اگر در حال شیردهی به نوزادتان هستید، احتمالا نسبت به سلامت سینه های خود حساس تر شده اید. بسیاری از مادران شیرده این پرسش را دارند که آیا در دوران شیردهی هم ممکن است به سرطان سینه مبتلا شوند یا نه؟ واقعیت این است که هرچند سرطان سینه در دوران شیردهی نادر است، اما به طور کامل غیرممکن نیست.
در ادامه، به بررسی علائم احتمالی، دلایل ایجاد توده در سینه زنان شیرده و روش های تشخیص و درمان این بیماری می پردازیم.
چه چیزی باعث ایجاد توده در سینه زنان شیرده می شود؟
وجود توده در سینه حین شیردهی موضوعی شایع است. خوشبختانه، بیشتر این توده ها سرطانی نیستند و دلایل مختلفی می توانند باعث بروز این برجستگی ها شوند که در ادامه به رایج ترین آن ها اشاره می کنیم:
1. ماستیت (عفونت پستان)
ماستیت یک التهاب یا عفونت در بافت سینه است که معمولا به دلیل ورود باکتری یا بسته شدن مجرای شیردهی به وجود می آید. این مشکل ممکن است با علائم زیر همراه باشد:
- درد و حساسیت در سینه
- تورم
- احساس حرارت یا داغی در پوست سینه
- قرمزی پوست
- تب یا لرز
2. آبسه پستان
در صورتی که ماستیت به موقع درمان نشود، ممکن است به آبسه پستان منجر شود. این وضعیت شامل تجمع چرک در سینه است که معمولا به شکل یک توده متورم، داغ و قرمز نمایان می شود. لمس آن دردناک خواهد بود و ممکن است با تب همراه باشد.
3. فیبروآدنوم ها
فیبروآدنوم ها تومورهای خوش خیم (غیرسرطانی) هستند که ممکن است در دوران شیردهی شکل بگیرند. این توده ها معمولا گرد، متحرک و بدون درد هستند. وقتی آن ها را لمس می کنید، ممکن است حس یک تیله یا توپ کوچک در زیر پوست را بدهند.
4. گالاکتوسل (کیست شیری)
گالاکتوسل ها کیست های پر از شیر هستند که اغلب بدون درد و بی خطرند. این کیست ها نرم، گرد و متحرک اند و برخلاف توده های سرطانی، سطح صافی دارند.
نکته قابل توجه: به طور کلی، توده های غیرسرطانی نرم، گرد و قابل حرکت در زیر پوست هستند؛ در حالی که توده های سرطانی سفت، نامنظم و اغلب غیرمتحرک هستند.
علائم اولیه سرطان سینه در دوران شیردهی
وجود توده تنها نشانه سرطان سینه در دوران شیردهی نیست. علائم اولیه دیگری نیز وجود دارد که باید به آن ها توجه داشت، از جمله:
- ترشح غیرطبیعی از نوک سینه (خارج از جریان شیر)
- دردی که در سینه باقی می ماند و با شیردهی برطرف نمی شود
- تغییر در اندازه، شکل یا ظاهر کلی سینه
- قرمزی یا تیره شدن پوست سینه
- جوش یا راش خارش دار و دردناک روی نوک سینه
- احساس گرما یا تورم غیرعادی در یکی از سینه ها
پیشنهاد کاربردی: بسیاری از مادران تغییرات طبیعی در فرم یا بافت سینه را نادیده می گیرند و تصور می کنند این تغییرات ناشی از شیردهی است. اما هر علامت غیرمعمولی، مخصوصا اگر در یک طرف بدن باشد، باید توسط پزشک بررسی شود.
سرطان سینه در دوران شیردهی چقدر شایع است؟
آمارها نشان می دهد که سرطان سینه در دوران شیردهی بسیار نادر است. تنها حدود 3 درصد از زنان در زمان شیردهی به این بیماری مبتلا می شوند. حتی در زنان جوان زیر 40 سال نیز سرطان سینه شیوع بالایی ندارد و کمتر از 5 درصد کل موارد سرطان سینه را شامل می شود.
با این حال، نادر بودن به معنای غیرممکن بودن نیست. توجه به نشانه ها و تشخیص زودهنگام اهمیت بسیاری دارد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر متوجه توده ای در سینه خود شدید، به نشانه های زیر دقت کنید. در صورتی که هر یک از این موارد را تجربه کردید، حتما با پزشک مشورت نمایید:
- اگر توده پس از یک هفته از بین نرود
- اگر پس از درمان مجرای بسته، مجددا همان توده در همان محل ظاهر شود
- اگر توده به مرور بزرگ تر شود
- اگر توده سفت یا غیرقابل حرکت باشد
- اگر پوست روی سینه چین دار یا مانند پوست پرتقال شود
یادآوری مهم: شیردهی می تواند بافت سینه را تغییر دهد و تشخیص برخی نشانه ها را دشوار کند. اما مادران بهتر از هر کسی بدن خود را می شناسند؛ اگر تغییری غیرمعمول احساس کردید، منتظر نمانید.
تشخیص سرطان سینه در دوران شیردهی چگونه انجام می شود؟
اگر پزشک شما به سرطان سینه مشکوک شود، ممکن است آزمایش هایی مانند ماموگرافی یا سونوگرافی پستان تجویز کند تا وضعیت توده بررسی شود. در برخی موارد، نمونه برداری (بیوپسی) نیز انجام می شود؛ یعنی بخشی از توده را برای بررسی دقیق به آزمایشگاه ارسال می کنند.
از آنجایی که بافت سینه در دوران شیردهی متراکم تر است، گاهی ماموگرافی ها سخت تر تفسیر می شوند. برخی پزشکان پیشنهاد می کنند پیش از انجام این آزمایش ها، شیردهی را متوقف کنید؛ هرچند این موضوع در حال حاضر مورد بحث و بررسی است.
خبر خوب این است که بیشتر زنان می توانند در حین شیردهی، آزمایش هایی مانند ماموگرافی، نمونه برداری سوزنی یا حتی برخی عمل های جراحی را بدون خطر خاصی انجام دهند.
پیشنهاد مهم: حتما با پزشک خود درباره مزایا و معایب ادامه شیردهی در حین انجام مراحل تشخیصی صحبت کنید. تصمیم گیری آگاهانه، گامی کلیدی در مسیر سلامت شما و فرزندتان است.
درمان سرطان سینه در دوران شیردهی
اگر در دوران شیردهی به سرطان سینه مبتلا شوید، ممکن است به جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی نیاز داشته باشید. پزشک شما بهترین روش درمان را بر اساس شرایط خاص شما تعیین خواهد کرد.
جراحی و شیردهی
بسته به نوع جراحی، ممکن است بتوانید قبل و بعد از برداشتن تومور به شیردهی ادامه دهید. با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید آیا شیردهی برای شما و کودکتان ایمن است یا خیر. اگر جراحی برداشتن هر دو سینه (ماستکتومی دوطرفه) انجام شود، دیگر امکان شیردهی وجود ندارد.
همچنین، پس از پرتودرمانی روی سینه بعد از لامپکتومی، معمولا تولید شیر در آن سینه کاهش قابل توجهی پیدا می کند یا متوقف می شود، ولی احتمال دارد بتوانید با سینه دیگر که درمان نشده به شیردهی ادامه دهید.
درباره داروهایی که قبل و بعد از جراحی مصرف می کنید نیز از پزشک خود سوال کنید تا مطمئن شوید برای نوزاد شیرده بی خطر هستند یا نه. ممکن است لازم باشد در مدتی شیرتان را دوشیده و دور بریزید تا بتوانید مجددا شیردهی را شروع کنید.
شیمی درمانی و شیردهی
اگر شیمی درمانی لازم باشد، باید شیردهی را قطع کنید. داروهای قوی شیمی درمانی می توانند روی تقسیم سلولی در بدن اثر بگذارند و برای نوزاد خطرناک باشند.
پرتودرمانی و شیردهی
ممکن است بتوانید در حین دریافت پرتودرمانی به شیردهی ادامه دهید، البته این موضوع به نوع پرتودرمانی بستگی دارد. برخی زنان تنها با سینه غیر درمان شده قادر به شیردهی هستند.
عوارض درمان سرطان سینه در دوران شیردهی
توجه داشته باشید که ممکن است عوارض جانبی درمان را تجربه کنید که شامل موارد زیر است:
- خستگی
- ضعف
- درد
- حالت تهوع
- کاهش وزن
ممکن است بخواهید از اطرافیان خود کمک بگیرید تا زمان کافی برای استراحت و بهبودی داشته باشید.
چشم انداز بیماری سرطان سینه در دوران شیردهی
سرطان سینه در زنان جوان معمولا تهاجمی تر است، اما تشخیص زودهنگام می تواند به بهبود وضعیت کمک کند. احتمال ابتلا به سرطان سینه در دوران شیردهی پایین است، اما در صورت ابتلا ممکن است بتوانید شیردهی را ادامه دهید.
درباره بهترین گزینه ها با پزشک خود مشورت کنید. تیم پزشکی تان به شما کمک می کند تصمیم بگیرید که آیا شیردهی در حین درمان سرطان برای شما و کودکتان مناسب است یا خیر.
حمایت عاطفی
تشخیص سرطان سینه باعث می شود با تصمیمات زیادی روبرو شوید؛ از جمله اینکه شیردهی را ادامه دهید یا خیر. اگر تصمیم به ادامه شیردهی گرفتید، ممکن است بخواهید از یک متخصص شیردهی کمک بگیرید تا مشکلات احتمالی را مدیریت کنید. همچنین گرفتن حمایت عاطفی می تواند به شما در کنار آمدن با بیماری کمک کند.
با خانواده، دوستان و تیم پزشکی خود ارتباط برقرار کنید و از آنها حمایت بخواهید. می توانید به گروه های حمایتی حضوری یا آنلاین نیز مراجعه کنید.
اگر تجربه یا سوالی درباره سرطان سینه در دوران شیردهی دارید، حتما با ما در میان بگذارید. نظرات و پرسش های شما می تواند به دیگر مادران کمک کند و گفتگوهای مفیدی شکل بگیرد. منتظر شنیدن دیدگاه های شما هستم!
