سرطان تخمدان، نوعی سرطان جدی است که از تخمدان ها آغاز می شود. این بیماری اغلب به دلیل نداشتن علائم مشخص در مراحل اولیه، تشخیص زودهنگام را دشوار می سازد. پزشکان برای درمان سرطان تخمدان از روش هایی همچون جراحی، شیمی درمانی و سایر درمان های تخصصی استفاده می کنند.
در این مقاله در مورد این بیماری به طور مفصل توضیح خواهیم داد. پس با ما همراه باشید.
سرطان تخمدان چیست؟
سرطان تخمدان به وضعیتی اطلاق می شود که سلول های غیرطبیعی در تخمدان ها رشد کرده و به صورت غیرقابل کنترل تکثیر می شوند.
به مرور زمان این سلول های غیرطبیعی ممکن است به سایر بخش های بدن مانند لنفوسیت ها، شکم، روده ها، معده، سینه یا کبد منتشر شوند.
علائم سرطان تخمدان
این بیماری زمانی رخ می دهد که سلول های غیرطبیعی در تخمدان ها یا لوله های فالوپ خارج از کنترل رشد کرده و تکثیر می شوند. در سیستم تولید مثل زنانه، این دو عضو گرد و به اندازه گردوی کوچک در دوران باروری شما تخمک تولید می کنند. نکته جالب این است که این سرطان به تدریج پیشرفت کرده و ممکن است تا زمانی که به مراحل پیشرفته برسد، علائم مشخصی از خود نشان ندهد.
افرادی که این بیماری را تجربه می کنند ممکن است متوجه تغییرات ناگهانی در بدن خود شوند؛ مثلا احساس درد در ناحیه لگن یا شکم، افزایش حجم شکم، تغییرات در عادات غذایی یا احساس سیری زودرس. همچنین، خونریزی غیرعادی یا ترشح واژینال می تواند از علائم هشداردهنده آن باشد. این علائم سرطان نباید نادیده گرفته شوند؛ چرا که تشخیص زودهنگام می تواند نقش مهمی در بهبود روند درمان داشته باشد.
دلایل ابتلا به سرطان تخمدان کدامند؟
علل دقیق بروز این سرطان هنوز به طور کامل شناخته نشده است؛ اما برخی عوامل می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. از جمله موارد قابل توجه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سن بالا: بیش از ۶۰ سال
- چاقی: افزایش وزن بیش از حد
- تاریخچه خانوادگی: وجود سابقه ابتلا به این نوع سرطان در خانواده یا وجود جهش های ژنتیکی مانند BRCA1، BRCA2 یا سندرم لینچ
- ناباروری یا بارداری در سنین بالا
- بیماری اندومتریوز: وضعیتی که باعث رشد سلول های رحم در خارج از آن می شود
- همچنین، برخی گروه های قومی مانند زنان بومی آمریکا و سفیدپوست بیشتر در معرض خطر هستند. افراد از نژاد یهودی اشکنازی نیز به دلیل احتمال بیشتر داشتن جهش ژنی BRCA، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به این سرطان و سرطان سینه قرار دارند.
راه های تشخیص سرطان تخمدان
از آن جایی که علائم این بیماری ممکن است در مراحل اولیه به وضوح ظاهر نشود، تشخیص آن بسیار چالش برانگیز است. متخصصان در صورت داشتن تظاهرات مشکوک، از روش های زیر برای تشخیص استفاده می کنند:
- معاینه بالینی: پزشک از طریق معاینه لگن به دنبال هر گونه رشد غیرطبیعی یا افزایش اندازه اندام ها می گردد.
- تست های تصویربرداری که شامل مراحل زیر است
- سونوگرافی لگنی
- ام آرآی (تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی)
- سی تی اسکن (تصویربرداری کامپیوتری)
- پت اسکن (تصویربرداری با توموگرافی انتشار پوزیترون)
- آزمایش خون: آزمایش خون برای شناسایی ماده ای به نام CA-125 که ممکن است در بیماران مبتلا به سرطان تخمدان افزایش یابد. لازم به ذکر است که سطح CA-125 ممکن است در برخی شرایط غیر سرطانی نیز بالا باشد یا در برخی موارد ابتلا به سرطان نیز طبیعی باشد.
- ارزیابی جراحی: در طی عمل جراحی، در صورت مشاهده رشدهای غیرطبیعی، پزشک آن ها را برداشته و برای تایید تشخیص، نمونه برداری می کند.
- لاپاروسکوپی: جراح از طریق یک برش کوچک در شکم، با استفاده از یک دوربین نازک (لاپاروسکوپ) وضعیت تخمدان ها را ارزیابی می کند و در برخی موارد، نمونه برداری یا حذف تومورها را انجام می دهد.
این روش های تشخیص، به ویژه در مواردی که علائم سرطان به تدریج ظاهر می شوند، بسیار حیاتی هستند و می توانند در تصمیم گیری برای انتخاب راه های تشخیص این سرطان مناسب و به موقع، نقش بسزایی داشته باشند.
مراحل پیشرفت سرطان تخمدان
تشخیص مرحله ای این سرطان برای تعیین شدت بیماری و برنامه ریزی درمانی ضروری است. سیستم مرحله بندی این بیماری شامل چهار مرحله است که هر مرحله نشان دهنده پیشرفت بیماری به سمت بخش های دیگر بدن می باشد:
مراحل سرطان تخمدان
- مرحله I
-
- مرحله IA: سرطان فقط در یک تخمدان یا یک لوله فالوپ وجود دارد.
- مرحله IB: سرطان در هر دو تخمدان یا لوله فالوپ یافت می شود.
- مرحله IC: علاوه بر حضور سرطان در هر دو تخمدان یا لوله های فالوپ، سلول های سرطانی به فضای اطراف تخمدان (حفره صفاقی) نیز سرایت کرده اند.
- مرحله II
-
- مرحله IIA: سرطان از تخمدان به رحم انتقال یافته است.
- مرحله IIB: سرطان به ساختارهای نزدیک در ناحیه لگن گسترش یافته است.
- مرحله III
-
- مرحله IIIA: سلول های سرطانی به صورت میکروسکوپی به شکم یا لیمف نودها منتقل شده اند.
- مرحله IIIB: تومور تا 2 سانتی متر اندازه دارد و خارج از لگن یا در لیمف نودها دیده می شود.
- مرحله IIIC: سرطان تخمدان به خارج از ناحیه لگن انتقال یافته و اندازه تومور بیش از 2 سانتی متر است؛ در این مرحله ممکن است سایر اندام ها مانند کبد یا طحال نیز تحت تاثیر قرار گیرند.
- مرحله IV : در این مرحله، سرطان به اندام های داخلی مانند کبد یا طحال سرایت کرده است.
-
- مرحله IVA: سرطان نزدیک ریه ها یافت می شود.
- مرحله IVB: سلول های سرطانی به لنفوسیت های ناحیه کشاله ران یا داخل قفسه سینه منتقل شده اند.
تشخیص مراحل مختلف این سرطان برای طراحی برنامه درمانی فردی بسیار مهم است. پزشکان بسته به مرحله بیماری از گزینه های مختلف درمانی استفاده می کنند تا بهترین نتیجه را برای بیماران فراهم کنند. از این رو، انتخاب درمان برای این نوع سرطان متناسب با مرحله بیماری بسیار حائز اهمیت است.
درمان سرطان تخمدان
درمان این نوع سرطان با هدف حذف هر چه بیشتر سلول های سرطانی از بدن شما انجام می شود. در این بخش، با هم به بررسی روش های مختلف درمان این بیماری می پردازیم.
درمان سرطان تخمدان چگونه است؟
درمان این سرطان معمولا بر اساس ترکیبی از روش های مختلف تنظیم می شود تا بهترین نتیجه حاصل شود. روش های درمانی شامل موارد زیر است:
جراحی
در اکثر موارد، جراحی یکی از اصلی ترین روش های درمان این سرطان محسوب می شود. در این روش، اعضای تولیدمثل زنانه و هر اندامی که سلول های سرطانی در آن وجود دارد، برداشته می شود. جراح ممکن است از روش لاپاروسکوپی (یک جراحی کم تهاجمی) یا لاپاروتومی (عمل جراحی باز با برش در شکم) استفاده کند.
شیمی درمانی
پزشک ممکن است قبل یا بعد از جراحی شیمی درمانی را توصیه کند. داروهای شیمی درمانی به گونه ای طراحی شده اند که سلول های سرطانی را هدف قرار داده و از بین ببرند. این داروها می توانند به صورت تزریقی (از طریق ورید) یا قرص مصرف شوند.
درمان هدفمند
این نوع درمان سرطان تخمدان از داروهایی استفاده می کند که به طور خاص سلول های سرطانی را شناسایی و مورد حمله قرار می دهند. درمان هدفمند با تغییر شیوه رشد و تقسیم سلول های سرطانی، به کنترل بیماری کمک می کند.
درمان هورمونی
برخی از سرطان های تخمدان برای رشد از هورمون ها استفاده می کنند. درمان هورمونی با مسدود کردن اثرات هورمونی، رشد سرطان را کند یا متوقف می کند.
پرتودرمانی
استفاده از پرتوهای پرانرژی برای نابودی سلول های سرطانی معمولا در درمان این سرطان پدیده ای نادر است؛ چرا که روش های دیگر در این بیماری عملکرد بهتری دارند.
پس از اتمام درمان، پزشک به منظور اطمینان از عدم بازگشت سرطان، شما را برای معاینات منظم و پیگیری های دوره ای ملاقات می کند. در این جلسات معاینه، هر گونه علامت غیرطبیعی بررسی شده و ممکن است مجددا از آزمایش های تصویربرداری مانند سی تی اسکن استفاده شود.
پیشگیری از سرطان تخمدان امکان پذیر است؟
آیا می توان از بروزاین سرطان جلوگیری کرد؟ پاسخ این سؤال دقیقا مشخص نیست، اما آگاهی از تاریخچه خانوادگی می تواند در تشخیص زودهنگام این بیماری مفید باشد. در صورتی که شما یا نزدیکانتان دارای جهش ژنی مانند BRCA هستید، پزشک ممکن است جراحی پیشگیرانه برای حذف تخمدان ها و لوله های فالوپ پیش از بروز سرطان توصیه کند. همچنین، انجام تست های ژنتیکی در مواقع ضروری می تواند شما را در برنامه ریزی برای پیشگیری ازاین سرطان یاری دهد.
طول عمر بیماران مبتلا به سرطان تخمدان چقدر است؟
طول عمر مبتلایان به این سرطان بسته به مرحله بیماری متفاوت است. پس از دریافت درمان، مراجعه منظم به پزشک برای پایش علائم و بررسی وضعیت عمومی بدن بسیار مهم است. به عنوان مثال، طول عمر کلی پنج ساله در بیماران مبتلا به این نوع سرطان حدود ۴۹ درصد است.
لازم به ذکر است که این آمار صرفا یک تخمین است و نمی توانند به طور دقیق مدت زمان عمر هر فرد را تعیین کنند. اگر سوالات خاصی در مورد نرخ بقای این سرطان دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
وضعیت زندگی مبتلایان به سرطان تخمدان چگونه است؟
زندگی پس از تشخیص این بیماری می تواند برای شما چالش هایی به همراه داشته باشد. در این شرایط، توجه به علائم غیرعادی مانند ایجاد توده های عجیب، درد یا تورم در شکم اهمیت فراوانی دارد. در جلسات مشاوره، می توانید سؤالات زیر را از پزشک خود بپرسید:
- محل دقیق تومور چیست؟
- آیا سرطان به نقاط دیگر بدن انتشار یافته است؟ در صورت انتشار، تا چه حد؟
- چه درمان هایی برای شما توصیه می شود؟
- مدت زمان درمان چقدر خواهد بود؟
- آیا در طول درمان می توانید به کار خود ادامه دهید؟
- منابع و گروه های حمایتی مربوط به این سرطان کجا یافت می شوند؟
سخنی از نی نی تینی
تشخیص سرطان، به هر شکلی که باشد، می تواند ترسناک و دلهره آور باشد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با سرطان تخمدان مواجه هستید، احساساتی مانند اندوه، ناامیدی یا حتی عصبانیت طبیعی است. پزشکان می توانند با گروه های مشاوره، در این دوران سخت به شما کمک کنند. ارتباط با افرادی که تجربیات مشابهی داشته اند، می تواند به شما در مدیریت احساسات کمک شایانی کند.
تشخیص سرطان تخمدان ممکن است چنان شوک آور و تغییر دهنده زندگی باشد که نیاز به حمایت و راهنمایی ویژه ای احساس شود. پزشکان و متخصصان این سرطان با توجه به آخرین روش های درمانی و مراقبتی، شما را در هر مرحله از درمان همراهی می کنند تا به بهترین نتیجه ممکن دست یابید.
اگر شما یا عزیزانتان تجربه ای در زمینه درمان سرطان تخمدان دارید، نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید تا بتوانیم با یکدیگر از این تجربیات ارزشمند بهره ببریم.
