بسیاری از افراد فکر می کنند که شیردهی می تواند مانع بارداری شود، اما واقعیت این است که زنان حتی در دوران شیردهی نیز می توانند باردار شوند. در چنین شرایطی، مادران می توانند به شیر دادن به فرزند بزرگ تر خود در طول بارداری ادامه دهند، البته با رعایت نکات ایمنی و سلامتی.
اگر شما هم در حال حاضر باردار هستید و به فرزند بزرگ تر خود شیر می دهید، ممکن است درباره ایمنی و خطرات احتمالی این کار سوالاتی داشته باشید. در ادامه، همه آنچه باید درباره شیردهی در بارداری بدانید را برایتان توضیح می دهیم.
آیا در دوران شیردهی تخمک گذاری اتفاق می افتد؟
اکثر زنان در حدود شش هفته پس از زایمان تخمک گذاری نمی کنند. یکی از دلایلی که شیردهی می تواند مانع بارداری شود، تأخیر در تخمک گذاری است. با این حال، این مسئله به میزان و تعداد دفعات شیردهی بستگی دارد. هرچه مادر بیشتر و منظم تر به کودک شیر بدهد، ممکن است تخمک گذاری چند ماه یا حتی بیش از یک سال به تأخیر بیفتد.
این روش، نوعی پیشگیری طبیعی و موقت از بارداری محسوب می شود و به آن روش پیشگیری از بارداری با قطع قاعدگی ناشی از شیردهی (LAM) گفته می شود.
شرایط مؤثر بودن روش LAM
روش LAM تنها در صورتی موثر است که مادر شیردهی انحصاری و مکرر داشته باشد. به این معنا که فاصله بین دو وعده شیردهی نباید در طول روز بیشتر از ۴ ساعت و در طول شب بیشتر از ۶ ساعت شود.
خبر خوب این است که این روش کاملا ایمن و بدون عوارض جانبی است و می تواند تا شش ماه پس از زایمان یا تا بازگشت قاعدگی مادر مورد استفاده قرار گیرد.
اگر مادر شیردهی را متوقف کند، تخمک گذاری ممکن است طی سه هفته پس از زایمان دوباره آغاز شود. این موضوع می تواند احتمال باردار شدن در دوران شیردهی را افزایش دهد.
آیا می توان همزمان با شیردهی باردار شد؟
شیردهی و بارداری می توانند همزمان رخ دهند. این اتفاق معمولا زمانی می افتد که شما به مدت طولانی به فرزند بزرگ تر خود شیر بدهید. وقتی فرزندتان نوپا می شود، ممکن است بخواهید شیردهی را ادامه دهید. در این سن، کودک می تواند انرژی خود را از غذاهای دیگر دریافت کند و همچنان از شیر مادر برای دریافت مواد مغذی بهره مند شود. با این حال، با کاهش دفعات شیردهی، احتمال تخمک گذاری و بارداری شما افزایش می یابد.
آیا ادامه شیردهی در بارداری ایمن است؟
برخی معتقدند شیردهی در بارداری ممکن است برای جنین خطرناک باشد. با این حال، تحقیقات نشان می دهند که اگر بارداری شما بدون مشکل باشد، شیردهی ایمن است و نه برای شما و نه برای جنین و نه برای فرزند بزرگ تر مشکلی ایجاد نمی کند.
با این حال، باید مطمئن شوید که کالری کافی و مایعات کافی دریافت می کنید.
شیردهی در بارداری ممکن است برخی عوارض جانبی ایجاد کند و فرزند شما ممکن است تغییراتی در شیر مادر متوجه شود.
عوارض جانبی احتمالی شیردهی در بارداری
- انقباضات رحمی:
هنگام شیردهی در بارداری، هورمون اکسی توسین ترشح می شود که هم تولید شیر را تحریک می کند و هم باعث انقباضات رحمی می شود. این انقباضات معمولا خفیف هستند و در بارداری های بدون مشکل جای نگرانی ندارند.
اما در بارداری های پرخطر یا پیچیده، این هورمون می تواند حرکات رحمی را افزایش داده و بر بارداری تأثیر بگذارد. در این موارد، پزشک ممکن است توصیه کند که شیردهی را متوقف کنید، به ویژه اگر سابقه سقط یا زایمان زودرس داشته باشید. - تغییرات در شیر مادر:
شیر مادر همچنان مغذی باقی می ماند، اما به دلیل تغییرات هورمونی، ممکن است مقدار، غلظت و طعم شیر تغییر کند. شیر ممکن است شورتر شود و تولید آن با پیشرفت بارداری کاهش یابد. این تغییرات می تواند باعث شود فرزند بزرگ تر به طور طبیعی قبل از تولد کودک جدید، از شیر گرفتن را شروع کند. - درد و ناراحتی فیزیکی:
در سه ماهه اول بارداری، ممکن است نوک سینه ها حساس شود و سینه ها دردناک شوند. همچنین حالت تهوع، کاهش اشتها و خستگی ممکن است شیردهی در بارداری را دشوارتر کند. - ریسک های سلامتی:
شیردهی در بارداری انرژی زیادی مصرف می کند و همراه با نیازهای بالای بارداری، می تواند برخی ریسک ها برای جنین ایجاد کند، از جمله:- کاهش جریان خون به جفت
- رشد کند جنین
- وزن کم هنگام تولد
- سقط جنین
- مرده زایی
چه کسانی باید از شیردهی در بارداری خودداری کنند؟
اگر موارد زیر در شما وجود دارد، پزشک ممکن است توصیه کند که شیردهی در بارداری را متوقف کنید:
- علائم دردناک در سه ماهه اول
- سابقه سقط یا از دست دادن بارداری
- خونریزی در بارداری های قبلی
- زایمان زودرس قبلی
- زایمان زودرس در بارداری فعلی
نکاتی برای شیردهی در بارداری
اگر تصمیم دارید در دوران بارداری به فرزند بزرگ تر خود شیر بدهید، این نکات می تواند کمک کننده باشد:
- برای کاهش درد سینه و نوک سینه، می توانید از مسکن های مانند تیلنول یا کمپرس گرم استفاده کنید.
- در صورت خستگی، استراحت کافی داشته باشید و از کمک دیگران برای امور خانه و مراقبت از فرزند استفاده کنید.
- از مصرف کافئین و نوشیدنی های انرژی زا خودداری کنید تا از کم آبی جلوگیری شود.
- وعده های غذایی و نوشیدن آب را منظم کنید تا تهوع کاهش یابد و شیردهی راحت تر باشد.
- آب فراوان بنوشید و از نوشیدنی های بدون قند که برای بارداری ایمن هستند، استفاده کنید.
- مواد غذایی سالم و کالری کافی برای نیازهای تغذیه ای خود و فرزندتان مصرف کنید.
- موقعیت فرزند بزرگ تر هنگام شیردهی را تغییر دهید تا برای شما راحت باشد؛ می توانید دراز بکشید و کودک را روی یا کنار خود قرار دهید.
شیردهی همزمان بعد از تولد نوزاد جدید (Tandem Feeding)
پس از تولد نوزاد، می توانید همچنان به فرزند بزرگ تر شیر بدهید. این کار شیردهی همزمان نامیده می شود و امکان تغذیه هر دو کودک در یک وعده را فراهم می کند. این روش زمان را صرفه جویی می کند و پیوند بین خواهر و برادر را تقویت می کند. بهتر است ابتدا به نوزاد تازه متولد شده شیر دهید و سپس فرزند بزرگ تر را تغذیه کنید.
بعد از تولد، شیر شما برای مدتی غلیظ و زردرنگ خواهد شد که مواد مغذی و کالری کافی برای نوزاد فراهم می کند. فرزند بزرگ تر هم می تواند این شیر را دریافت کند، اما ممکن است باعث اسهال شود.
از شیر گرفتن کودک (Weaning)
از شیر گرفتن یعنی کودک به تدریج با غذاهای دیگر جایگزین شیر مادر شود. با کاهش تولید شیر و شورتر شدن آن در بارداری، ممکن است فرزند بزرگ تر خود به خود قبل از تولد نوزاد جدید از شیر گرفتن شروع کند.
سخنی از نی نی تینی
اگرچه تصمیم نهایی درباره شیردهی در بارداری با شماست، حتما با پزشک یا مشاور شیردهی مشورت کنید. آنها می توانند به شما کمک کنند تا ایمنی شیردهی و تغذیه خود و فرزندانتان را تضمین کنید و در صورت نیاز به از شیر گرفتن تدریجی، راهنمایی های لازم را ارائه دهند.
شما تجربه شیر دادن در دوران بارداری را داشته اید؟ یا سوالی درباره ایمنی و تغذیه در این دوره دارید؟ نظرات و تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید تا مادران دیگر هم از تجربیات شما بهره مند شوند.
