سندرم مارشال (Marshall Syndrome) یکی از بیماری های نادر دوران کودکی است که با تب های دوره ای، التهاب گلو، زخم های دهانی و گاهی بثورات پوستی همراه است. بسیاری از والدین، به ویژه در سال های اولیه زندگی کودک، این علائم را با سرماخوردگی یا عفونت های مکرر اشتباه می گیرند. در این مقاله به صورت کامل بررسی می کنیم که سندرم مارشال چیست، چه علائمی دارد، چطور تشخیص داده می شود و بهترین روش های درمان آن کدام اند.
سندرم مارشال چیست؟
سندرم مارشال که با نام علمی PFAPA (مخفف Periodic Fever, Aphthous stomatitis, Pharyngitis, Adenitis) شناخته می شود، یک بیماری خودالتهابی است که بیشتر در کودکان بین 2 تا 5 سال مشاهده می شود.
در این بیماری سیستم ایمنی بدن بدون وجود عامل عفونی، به اشتباه فعال می شود و باعث بروز تب و التهاب در بخش های مختلف بدن می گردد.
ویژگی های اصلی این بیماری
- بروز تب های تکرارشونده و منظم (هر 3 تا 6 هفته)
- شروع ناگهانی تب و پایان ناگهانی آن
- عدم وجود عفونت ویروسی یا باکتریایی مشخص
- برطرف شدن علائم در عرض چند روز بدون عارضه ی جدی
علائم سندرم مارشال در کودکان
علائم معمولا به صورت دوره ای و منظم تکرار می شوند. شایع ترین نشانه ها عبارتند از:
- تب بالا (معمولا بین 39 تا 40 درجه سانتی گراد)
- التهاب گلو و لوزه ها
- زخم های کوچک دردناک در دهان (آفت)
- تورم غدد لنفاوی گردن
- بی حالی، سردرد، بی اشتهایی و تحریک پذیری
- گاهی بثورات پوستی خفیف
نکته مهم این است که بین دوره های تب، کودک کاملا سالم و پرانرژی است.
علت سندرم مارشال چیست؟
علت دقیق سندرم مارشال هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما تحقیقات نشان می دهد که این بیماری به دلیل اختلال در عملکرد سیستم ایمنی ذاتی ایجاد می شود.
برخی از پژوهش ها احتمال زمینه ژنتیکی را نیز مطرح کرده اند، زیرا گاهی در چند عضو از یک خانواده دیده می شود.
عوامل احتمالی مؤثر:
- واکنش بیش فعال سیستم ایمنی به محرک های محیطی
- التهاب خودبه خودی در بدن
- ژن های مرتبط با پاسخ های التهابی (مانند ژن MEFV)
تشخیص سندرم مارشال
تشخیص این بیماری معمولا با توجه به شرح حال بالینی و معاینه ی کودک انجام می شود، چون آزمایش خاصی برای تشخیص قطعی آن وجود ندارد.
پزشک باید ابتدا سایر دلایل تب های مکرر مثل عفونت های ویروسی، باکتریایی یا بیماری های خودایمنی را رد کند.
روش های تشخیص شامل:
- بررسی سابقه ی تب های دوره ای
- معاینه ی گلو، دهان و غدد لنفاوی
- آزمایش خون برای بررسی میزان گلبول های سفید و التهاب (CRP, ESR)
- اطمینان از سلامت سایر اندام ها
در صورت تکرار تب ها با الگوی منظم و عدم یافتن علت عفونی، احتمال سندرم مارشال مطرح می شود.
درمان سندرم مارشال در کودکان
درمان این بیماری بیشتر علامتی و حمایتی است، چون معمولا با افزایش سن خودبه خود برطرف می شود.
روش های درمانی رایج:
- کورتون ها (مانند پردنیزولون):
در بیشتر موارد، مصرف یک دوز کوتاه از داروی کورتونی می تواند تب و علائم را در عرض چند ساعت از بین ببرد. - داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs):
برای کاهش درد و تب استفاده می شوند (مثل ایبوپروفن). - برداشتن لوزه ها (تونسیلکتومی):
در کودکانی که حملات مکرر دارند و به دارو پاسخ نمی دهند، جراحی لوزه ها می تواند علائم را به طور قابل توجهی کاهش دهد. - تغییر سبک زندگی و تقویت سیستم ایمنی:
خواب کافی، تغذیه سالم، مصرف میوه و سبزیجات تازه و کاهش استرس در کنترل حملات نقش دارند.
پیش آگهی و سیر بیماری
خبر خوب این است که سندرم مارشال بیماری خطرناک یا مزمن نیست و اغلب تا سنین دبستان یا نوجوانی به طور کامل برطرف می شود.
در بیشتر کودکان، رشد و رشد جسمی یا ذهنی تحت تأثیر قرار نمی گیرد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر کودک شما تب های منظم و تکرارشونده دارد که با داروهای معمولی قطع نمی شود، یا همراه با زخم دهان و التهاب گلو است، حتما به پزشک متخصص کودکان یا روماتولوژیست کودکان مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام می تواند از مصرف بی مورد آنتی بیوتیک ها جلوگیری کند.
سخنی از نی نی تینی
سندرم مارشال در کودکان، نوعی بیماری خودالتهابی و خوش خیم است که با تب های دوره ای، التهاب گلو و زخم دهان مشخص می شود.
هرچند علت دقیق آن مشخص نیست، اما با درمان های ساده و مراقبت مناسب می توان علائم را کنترل کرد. در بیشتر موارد، این بیماری با گذشت زمان خودبه خود بهبود می یابد و جای نگرانی جدی وجود ندارد.
آیا فرزندتان دچار تب های مکرر و بدون علت است؟ تجربه تان را در بخش نظرات بنویسید تا با کمک دیگر والدین، مسیر درمان سندرم مارشال را آسان تر کنیم.
