عکس رنگی رحم یک روش سریع و نسبتا بدون درد برای اسکن رحم شما برای بررسی هر گونه مشکل و اطمینان از مسدود نشدن لوله های فالوپ است. اگر برای باردار شدن مشکل دارید، پزشک شما ممکن است آزمایش هیستروسالپنگوگرام (HSG) را به شما توصیه کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چرایی و چگونگی انجام عکس رنگی رحم و همچنین آنچه که پس از انجام آن باید انتظار داشت، با ما همراه باشید.
عکس رنگی رحم چیست؟
هیستروسالپنگوگرام یا HSG روشی است که رحم و لوله‌های فالوپ را برای هرگونه انسداد بررسی می کند. HSG ممکن است به عنوان بخشی از یک ارزیابی معمول باروری توصیه شود. همچنین ممکن است پزشک شما در صورت نگرانی شما از انسداد یکی از لوله‌های فالوپ ، یا شک به ناهنجاری رحم، آن را پیشنهاد کند.
به طور کلی، عکس رنگی رحم می تواند برای تعیین اینکه آیا چیزی درونی وجود دارد که مانع از رسیدن تخمک شما به رحم پس از خروج از تخمدان می شود یا خیر، استفاده شود. دلایل انسداد ممکن است شامل جراحی قبلی برای برداشتن فیبروم، اندومتریوز، یا برخی از عفونت های مقاربتی (STIs) مانند کلامیدیا یا سوزاک باشد. HSG ها همچنین می توانند بی نظمی هایی را در رحم پیدا کنند، مانند بافت اسکار یا پولیپ که از لانه گزینی تخمک بارور شده جلوگیری می کند.
چرا آزمایش هیستروسالپنگوگرام انجام می شود؟
اگر با ناباروری دست و پنجه نرم می کنید، ممکن است در مسیر حرکت تخمک های شما از تخمدان ها از طریق دستگاه تناسلی برای رسیدن به اسپرم و سپس حرکت به سمت رحم برای رشد در پوشش داخلی مشکل وجود داشته باشد. اگر پزشک شما مشکوک باشد که در رحم یا لوله های فالوپ شما مشکلی وجود دارد، هیستروسالپنگوگرام را تجویز می کند.
هیستروسالپنگوگرافی یک تست باروری خاص است که برای بررسی داخل حفره رحم طراحی شده است. این آزمایش شامل اشعه ایکس با استفاده از رنگ کنتراست برای تعیین اینکه آیا مایع می تواند به طور طبیعی در لوله های شما جریان یابد یا خیر است.
قبل از عکس رنگی رحم
HSG باید بعد از پریود اما قبل از تخمک گذاری انجام شود. این برای کاهش خطر انجام آزمایش در دوران بارداری است. کلینیک باروری یا پزشک به شما توصیه می کند که برای برنامه ریزی آزمایش در روز اول پریود با مرکز رادیولوژی تماس بگیرید.
آزمایش هیستروسالپنگوگرام در حالی که شما بیدار هستید انجام می شود و شامل بیهوشی عمومی نمی شود. نیازی نیست روز آزمایش ناشتا باشید. برخی از پزشکان برای کاهش خطر عفونت آنتی بیوتیک تجویز می کنند.
عکس رنگی رحم چگونه انجام می شود؟
HSG مشابه سایر معاینات زنانه است که در گذشته انجام داده اید اما می تواند کمی اعصاب خورد کن هم باشد. این روش بسیار سریع است – فقط چند دقیقه طول می کشد و می توانید همان روز به خانه بروید.
برای شروع، به پشت دراز می کشید و پاهای خود را در رکاب قرار می دهید. پزشک، که ممکن است متخصص زنان، رادیولوژیست یا متخصص غدد جنسی باشد، یک اسپکولوم را در واژن شما قرار می دهد. سپس یک لوله نازک وارد واژن می شود، اسپکولوم برداشته می شود و حفره رحم شما با مایعی به نام رنگ کنتراست (contrast dye) پر می شود.
پرستار یا پزشک ممکن است از شما بخواهد که برای یک یا دو عکس رادیوگرافی به پهلو بچرخید و باید این کار را در حالی که اسپکولوم بین پاهایتان قرار دارد انجام دهید.
در اکثر افراد باردار، مایع بدون درد از رحم، از طریق لوله های فالوپ عبور می کند و به داخل حفره شکمی می رود. با این حال، اگر لوله‌های شما مسدود شده باشد، مایع می‌تواند باعث ایجاد فشار شود و ناراحتی قابل توجهی شود. اگر احساس درد شدیدی داشتید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید. آنها می توانند به سرعت کاتتر را خارج کنند، که فشار را آزاد می کند و درد شما را از بین می برد.
در آزمایش هیستروسالپنگوگرام یک دستگاه تصویربرداری به نام فلوروسکوپ در بالای سر شما قرار می گیرد تا تصویری را ایجاد کند که روی یک مانیتور پخش می شود. اگر اشعه ایکس نشان داد که مایع در لوله های رحم شما حرکت می کند و در نزدیکی تخمدان ها جریان می یابد، شما یک مجرای شفاف دارید. اما اگر مایع قادر به عبور از لوله های شما نباشد، ممکن است چیزی (مانند بافت اسکار) لوله های شما را مسدود کند.
نتایج عکس رنگی رحم چگونه است؟
پس از انجام آزمایش، پزشک نتایج آزمایش شما را بررسی می کند. HSG به پزشک کمک می کند تا دو عامل مهم را بررسی کند.
آیا لوله های فالوپ باز هستند؟
اگر لوله های فالوپ مسدود شده باشند، تخمک نمی تواند با اسپرم ملاقات کند و بارداری امکان پذیر نیست. در صورت وجود چنین مشکلی علت بالقوه و درمان های مربوطه به آن وجود دارد.
آیا ناهنجاری های رحمی وجود دارد؟
در برخی از زنان با سابقه سقط جنین مکرر ، یک رحم با شکل غیر طبیعی مقصر است. آزمایش عکس رنگی رحم همچنین می‌تواند فیبروم یا پولیپ را نشان دهد که می‌تواند مانع کاشت و/یا رشد جنین شود. برخی از ناهنجاری های رحمی را می توان با جراحی درمان کرد.
نتایج عادی
اگر اشعه ایکس شکل طبیعی رحم را نشان دهد و مایع تزریق شده آزادانه از انتهای لوله فالوپ به بیرون بریزد، نتایج آزمایش طبیعی در نظر گرفته می شود. با این حال، این بدان معنا نیست که باروری شما طبیعی است. فقط به این معنی است که هر چیزی که ممکن است در این باره اختلال ایجاد کند در هیستروسالپنگوگرام دیده نشده است.
چگونه برای HSG آماده شویم؟
تا زمانی که باردار نیستید، خونریزی واژینال ندارید و به برخی مواد مانند غذاهای دریایی، ید یا contrast dyes حساسیت ندارید، احتمالاً کاندیدای خوبی برای عکس رنگی رحم هستید.
اگر عفونت مقاربتی (STI) دارید یا ممکن است داشته باشید، حتماً پزشک خود از قبل در این باره مطلع کنید. اگر این کار را انجام ندهید، این روش می‌تواند میکروب‌ها را از طریق دستگاه تناسلی پخش کند و باعث عفونتی بزرگ شود. اگر یک بیماری مقاربتی دارید، ممکن است آنتی بیوتیک های خاصی برای چند روز تجویز شود تا خطر تشدید آن کاهش یابد.
برای رسیدن به واضح ترین تصویر از رحم، بهتر است پریود نشده باشید (یا خیلی نزدیک به شروع آن نباشید) زیرا هم خون طولانی قاعدگی و هم پوشش ضخیم رحم می‌تواند دیدن آن را دشوار کند.
ممکن است پزشک شما یک مسکن بدون نسخه را به شما پیشنهاد کند که یک ساعت قبل از HSG مصرف کنید و همچنین برای جلوگیری از عفونت به شما آنتی بیوتیک بدهد. ممکن است در طول HSG ناراحتی و درد خفیفی وجود داشته باشد. سعی کنید بعد از انجام آن به خانه بروید زیرا این روش می‌تواند باعث ایجاد سرگیجه یا سبکی در برخی از زنان شود. همچنین ممکن است گرفتگی هایی داشته باشید که می تواند در توانایی رانندگی شما اختلال ایجاد کند.
بعد از هیستروسالپنگوگرام چه انتظاری داشته باشیم؟
شما می توانید منتظر مقداری گرفتگی و ترشحات واژن باشید که ممکن است با خون همراه باشد زیرا مایع باقی مانده بدین صورت از بدن شما خارج می شود. بنابراین حتما از پد بهداشتی استفاده نمایید. همچنین ممکن است پس از انجام عکس رنگی رحم عوارض جانبی دیگری مانند سرگیجه، ناراحتی معده و حالت تهوع را تجربه کنید.
در مورد مراحل بعدی، اگر لوله‌های شما واقعاً مسدود شده‌اند، ممکن است برای پاک و باز کردن آنها نیاز به جراحی داشته باشید. یکی از گزینه های رایج لاپاراسکوپی است که از دوربینی استفاده می کند که در یک برش کوچک در ناف شما قرار می گیرد. یا ممکن است لاپاراتومی توصیه شود، که یک جراحی سنتی تر است که از بریدگی بزرگتر در معده استفاده می کند (هر دو عمل تحت بیهوشی انجام می شوند).
علائم عفونت بعد از عکس رنگی رحم
انجام HSG خطرناک نیست. میزان تشعشعات حداقل است و هیچ تاثیری بر بارداری های بعدی نخواهد داشت، حتی اگر شما در همان ماه اقدام به بارداری کنید. در واقع، بروز عوارض بعد از آن نادر است (مثلا یکی از عوارض آن ممکن است آسیب به رحم باشد). گفته می شود اگر زخم لوله رحم یا واکنش آلرژیک به مایع مورد استفاده داشته باشید، ممکن است دچار عفونت شوید. علائم حساسیت به مایع هیستروسالپنگوگرام می تواند شامل خارش، تورم و بثورات باشد.
در صورت مشاهده هر یک از علائم عفونت زیر فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:
- تب، لرز
- غش کردن
- استفراغ
- ترشحات بدبو
- خونریزی شدید واژن
- درد شدید معده یا انقباضات شدید
آیا انجام HSG می تواند باروری من را بهبود بخشد؟
از آنجایی که ناباروری تا حد زیادی به دلیل مسدود شدن لوله های فالوپ است، انجام HSG می تواند به طور غیرمستقیم به شما برای باردار شدن کمک کند. انجام هیستروسالپنگوگرام احتمالاً می تواند انسدادهای کوچک را برطرف کرده و شانس بارداری شما را افزایش دهد.
یک مطالعه که تقریباً 2500 زن را شامل می شد تجزیه و تحلیل کرد و دریافت که وقتی عکس رنگی رحم با مایع محلول در روغن انجام می‌شود، ممکن است احتمال بارداری افزایش یابد. با این حال، دانشمندان بیان می کنند که کیفیت شواهد پایین است و HSG در حال حاضر روشی نیست که بتواند ناباروری را درمان کند، بلکه اولین قدم مهم در اکثر برنامه‌های باروری است. در نهایت، اگر انسداد شما از طریق جراحی برطرف نشد، ممکن است پزشک شما لقاح آزمایشگاهی یا سایر درمان های باروری را پیشنهاد دهد.
