نگرانی درباره بیمار شدن در دوران بارداری طبیعی است. اگرچه بسیاری از مادران باردار در این دوران مشکلی با بیماری ها ندارند، اما برخی از عفونت ها می توانند برای شما و جنین مشکلات جدی ایجاد کنند و حتی خطرناک باشند. بهترین راه پیشگیری از عفونت های دوران بارداری ، دریافت مراقبت های پیش از تولد باکیفیت است.
در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا بیشتر با انواع عفونت های دوران بارداری و راه های پیشگیری و درمان آن ها آشنا شوید.
خطرات عفونت های دوران بارداری
بیمار شدن در بارداری خوشایند نیست، به ویژه که ممکن است بیشتر از سلامت خود، نگران سلامت جنین در حال رشدتان باشید. این نگرانی قابل درک است، به خصوص زمانی که برخی از عفونت ها مانند کووید-19 یا آنفولانزا شایع و خطرناک هستند.
خوشبختانه، ممکن است در برابر برخی از بیماری های واگیردار دیگر ایمنی داشته باشید. علاوه بر این، به لطف واکسیناسیون گسترده، بیماری هایی مانند سرخجه اکنون در بسیاری از کشورها نادر شده اند.
اکثر نوزادان با وجود بیماری مادر در دوران بارداری آسیب نمی بینند. اما برخی از عفونت های دوران بارداری ممکن است از طریق جفت یا در هنگام زایمان به نوزاد منتقل شوند و عواقب جدی و خطرناکی داشته باشند. همچنین، بارداری می تواند باعث شود بیماری ها شدت بیشتری پیدا کنند یا به عوارضی مانند زایمان زودرس منجر شوند.
چرا بارداری خطر عفونت را افزایش می دهد؟
در دوران بارداری، سیستم ایمنی بدن شما به شکلی متفاوت از حالت عادی عمل می کند و سطح هورمون ها نیز تغییرات زیادی می کند. این عوامل احتمال ابتلا به برخی از عفونت های دوران بارداری را افزایش می دهند. به عنوان مثال، شما بیشتر در معرض ابتلا به لیستریا، که یک بیماری غذایی است، قرار دارید.
همچنین، تغییرات فیزیکی ناشی از بارداری می تواند خطر برخی عفونت ها را افزایش دهد. برای مثال، احتمال عفونت کلیه در این دوران بیشتر است، زیرا جنین در حال رشد ممکن است به دستگاه ادراری شما فشار وارد کند.
عفونت های رایج در بارداری و خطرات آنها
پارواویروس B19
این بیماری معمولا خفیف و در کودکان شایع است و با تب و جوش همراه است. اما در موارد نادر، می تواند منجر به سقط جنین یا کم خونی در نوزاد شود. اگرچه درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما شستن مکرر دست ها و دوری از افراد بیمار می تواند از ابتلا به آن جلوگیری کند.
آنفولانزا
آنفولانزا می تواند هم برای شما و هم برای جنین خطرناک باشد. این بیماری ممکن است منجر به ذات الریه یا زایمان زودرس شود. تب های بالا در اوایل بارداری می تواند باعث بروز نقص های مادرزادی در جنین شود. واکسیناسیون سالانه بهترین راه پیشگیری از آنفولانزا در بارداری است.
سوزاک
سوزاک در بارداری ، یک بیماری مقاربتی، با آنتی بیوتیک قابل درمان است. در صورت عدم درمان، می تواند به سقط جنین، زایمان زودرس یا وزن کم نوزاد منجر شود. همچنین ممکن است باعث عفونت کیسه آب شود و نوزاد در هنگام تولد به عفونت چشم دچار شود.
استرپتوکوک گروه B (GBS)
این باکتری در دستگاه گوارشی و تناسلی زندگی می کند و حدود یک چهارم زنان باردار به آن مبتلا هستند. اگر در هفته 37 بارداری آزمایش GBS مثبت باشد و درمان نشود، ممکن است نوزاد هنگام زایمان به عفونت مبتلا شود که می تواند منجر به مشکلات جدی مانند ذات الریه در کودکان، سپسیس یا مننژیت شود.
هپاتیت B
این ویروس که از طریق خون یا مایعات بدن منتقل می شود، می تواند به مشکلات جدی کبدی مانند سیروز یا سرطان کبد منجر شود. در دوران بارداری، احتمال انتقال ویروس به نوزاد بین 10 تا 20 درصد است. بهترین روش پیشگیری واکسیناسیون است که در بارداری ایمن می باشد.
هرپس (HSV)
هرپس تناسلی می تواند در دوران بارداری یا زایمان به نوزاد منتقل شود و عوارض جدی مانند آسیب های مغزی یا کوری ایجاد کند. اگر سابقه هرپس دارید، پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش خطر ابتلا تجویز کند.
ایدز
ویروس HIV می تواند از طریق جفت، مایعات زایمانی یا شیر مادر به نوزاد منتقل شود. اما با درمان مناسب، تقریبا همیشه می توان از انتقال این ویروس به جنین جلوگیری کرد.
چگونه از عفونت های دوران بارداری پیشگیری کنیم؟
- واکسیناسیون: اطمینان حاصل کنید که تمام واکسن های ضروری دریافت شده است.
- رعایت بهداشت: شستشوی مرتب دست ها و اجتناب از تماس با افراد بیمار.
- تغذیه مناسب: از مصرف غذاهای خام یا نیم پز پرهیز کنید.
- آزمایش های دوره ای: تمام آزمایش های توصیه شده توسط پزشک را انجام دهید.
با رعایت این نکات و همکاری با پزشک، می توانید خطر ابتلا به عفونت را به حداقل برسانید و از سلامت خود و فرزندتان اطمینان حاصل کنید.
عفونت های شایع در بارداری و نکات پیشگیری
لیستریوز
لیستریوز نوعی از عفونت های دوران بارداری است که از طریق مصرف غذاهای آلوده به باکتری *Listeria monocytogenes* منتقل می شود. این باکتری اغلب در مواد غذایی مانند گوشت های آماده، مرغ، غذاهای دریایی یا لبنیات یافت می شود. همچنین، ممکن است میوه ها و سبزیجات کشت شده در خاک آلوده منبع این عفونت باشند.
هر سال، حدود 260 نفر در آمریکا بر اثر این بیماری جان خود را از دست می دهند و افراد باردار نسبت به دیگران بسیار حساس تر هستند. عوارض لیستریوز در بارداری می تواند شامل سقط جنین، زایمان زودرس و مرده زایی باشد. انتقال این بیماری به نوزاد ممکن است منجر به عفونت های جدی، مشکلات مادام العمر و حتی مرگ شود.
روش های پیشگیری از ابتلا به لیستریوز
- تمامی غذاهای فاسدشدنی را در یخچال نگهداری کنید.
- غذاهایی که بیش از دو ساعت در دمای اتاق مانده اند را دور بیندازید.
سرخجه
سرخجه یک عفونت ویروسی است که می تواند در بزرگسالان علائم شبیه آنفولانزا ایجاد کند. اما در دوران بارداری، این بیماری می تواند برای جنین خطرات جدی ایجاد کند، از جمله سقط جنین، مرده زایی، تأخیر در رشد، نقص های قلبی و آب مروارید.
به لطف واکسن *MMR* (سرخک، سرخجه و اوریون)، این بیماری در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، بسیار نادر است. اگر قصد بارداری دارید، حتما از پزشک خود درباره به روز بودن واکسیناسیون سؤال کنید.
عفونت های مقاربتی (STIs)
عفونت های مقاربتی از طریق رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی با فرد آلوده منتقل می شوند. این عفونت های دوران بارداری می توانند برای مادر باردار و جنین مشکلات خفیف تا شدید ایجاد کنند. تست و درمان به موقع برای جلوگیری از عوارض ضروری است. استفاده از کاندوم و محدود کردن تعداد شریک های جنسی می تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
برخی عفونت های مقاربتی رایج در بارداری:
- کلامیدیا
- هرپس تناسلی
- سوزاک
- هپاتیت B
- HIV
- سیفلیس
سیفلیس
سیفلیس می تواند منجر به سقط جنین، زایمان زودرس یا مشکلات بند ناف شود. همچنین، احتمال مرگ نوزاد در روزهای اولیه تولد یا بروز مشکلات شدید سلامتی وجود دارد. موارد ابتلا به سیفلیس در سال های اخیر به شدت افزایش یافته است. این بیماری با پنی سیلین قابل درمان است، بنابراین اگر علائمی مانند زخم در ناحیه تناسلی، دهان یا مقعد دارید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
توکسوپلاسموز
توکسوپلاسموز توسط انگل *Toxoplasma gondii* ایجاد می شود و معمولا از طریق تماس با مدفوع گربه، خاک آلوده یا گوشت خام منتقل می شود. این عفونت در بزرگسالان معمولا خفیف است، اما این عفونت در بارداری می تواند منجر به عوارض جدی مانند سقط جنین، زایمان زودرس یا مشکلات رشد جنین شود.
روش های پیشگیری از توکسوپلاسموز
- از تماس با مدفوع گربه خودداری کنید یا از دیگران بخواهید ظرف گربه را تمیز کنند.
- در صورت انجام این کار، دستکش بپوشید و دستان خود را به طور کامل بشویید.
زیکا
ویروس زیکا عمدتا توسط پشه ها منتقل می شود، اما انتقال جنسی نیز امکان پذیر است. این ویروس هیچ واکسن یا درمانی ندارد و می تواند باعث سقط جنین، مرده زایی یا نقص های مادرزادی مانند میکروسفالی شود. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، از سفر به مناطقی که شیوع زیکا دارند خودداری کنید.
عفونت های دستگاه ادراری
عفونت ادراری در دوران بارداری شایع است و معمولا توسط باکتری هایی ایجاد می شود که از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می شوند. عفونت مثانه می تواند منجر به درد و سوزش هنگام ادرار شود، در حالی که عفونت کلیه علائمی مانند تب، لرز و درد در کمر دارد. درمان معمولا با آنتی بیوتیک انجام می شود.
روش های پیشگیری از فونت مجاری ادرار
- هیدراته بمانید و به موقع ادرار کنید.
- پس از استفاده از سرویس بهداشتی از جلو به عقب تمیز کنید.
عفونت قارچی
به دلیل تغییرات هورمونی در بارداری، عفونت قارچی شایع است. این عفونت های دوران بارداری خطر جدی برای شما یا نوزاد ندارد، اما ممکن است باعث خارش و ترشحات ضخیم شود. درمان شامل استفاده از داروهای واژینال مانند کرم یا قرص است.
چگونه در دوران بارداری از خود محافظت کنیم؟
شما نمی توانید به طور کامل از تمامی منابع عفونت های دوران بارداری دوری کنید، اما می توانید با اقدامات زیر خطر ابتلا را کاهش دهید:
- بهداشت دست ها: دست های خود را مرتب و به طور کامل بشویید.
- رعایت ایمنی غذا: مواد غذایی را کاملا بپزید و میوه ها و سبزیجات را بشویید.
- واکسیناسیون: مطمئن شوید واکسن های لازم را دریافت کرده اید.
- اجتناب از افراد بیمار: از تماس با افرادی که بیماری های مسری دارند خودداری کنید.
- رابطه جنسی ایمن: از کاندوم استفاده کنید.
- مشاوره سفر: از سفر به مناطق با خطر بالای عفونت خودداری کنید.
در نهایت، اگر بیمار شدید یا احساس کردید که در معرض بیماری قرار گرفته اید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید درمان به موقع می تواند از عوارض جدی جلوگیری کند.
