سرطان تیروئید پاپیلاری شایع ترین نوع سرطان تیروئید است و خوشبختانه در بیشتر موارد پیش آگهی بسیار خوبی دارد. درمان اصلی این نوع سرطان معمولا جراحی است و در اغلب بیماران نتایج درمان بسیار موفقیت آمیز خواهد بود. در این مقاله در مورد این بیماری کاملا توضیح خواهیم داد.
سرطان تیروئید پاپیلاری چیست؟
سرطان تیروئید پاپیلاری از سلول های فولیکولی غده تیروئید آغاز می شود. این سلول ها مسئول تولید پروتئینی به نام تیروگلوبولین هستند. این نوع سرطان، شایع ترین نوع سرطان تیروئید محسوب می شود.
غده تیروئید، اندامی کوچک و پروانه ای شکل است که در قسمت جلوی گردن و زیر پوست قرار دارد. این غده بخشی از سیستم درون ریز بدن است و نقش حیاتی در کنترل سوخت وساز، دمای بدن و سطح انرژی دارد.
سرطان تیروئید پاپیلاری معمولا به آرامی رشد می کند و اغلب فقط یکی از لوب های تیروئید را درگیر می کند. با این حال، در برخی موارد ممکن است هر دو لوب نیز گرفتار شوند.
انواع مختلف سرطان تیروئید پاپیلاری
سرطان تیروئید پاپیلاری خود شامل چندین زیرگونه (ساب تایپ) است. شایع ترین نوع آن، نوع فولیکولی یا مخلوط پاپیلاری-فولیکولی است. سایر انواع کمتر شایع ولی گاهی تهاجمی تر عبارتند از:
- نوع ستونی (Columnar)
- نوع سلول بلند (Tall cell)
- نوع جزیره ای (Insular)
- نوع منتشر اسکلروزان (Diffuse sclerosing)
همه این انواع در دسته سرطان های پاپیلاری قرار می گیرند و گاهی در منابع پزشکی با نام کارسینوم پاپیلاری تیروئید (Papillary Thyroid Carcinoma) نیز شناخته می شوند.
چه کسانی در معرض سرطان تیروئید پاپیلاری هستند؟
این سرطان می تواند هر فردی را درگیر کند، اما معمولا در بزرگسالان میانسال بیشتر دیده می شود. آمارها نشان می دهد که زنان بیش از مردان به این بیماری مبتلا می شوند.
هرچند این بیماری در کودکان نادر است، اما زمانی که سرطان تیروئید در دوران کودکی رخ دهد، معمولا از نوع پاپیلاری است. در ایران نیز در سال های اخیر به دلیل افزایش آگاهی و انجام سونوگرافی های گردن، موارد بیشتری از این نوع سرطان در مراحل اولیه شناسایی می شود.
شیوع سرطان تیروئید پاپیلاری
سرطان تیروئید در مقایسه با بسیاری از سرطان های دیگر، نسبتا شایع است و نوع پاپیلاری حدود 80 تا 85 درصد از کل موارد سرطان تیروئید را شامل می شود.
با توجه به رشد آهسته و پاسخ خوب به درمان، بیشتر بیماران پس از درمان، زندگی طبیعی و طولانی خواهند داشت.
آیا سرطان تیروئید پاپیلاری خطرناک است؟
همان طور که هر نوع سرطانی نیازمند بررسی و درمان جدی است، سرطان تیروئید پاپیلاری نیز باید به موقع شناسایی و درمان شود. اما خوشبختانه این نوع سرطان، خوش خیم ترین و درمان پذیرترین نوع سرطان تیروئید به شمار می آید.
در بیشتر موارد، درمان با جراحی به طور کامل تومور را از بین می برد و تنها نیاز به پیگیری منظم با پزشک باقی می ماند. مرگ ومیر ناشی از این بیماری بسیار نادر است.
اولین محل انتشار سرطان تیروئید پاپیلاری کجاست؟
در صورت گسترش، این سرطان معمولا ابتدا به غدد لنفاوی گردن سرایت می کند. غدد لنفاوی بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن هستند که به مبارزه با عفونت ها و سلول های غیرطبیعی کمک می کنند.
در موارد بسیار نادر، سرطان ممکن است به سایر اندام ها مانند ریه یا استخوان ها هم گسترش یابد، اما چنین مواردی معمولا دیرتر اتفاق می افتد و با درمان قابل کنترل است.
میزان گسترش سرطان تیروئید پاپیلاری چقدر است؟
با وجود اینکه این نوع سرطان رشد کندی دارد، حدود 30 درصد از بیماران در زمان تشخیص، گسترش سلول های سرطانی به غدد لنفاوی یا سایر نقاط بدن را نشان می دهند.
با این حال، حتی در صورت گسترش، بسیاری از بیماران به درمان پاسخ مثبت می دهند و پیش آگهی کلی همچنان عالی است.
علائم و دلایل بروز سرطان تیروئید پاپیلاری
علائم سرطان تیروئید پاپیلاری
شایع ترین نشانه ی این بیماری، وجود یک توده یا گره بدون درد در ناحیه جلوی گردن است. این توده معمولا هنگام لمس یا در زمان بلع احساس می شود.
در بیشتر موارد، این نوع سرطان علائم دیگری ندارد، اما در موارد نادر ممکن است بیمار احساس درد خفیف در گردن، فک یا گوش داشته باشد. اگر توده به اندازه ای بزرگ شود که به نای یا مری فشار وارد کند، ممکن است باعث دشواری در تنفس یا بلع شود.
علت بروز سرطان تیروئید پاپیلاری چیست؟
علت دقیق این نوع سرطان هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما پژوهش ها چند عامل خطر مهم را شناسایی کرده اند که می توانند احتمال بروز آن را افزایش دهند. مهم ترین این عوامل شامل تابش اشعه (رادیاسیون) و برخی اختلالات ژنتیکی هستند.
ارتباط تابش اشعه با سرطان تیروئید پاپیلاری
احتمال ابتلا به این نوع سرطان در افرادی که در دوران کودکی یا نوجوانی در معرض اشعه های قوی بوده اند، بسیار بالاتر است. این تابش ممکن است به دلایل مختلفی رخ داده باشد، مانند:
- دریافت درمان های رادیوتراپی با دوز بالا در ناحیه گردن برای درمان برخی بیماری ها
- قرار گرفتن در معرض حادثه های هسته ای مثل فاجعه نیروگاه چرنوبیل در سال 1986 که باعث افزایش 3 تا 75 برابری موارد سرطان تیروئید پاپیلاری در مناطق آلوده شد
در ایران نیز در دهه های اخیر، با توجه به استفاده بیشتر از روش های تصویربرداری پزشکی و درمان های پرتودرمانی، آگاهی نسبت به ضرورت محافظت تیروئید در برابر اشعه اهمیت بیشتری یافته است.
عوامل ژنتیکی و سرطان تیروئید پاپیلاری
حدود 5 درصد از کل موارد سرطان تیروئید پاپیلاری با زمینه های ارثی یا ژنتیکی مرتبط است. چند بیماری ژنتیکی نادر که احتمال بروز این سرطان را افزایش می دهند، عبارت اند از:
- پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) یا سندرم گاردنر: بیماری ارثی نادری که با ایجاد پولیپ های پیش سرطانی در روده بزرگ همراه است و می تواند منجر به بروز تومورهای تیروئیدی شود.
- سندرم ورنر (Werner Syndrome): اختلال نادری که باعث پیری زودرس می شود و مبتلایان به آن در معرض خطر بالاتر ابتلا به سرطان های مختلف از جمله سرطان تیروئید هستند.
- کمپلکس کارنی نوع 1 (Carney Complex Type 1): بیماری ارثی نادری که خطر ایجاد تومورهای متعدد از جمله تومورهای تیروئید را افزایش می دهد.
چشم انداز و پیش آگهی سرطان تیروئید پاپیلاری
پیش آگهی سرطان تیروئید پاپیلاری چگونه است؟
به طور کلی، پیش آگهی سرطان تیروئید پاپیلاری بسیار عالی است، به ویژه اگر در زمان تشخیص کمتر از 40 سال سن داشته باشید و تومور کوچک باشد. حتی اگر سلول های سرطانی به غدد لنفاوی گردن هم گسترش یافته باشند، در بیشتر موارد می توان با درمان مناسب، بیماری را به طور کامل کنترل کرد و زندگی طبیعی داشت.
درمان به موقع و پیگیری منظم، مهم ترین عوامل موفقیت در این نوع سرطان هستند. بیشتر بیماران پس از جراحی و درمان اولیه، فقط نیاز به مصرف داروهای جایگزین هورمون تیروئید و چکاپ های دوره ای دارند.
با این حال، برخی شرایط ممکن است پیش آگهی را کمی ضعیف تر کنند، از جمله:
- سن بالای 55 سال در زمان تشخیص
- اندازه ی بزرگ تومور
- گسترش سرطان به اندام های دور از گردن مانند ریه یا استخوان
- ابتلا به انواع نادر و تهاجمی تر سرطان تیروئید پاپیلاری مانند نوع سلول بلند (Tall Cell) یا نوع اسکلروزان منتشر (Diffuse Sclerosing Variant)
اما حتی در این موارد هم، پیشرفت درمان های جدید مانند رادیوید تراپی و جراحی های دقیق تر باعث شده میزان بقا در بیماران همچنان بالا باقی بماند.
آیا می توان با سرطان تیروئید پاپیلاری زندگی طولانی داشت؟
پاسخ قاطعانه «بله» است. نرخ بقا در بیماران مبتلا به سرطان تیروئید پاپیلاری بسیار بالاست. بیش از 90 درصد افراد مبتلا، بین 10 تا 20 سال پس از درمان همچنان در سلامت کامل زندگی می کنند.
حتی در بیماران با گسترش موضعی سرطان، با درمان مناسب و مراقبت های پس از آن، احتمال بازگشت بیماری بسیار کم است. در نتیجه، این نوع سرطان یکی از قابل درمان ترین و کم خطرترین انواع سرطان های غده ای محسوب می شود.
پیشگیری از سرطان تیروئید پاپیلاری
آیا می توان از بروز سرطان تیروئید پاپیلاری پیشگیری کرد؟
در بیشتر افراد، علت دقیق بروز این سرطان مشخص نیست و عامل خطر آشکار و قابل پیشگیری وجود ندارد. به همین دلیل، پیشگیری قطعی از آن ممکن نیست.
با این حال، آگاهی از عوامل خطر و کاهش تماس با آن ها می تواند احتمال ابتلا را پایین بیاورد. برای مثال:
- قرار نگرفتن در معرض اشعه های غیرضروری به ویژه در دوران کودکی بسیار مهم است. امروزه پزشکان از رادیوتراپی برای درمان بیماری های ساده تر استفاده نمی کنند تا تیروئید کودکان آسیب نبیند.
- در انجام عکس برداری های پزشکی (مانند رادیوگرافی و سی تی اسکن) باید دقت شود که تیروئید در معرض تابش مستقیم نباشد، هرچند میزان اشعه در این روش ها بسیار پایین است.
- افرادی که سابقه خانوادگی سرطان تیروئید دارند، بهتر است با مشاوره ژنتیک بررسی شوند تا در صورت وجود جهش ژنی، بتوانند با نظارت پزشک، اقدامات پیشگیرانه انجام دهند. در موارد خاص و پرخطر، ممکن است برداشتن پیشگیرانه غده تیروئید پیش از بروز سرطان توصیه شود.
زندگی با سرطان تیروئید پاپیلاری
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر به سرطان تیروئید پاپیلاری مبتلا شده اید، لازم است ویزیت های منظم با پزشک یا تیم درمانی خود داشته باشید تا روند بهبود و عملکرد بدن به طور دقیق پیگیری شود.
در 5 سال اول پس از درمان، معمولا هر 6 تا 12 ماه یک بار باید آزمایش خون و سونوگرافی گردن انجام شود تا هرگونه عود احتمالی بیماری به موقع تشخیص داده شود.
اگر غده تیروئید شما به طور کامل برداشته شده یا تحت درمان با ید رادیواکتیو قرار گرفته اید، باید تا پایان عمر داروی جایگزین هورمون تیروئید مصرف کنید. پزشک نیز به طور دوره ای سطح هورمون های شما را بررسی می کند تا دوز دارو دقیق تنظیم شود.
سخنی از نی نی تینی
دریافت خبر ابتلا به سرطان، هرچند می تواند اضطراب آور باشد، اما باید بدانید که سرطان تیروئید پاپیلاری یکی از درمان پذیرترین انواع سرطان هاست. با جراحی دقیق، دارودرمانی مناسب و پیگیری منظم، اغلب بیماران زندگی طبیعی، فعال و سالمی خواهند داشت.
پزشک متخصص غدد یا جراح تیروئید بهترین فرد برای تعیین مسیر درمان شماست. همکاری صمیمانه با تیم درمان، داشتن تغذیه سالم و آرامش روانی می تواند نقش مهمی در بهبود کامل ایفا کند.
آیا شما یا یکی از نزدیکانتان تجربه ابتلا یا درمان سرطان تیروئید پاپیلاری را داشته اید؟
نظرات و تجربه های خود را در بخش دیدگاه ها با ما به اشتراک بگذارید تا دیگران نیز از آگاهی و تجربه شما بهره مند شوند.
