شپش سر در کودکان، حشراتی بسیار ریز و انگلی هستند که روی پوست سر زندگی می کنند و از خون تغذیه می کنند. این موجودات مزاحم باعث خارش شدید سر می شوند و گاهی آن قدر کودک را اذیت می کنند که خواب او در شب مختل می شود.
در کنار شپش سر، دو نوع دیگر از شپش ها نیز وجود دارند: شپش بدن و شپش ناحیه تناسلی. اما در این مطلب، تمرکز ما صرفا بر شپش سر در کودکان است. در این مقاله در مورد این عارضه در کودکان به طور مفصل توضیح خواهیم داد.
چه چیزی باعث بروز شپش سر در کودکان می شود؟
شپش سر بسیار مسری است. این حشره می تواند از طریق تماس مستقیم بدن با فرد آلوده منتقل شود. همچنین، استفاده ی مشترک از وسایل شخصی نیز خطر ابتلا را افزایش می دهد. این وسایل می توانند شامل موارد زیر باشند:
- لباس های مشترک مثل روسری یا مانتو
- کلاه و شال گردن
- برس و شانه
- روبالشی و حوله
از آنجایی که تخم شپش ها (نیت ها) می توانند روی سطوح باقی بمانند، وسایلی مثل ملحفه یا لباس هایی که به طور مشترک استفاده می شوند، می توانند منبع انتقال باشند.
چه کودکانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به شپش هستند؟
شپش موی سر بیشتر در محیط هایی دیده می شود که کودکان در کنار هم هستند؛ مانند مهدکودک ها و مدارس ابتدایی. برخلاف تصور رایج، بهداشت شخصی تأثیر زیادی در ابتلا یا عدم ابتلا ندارد. حتی اگر موهای کودک تمیز باشد یا خانه به خوبی نظافت شده باشد، باز هم احتمال آلودگی وجود دارد.
در واقع، مهم نیست خانواده کجا زندگی می کند یا فرزند شما چقدر تمیز است؛ هر کودکی ممکن است دچار شپش موی سر شود.
علائم شپش سر در کودکان چیست؟
رایج ترین علامت شپش سر در کودکان خارش شدید سر است؛ به ویژه در شب که فعالیت شپش ها بیشتر می شود. نشانه های دیگری که والدین باید به آن توجه کنند عبارت اند از:
- خارش پشت گردن یا ناحیه پشت گوش ها
- مشاهده ی حشرات ریز سفید یا قهوه ای در موها
- دیدن تخم های شپش (نیت) روی موها، نزدیک ریشه مو
- در موارد نادر، وجود شپش در ابروها یا مژه ها
اگر کودک شما مرتب سرش را می خاراند یا بی قراری می کند، احتمال ابتلا وجود دارد و نیاز به بررسی دقیق دارد.
چگونه می توان شپش سر در کودکان را تشخیص داد؟
خوشبختانه، تشخیص شپش نسبتا ساده است. تخم های شپش یا خود شپش ها با چشم غیرمسلح نیز قابل دیدن هستند. پزشک کودکتان معمولا با بررسی پوست سر و موها، به ویژه در نواحی پشت گوش و گردن، می تواند وجود شپش را تأیید کند.
در برخی موارد، از شانه های مخصوص دندانه ریز استفاده می شود تا نیت ها بهتر دیده شوند.
روش های درمان شپش سر در کودکان چگونه است؟
درمان شپش به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله موارد زیر:
- شدت علائم کودک
- سن و وضعیت عمومی سلامت او
- میزان گسترش آلودگی
خوشبختانه شپش سر در کودکان کاملا قابل درمان است. اولین گام استفاده از شامپو یا لوسیون های ضد شپش است که در داروخانه ها بدون نسخه هم فروخته می شوند. اگر این محصولات مؤثر نباشند، پزشک ممکن است داروی قوی تری تجویز کند.
نکات مهم در درمان شپش سر در کودکان:
- هرگز دو نوع دارو را هم زمان استفاده نکنید.
- اگر یک نوع شامپو مؤثر نبود، نوع دیگر را امتحان کرده یا با پزشک مشورت کنید.
- در کنار داروها، شانه زدن موهای مرطوب با شانه های دندانه ریز نیز به جدا کردن شپش ها کمک می کند.
- برس، شانه و کلیپس مو باید حداقل 15 دقیقه در آب داغ آغشته به شامپو ضد شپش قرار گیرند.
- همه اعضای خانواده را بررسی کنید تا اگر فرد دیگری هم آلوده است، همزمان درمان انجام شود.
- ملحفه، لباس ها و روبالشی ها را با آب داغ (حدود 55 درجه سانتی گراد) بشویید.
- وسایلی که قابل شست وشو نیستند را در کیسه پلاستیکی ببندید و به مدت دو هفته دور از دسترس بگذارید.
کودکان می توانند روز بعد از شروع درمان به مدرسه یا مهدکودک بازگردند؛ مگر اینکه پزشک خلاف آن را توصیه کرده باشد.
سخنی از نی نی تینی
اگرچه شپش موی سر در کودکان می تواند ناراحت کننده باشد، اما با تشخیص به موقع و مراقبت صحیح، به راحتی درمان پذیر است. همیشه به علائم ساده ای مانند خارش شبانه یا بی قراری کودک توجه داشته باشید و در صورت مشاهده ی هرگونه نشانه ای، از شانه های مخصوص و شامپوهای ضد شپش استفاده کنید. مهم تر از همه، از به اشتراک گذاری وسایل شخصی میان کودکان جلوگیری کنید تا از ابتلای دوباره پیشگیری شود.
آیا شما هم تجربه ای در زمینه درمان یا پیشگیری از شپش سر در کودکان داشته اید؟ راهکارهایی که برای رفع این مشکل استفاده کردید چقدر مؤثر بودند؟ خوشحال می شویم اگر تجربه تان را در بخش نظرات با دیگر والدین به اشتراک بگذارید تا همه با هم از آن بهره مند شویم.
