دوران بارداری پر از تغییرات جسمی و هورمونی است و همین تغییرات می توانند باعث بروز مشکلاتی غیرمنتظره شوند؛ یکی از آن ها عفونت گوش در بارداری است. این مشکل معمولا خطرناک نیست اما می تواند آزاردهنده باشد و نیاز به مراقبت داشته باشد. در این مقاله با علت، علائم، تشخیص و درمان عفونت گوش در بارداری آشنا می شوید تا بتوانید با خیال آسوده از سلامت خود و جنینتان محافظت کنید.
عفونت گوش در بارداری
دوران بارداری یکی از حساس ترین و در عین حال زیباترین دوره های زندگی هر زن است. بدن شما در این دوران دستخوش تغییرات بزرگی می شود؛ بعضی از آن ها را از قبل می دانید، اما برخی دیگر ممکن است غافلگیرتان کنند. یکی از مشکلاتی که ممکن است در این دوران تجربه کنید، گوش درد یا عفونت گوش در بارداری است.
این عارضه معمولا بی خطر است و در بیشتر مواقع به راحتی درمان می شود. با این حال، اگر گوش دردتان ادامه دار شد یا همراه با تب، ترشح یا کاهش شنوایی بود، حتما باید به پزشک مراجعه کنید تا سلامت خود و جنین تان در خطر نیفتد.
علت عفونت گوش در بارداری چیست؟
بدن شما در دوران بارداری تغییرات زیادی را تجربه می کند که هر کدام می توانند بر عملکرد گوش تأثیر بگذارند. در ادامه برخی از علل عفونت گوش در بارداری را بررسی می کنیم:
1- تغییرات بدن و سیستم گردش خون
در دوران بارداری، سوخت وساز بدن (متابولیسم پایه) افزایش پیدا می کند. قلب باید سخت تر کار کند تا خون، اکسیژن و مایعات کافی را در سراسر بدن پخش کند. همین تجمع مایعات در بدن می تواند گاهی باعث التهاب یا عفونت گوش میانی شود.
از طرفی، تغییرات هورمونی در این دوران ممکن است سیستم ایمنی بدن را ضعیف تر کند و بدن را در برابر ویروس ها و باکتری های ایجادکننده عفونت آسیب پذیرتر سازد. البته تاکنون ارتباط مستقیم و قطعی بین بارداری و عفونت گوش ثابت نشده، اما بارداری می تواند احتمال بروز آن را افزایش دهد.
2- افزایش مایعات بدن
در بارداری حجم خون و مایعات بدن افزایش پیدا می کند. این وضعیت ممکن است باعث گرفتگی بینی یا احتقان سینوس ها شود و در نهایت روی گوش ها نیز اثر بگذارد. اگر لوله های گوش (شیپور استاش) به درستی تخلیه نشوند، ممکن است مایع در گوش جمع شود و زمینه عفونت گوش در بارداری را فراهم کند.
3- گوش شناگر یا التهاب گوش خارجی
گاهی گوش درد در بارداری به دلیل گوش شناگر است؛ یعنی عفونتی که معمولا بر اثر تماس گوش با آب آلوده (مثلا در استخر) یا آسیب به دیواره گوش ایجاد می شود. خارش، سوزش و قرمزی از علائم معمول آن هستند. رعایت بهداشت گوش و خشک نگه داشتن آن می تواند از این مشکل پیشگیری کند.
4- کاهش ناگهانی شنوایی (ناشنوایی موقت بارداری)
در موارد نادر، برخی زنان باردار ممکن است دچار کاهش ناگهانی شنوایی شوند؛ به ویژه در سه ماهه دوم یا سوم بارداری. این حالت معمولا موقتی است و در بیشتر موارد طی حدود 10 روز بهبود می یابد. اگر چنین وضعیتی برایتان پیش آمد، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
علائم عفونت گوش در بارداری
ممکن است بپرسید: «از کجا بفهمم دچار عفونت گوش شده ام؟»
علائم عفونت گوش در بارداری می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد تیز یا سوزاننده در ناحیه گوش
- خارش داخل یا اطراف گوش
- احساس پری یا سنگینی در گوش
- کاهش شنوایی یا صدای زنگ (وزوز گوش)
- قرمزی یا التهاب در مجرای گوش
- گاهی تب یا سردرد همراه با درد گوش
توصیه می شود اگر هر یک از این علائم را داشتید، به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با تشخیص دقیق، از پیشرفت عفونت جلوگیری شود.
درمان عفونت گوش در بارداری
در بیشتر موارد، درمان عفونت گوش در بارداری ساده است و با چند اقدام خانگی می توان درد را کاهش داد. البته پیش از استفاده از هر روش درمانی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا از ایمن بودن آن برای بارداری مطمئن شوید.
روش های خانگی برای تسکین گوش درد ناشی از عفونت در بارداری
- مصرف داروهای مسکن مجاز در بارداری: داروهایی مانند استامینوفن معمولا بی خطر هستند، اما حتما پیش از مصرف با پزشک مشورت کنید.
- استفاده از کمپرس گرم: یک حوله گرم را روی گوش بگذارید تا التهاب و درد کاهش یابد.
- قطره های خانگی با مشورت پزشک: برخی از پزشکان استفاده از ترکیب رقیق شده الکل و سرکه را توصیه می کنند، اما فقط در صورتی که پرده گوش آسیب ندیده باشد.
- قطره های گیاهی مجاز در بارداری: برخی محصولات گیاهی مانند عصاره بابونه یا سیر ممکن است مؤثر باشند، اما باید حتما توسط پزشک تأیید شوند.
اگر درد گوش در بارداری ادامه پیدا کرد یا با علائمی مثل ترشح، تب، یا کاهش شنوایی همراه بود، بهتر است حتما به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. گاهی ممکن است علت گوش درد، فشار خون بالا یا مشکلات دیگر باشد که نیاز به بررسی دقیق تر دارند.
چگونه از عفونت گوش در بارداری پیشگیری کنیم؟
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، به ویژه در دوران حساسی مانند بارداری که مصرف برخی داروها محدودیت دارد. خوشبختانه با رعایت چند نکته ساده می توان احتمال بروز عفونت گوش در بارداری را تا حد زیادی کاهش داد.
1- مراقبت از بهداشت گوش
تمیز نگه داشتن گوش، مهم ترین گام در پیشگیری از عفونت است. از وارد کردن هر وسیله ای مانند گوش پاک کن یا سنجاق به داخل گوش خودداری کنید، زیرا این کار می تواند باعث خراش یا آسیب به مجرای گوش شود و راه ورود باکتری ها را باز کند.
اگر احساس می کنید داخل گوشتان جرم (واکس) جمع شده، بهترین کار مراجعه به پزشک برای پاک سازی ایمن است.
2- خشک نگه داشتن گوش ها
رطوبت محیط مناسبی برای رشد قارچ ها و باکتری ها فراهم می کند. پس از استحمام یا شنا، گوش ها را به آرامی خشک کنید. اگر به استخر می روید، از ورود آب آلوده به گوش جلوگیری کنید و در صورت لزوم از گوش گیر استفاده کنید.
3- پیشگیری از سرماخوردگی و آلرژی
سرماخوردگی، آلرژی و گرفتگی بینی از عوامل غیرمستقیم ایجاد عفونت گوش در بارداری هستند، زیرا باعث انسداد لوله استاش (مسیر ارتباطی بین گوش و گلو) می شوند.
برای کاهش احتمال ابتلا اقدامات زیر را انجام دهید:
- مایعات فراوان بنوشید.
- از قرار گرفتن در معرض دود سیگار یا آلودگی هوا پرهیز کنید.
- در فصل سرما، پوشیدن کلاه یا شال گوش دار را فراموش نکنید.
4- تقویت سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی در دوران بارداری ممکن است کمی ضعیف تر شود. مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C، میوه های تازه، سبزیجات برگ سبز و منابع پروتئینی سالم (مثل تخم مرغ و ماهی پخته) می تواند به تقویت بدن کمک کند.
همچنین خواب کافی و کاهش استرس نقش زیادی در حفظ سلامت گوش ها دارد.
5- کنترل آلرژی ها و بیماری های زمینه ای
اگر سابقه آلرژی یا سینوزیت دارید، قبل از بارداری یا در سه ماهه اول حتما با پزشک مشورت کنید. کنترل این شرایط می تواند از التهاب مداوم و تجمع مایع در گوش جلوگیری کند.
سخنی از نی نی تینی
عفونت گوش در بارداری معمولا مشکل خطرناکی نیست و در بسیاری از موارد با مراقبت های ساده خانگی یا درمان های ایمن در بارداری برطرف می شود. با این حال، بی توجهی به درد گوش، ترشح یا کاهش شنوایی می تواند نشانه ای از عفونت جدی تر باشد. بنابراین، اگر هر گونه علامتی احساس کردید، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص دقیق، از سلامت خود و جنین محافظت نمایید.
به یاد داشته باشید که در دوران بارداری سیستم ایمنی بدن کمی حساس تر است و گوش ها به دلیل تغییرات هورمونی یا تجمع مایع در بدن آسیب پذیرتر می شوند. رعایت بهداشت، خشک نگه داشتن گوش، تغذیه سالم و استراحت کافی بهترین راه های پیشگیری از گوش درد و عفونت هستند.
اگر شما هم در دوران بارداری دچار گوش درد یا عفونت گوش شده اید، تجربه تان را در بخش دیدگاه ها با ما و سایر مادران به اشتراک بگذارید. چه درمان هایی برایتان مؤثر بوده است؟ تجربه های واقعی شما می تواند به مادران دیگر کمک کند تا با آرامش بیشتری این دوران را پشت سر بگذارند.
