، متخصصان مصرف این داروها را در دوران بارداری توصیه نمی کنند.

برخی تحقیقات نشان داده اند که مصرف BZRAs یا بنزودیازپین ها  به عناون قرص خواب در بارداری ممکن است خطر زایمان زودرس یا وزن کم  هنگام تولد نوزاد را افزایش دهد. همچنین شواهدی وجود دارد که این داروها می توانند از جفت عبور کنند و موجب مشکلات تنفسی یا علائم ترک دارو در نوزادان شوند. البته برای تأیید این یافته ها، تحقیقات بیشتری موردنیاز است.

در گذشته تصور می شد که بنزودیازپین ها باعث نقص های مادرزادی می شوند، اما پژوهش های جدیدتر نشان داده اند که این نگرانی ممکن است بی اساس باشد. بااین حال، برخی باربیتورات ها همچنان با نقص های مادرزادی مرتبط هستند و نوزادانی که در رحم در معرض این داروها قرار می گیرند، ممکن است پس از تولد دچار علائم ترک شوند.

محصولات گیاهی و داروهای طبیعی خواب آور

از آنجایی که تحقیقات کافی در مورد ایمنی گیاهان دارویی، اسیدهای آمینه و مواد معدنی برای جنین در حال رشد وجود ندارد، متخصصان توصیه می کنند که در دوران بارداری از مصرف داروهای طبیعی خواب آور خودداری شود.

برخی از این محصولات حتی در جمعیت عمومی نیز می توانند عوارض جانبی خطرناکی داشته باشند. به عنوان مثال، گیاه کاوا با آسیب های کبدی مرتبط است و اسید آمینه L-تریپتوفان ممکن است باعث یک اختلال نادر در گلبول های سفید خون شود. بنابراین، زنان باردار باید از مصرف این محصولات خودداری کنند.

علاوه بر این، برخی از دمنوش های گیاهی که به عنوان آرام بخش تبلیغ می شوند، ممکن است برای بارداری مضر باشند. برخی از این دمنوش ها به عنوان قرص خواب در بارداری تبلیغ می شوند. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که مصرف بابونه در ماه های پایانی بارداری ممکن است خطر زایمان زودرس را افزایش دهد و اندازه نوزاد را کاهش دهد، اما برای تأیید این یافته ها، مطالعات بیشتری لازم است. همچنین اطلاعات کافی در مورد ایمنی گیاهانی مانند سنبل الطیب و اسطوخودوس در دوران بارداری وجود ندارد.

از آنجا که مکمل های غذایی و داروهای گیاهی مانند داروهای شیمیایی توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) نظارت دقیقی ندارند، برچسب های آن ها ممکن است گمراه کننده باشند و خطرات ناشناخته ای داشته باشند. بنابراین، بهتر است در دوران بارداری از مصرف آن ها خودداری شود و در صورت تمایل به استفاده، حتما با پزشک مشورت شود.

الکل و کانابینوئیدها

برخی افراد برای کمک به خواب از الکل یا مشتقات شاهدانه (کانابینوئیدها) استفاده می کنند، اما هر دو این مواد می توانند تأثیرات منفی جدی بر جنین داشته باشند و باید در دوران بارداری کاملا اجتناب شوند.

دلایل بی خوابی در بارداری

بی خوابی زمانی رخ می دهد که فرد در به خواب رفتن، خواب مداوم در طول شب، یا بیدار نشدن زودتر از زمان دلخواه دچار مشکل باشد. این مشکلات خواب باعث می شوند که فرد در طول روز دچار خستگی و اختلال عملکرد شود. بی خوابی در بارداری، به ویژه در سه ماهه سوم بارداری، بسیار شایع است.

برخی از عوامل شایع بی خوابی در بارداری عبارتند از:

• حالت تهوع
• استرس و رؤیاهای واضح مربوط به بارداری
• حرکات جنین
• سوزش معده
• گرفتگی عضلات پا
• مشکل در پیدا کردن وضعیت خواب راحت
• ادرار مکرر شبانه
• تنگی نفس و افزایش ضربان قلب
• درد پا و کمر

کمبود خواب در دوران بارداری نه تنها ناخوشایند است، بلکه می تواند سلامت مادر و نوزاد را نیز تحت تأثیر قرار دهد. خواب ناکافی می تواند خطر ابتلا به دیابت بارداری، فشار خون بالا و افسردگی بارداری را افزایش دهد. همچنین ممکن است خطر زایمان زودرس، سختی در روند زایمان یا نیاز به سزارین را بیشتر کند.

چگونه خواب خود را در دوران بارداری بهبود دهیم؟

رعایت اصول بهداشت خواب و ایجاد تغییرات متناسب با بارداری می تواند به کاهش بی خوابی بدون نیاز به قرص خواب در بارداری کمک کند. برخی از این راهکارها شامل موارد زیر هستند:

• روی سمت چپ بدن بخوابید: خوابیدن به سمت چپ باعث بهبود جریان خون شده و از فشار بیش از حد رحم روی کبد جلوگیری می کند. استفاده از یک تشک طبی و قرار دادن بالش در زیر کمر، بین پاها یا زیر شکم می تواند به راحتی بیشتر کمک کند.
• اتاق خواب را تاریک و آرام نگه دارید: برای رفتن به سرویس بهداشتی در طول شب، به جای چراغ های روشن، از نور کم یا چراغ خواب استفاده کنید تا راحت تر دوباره به خواب بروید.
• یک برنامه خواب منظم داشته باشید: هر روز در زمان مشخصی بخوابید و بیدار شوید و یک روتین آرام بخش قبل از خواب مانند خواندن کتاب یا انجام حرکات کششی ملایم داشته باشید تا بدن متوجه شود که وقت خواب است.
• از مصرف غذا و نوشیدنی های تحریک کننده خودداری کنید: قبل از خواب، از مصرف وعده های سنگین و نوشیدن مایعات زیاد پرهیز کنید. همچنین از مصرف کافئین در ساعات پایانی روز اجتناب کنید. اگر حالت تهوع مانع از خوابیدن شما می شود، می توانید یک میان وعده سبک و ساده بخورید.
• گرفتگی عضلات را کنترل کنید: اگر گرفتگی های شدید و مداوم پا مانع از خواب شما می شود، با پزشک خود درباره مصرف مکمل ها یا داروهای پیشگیری کننده مشورت کنید.
• ورزش را زودتر انجام دهید: ورزش منظم می تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند، اما انجام تمرینات شدید درست قبل از خواب ممکن است خوابیدن را دشوار کند.
• چرت های روزانه را مدیریت کنید: چرت زدن می تواند راهی برای جبران کمبود خواب باشد، اما بهتر است چرت های طولانی یا دیرهنگام نداشته باشید تا در خواب شب اختلال ایجاد نشود.
• از درمان شناختی-رفتاری برای بی خوابی (CBT-I) استفاده کنید: این روش درمانی بدون نیاز به دارو، عادات ذهنی و رفتاری مرتبط با خواب را بهبود می بخشد.
• از حمایت اطرافیان بهره ببرید: داشتن احساسات قوی در مورد بارداری طبیعی است. در صورت نیاز، از دوستان، خانواده یا پزشک خود کمک بگیرید.

اگر مشکلات خواب شما بسیار شدید است و بر کیفیت زندگی شما تأثیر گذاشته است، ممکن است دچار یک اختلال خواب مانند آپنه خواب یا سندرم پای بی قرار باشید. در این صورت، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

بارداری دوره ای هیجان انگیز اما همراه با تغییرات جسمانی است که می تواند خواب را مختل کند. بسیاری از زنان باردار، به ویژه در ماه های پایانی بارداری، دچار مشکلات خواب می شوند. در نتیجه، این سؤال برای بسیاری پیش می آید که آیا مصرف داروهای خواب آور در بارداری، قرص خواب در بارداری مانند مکمل های ملاتونین در بارداری یا درمان های گیاهی برای بهبود خواب در دوران بارداری ایمن است یا خیر.

برخی از پزشکان به دلیل کمبود تحقیقات کافی در مورد تأثیر این داروها بر مادر و جنین، مصرف هرگونه قرص خواب در بارداری را توصیه نمی کنند. بااین حال، از آنجا که کمبود خواب می تواند پیامدهای منفی برای مادر و جنین داشته باشد، برخی از متخصصان ممکن است در شرایط خاص، مصرف برخی داروهای خواب آور را تحت نظارت تجویز کنند.

انواع قرص خواب در بارداری

متخصصان معمولا توصیه می کنند که مشکلات خواب در دوران بارداری بدون مصرف دارو یا مکمل مدیریت شوند. بااین حال، اگر روش های غیر دارویی مؤثر نباشند، برخی از قرص های خواب ممکن است گزینه ای قابل بررسی باشند. طبق آمار، بیش از 90 درصد از زنان باردار گاهی برای رفع مشکلات خواب از داروهای بدون نسخه استفاده می کنند. در این میان، مکمل های ملاتونین و آنتی هیستامین ها از رایج ترین گزینه های مصرفی در دوران بارداری هستند.

بااینکه هنوز ایمنی بسیاری از داروهای خواب آور برای مادر و جنین به طور قطعی تأیید نشده است، برخی تحقیقات که بر اساس تجربیات زنان باردار و پزشکان انجام شده اند، اطلاعاتی در مورد تأثیر این داروها بر بارداری ارائه داده اند.

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تولیدکنندگان دارو را ملزم می کند که اطلاعات مربوط به ایمنی داروها در دوران بارداری را ارائه دهند تا زنان باردار بتوانند با آگاهی بیشتر تصمیم گیری کنند. بااین حال، قبل از شروع مصرف هرگونه دارو یا مکمل، مشورت با پزشک ضروری است.

مکمل های ملاتونین

بدن انسان به طور طبیعی هورمونی به نام ملاتونین تولید می کند که در تنظیم چرخه خواب وبیداری نقش دارد. برخی افراد برای بهبود کیفیت خواب خود از مکمل های ملاتونین استفاده می کنند. پزشکان ممکن است مصرف ملاتونین را برای افرادی که با روش های غیردارویی موفق به بهبود خواب خود نشده اند، توصیه کنند. تحقیقات نشان می دهد که حدود 4 درصد از زنان باردار از این مکمل استفاده می کنند.

بااینکه مطالعاتی که روی حیوانات باردار انجام شده اند، نشان داده اند که مصرف ملاتونین  به عنوان قرص خواب در بارداری ممکن است باعث کاهش وزن نوزاد هنگام تولد شود، اما تاکنون مدرک معتبری مبنی بر مضر بودن آن برای انسان یافت نشده است. بااین حال، مشخص شده که ملاتونین از جفت عبور کرده و سطح این هورمون را در بدن جنین افزایش می دهد. برخی متخصصان نگران اند که این موضوع ممکن است بر چرخه خواب وبیداری نوزاد پس از تولد تأثیر بگذارد.

علاوه بر این، ازآنجاکه سازمان FDA مکمل های ملاتونین را تنظیم نمی کند، ممکن است ترکیب و دوز این محصولات دقیقا مطابق با آنچه روی برچسب نوشته شده، نباشد. بنابراین، قبل از مصرف ملاتونین در دوران بارداری، باید حتما با پزشک مشورت کرد.

آنتی هیستامین ها

آنتی هیستامین ها گروهی از داروها هستند که معمولا برای درمان آلرژی استفاده می شوند. برخی از این داروها به دلیل ایجاد خواب آلودگی، در ترکیب قرص های خواب بدون نسخه نیز به کار می روند. در دوران بارداری، آنتی هیستامین ها علاوه بر کمک به خواب، گاهی برای کاهش تهوع صبحگاهی و درمان مشکلات گوارشی نیز تجویز می شوند. برآوردها نشان می دهد که 10 تا 15 درصد از زنان باردار در طول بارداری از آنتی هیستامین ها استفاده می کنند.

بیشتر مطالعاتی که در مورد مصرف آنتی هیستامین ها در دوران بارداری انجام شده اند، بر بررسی تأثیر این داروها بر تهوع و استفراغ بارداری متمرکز بوده اند. در این زمینه، برخی از آنتی هیستامین ها ایمن و مؤثر تشخیص داده شده اند. بااین حال، هنوز تحقیقات کافی در مورد تأثیر مصرف این داروها به عنوان قرص خواب در بارداری انجام نشده است. بنابراین، لازم است قبل از مصرف هر نوع آنتی هیستامین در دوران بارداری، با پزشک مشورت شود.

داروهای ضدافسردگی

مطالعات نشان داده اند که برخی از داروهای ضدافسردگی می توانند به بهبود خواب در زنان باردار کمک کنند و حتی خطر افسردگی پس از زایمان را کاهش دهند. بااینکه بیشتر تحقیقات نشان می دهند که این داروها باعث ایجاد ناهنجاری های مادرزادی نمی شوند، متخصصان معمولا مصرف آن ها را فقط در موارد ضروری توصیه می کنند. هنوز تحقیقات بیشتری برای تعیین تأثیر داروهای ضدافسردگی بر زنان باردار و جنین آن ها موردنیاز است.

سخنی از نی نی تینی

بی خوابی در دوران بارداری یک مشکل شایع است که می تواند بر سلامت مادر و نوزاد تأثیر بگذارد. در حالی که برخی از انواع قرص خواب در بارداری ایمن نیستند، روش های غیر دارویی مانند رعایت بهداشت خواب، تغییر موقعیت خواب و استفاده از درمان شناختی-رفتاری می توانند به بهبود کیفیت خواب کمک کنند. همچنین، مشورت با پزشک برای یافتن بهترین راهکارهای ایمن برای خواب در دوران بارداری ضروری است.