سرطان مدولاری تیروئید (MTC) نوعی سرطان نادر است که در داخل غده تیروئید، بخشی به نام مدولا شکل می گیرد. این نوع سرطان نسبت به سایر انواع تیروئید کمتر دیده می شود. در حالی که بیشتر موارد به صورت تصادفی و غیرارثی رخ می دهند، حدود 25% موارد به یک بیماری ژنتیکی ارثی به نام نئوپلازی غدد درون ریز چندگانه نوع 2 (MEN2) مرتبط هستند. در ادامه این مقاله در مورد این نوع سرطان بیشتر توضیح خواهیم داد.
سرطان مدولاری تیروئید چیست؟
سرطان مدولاری تیروئید (MTC) هنگامی ایجاد می شود که سلول های خاصی به نام سلول های پارافولیکولار C در مدولای تیروئید به طور کنترل نشده رشد کنند. این سلول ها هورمونی به نام کلسی تونین تولید می کنند که در تنظیم سطح کلسیم خون نقش دارد. وقتی این سلول ها از کنترل خارج شوند، توده سرطانی شکل می گیرد و به این حالت سرطان مدولاری تیروئید گفته می شود.
شنیدن خبر احتمال وجود سرطان می تواند استرس و نگرانی زیادی ایجاد کند، به ویژه وقتی این نوع سرطان نادر باشد. اما توجه داشته باشید که تیم پزشکی شما در تمام مسیر همراهتان خواهد بود و روش های درمانی متعددی وجود دارد که می تواند به مدیریت این بیماری کمک کند.
شیوع سرطان مدولاری تیروئید
سرطان تیروئید به طور کلی نسبتا شایع است، اما نوع مدولاری آن نسبت به سایر انواع نادرتر است. در ایالات متحده، حدود 4% تا 10% از تمام موارد سرطان تیروئید، سرطان مدولاری تیروئید هستند. سالانه تقریبا هزار نفر در آمریکا با این نوع سرطان تشخیص داده می شوند.
علائم و علت سرطان مدولاری تیروئید
علائم سرطان مدولاری تیروئید
برخی از رایج ترین علائم سرطان مدولاری تیروئید عبارت اند از:
- وجود توده یا گره در قسمت بالای تیروئید (75% تا 95% بیماران هنگام تشخیص این علامت را دارند).
- تورم غدد لنفاوی گردن (حدود 70% بیماران هنگام تشخیص).
در برخی موارد نادر، توده بزرگ تیروئید می تواند باعث مشکلاتی مانند:
- خشونت صدا
- مشکل در بلع
- اختلالات تنفسی
در برخی بیماران، سرطان مدولاری تیروئید ممکن است سال ها بدون علامت باقی بماند، زیرا اندازه تومور کوچک است و علائم آشکاری ایجاد نمی کند.
علت سرطان مدولاری تیروئید
حدود 75% موارد سرطان مدولاری تیروئید به صورت غیرارثی و تصادفی رخ می دهند. این بدان معناست که فرد سابقه خانوادگی MTC ندارد. دانشمندان هنوز علت دقیق MTC تصادفی را کشف نکرده اند، اما در 40% تا 50% از بیماران مبتلا به MTC غیرارثی، جهش های ژنی RET به طور اکتسابی رخ داده است؛ یعنی این تغییر ژنتیکی در طول زندگی ایجاد می شود و فرد از بدو تولد آن را ندارد.
در حدود 25% موارد، سرطان مدولاری تیروئید به دلیل یک بیماری ارثی به نام MEN2 است. این بیماری انواع مختلفی دارد:
- MEN2A: افرادی که MEN2A دارند، حدود 90% احتمال ابتلا به سرطان مدولاری تیروئید دارند.
- MEN2B: برخی موارد MEN2B ارثی هستند، اما اغلب اوقات غیرارثی اند. افرادی که MEN2B دارند، 100% احتمال ابتلا به MTC را در سنین پایین دارند.
همچنین زیرنوعی از MEN2B به نام سرطان مدولاری تیروئید خانوادگی (FMTC) وجود دارد که افراد مبتلا به آن فقط به MTC مبتلا می شوند و سایر تومورها در آنها شکل نمی گیرد.
اگر شما جهش ژنی RET داشته باشید، ممکن است پزشکان برای پیشگیری از سرطان، عمل جراحی برداشتن تیروئید را قبل از شکل گیری سرطان پیشنهاد دهند.
تشخیص سرطان مدولاری تیروئید
روش های تشخیص
سرطان مدولاری تیروئید معمولا به صورت یک گره یا توده در تیروئید ظاهر می شود. ممکن است خودتان آن را متوجه شوید یا پزشکتان هنگام معاینه گردن، آن را کشف کند. گاهی نیز به طور تصادفی و هنگام انجام تصویربرداری های دیگر، توده کشف می شود.
برای تشخیص دقیق MTC، پزشک احتمالا تست های زیر را توصیه می کند:
- تصویربرداری: مانند سونوگرافی تیروئید، سی تی اسکن یا ام آر آی که به شناسایی توده کمک می کنند.
- نمونه برداری با سوزن نازک (بیوپسی): پزشک با استفاده از سوزن بسیار نازک، نمونه ای کوچک از توده تیروئید را برای بررسی می گیرد.
- آزمایش خون: شامل اندازه گیری سطح کلسی تونین و آنتی ژن کارسینوآمبریونیک (CEA) که معمولا در بیماران MTC بالا است.
پزشک ممکن است آزمایش ژنتیک نیز برای بررسی MEN2 توصیه کند و در صورت مثبت بودن، آزمایش ژنتیک برای اعضای خانواده نزدیک نیز پیشنهاد خواهد شد.
مدیریت و درمان سرطان مدولاری تیروئید
درمان سرطان مدولاری تیروئید
اصلی ترین و مهم ترین روش درمان سرطان مدولاری تیروئید، جراحی برداشتن کامل غده تیروئید (توتال تیروئیدکتومی) است. این جراحی به پزشکان امکان می دهد تا تمام بافت سرطانی تیروئید را از بین ببرند و شانس درمان موفقیت آمیز را افزایش دهند.
اگر سرطان مدولاری تیروئید به غدد لنفاوی گردن گسترش یافته باشد، جراح معمولا این غدد را نیز برمی دارد تا احتمال بازگشت سرطان کاهش یابد. پس از جراحی، بیمار باید داروهای جایگزین هورمون تیروئید را برای تمام عمر مصرف کند تا عملکرد طبیعی بدن حفظ شود.
سایر گزینه های درمانی
علاوه بر جراحی، پزشک ممکن است درمان های زیر را پیشنهاد دهد:
- پرتودرمانی: استفاده از اشعه برای کشتن سلول های سرطانی باقی مانده یا کاهش رشد تومور.
- شیمی درمانی: مصرف داروهایی که سلول های سرطانی را هدف قرار می دهند.
- درمان های هدفمند: داروهایی که تغییرات ژنتیکی خاص در DNA سلول های MTC را هدف قرار می دهند، مانند وندتانیب (Vandetanib) و کابوزانتینیب (Cabozantinib).
پس از درمان، پزشک با آزمایش خون برای اندازه گیری سطح CEA و کلسی تونین روند بهبود و احتمال بازگشت سرطان را تحت نظر می گیرد. این بررسی ها کمک می کند تا درمان به موقع تنظیم شود و هر گونه عود سرطان سریع تر شناسایی گردد.
نکات مهم درباره تهاجمی بودن MTC
سرطان مدولاری تیروئید معمولا نسبت به سایر انواع شایع تر تیروئید تهاجمی تر است. با این حال، اگر بیماری زود تشخیص داده شود و هنوز به غدد لنفاوی گردن یا سایر نقاط بدن گسترش نیافته باشد، درمان و مدیریت آن آسان تر خواهد بود.
پیش آگهی و امید به زندگی
پیش آگهی سرطان مدولاری تیروئید
پیش آگهی یا چشم انداز بیماران مبتلا به MTC بستگی به چند عامل دارد:
- مرحله سرطان در زمان تشخیص
- گسترش سرطان به سایر نقاط بدن (متاستاز)
- میزان برداشتن تومور در جراحی
- سن و وضعیت کلی سلامت بیمار
در مقایسه با سرطان های تیروئید پاپیلاری و فولیکولار، پیش آگهی MTC معمولا کمی بدتر است. اما اگر سرطان زود تشخیص داده شود، جراحی می تواند آن را درمان کند. حتی اگر تشخیص دیر صورت گیرد، اغلب MTC به آرامی پیشرفت می کند و فرصت های درمانی هنوز وجود دارد.
عواملی که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد
- سن بالای 65 سال
- تشخیص در مراحل پیشرفته سرطان
- جراحی ناقص و عدم برداشت کامل تومور
امید به زندگی
مطالعات فعلی نشان می دهد که نرخ بقا پنج ساله برای مراحل 1 تا 3 سرطان مدولاری تیروئید حدود 93% است. این میزان برای مرحله 4 حدود 28% گزارش شده است. با این حال، با توجه به تعداد کم موارد جدید MTC هر سال، این آمار ممکن است دقیق نباشد و پزشک شما بهترین ارزیابی را از چشم انداز شخصی تان ارائه خواهد داد.
تفاوت بین سرطان پاپیلاری و مدولاری تیروئید
- سرطان پاپیلاری شایع ترین نوع سرطان تیروئید است و حدود 80% موارد را تشکیل می دهد، در حالی که سرطان مدولاری تیروئید نادر است.
- سرطان پاپیلاری از سلول های فولیکولار تیروئید که تیروگلوبولین تولید می کنند، شروع می شود؛ اما MTC از سلول های تولیدکننده کلسی تونین ناشی می شود.
- سرطان پاپیلاری معمولا با قرارگیری در معرض اشعه مرتبط است، در حالی که MTC چنین ارتباطی ندارد.
سخنی از نی نی تینی
دریافت تشخیص سرطان همیشه نگران کننده است، صرف نظر از نوع آن. خوشبختانه، اگر سرطان مدولاری تیروئید زود تشخیص داده شود، معمولا به خوبی به درمان پاسخ می دهد. در حالی که علت اکثر موارد MTC ناشناخته است، برخی انواع آن با بیماری های ارثی مرتبط هستند. اگر شما یا یکی از نزدیکان درجه یک تان به MTC مبتلا شده اید، انجام آزمایش ژنتیک بسیار مهم است. برای هرگونه سوال درباره ریسک ابتلا به MTC، با پزشک خود مشورت کنید. آنها همراه شما هستند و راهنمایی های لازم را ارائه می دهند.
اگر شما یا عزیزتان با سرطان مدولاری تیروئید مواجه شده اید، تجربیات و سوالات خود را با ما به اشتراک بگذارید. گفتگو با دیگران می تواند به تبادل اطلاعات مفید و حمایت عاطفی کمک کند. همچنین می توانید سوالات پزشکی خود را برای مشاوره با تیم پزشکی خود آماده کنید تا بهترین تصمیم را برای درمان و پیگیری بیماری بگیرید.
