آپاندیس در کودکان اغلب با درد ناگهانی و شدید در ناحیه پایین و سمت راست شکم خود را نشان می دهد. این درد می تواند به مرور شدید تر شده و با علائمی مانند بی اشتهایی، تب یا حالت تهوع همراه باشد. اگر علائم آپاندیس در کودکان به موقع تشخیص داده نشود، ممکن است منجر به ترکیدن آپاندیس شود؛ وضعیتی اضطراری که می تواند جان کودک را تهدید کند. به همین دلیل، اقدام فوری برای بررسی و درمان، اهمیت زیادی دارد. درمان اصلی معمولا شامل جراحی و برداشتن آپاندیس است.
آیا کودکان ممکن است دچار آپاندیس شوند؟
بله، کودکان نیز مانند بزرگسالان ممکن است دچار آپاندیس شوند. این بیماری زمانی اتفاق می افتد که آپاندیس، یعنی زائده ای کوچک و لوله مانند که به روده بزرگ متصل است، دچار التهاب یا عفونت شود. این زائده در قسمت پایین سمت راست شکم قرار دارد.
باید بدانید که آپاندیس در کودکان یک وضعیت اورژانسی محسوب می شود. اگر آپاندیس فرزند شما عفونی شده باشد، باید بدون تأخیر برای درمان اقدام شود. تأخیر در درمان می تواند منجر به پارگی آپاندیس و عوارض خطرناک بعدی شود.
آپاندیس در کودکان چقدر شایع است؟
طبق آمارها، سالانه حدود 70 هزار مورد آپاندیس در بین کودکان گزارش می شود. این بیماری بیشتر در کودکان بین 10 تا 18 سال دیده می شود. در واقع، آپاندیس شایع ترین دلیل جراحی اورژانسی شکم در دوران کودکی است.
علائم آپاندیس در کودکان چگونه است؟
یکی از رایج ترین علائم آپاندیس در کودکان، درد شکمی در سمت پایین و راست شکم است. این درد معمولا ابتدا از اطراف ناف شروع می شود و سپس به سمت پایین شکم منتقل می گردد. کودک ممکن است در راه رفتن دچار مشکل شود یا درد هنگام پریدن، عطسه یا سرفه شدیدتر شود.
دیگر علائم آپاندیس در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حالت تهوع و استفراغ
- بی اشتهایی
- تب
- افزایش درد هنگام حرکت
اگر در مورد علائم فرزندتان تردید دارید، حتما با پزشک او مشورت کنید. گاهی علائم ممکن است با مشکلات گوارشی دیگر اشتباه گرفته شود، بنابراین بررسی دقیق پزشکی ضروری است.
دلیل جراحی آپاندیس در کودکان چیست؟
شایع ترین علت آپاندیس در کودکان، انسداد در دهانه آپاندیس است. این انسداد می تواند توسط موارد مختلفی ایجاد شود و موجب عفونت و التهاب آپاندیس شود. سایر دلایل احتمالی شامل موارد زیر است:
- عفونت در شکم
- عفونت های دستگاه گوارش
- بیماری های التهابی روده
- وجود مدفوع، انگل یا توده هایی داخل آپاندیس
در برخی موارد، علت مشخصی برای آپاندیس یافت نمی شود و ممکن است بدون دلیل واضحی رخ دهد.
چه عواملی خطر ابتلا به آپاندیس را در کودکان افزایش می دهد؟
اگرچه راهی برای پیشگیری قطعی از آپاندیس در کودکان وجود ندارد، اما برخی عوامل می توانند احتمال ابتلای کودک را افزایش دهند:
- سن بالاتر از 10 سال
- داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به آپاندیس
- ابتلا به بیماری فیبروز کیستیک (برخی تحقیقات نشان داده اند که بین این بیماری و آپاندیس ارتباط وجود دارد)
توجه داشته باشید که بسیاری از کودکان بدون داشتن هیچ کدام از این عوامل خطر نیز ممکن است دچار آپاندیس شوند.
عوارض بعد از عمل آپاندیس در کودکان چیست؟
اگر آپاندیس به موقع درمان نشود، ممکن است پاره شود. پارگی آپاندیس یکی از خطرناک ترین عوارض آپاندیس در کودکان است. در این حالت، باکتری های داخل آن وارد شکم شده و موجب عفونتی جدی به نام “پریتونیت” (التهاب صفاق) می شوند.
همچنین ممکن است عفونت وارد جریان خون کودک شود و باعث بیماری خطرناکی به نام “سپسیس” (عفونت خونی) گردد که تهدیدکننده حیات است و نیاز به مراقبت فوری در بیمارستان دارد.
چگونه آپاندیس در کودکان تشخیص داده می شود؟
پزشک کودک با انجام معاینه فیزیکی و پرسش درباره علائم آپاندیس در کودکان و سابقه بیماری، سعی می کند علت درد را تشخیص دهد. اما برای اطمینان بیشتر، معمولا آزمایش هایی انجام می شود.
چه آزمایش هایی برای تشخیص آپاندیس انجام می شود؟
پزشک ممکن است برای بررسی وجود عفونت، آزمایش خون یا ادرار درخواست کند. همچنین برای مشاهده دقیق وضعیت داخل شکم کودک از تصویربرداری های زیر استفاده می شود:
- عکس‌برداری با اشعه ایکس از شکم: برای بررسی انسداد یا دلایل دیگر درد شکمی.
- سونوگرافی شکم: که با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویر دقیقی از اندام های داخلی به دست می دهد.
- سی تی اسکن (CT scan): که ترکیبی از اشعه ایکس و فناوری رایانه ای است و تصاویر برش خورده ای از اندام ها ایجاد می کند.
این روش ها به پزشک کمک می کند تا وجود یا عدم وجود آپاندیس در کودکان را با دقت بیشتری بررسی کند و درباره نیاز به جراحی تصمیم گیری نماید.
درمان آپاندیس در کودکان چگونه انجام می شود؟
در برخی موارد خفیف، ممکن است پزشک تصمیم بگیرد تنها با استفاده از آنتی بیوتیک، عفونت آپاندیس را درمان کند. اما در اغلب موارد، نیاز به جراحی برای برداشتن آپاندیس (آپاندکتومی) وجود دارد. این جراحی معمولا به یکی از دو روش زیر انجام می شود:
- جراحی لاپاروسکوپی (کم تهاجمی): در این روش، جراح چند برش کوچک در قسمت پایین و سمت راست شکم کودک ایجاد می کند. سپس یک دوربین کوچک (لاپاروسکوپ) را از یکی از برش ها وارد کرده و با استفاده از ابزارهای ظریف، آپاندیس را خارج می کند. این روش زمان بهبودی کوتاه تری دارد و احتمال عفونت پس از جراحی در آن کمتر است.
- جراحی باز (لاپاراتومی): در این روش، جراح یک برش بزرگ تر در سمت راست پایین شکم ایجاد می کند. این روش معمولا برای موارد پیچیده تر آپاندیس به کار می رود و زمان بهبودی طولانی تری دارد.
پیش از جراحی، به کودک آنتی بیوتیک داده می شود تا با عفونت مبارزه کند. در زمان جراحی، متخصص بیهوشی کودک را بی هوش می کند تا هیچ دردی احساس نکند. معمولا این عمل حدود یک ساعت طول می کشد.
آیا خطراتی هم وجود دارد؟
به طور کلی، آپاندکتومی یک عمل جراحی کم خطر محسوب می شود. اما مانند هر جراحی دیگری، احتمال بروز عوارض وجود دارد. اگر آپاندیس کودک پاره شده باشد، خطرات زیر ممکن است افزایش یابند:
- عفونت های بعد از عمل
- آبسه (تجمع چرک در شکم)
- انسداد روده کوچک
کودک من چه زمانی بعد از درمان حالش بهتر می شود؟
اکثر کودکان بعد از عمل جراحی به سرعت بهبود پیدا می کنند و معمولا نیازی به محدودیت غذایی نخواهند داشت.
بسته به شدت علائم، کودک ممکن است نیاز داشته باشد چند روز در بیمارستان بماند تا از نظر کنترل درد، دریافت دارو و مراقبت های پس از عمل تحت نظر باشد. اما اگر همه چیز خوب پیش برود و درد زیادی نداشته باشد، ممکن است همان روز به خانه برگردد.
- کودکانی که جراحی لاپاروسکوپی داشته اند، باید برای 3 تا 5 روز فعالیت بدنی خود را محدود کنند.
- کودکانی که جراحی باز داشته اند، نیاز به 10 تا 14 روز استراحت دارند.
آیا می توان از آپاندیس در کودکان پیشگیری کرد؟
از آنجایی که علت دقیق آپاندیس همیشه مشخص نیست، راه مشخصی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. بهترین کار این است که به محض مشاهده علائم آپاندیس در کودکان، با پزشک کودک تماس بگیرید.
مراقبت های پس از جراحی
چه زمانی باید کودک را نزد پزشک ببرم؟
پزشک معمولا یک ویزیت پیگیری برای دو تا چهار هفته پس از عمل تنظیم می کند تا محل برش ها را بررسی و از روند بهبودی اطمینان حاصل کند.
اما اگر پیش از آن علائم زیر را در کودک مشاهده کردید، فورا با پزشک تماس بگیرید:
- تب
- افزایش درد
- استفراغ
- تورم یا ترشح زیاد از محل بخیه
چه سؤالاتی را باید از پزشک کودک بپرسم؟
در صورت تشخیص آپاندیس، بهتر است سؤالات زیر را از پزشک بپرسید:
- کودک من به چه نوع جراحی نیاز دارد؟
- چه زمانی می تواند به مدرسه یا فعالیت های عادی برگردد؟
- چگونه تفاوت بین آپاندیس و سایر دردهای شکمی را تشخیص دهم؟
سخنی از نی نی تینی
آپاندیس یک بیماری بسیار جدی است. اگر گمان می کنید کودک شما به آن مبتلا شده، درنگ نکنید و فورا با پزشک تماس بگیرید.
شاید توضیح این بیماری به کودک دشوار باشد، اما صداقت همراه با آرامش مهم است. به او بگویید مشکلی در بدنش وجود دارد که باید در بیمارستان درمان شود و ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. توضیح دهید که در زمان جراحی خواب خواهد بود و دردی احساس نخواهد کرد، و پزشک او را بعد از پایان عمل بیدار خواهد کرد. به او اطمینان بدهید که شما در کنارش خواهید بود و به زودی حالش بهتر می شود.
به عنوان والدین، همیشه می خواهید فرزندتان از هر آسیبی دور بماند. اما بعضی بیماری ها بدون هیچ دلیل مشخصی بروز می کنند. پس اگر کودک تان دچار آپاندیس شد، خود را سرزنش نکنید. مهم ترین کار این است که در سریع ترین زمان ممکن اقدامات درمانی را آغاز کنید.
اگر فرزندتان تجربه ای از آپاندیس داشته یا درگیر علائم مشکوکی بوده که به درمان یا جراحی منجر شده، خوشحال می شویم تجربه تان را با ما و دیگر والدین به اشتراک بگذارید. دانسته های شما می تواند به والدین دیگری که با نگرانی های مشابه روبه رو هستند، آرامش و آگاهی بدهد.
سؤال شما چیست؟ آیا هنوز در مورد علائم، درمان یا دوران نقاهت آپاندیس در کودکان ابهامی دارید؟
در قسمت نظرات برایمان بنویسید یا با ما در ارتباط باشید.
ما اینجاییم تا همراه شما باشیم.
