صحبت کردن و درک گفتار کودکان نوپا

صحبت کردن و درک گفتار را می توان مهمترین نقاط عطف کودکان نوپا دانست که به هم پیوسته هستند. با گوش دادن به دیگران، کودک شما یاد می گیرد که کلمات چگونه صدا می دهند و چگونه باید یک جمله را کنار هم قرار داد. کودکان به صورت مرحله  ای زبان را یاد می گیرند و ممکن است هر کودک این مراحل را در زمان های مختلف تجربه کند. شما می توانید با توضیح کارهایی که انجام می دهید، نشان دادن اشیا، خواندن کتاب برای کودک، پرسیدن سوال و شنونده خوب بودن، به او در توسعه مهارت های زبانی کمک کنید.

صحبت کردن

به عنوان یک نوزاد، کودک شما ابتدا یاد گرفت که چگونه صداهایی ایجاد کند و سپس آن صداها را به کلمات واقعی تبدیل کند. مثلا “مامان” و “بابا” ممکن است در حد فاصل 4 یا 5 ماهگی از دهانشان بیرون آمده باشد. تا زمانی که یک ساله شدند، سعی می کردند صداهای اطراف خود را تقلید کنند. هرچند ممکن است شما آن ها را در حال جیک جیک کردن به زبانی که فقط خودشان می فهمیدند شنیده باشید.

اکنون در نقاط عطف کودکان نوپا، دوره ای از رشد فوق العاده او فرا می رسد، زمانی که کودک نوپای شما از گفتن چند کلمه ساده به سوال پرسیدن، دستور دادن و حتی تعریف کردن داستان هایی که ساخته اند، می رسد.

زمان و نحوه توسعه

در ادامه یک ایده کلی از چگونگی پیشرفت صحبت کردن و درک گفتار و مهارت های زبانی کودک نوپای شما ارائه شده است. به یاد داشته باشید که هر کودکی متفاوت است.

اگر کودک شما کمی با این راهنماها تفاوت دارد، نگران نباشید. (اگر در محیطی دو زبانه بزرگ می شود، تعداد کلماتی که می تواند بگوید ممکن است بین زبان هایی که در حال یادگیری است تقسیم شود).

 12 تا 18 ماهگی

کودک شما ممکن است هنوز چیز زیادی نگفته باشد، اما در حال گوش دادن و شروع به درک کردن است. در چند ماه آینده، آن ها سعی می کنند کلمات را تقلید کنند و ممکن است بشنوید که آن ها جوری جیک جیک می کنند که انگار در حال مکالمه واقعی هستند. حتی ممکن است با تغییر تن صدا وقتی سوال می پرسند، تمرین گفتار کنند. برای مثال ممکن است بگویند “اَپی؟” وقتی که می خواهند بغل شوند.

تا اولین سالگرد تولدشان، کودک شما احتمالا شروع به استفاده از یک یا دو کلمه به طور معنی دار می کند. وقتی شما می گویید “صندلی” یا “توپ”، ممکن است به آن نگاه کنند یا به آن اشاره کنند.

شما می توانید با نام بردن اشیا در هنگام صحبت با آن ها کمک کنید. بسیاری از کودکان نوپا عاشق شنیدن نام حیوانات و صداهای آن ها هستند، بنابراین وقتی کلمه “اردک” را می شنوند، ممکن است به “کوآک” فکر کنند. آن ها همچنین در حال یادگیری اعضای بدن خودشان هستند و شما می توانید با بازی های نام گذاری این روند را تسریع کنید: مثلا “بینی ات کجاست؟ آهان، اینجاست!”

کودک شما در حال یادگیری بیان نیازهایش است، اما ممکن است کلمات را با حرکات ترکیب کند. برای مثال، ممکن است دست هایشان را به سمت اسباب بازی مورد علاقه شان دراز کنند و بگویند “توپ”. برخی از کودکان نوپا حتی یک زبان اشاره ای از حرکات برای برقراری ارتباط با والدینشان ایجاد می کنند. مثلا ممکن است وقتی که غذا می خواهند، انگشتانشان را به سمت لب هایشان ببرند.

اگر فرزندتان حین صحبت کردن و درک گفتار گاهی در انتقال معنی به مشکل برمی خورد، نگران نباشید. این ناامیدی نشانه ای سالم است که نشان می دهد آن ها سخت در تلاش هستند تا ارتباط برقرار کنند و برایشان مهم است که شما متوجه منظورشان بشوید.

تا 18 ماهگی، کودک نوپای شما احتمالاًشروع به تولید بسیاری از صداهای همخوانی رایج می کند، مانند “ت”، “د”، “ن”، “و”، و “ه”. یادگیری تولید این صداها یک رویداد مهم است و به پیشرفت بزرگ در واژگان منجر می شود. انتظار نداشته باشید که همه این صداها در کلمات واقعی ظاهر شوند، اما ممکن است بشنوید که کودک نوپای شما وقتی تنها در تخت خواب یا در حال بازی با اسباب بازی هایش است، این صداها را تکرار می کند.

تا 18 ماهگی، کودک شما ممکن است فقط چند کلمه بگوید، پنج تا بیست کلمه معمول است،  اما آن ها حدود 50 تا 100 کلمه را درک می کنند. همچنین ممکن است آن ها قادر باشند دستورات شما را بفهمند و شروع به دنبال کردن آن ها کنند، حتی اگر شامل دو عمل جداگانه باشد. برای مثال، آن ها درک می کنند که “آن اسباب بازیت را بردار و داخل جعبه اسباب بازی بگذار”.

زمان نگرانی

اگر کودک شما تا 12 ماهگی هیچ کلمه ای نگفته است (از جمله “مامان” یا “بابا”)، قبل از اولین سالگرد تولدش صدایی ایجاد نکرده، قادر به اشاره به اشیا نیست، به دیگران یا نام خود پاسخ نمی دهد یا تا 18 ماهگی هیچ کلمه قابل فهمی نمی گوید، با پزشک خود مشورت کنید.

19 تا 24 ماهگی

کودک شما اکنون دستورات و سوالات ساده را می فهمد. هر ماه تعداد بیشتری کلمه به واژگان آن ها اضافه می شود. بسیاری از این کلمات اسامی اشیای رایج هستند، مانند “قاشق” و “ماشین”.

برای توسعه صحبت کردن و درک گفتار کودک، وقتی برای او کتاب تصویری می خوانید، از او بخواهید که مواردی که نام می برید را نشان دهد. حتی اگر از آن کلمه استفاده نکند، احتمالا می تواند گاو یا اردک را تشخیص دهد. همچنین ممکن است سعی کند اشیای جدید را با استفاده از کلماتی که قبلا یاد گرفته است نام گذاری کند، به طوری که همه حیوانات جدید را “سگ” بنامد.

تا دومین سالگرد تولد، کودک شما ممکن است شروع به کنار هم قرار دادن جملات ساده دو تا چهار کلمه ای کند. این جملات احتمالا شامل یک اسم و یک فعل خواهند بود و مستقیما به زندگی آن ها مربوط می شوند، مانند ” پارس سگ ” یا “ماشین برو”.

25 تا 30 ماهگی

در بازه سنی 2 سالگی تا 3 سالگی، اکثر کودکان دست کم 200 تا 300 کلمه را می فهمند و هر روز حدود 10 کلمه جدید به دایره لغات خود اضافه می کنند. آن ها اسم ها و فعل ها را به هم می چسبانند تا جملات ساده ولی کامل بسازند، مثل “من الان می خورم.”

تا این زمان، کودک شما احتمالا قادر است به سوالاتی مثل “کجا”، “چه کسی” و “چی” پاسخ دهد. اگر از او بپرسید “کفش هایت کجا هستند؟”، ممکن است به جستجوی آن ها برود. همچنین شروع به یادگیری ضمیرهایی مانند “من”، “تو” و “من خودم” کرده اند.

با افزایش دایره لغات، کودک نوپای شما شروع به آزمایش با میزان صدا می کند. برای مدتی ممکن است وقتی می خواهد معمولی صحبت کند، فریاد بزند و وقتی سوالی می پرسد، آهسته جواب دهد، اما به زودی مفهوم حجم صدا را درک می کند.

همچنین ممکن است حین پیشرفت صحبت کردن و درک گفتار، درباره رویدادهای گذشته صحبت کند، به طوری که عباراتی مثل “من دویدم” یا “من شنا کردم” را بشنوید. این خطاهای گرامری جالب نشان می دهند که کودک شما در حال یادگیری دستور زبان است.

زمان نگرانی

اگر متوجه شدید که کودک شما از عبارات دو کلمه ای استفاده نمی کند، به طور مداوم عبارت های آشنا را تکرار می کند، یا به نامش پاسخ نمی دهد، بهتر است با پزشک کودکتان مشورت کنید.

31 تا 36 ماهگی

تا زمانی که کودک شما 3 ساله می شود، او به یک سخنور ماهر تبدیل خواهد شد. ممکن است تا 900 کلمه را بداند و حدود 300 کلمه را به طور مرتب استفاده کند. علاوه بر تعداد کلمات، آن ها شروع به درک صفت هایی مانند “کثیف” و “تمیز” و استفاده از فعل هایی مثل “راه رفتن”، “دویدن” و “بازی کردن” کرده اند. همچنین از حروف اضافه ای مثل “بالا”، “پایین” و “پشت” استفاده می کنند.

آن ها قادر به برقراری مکالمه هستند و حتی می توانند لحن، الگوهای گفتاری و واژگان خود را بر اساس فردی که با او صحبت می کنند تنظیم کنند. ممکن است با همسالانشان از کلمات ساده تری استفاده کنند (“من برم دستشویی”) اما با شما جملات پیچیده تری بگویند (“من باید به دستشویی بروم”).

تا این زمان، افراد بزرگسال، از جمله غریبه ها، احتمالا می توانند تقریبا همه صحبت های کودک شما را بفهمند. آن ها حتی نام کامل و سن خود را به خوبی می گویند.

زمان نگرانی در صحبت کردن و درک گفتار

اگر تا سن 3 سالگی کودک شما دستورات ساده را نمی فهمد، سوال نمی پرسد یا نمی تواند حروف صدادار را تلفظ کند، با پزشک کودک مشورت کنید.

نکته ای درباره لکنت زبان

اگر کودک شما لکنت دارد، لزوما نشانه یک مشکل نیست. لکنت در این سن طبیعی است، به خصوص وقتی که مهارت های تفکر و زبان آن ها به سرعت در حال پیشرفت است. والدین می توانند با صحبت آهسته و واضح و دادن زمان کافی به کودک کمک کنند.

سعی کنید جملات کودک را کامل نکنید یا صحبت او را قطع نکنید، بلکه با تماس چشمی خوب و بازخورد غیرکلامی مانند سر تکان دادن به او زمان بدهید. اما اگر لکنت بیش از شش ماه ادامه یابد یا به قدری شدید باشد که کودک برای بیرون آوردن کلمات دندان هایش را فشار دهد یا چهره اش را جمع کند، با پزشک مشورت کنید.

نقش شما در صحبت کردن و درک گفتار

شما می توانید در هر سنی با فراهم کردن محیطی تحریک آمیز به مهارت های زبانی کودک خود کمک کنید. کارهای اصلی که باید در این زمینه انجام دهید عبارتند از:

صحبت کردن

تحقیقات نشان می دهد که والدینی که با نوزاد خود صحبت می کنند نقش مهمی در توسعه زبان او دارند. لازم نیست همیشه حرف بزنید، اما هر زمان که با کودک خود هستید با او صحبت کنید. کارهایی که انجام می دهید را توضیح دهید، چیزها را به او نشان دهید، سوال بپرسید، آواز بخوانید.

کمی صحبت به زبان کودکانه مشکلی ندارد، اما از غلو کردن و جیک جیک کردن بیش از حد خودداری کنید. کودک شما از شنیدن صحبت های درست بهتر یاد می گیرد.

خواندن

خواندن برای کودک یکی از بهترین راه ها برای معرفی واژگان جدید، نحوه کنار هم قرار گرفتن جملات و نحوه پیشروی داستان ها است. اما فقط کلمات را نخوانید، از کودک خود بخواهید چیزهایی را در تصاویر پیدا کند یا به شما بگوید که برای شخصیت ها چه اتفاقی افتاده است.

گوش دادن

وقتی کودک شما با شما صحبت می کند، شنونده خوبی باشید. به او نگاه کنید و پاسخگو باشید. آن ها وقتی بدانند که شما به صحبت هایشان علاقه مند هستید، بیشتر تمایل به صحبت خواهند داشت.

اگر نگران صحبت کردن و درک گفتار کودک هستید

شما بهترین قضاوت کننده در مورد پیشرفت کودک خود هستید، و کودکان با نرخ های مختلف رشد می کنند. با این حال، اگر کودک شما در 3 سالگی علائم زیر را نشان می دهد، بهتر است با پزشک او مشورت کنید:

• درک ساده ترین دستورالعمل ها و پیشنهادات برایش دشوار است.
• پیشرفت کمی طی 3 تا 6 ماه نشان می دهد یا مهارت هایی را که قبلا داشت از دست می دهد.
• اکثر افراد او را نمی فهمند.
• برای برقراری ارتباط به حرکات فیزیکی متکی است (مثل اشاره به جعبه بیسکوییت به جای درخواست بیسکوییت).

پزشک ممکن است کودک شما را به یک آسیب شناس گفتار و زبان ارجاع دهد تا ارزیابی شود.

مرحله بعدی

با رشد کودک شما، صحبت کردن و درک گفتار کودک بیشتر خواهد شد. ممکن است گاهی آرزو کنید که روزهای ساکت گذشته برگردد، اما بیشتر مواقع از شنیدن داستان های او از مدرسه، نظراتش درباره موضوعات مختلف و توصیف هایش از علایق دوستانش لذت خواهید برد.

کودک شما شروع به استفاده صحیح از زمان ها و همچنین انقباضات مثل “نمی تونم” و “نمی خواهد” خواهد کرد. و آماده باشید که با هر سوال “چرا”، “چی” و “چه کسی” که به ذهنشان خطور می کند مواجه شوید!