ریزش مو یا آلوپسی، تنها مشکلی برای بزرگسالان نیست. ریزش مو در کودکان یکی از موارد مراجعه به پزشک متخصص است. چه کودک شما تار موهایش ضعیف و نازک شده باشد و چه لکه های طاسی مشخص داشته باشد، از دست دادن مو می تواند ترسناک باشد. خوشبختانه با تشخیص درست، بیشتر موارد ریزش مو قابل درمان هستند.
در این مقاله در مورد دلایل ریزش مو در کودکان بیشتر توضیح خواهیم داد.
دلایل پزشکی ریزش مو در کودکان
برای اکثر کودکانی که سن آن ها بیش از 26 ماه است و دچار ریزش مو شده اند، یکی از شرایط زیر معمولا علت اصلی است. متخصص کودکان یا متخصص پوست کودکان باید بتواند این شرایط را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند.
تینئا کاپیتیس (Tinea capitis)
تینئا کاپیتیس، که معمولا به عنوان «قارچ پوست سر» شناخته می شود، یک عفونت قارچی است که اغلب در کودکان دیده می شود. این بیماری می تواند به روش های مختلفی ظاهر شود، اما معمولا به صورت لکه های پوسته دار و بدون مو روی سر نمایان می گردد. این لکه ها معمولا گرد یا بیضی شکل هستند. موها ممکن است در سطح پوست شکسته شده باشند و به صورت نقطه های سیاه روی پوست سر دیده شوند.
اگر پزشک کودک شما به تینئا کاپیتیس مشکوک باشد، معاینه میکروسکوپی می تواند تشخیص را تأیید کند. درمان معمولا شامل یک داروی خوراکی ضدقارچ مانند «گریزئوفولوین» به مدت هشت هفته است. کودک شما همچنین باید از شامپوهای ضدقارچ مانند سلنیوم سولفید یا کتوکونازول برای کاهش انتشار قارچ استفاده کند.
از آنجا که قارچ سر مسری است، کودک شما باید از به اشتراک گذاری وسایلی که با سر تماس دارند، مانند کلاه، روبالشی، ماشین اصلاح یا برس، خودداری کند.
آلوپسی آره آتا (Alopecia areata)
آلوپسی آره آتا یک بیماری غیرمسری است که تصور می شود سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکول های مو حمله می کند. این بیماری با ظاهر شدن ناگهانی لکه های گرد یا بیضی شکل بدون مو مشخص می شود. این نواحی صاف و بدون پوسته یا موی شکسته هستند. حدود 25% از کودکان مبتلا به این بیماری، در ناخن های خود نیز دچار فرورفتگی یا شیارهایی می شوند.
اگرچه درمان قطعی برای آلوپسی آره آتا وجود ندارد، اما در برخی کودکان می توان بیماری را کنترل کرد. بسیاری از کودکان در عرض یک سال دوباره رشد مو را تجربه می کنند، اگرچه این رشد غیرقابل پیش بینی است و بسیاری از آن ها دوباره دچار ریزش مو می شوند. حدود 5% از کودکان ممکن است به آلوپسی توتالیس (ریزش کامل موی سر) مبتلا شوند. برخی از این افراد ممکن است دچار آلوپسی یونیورسالیس (ریزش کامل موی بدن) شوند.
درمان ریزش مو در کودکان خردسال، معمولا شامل کرم ها یا پمادهای قوی کورتیکواستروئیدی است که روی نواحی طاس مالیده می شود. نوجوانان که ممکن است انگیزه بیشتری برای بازگشت موهایشان داشته باشند، ممکن است تزریق استروئید به پوست سر را تحمل کنند. «ماینوکسیدیل» (Rogaine)، به صورت خوراکی یا موضعی، اغلب به همراه کورتون استفاده می شود. داروی «آنترا لین» که به مدت کوتاهی روی پوست قرار می گیرد و سپس شسته می شود نیز ممکن است مفید باشد. رشد مو ممکن است طی 8 تا 12 هفته بازگردد.
سایر درمان های مؤثر شامل داروهای مهارکننده JAK (جانوس کیناز) هستند:
- ریتلسی تی نیب (Litfulo) برای افراد 12 سال به بالا
- باریسیتی نیب (Olumiant) برای افراد 18 سال به بالا
- دئوروکسی لیتی نیب (Leqselvi) برای بزرگسالان بالای 18 سال
تریکوتیلومانیا (Trichotillomania)
تریکوتیلومانیا به ریزش مویی گفته می شود که ناشی از کشیدن، کندن، پیچاندن یا مالش مداوم مو توسط کودک است. این نوع ریزش مو در کودکان به صورت لکه ای و با موهای شکسته با طول های متفاوت ظاهر می شود. این لکه ها معمولا در سمتی از سر دیده می شوند که کودک با آن دست غالب است.
تریکوتیلومانیا ممکن است ناشی از یک عامل استرس زا یا اضطراب در زندگی کودک باشد؛ مانند فوت یکی از اعضای خانواده، تولد یک خواهر یا برادر، طلاق والدین یا فشارهای مدرسه ای. اگر متوجه شدید کودک موهایش را می کشد، تنبیه کردن به احتمال زیاد کمکی نخواهد کرد. اما مشاوره برای کمک به کودک جهت مقابله با منبع استرس یا اضطراب می تواند در توقف این رفتار مؤثر باشد.
وضعیتی دیگر به نام آلوپسی کششی (traction alopecia) نیز وجود دارد که وقتی موها بیش از حد سفت بافته می شوند یا با کش بسته می شوند، به وجود می آید. این حالت باعث ریزش مو در نواحی خط رویش مو شده و ممکن است با التهاب فولیکول های مو همراه باشد. درمان این نوع ریزش مو در کودکان، شامل استفاده از پماد آنتی بیوتیک موضعی و شل کردن بافت ها یا کش ها است.
تلوژن افلوویوم (Telogen effluvium)
تلوژن افلوویوم شرایطی است که در آن یک استرس شدید یا ناگهانی، مانند تب بسیار بالا، جراحی با بیهوشی عمومی، مرگ یکی از عزیزان، یک آسیب شدید یا مصرف برخی داروهای خاص، چرخه طبیعی رشد مو را مختل می کند و باعث ریزش مو در کودکان می شود. فولیکول های مو زودتر از موعد رشد را متوقف کرده و وارد مرحله استراحت (مرحله تلوژن) می شوند. بین 6 تا 16 هفته بعد، موها به طور ناگهانی می ریزند و منجر به طاسی جزئی یا کامل می شوند.
هیچ آزمایش قطعی برای تشخیص تلوژن افلوویوم وجود ندارد و همچنین درمان خاصی نیز ندارد. با این حال، وقتی عامل استرس زا برطرف شود، معمولا موهای از دست رفته طی شش ماه تا یک سال دوباره رشد می کنند.
کمبودهای تغذیه ای
اگرچه این مورد اتفاقی بسیار نادر است، اما گاهی ریزش مو در کودکان، ممکن است نشانه ای از کمبود برخی مواد مغذی، از جمله موارد زیر باشد:
- ویتامین B7 یا بیوتین، یکی از ویتامین های گروه B که به بدن کمک می کند کربوهیدرات ها را به گلوکز برای تأمین انرژی تبدیل کند.
- روی (زینک)، یک ماده معدنی ضروری که در فرآیندهای متابولیکی زیادی دخیل است و رشد طبیعی در دوران بارداری، کودکی و نوجوانی را پشتیبانی می کند.
در برخی موارد، ریزش مو در کودکان ممکن است نتیجه مصرف بیش از حد ویتامین A باشد.
با یک رژیم غذایی سالم و متنوع، بیشتر کودکان دچار کمبودهای تغذیه ای نمی شوند که منجر به ریزش مو گردد. با این حال، اگر مشکوک به وجود مشکل هستید، قبل از دادن مکمل های غذایی به کودک، با پزشک مشورت کنید.
مشکلات غدد درون ریز
علت ریزش مو در کودکان، گاهی ممکن است به دلیل کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) باشد؛ شرایطی که در آن تیروئید مقدار ناکافی از هورمون های لازم برای تنظیم متابولیسم را تولید می کند.
تشخیص کم کاری تیروئید از طریق آزمایش خون انجام می شود. درمان ممکن است شامل تجویز دارو توسط متخصص غدد برای جبران هورمون های کم کار باشد، اما این موضوع بستگی به عوامل مختلفی دارد از جمله:
- سن، وضعیت کلی سلامت و سابقه پزشکی کودک
- میزان پیشرفت بیماری
- تحمل کودک نسبت به داروها، روش های درمانی یا آزمایش ها
- پیش بینی روند بیماری
- نظر و ترجیح والدین
دلایل غیرپزشکی ریزش مو در کودکان
در حالی که بسیاری از علل ریزش مو نیازمند توجه پزشک هستند، برخی دیگر به مرور زمان خودبه خود برطرف می شوند، از جمله:
- ریزش موی نوزادی: بسیاری از نوزادان در چند ماه اول زندگی موهای خود را از دست می دهند و موی دائم جای آن را می گیرد.
- سایش: بین 3 تا 6 ماهگی، بسیاری از نوزادان در اثر تماس مداوم با تشک گهواره یا صندلی ماشین، دچار نقطه ای طاسی می شوند. وقتی کودک شروع به نشستن کند، موهای از دست رفته مجدد رشد خواهند کرد.
- بدرفتاری با مو: برس کشیدن شدید یا بستن موها با کش های خیلی سفت می تواند منجر به ریزش مو شود. با ملایمت رفتار کردن با مو باعث رشد مجدد آن خواهد شد.
دلایل زیادی برای ریزش مو در کودکان وجود دارد. اگر به مشکل پزشکی مشکوک هستید یا نگران ریزش مو هستید، مهم است که با پزشک کودک خود تماس بگیرید.
سخنی از نی نی تینی
اگر متوجه ریزش مو در کودک خود شدید، هرگز آن را بی اهمیت تلقی نکنید. ریزش مو در کودکان می تواند نشانه ای از یک مشکل ساده مانند قارچ سر یا یک عامل پیچیده تر مانند اختلالات خودایمنی یا روان شناختی باشد. بنابراین، بهترین کار این است که سریعا با پزشک کودک یا متخصص پوست کودکان مشورت کنید. درمان زودهنگام در بسیاری از موارد باعث بازگشت کامل موها می شود و از آسیب های روانی و اجتماعی به کودک پیشگیری خواهد کرد.
آیا کودک شما هم دچار ریزش مو شده است؟ تجربه یا سؤالی در این زمینه دارید؟ خوشحال می شویم در بخش دیدگاه ها تجربه تان را با ما به اشتراک بگذارید. نظرات شما می تواند به والدین دیگر کمک کند تصمیم گیری بهتری داشته باشند.
