بسیاری از زنان دوست دارند روزی مادر شوند. اما اگر هنوز شریک مناسبی پیدا نکرده اید، نیاز به زمان بیشتری برای پیشرفت در شغل خود دارید، می خواهید اهداف دیگری در زندگی محقق کنید یا در حال تجربه یک درمان پزشکی هستید که می تواند بر باروری شما تأثیر بگذارد، چه می کنید؟ فریز تخمک می تواند گزینه ای باشد که به شما کمک کند وقتی آماده مادر شدن شدید، رویای خود را محقق کنید.
برداشت و نگهداری تخمک ها برای استفاده در آینده، که به آن «کریوپرزرویشن» یا فریز تخمک گفته می شود، ممکن است بهترین فرصت را برای بارداری در آینده به شما بدهد. این مسئله به ویژه زمانی اهمیت پیدا می کند که شما در حال طی کردن درمان های پزشکی مانند شیمی درمانی، درمان اندومتریوز شدید یا جراحی تغییر جنسیت هستید، یا دچار شرایط پزشکی مانند بیماری های خودایمنی هستید که می توانند باروری شما را تحت تأثیر قرار دهند.
چه کسانی کاندیدای مناسب برای فریز تخمک هستند؟
اینکه فریز تخمک برای شما گزینه مناسبی است یا نه، به چند عامل مختلف بستگی دارد که باید با پزشک خود در میان بگذارید. به عنوان مثال، اگر به سرطان مبتلا شده اید، میزان مناسب بودن فریز تخمک ممکن است به نوع سرطان و اینکه آیا زمان کافی برای تکمیل فرآیند حفظ باروری قبل از شروع درمان سرطان دارید یا نه، بستگی داشته باشد.
اما برای بسیاری از زنان، بزرگ ترین عاملی که باید در نظر گرفته شود، «ساعت بیولوژیکی» بدن است. از نظر پزشکی، این یعنی تعداد و کیفیت تخمک ها با افزایش سن کاهش می یابد. در نهایت، زمانی که به سن یائسگی می رسید (معمولا بین 45 تا 55 سال)، تخمک گذاری (رهاسازی تخمک از تخمدان ها برای باروری) متوقف می شود. سن، مهم ترین عامل در موفقیت فریز تخمک است.
دکتر پردیس حسین زاده، متخصص غدد تولیدمثل و ناباروری در مرکز باروری جانز هاپکینز می گوید: «ذخیره تخمک شما حدود سن 37 سالگی شروع به کاهش سریع تر می کند. تا سن 43 سالگی، حدود 90٪ تخمک های یک زن غیرطبیعی هستند، یعنی پتانسیل بارداری ندارند.»
زنانی که قبل از 40 سالگی تخمک های خود را فریز می کنند، احتمال بیشتری برای بارداری موفق در آینده دارند. اما یک متخصص غدد تولیدمثل می تواند با انجام تست ها مشخص کند که آیا شما کاندیدای مناسبی هستید یا خیر. دکتر حسین زاده می افزاید: «فریز تخمک بعد از 40 سالگی معمولا توصیه نمی شود، اما در موارد خاص و به صورت موردی می توان آن را بررسی کرد.»
فرآیند فریز تخمک چگونه است؟
هرچند فریز تخمک یک فرآیند چندمرحله ای است، اما بسیار ساده تر از چیزی است که شاید تصور کنید. دکتر حسین زاده می گوید: «این همان فرآیند لقاح آزمایشگاهی (IVF) است، با این تفاوت که بعد از برداشت تخمک ها، آن ها را نگهداری می کنیم و بلافاصله بارور نمی کنیم.»
مراحل فریز تخمک:
- تزریق هورمون ها: شما روزانه دو تا سه نوع داروی هورمونی را به مدت 10 تا 12 روز تزریق می کنید. در صورت نیاز، یک دوست یا همسر می تواند به شما در این کار کمک کند. این هورمون ها باعث می شوند چندین تخمک همزمان رشد کنند.
- پیگیری رشد تخمک ها: طی این مدت، شما 4 تا 6 سونوگرافی لگنی خواهید داشت و آزمایش های خون مکرر انجام می شود تا رشد تخمک ها تحت نظر باشد.
- برداشت تخمک ها: وقتی تخمک ها بالغ شدند، یک عمل جراحی کوتاه و سرپایی تحت بیهوشی و با راهنمایی سونوگرافی انجام می شود تا تخمک ها جمع آوری شوند. این عمل معمولا بین 20 تا 30 دقیقه طول می کشد.
- تایید بلوغ تخمک ها: یک جنین شناس (متخصص بررسی تخمک و جنین) تخمک ها را بررسی می کند تا مطمئن شود بالغ هستند و قابلیت باروری دارند.
عوارض جانبی فریز تخمک
عوارض جانبی فریز تخمک معمولا شایع هستند، اما شدید نیستند و ناشی از افزایش طبیعی هورمون ها به دلیل تحریک تخمدان است. این عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تغییرات خلق و خو
- گرگرفتگی
- سردرد
- حالت تهوع
پس از عمل برداشت تخمک، برخی زنان ممکن است تجربه کنند:
- نفخ
- گرفتگی عضلات
- درد خفیف
تخمک ها کجا نگهداری می شوند؟
پس از برداشت تخمک ها، آن ها تحت فرآیندی به نام «ویتریفیکیشن» قرار می گیرند، که به معنای منجمد کردن سریع تخمک هاست. تخمک ها در تانک های نیتروژن مایع در آزمایشگاه جنین شناسی نگهداری می شوند.
یک آزمایشگاه جنین شناسی استاندارد دارای ویژگی های زیر است:
- سیستم های نظارت 24 ساعته با آلارم برای اطمینان از عملکرد صحیح تجهیزات و حفظ دمای مناسب.
- بررسی دستی دماها توسط متخصصان.
- حضور جنین شناسان مسئول عملیات آزمایشگاه و یک سرپرست جنین شناس دارای گواهی مدیریت آزمایشگاه بالینی پیچیده.
- داشتن گواهی «اصلاحات بهبود آزمایشگاه های بالینی» که یک سازمان دولتی است و تمامی آزمایشگاه ها را تنظیم می کند.
وقتی می خواهید از تخمک ها استفاده کنید چه اتفاقی می افتد؟
زمانی که آماده استفاده از تخمک ها شدید، گروهی از آن ها ذوب شده و با اسپرم شریک یا اهداکننده بارور می شوند. دکتر حسین زاده می گوید: «ما معمولا توصیه می کنیم از تزریق اسپرم به داخل سیتوپلاسم تخمک (ICSI) استفاده شود، زیرا روش های طبیعی باروری پس از فریز تخمک معمولا موفقیت کمتری دارند.»
تخمک ها چقدر می توانند منجمد بمانند؟
فریز تخمک به تازگی در دسترس تر شده است، بنابراین داده های کافی برای تعیین محدودیت زمان نگهداری در نیتروژن مایع وجود ندارد. اما دکتر حسین زاده می گوید: «ما سال هاست که جنین ها را فریز می کنیم و بارداری هایی از جنین های بیش از 10 سال منجمد شده داشته ایم. انتظار می رود تخمک ها نیز رفتار مشابهی داشته باشند.»
هزینه فریز تخمک چقدر است؟
هزینه ها بسته به بیمه و مرکز ناباروری متفاوت است، بنابراین بهتر است با متخصص ناباروری و شرکت بیمه خود درباره هزینه های پرداختی مشورت کنید. معمولا هزینه کل شامل موارد زیر است:
- داروها
- سونوگرافی ها
- آزمایش های خون
- عمل برداشت تخمک
- فرآیند فریز تخمک
- هزینه نگهداری سالانه تخمک های منجمد
کمک های مالی برای فریز تخمک
اگر به سرطان یا بیماری دیگری مبتلا هستید که باروری را تحت تأثیر قرار می دهد، ممکن است بتوانید پوشش مالی بیشتری دریافت کنید. دکتر حسین زاده می گوید: در برخی ایالت ها بیمه ها موظف هستند هزینه حفظ باروری در صورت تشخیص سرطان را پرداخت کنند. همچنین برای بیماران سرطانی، کمک های مالی و گرنت هایی برای پوشش هزینه فریز تخمک وجود دارد.
فکر نکنید که این گزینه برای شما ممکن نیست حداقل با یک متخصص ناباروری درباره امکانات موجود مشورت کنید.
سخنی از نی نی تینی
فریز تخمک یک راهکار علمی و امن برای حفظ باروری زنان است و به شما این امکان را می دهد که زمان مادر شدن را با اهداف شخصی، شغلی یا پزشکی خود هماهنگ کنید. این فرآیند شامل تحریک تخمدان ها با هورمون ها، پیگیری رشد تخمک ها، برداشت سرپایی و نگهداری در شرایط کاملا کنترل شده است. اگر قبل از 40 سالگی تخمک ها فریز شوند، شانس بارداری موفق در آینده به طور قابل توجهی افزایش می یابد.
همچنین، بسیاری از مراکز و بیمه ها امکان کمک مالی یا پوشش هزینه ها را برای بیماران مبتلا به بیماری های تأثیرگذار بر باروری فراهم می کنند. با مشاوره صحیح و انتخاب یک مرکز معتبر، فریز تخمک می تواند یک سرمایه گذاری مطمئن برای آینده مادری باشد.
شما تجربه یا سوالی درباره فریز تخمک دارید؟ در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید تا به شما و دیگر خوانندگان کمک کنیم تصمیم بهتری بگیرید.
