زایمان با فورسپس

زایمان با فورسپس نوعی زایمان کمکی طبیعی است که می تواند به مادران کمک کند تا نوزاد خود را به صورت طبیعی و بدون نیاز به سزارین به دنیا آورند، به ویژه زمانی که روند زایمان به خوبی پیش نمی رود. فورسپس، ابزاری شبیه به انبر فلزی، برای گرفتن و هدایت نوزاد درون کانال زایمان استفاده می شود. در شرایطی که این روش با موفقیت انجام شود، می تواند به والدین کمک کند تا از سزارین اجتناب کنند.

جهت کسب اطلاعات کامل درباره این مساله در ادامه مقاله با ما همراه باشید.

زایمان با فورسپس چیست؟

زایمان با فورسپس نوعی زایمان واژینال کمکی ( زایمان طبیعی با ابزار ) است که تیم پزشکی شما در صورت توقف روند زایمان از آن استفاده می کند. این روش تنها زمانی به کار می رود که زایمان طبیعی در مراحل نهایی خود متوقف شده باشد و سلامت شما یا نوزادتان به دلیل طولانی شدن زایمان در خطر باشد.

فورسپس شبیه به انبرهای فلزی بزرگ است و توسط یک متخصص آموزش دیده برای گرفتن و هدایت نوزاد در کانال زایمان استفاده می شود. هرچند زایمان با فورسپس امری متداول نیست، اما در شرایط خاص می تواند گزینه مناسبی باشد و شما را از انجام عمل سزارین بی نیاز کند.

دلایل استفاده از فورسپس در حین زایمان

اگر زایمان در مرحله دوم، یعنی مرحله فشار، متوقف شود و تلاش برای زایمان طبیعی نتیجه بخش نباشد، تیم پزشکی وضعیت شما و نوزادتان را به دقت تحت نظر می گیرد. در صورت وجود شرایطی که فشار آوردن برای شما خطرناک باشد، ممکن است بخواهند مدت زمان فشار آوردن را کاهش دهند. همچنین اگر ضربان قلب نوزاد نشان دهد که او در حین زایمان تحت فشار است و اکسیژن کافی دریافت نمی کند، تیم پزشکی تلاش خواهد کرد تا او را سریعا به دنیا بیاورد.

در صورتی که برای زایمان ایمن نیاز به کمک باشد، روش های مختلفی وجود دارد. زایمان با فورسپس و زایمان با وکیوم دو گزینه برای کمک به زایمان طبیعی هستند که می توانند قبل از تصمیم گیری برای سزارین مورد استفاده قرار گیرند. شرایط خاصی باید برای این روش ها مهیا باشد؛ به عنوان مثال، نوزاد باید حداقل تا نیمه کانال زایمان رسیده باشد و تیم پزشکی بتواند موقعیت او را تشخیص دهد. اگر زایمان طبیعی کمکی امکان پذیر نباشد یا نتیجه بخش نباشد، سزارین توصیه می شود.

چرا فورسپس را به جای وکیوم انتخاب کنیم؟

زایمان با فورسپس و وکیوم از نظر خطرات و مزایا مشابه هستند. معمولا انتخاب بین این دو به تجربه و آموزش پزشک بستگی دارد. فورسپس به دلیل نیاز به مهارت بیشتر، کمتر متداول است و بسیاری از پزشکان برای استفاده از آن آموزش کافی ندیده اند. با این حال، در برخی موارد فورسپس می تواند مؤثر باشد، در حالی که وکیوم نمی تواند.

برای مثال، وکیوم تنها برای نوزادانی که سر آنها به سمت جلو است و چرخشی ندارند، استفاده می شود؛ اما فورسپس می تواند برای نوزادان بریچ (قرار گرفتن پا به سمت پایین) و یا چرخاندن نوزاد به موقعیت بهتر برای زایمان به کار رود. همچنین، فورسپس از نظر موفقیت کلی نسبت به وکیوم نرخ بالاتری دارد.

شیوع زایمان با فورسپس

در آمریکا، فورسپس تنها در 0.5 درصد از زایمان های طبیعی انجام می شود، در حالی که زایمان با وکیوم در 2.6 درصد موارد رخ می دهد. نرخ استفاده از فورسپس به نفع وکیوم کاهش یافته است، که بخشی از این تغییر به دلیل کمبود آموزش در استفاده از فورسپس و بخشی به دلیل نیاز بیشتر به بی حسی در این روش است.

به طور کلی، نرخ زایمان طبیعی کمکی در سال های اخیر کاهش یافته، در حالی که نرخ سزارین به طور پیوسته افزایش یافته و نزدیک به 30 درصد از تمام زایمان ها را شامل می شود. برخی از پزشکان نسبت به این آمار نگران هستند و بازگشت به روش های زایمان طبیعی کمکی را برای جلوگیری از سزارین های غیرضروری پیشنهاد می کنند.

جزئیات روش زایمان با فورسپس

شرایط لازم برای زایمان با فورسپس

استفاده از روش فورسپس ممکن است در صورت داشتن شرایط زیر توصیه شود:

• پزشک شما در استفاده از فورسپس آموزش دیده و دارای تجربه است.
• مدت زمان مشخصی (یک تا چهار ساعت، بسته به وضعیت سلامتی شما) بدون موفقیت در حال زایمان بوده اید.
• نوزادتان تا نیمه کانال زایمان پایین آمده و دسترسی به آن امکان پذیر است.
• ضربان قلب نوزاد نشان می دهد که او در وضعیت اضطرار است و نیاز به زایمان سریع دارد.

موارد منع استفاده از فورسپس

استفاده از فورسپس در موارد زیر خطرناک و نامناسب تلقی می شود:

• دهانه رحم شما به طور کامل باز نشده است.
• نوزاد شما بیش از شش هفته زودتر از موعد مقرر به دنیا می آید.
• نوزاد شما دارای اختلال خونریزی یا استخوانی است.
• نوزاد شما با دست های خود از کانال زایمان خارج می شود.
• موقعیت نوزاد به درستی قابل تشخیص نیست.
• به نظر می رسد که نوزاد قادر به عبور از کانال زایمان نیست.

آماده سازی برای زایمان با فورسپس

برای انجام زایمان با فورسپس، نیاز به رضایت آگاهانه شما وجود دارد. اگر هنوز در مورد این روش با تیم پزشکی خود صحبت نکرده اید، آن ها قبل از شروع فرآیند، خطرات و مزایای این روش را توضیح می دهند و رضایت شما را دریافت می کنند. در صورت لزوم، مسکن نیز برایتان فراهم می شود.

برای آماده سازی، پزشک ممکن است کیسه آب را پاره کند (اگر هنوز پاره نشده باشد) و در صورت لزوم، مثانه را با کاتتر تخلیه کند تا فضای بیشتری در کانال زایمان ایجاد شود. در برخی موارد، ممکن است اپیزیوتومی (برش جراحی در پرینه) برای ایجاد فضای بیشتر انجام شود.

نحوه استفاده از فورسپس در زایمان

فورسپس های زایمان با طراحی خاصی ساخته شده اند که هم برای شما و هم برای نوزادتان راحت تر باشند. تیغه های فورسپس در انتها دارای انحنایی هستند که به شکل سر نوزاد می چسبند و در طول خود نیز دارای انحنا هستند تا به راحتی با شکل لگن شما هماهنگ شوند. همچنین انواع مختلفی از فورسپس ها برای موقعیت های مختلف، از جمله زایمان های بریچ و نوزادان چرخیده، وجود دارند که متناسب با شرایط شما انتخاب می شوند.

برای این روش، شما به پشت دراز می کشید و پاهایتان را از هم باز می کنید. با هر انقباض فشار می دهید و بین انقباض ها استراحت می کنید. دستیار زایمان شما از فاصله زمانی بین انقباض ها برای قرار دادن فورسپس استفاده می کند، به طوری که هر تیغه در دو طرف سر (یا پاهای) نوزاد قرار می گیرد.

در انقباض بعدی، آن ها با استفاده از فشار ملایم فورسپس به همراه فشار شما، به هدایت نوزاد کمک می کنند. اگر نوزاد نیاز به چرخش به موقعیت بهتر برای زایمان داشته باشد، این کار بین انقباض ها انجام می شود.

فورسپس فقط تا زمانی استفاده می شود که به پیشرفت زایمان کمک کند. اگر چرخاندن نوزاد تنها چیزی باشد که لازم است، دستیار زایمان فورسپس را آزاد می کند. اگر تنها کمک برای عبور بزرگ ترین قسمت سر نوزاد نیاز باشد، فورسپس پس از آن برداشته می شود. بیشتر زایمان های با فورسپس با یک یا دو کشش پیش می روند و در سه یا چهار کشش تکمیل می شوند. اگر فورسپس به پیشرفت نوزاد کمکی نکند، دستیار زایمان آن ها را کنار می گذارد.

پس از زایمان با فورسپس چه اتفاقی می افتد؟

اگر فورسپس موفقیت آمیز باشد، زایمان شما به طور طبیعی به پایان می رسد. در صورت ناموفق بودن، ممکن است تیم پزشکی شما زایمان سزارین را برای کمک به تولد نوزاد توصیه کند.

پس از تولد نوزاد، تیم پزشکی شما و نوزادتان را برای هرگونه آسیب ناشی از زایمان بررسی می کند. در صورت وجود پارگی یا برشی که نیاز به ترمیم داشته باشد، بخیه زده می شود.

در چند ساعت آینده، تیم پزشکی به نظارت بر نوزاد برای مشاهده علائم احتمالی ناشی از این روش ادامه می دهد. اگر علائمی ظاهر نشود، شما می توانید نوزاد خود را به خانه ببرید.

خطرات و مزایای زایمان با فورسپس

 آیا فورسپس ایمن است؟

زایمان همیشه با مقداری ریسک همراه است و وظیفه تیم پزشکی شما این است که این ریسک ها را برای شما و نوزادتان به حداقل برساند. اگر زایمان با فورسپس پیشنهاد شود، به این دلیل است که آن ها باور دارند که خطرات عدم مداخله بیشتر از خطرات استفاده از فورسپس است.

عدم مداخله می تواند به آسیب های جدی برای شما یا نوزادتان منجر شود، به ویژه اگر ضربان قلب نوزاد نشان دهد که اکسیژن کافی دریافت نمی کند. عوارض ناشی از کمبود اکسیژن شدیدتر از عوارض احتمالی استفاده از فورسپس است. در صورتی که زایمان همچنان پیشرفت نکند، ممکن است به سزارین اورژانسی نیاز پیدا کنید، که این روش نیز با خطرات بیشتری نسبت به استفاده از فورسپس همراه است.

خطرات یا عوارض زایمان با فورسپس چیست؟

خطرات استفاده از فورسپس برای مادر زایمان کننده مشابه خطرات زایمان طبیعی بدون کمک است، اگرچه این خطرات در زایمان با فورسپس شایع تر هستند. این خطرات شامل موارد زیر است:

• پارگی واژن: پارگی ها در اثر استفاده از فورسپس شایع تر هستند.
• پارگی عضله یا دیواره راست روده: به این نوع پارگی ها، پارگی درجه سوم یا چهارم گفته می شود و در حدود 10% زایمان های با فورسپس رخ می دهد، در مقایسه با 3% در زایمان های بدون کمک.
• مشکل در ادرار کردن یا بی اختیاری ادرار بعد از زایمان: این خطر با افزایش خطر پارگی ها افزایش می یابد.
• افتادگی اندام های لگنی: هرچند این امر پس از زایمان طبیعی نیز شایع است، اما با افزایش خطر پارگی های پرینه بیشتر می شود.

خطرات برای نوزاد در زایمان با فورسپس عمدتا خفیف و موقتی هستند. عوارض جدی بسیار نادر است. این خطرات شامل موارد زیر است:

• زخم های سطحی بر روی سر یا صورت: این زخم ها طی چند روز بهبود می یابند.
• فلج موقت عصب صورت: آسیب به اعصاب صورت نوزاد می تواند ضعف موقتی و افتادگی در صورت ایجاد کند که طی چند هفته بهبود می یابد.
• شکستگی جمجمه: جمجمه نوزادان نرم تر و آسیب پذیرتر است. بیشتر شکستگی ها کوچک بوده و خودبه خود بهبود می یابند و آسیب بلندمدتی ایجاد نمی کنند.
• خونریزی داخل جمجمه: خونریزی مغزی نادر است اما می تواند جدی باشد. تیم پزشکی پس از زایمان نوزاد را از نظر هرگونه نشانه خونریزی داخلی بررسی می کند.

مدت زمان بهبودی پس از زایمان با فورسپس چقدر است؟

ممکن است مدت کمی بیشتر از زایمان طبیعی در بیمارستان بمانید، اما زمان بهبودی تقریبا مشابه زایمان بدون کمک است. معمولا حدود شش هفته طول می کشد، و گاهی در صورت بهبودی از پارگی های شدید، بیشتر زمان می برد. بخیه ها طی یک ماه حل می شوند. ممکن است برای خونریزی طبیعی واژن، از پد استفاده کنید. اگر درد باقی مانده دارید، باید بتوانید آن را با داروهای بدون نسخه مدیریت کنید. در صورت شدیدتر بودن درد، با پزشک خود مشورت کنید.

سخنی از نی نی تینی

زایمان با فورسپس نادر است، اما در شرایط خاص می تواند مفید باشد. ممکن است قصد زایمان با کمک را نداشته باشید، اما زایمان همیشه طبق برنامه پیش نمی رود. اگر می خواهید تصمیمات آگاهانه تری بگیرید، بهتر است از قبل با تیم زایمان خود صحبت کنید. همیشه بهتر است برنامه های پشتیبان را در نظر بگیرید، به خصوص وقتی در بحبوحه زایمان نیستید. از تیم زایمان خود بپرسید:

• آیا آن ها در استفاده از وکیوم یا فورسپس تجربه دارند؟
• آیا بین این دو روش ترجیحی دارند؟
• چگونه ممکن است از زایمان کمکی پیشگیری کنند؟
• خطرات و مزایای زایمان با فورسپس چیست؟