اگر تا به حال کنار نوزادی خوابیده باشید، احتمالا متوجه شده اید که خواب آن ها اصلا به سکوت و آرامش شباهت ندارد! نوزادان هنگام خواب ممکن است صدا های متفاوتی از خود درآورند؛ مثل آه کشیدن، ناله کردن، گریه، سرفه، یا حتی خنده در خواب. همین رفتار باعث شده عبارت معروف «خوابیدن مثل نوزاد» کمی طنزآمیز به نظر برسد!
یکی از صداهای رایج در هنگام خواب نوزاد، خرخر کردن نوزاد است. شاید اگر با نوزادتان هم اتاق باشید این صداها خواب تان را مختل کند، اما جای نگرانی نیست؛ در بیشتر موارد خرخر نوزاد طبیعی است و نشانه بیماری خاصی نیست.
دکتر «آماندا استووال»، متخصص اطفال در کلینیک اسپرینگفیلد آمریکا می گوید:
«بسیاری از نوزادان هنگام خواب، تنفس پرصدا دارند و این به خودی خود به معنی وجود مشکل نیست.»
اگر شما هم نوزادی دارید که در خواب خرخر می کند، در ادامه هرآنچه باید درباره خرخر کردن نوزاد بدانید از علت ها تا زمان مراجعه به پزشک برایتان توضیح داده شده است.
آیا خرخر کردن نوزادان در خواب طبیعی است؟
نوزادان به صورت طبیعی از راه بینی نفس می کشند، مگر در زمان گریه. از آنجا که مجاری تنفسی آن ها بسیار کوچک است، طبیعی است که صدای تنفسشان در خواب شنیده شود. با این حال، بسیاری از والدین وقتی برای اولین بار صدای خرخر فرزندشان را می شنوند، نگران می شوند.+
به گفته دکتر «جاناتان مینارد»، متخصص اطفال در بیمارستان میشن کالیفرنیا، خرخر آرام نوزادان کاملا طبیعی و شایع است. پژوهش ها نشان داده اند حدود 9 درصد نوزادان بیش از سه بار در هفته خرخر می کنند. معمولا این موضوع بی خطر است و نیاز به درمان ندارد.
او می افزاید: «تا زمانی که صدای تنفس باعث بیدار شدن نوزاد نشود، کوتاه مدت باشد و شدت زیادی نداشته باشد، معمولا مشکلی وجود ندارد.»
اما اگر صدای خرخر نوزاد شدید، مداوم یا تیز و آزاردهنده باشد، خواب نوزاد را مختل کند، یا باعث شود در برخی لحظات تنفسش قطع شود، ممکن است نشانه ی یک اختلال خواب مانند آپنه ی خواب یا انسداد مجاری تنفسی باشد. در این شرایط باید موضوع جدی تر بررسی شود.
علت خرخر کردن نوزاد چیست؟
اصلی ترین دلیل خرخر کردن نوزاد، نرمی و انعطاف زیاد حنجره است. دکتر مینارد توضیح می دهد:
بسیاری از نوزادان با حنجره ای نرم متولد می شوند که هنگام عبور هوا، لرزش بیشتری دارد و صدا ایجاد می کند. این حالت را لارنگومالاسی (Laryngomalacia) می نامند.
طبق گفته دکتر استووال، بیشتر نوزادانی که این وضعیت را دارند، بدون هیچ مشکلی نفس می کشند، تغذیه خوبی دارند و رشدشان طبیعی است. با گذشت زمان و سفت تر شدن بافت های حنجره، این وضعیت خودبه خود بهبود پیدا می کند.
عامل دیگر، گرفتگی بینی یا ترشحات ناشی از سرماخوردگی است. درست مانند بزرگسالان، نوزادان نیز وقتی دچار عفونت تنفسی فوقانی می شوند، تنفس از راه بینی برایشان دشوارتر می شود و همین می تواند باعث خرخر شود.
از دیگر دلایل احتمالی خرخر کردن نوزاد می توان به خشکی هوای اتاق خواب اشاره کرد. گاهی هم برخی نوزادان با انحراف تیغه بینی متولد می شوند که می تواند عامل خرخر باشد. در نوزادان مبتلا به برخی شرایط ژنتیکی مانند سندروم داون نیز احتمال خرخر شبانه بیشتر است.
آیا خرخر کردن نوزادان خطرناک است؟
در اغلب موارد، خرخر کردن نوزاد بی خطر است و به مرور زمان با رشد کودک برطرف می شود. اما اگر این خرخر مداوم یا با صداهای غیرعادی همراه باشد، باید جدی گرفته شود.
به گفته دکتر مینارد:
اگر نوزاد در خواب خرخر می کند ولی دچار تنگی نفس یا اضطراب نیست، بهتر است از او در زمان خواب فیلم بگیرید تا در مراجعه بعدی به پزشک نشان دهید. این کار به متخصص اطفال کمک می کند وضعیت تنفسی نوزاد را دقیق تر ارزیابی کند.
نکته مهم: اگر نوزاد علائمی مانند تند یا دشوار نفس کشیدن، کبودی لب ها یا پوست، یا توقف تنفس دارد، باید فورا به اورژانس یا مراکز درمانی مراجعه کنید.
چه کاری می توانیم برای خرخر کردن نوزادان انجام دهیم؟
در بیشتر موارد، نوزادان به مرور زمان از این مرحله عبور می کنند؛ چون با رشد کودک، بافت های اطراف مجاری تنفسی محکم تر می شوند و لرزش کاهش می یابد. با این حال، کارهایی وجود دارد که والدین می توانند انجام دهند تا خرخر کمتر شود، به ویژه اگر نوزاد اخیرا بیمار بوده باشد:
- چند قطره سرم شست وشوی نوزاد در بینی او بریزید تا گرفتگی باز شود، سپس با پوار بینی، ترشحات را به آرامی خارج کنید.
- از دستگاه بخور سرد یا رطوبت ساز در اتاق نوزاد استفاده کنید تا هوای محیط خشک نباشد.
- اگرچه خرخر کردن نوزادان معمولا هنگام خوابیدن به پشت بیشتر می شود، اما طبق توصیه آکادمی اطفال آمریکا، نوزاد باید تا یک سالگی همیشه در حالت خواب به پشت قرار گیرد تا خطر مرگ ناگهانی نوزاد کاهش یابد. پس از آن، اگر نوزاد بتواند خودش غلت بزند، تغییر وضعیتش در خواب طبیعی است.
چه زمانی خرخر کردن نوزاد نگران کننده است؟
اگر نوزاد شما دچار تنگی نفس، کبودی پوست یا لب ها، باز و بسته شدن سریع بینی هنگام نفس کشیدن، یا فرو رفتن پوست بین دنده ها هنگام تنفس شود، باید فورا به اورژانس مراجعه کنید.
در صورتی که علائم خطر وجود ندارد اما خرخر همچنان ادامه دارد، بهتر است با پزشک اطفال مشورت کنید، به ویژه اگر:
- نوزاد در حین تغذیه دچار مشکل می شود یا مرتب از سینه یا شیشه جدا می شود تا نفس بکشد.
- خرخر حتی با افزایش سن ادامه دارد.
- گلودرد یا عفونت های مکرر دارد.
- با وجود خواب کافی، همچنان خسته به نظر می رسد.
همچنین به علائم زیر توجه کنید و در صورت مشاهده آن ها با پزشک مشورت کنید:
- توقف طولانی در بین تنفس ها در هنگام خواب
- صداهای خفگی یا نفس نفس زدن در خواب
- بی قراری و جنب وجوش زیاد هنگام خواب
این علائم ممکن است نشانه اختلالات خواب نوزاد، مشکلات ساختاری مانند انحراف بینی، یا بیماری های مزمن باشند که نیاز به بررسی پزشکی دارند.
سخنی از نی نی تینی
در بیشتر موارد، خرخر کردن نوزاد کاملا طبیعی است و با رشد کودک و سفت تر شدن بافت های تنفسی، به تدریج برطرف می شود. با این حال، والدین باید همیشه نسبت به تغییرات الگوی تنفس نوزاد حساس باشند. اگر خرخر همراه با علائم دیگری مانند دشواری در تنفس، تغذیه یا خواب باشد، مشورت با پزشک ضروری است.
مهم ترین نکته این است که شما به عنوان والد، باید تعادل را رعایت کنید: نه بی دلیل نگران شوید، نه علائم هشدار را نادیده بگیرید. با رعایت بهداشت محیط، حفظ رطوبت هوا، و تمیز نگه داشتن بینی نوزاد، در اغلب موارد می توانید به تنفس راحت تر او کمک کنید.
به یاد داشته باشید، هر نوزاد منحصر به فرد است؛ آنچه برای یک کودک طبیعی است، ممکن است برای دیگری نشانه مشکل باشد. بنابراین، همیشه بهتر است در صورت شک، با پزشک اطفال مشورت کنید تا خیالتان از سلامت فرزندتان آسوده شود.
شما هم تجربه خرخر کردن نوزاد خود را داشته اید؟ آیا راه حل خاصی برای کاهش صدای تنفس نوزادتان پیدا کرده اید؟ تجربه ها و پرسش های خود را در بخش نظرات بنویسید تا دیگر والدین هم از تجربه های ارزشمند شما استفاده کنند.
