وقتی به تصویر ذهنی مان از شیردهی به نوزاد فکر می کنیم، اغلب یک نوزاد آرام و شاد را تصور می کنیم که در آغوش مادر، در حالی که با آرامش مشغول خوردن شیر است، قرار دارد. نوزادی که با لبخند کوچکش و صدای مکیدن منظم، قلب مادر را گرم می کند. و واقعیت این است که بسیاری از ما بالاخره به چنین لحظات دل نشینی می رسیم. اما در ابتدای راه، واقعیت ممکن است بسیار متفاوت باشد.
چرا یافتن موقعیت مناسب برای شیردهی به نوزاد سخت است؟
درست گرفتن نوزاد و پیدا کردن زاویه صحیح برای شیردهی به نوزاد، می تواند کمی چالش برانگیز باشد. به خصوص در روزهای اول که هنوز مادر و نوزاد هر دو در حال یادگیری اصول شیردهی به نوزاد هستند. پیدا کردن روشی که باعث شود نوزاد به درستی سینه را بگیرد (اصطلاحا «چفت شود») و حفظ همان وضعیت تا پایان تغذیه، گاهی به آزمون و خطا نیاز دارد.
اما نگران نباشید؛ این مسیر برای اکثر مادرها مشابه است. طبیعی است اگر در روزهای اول، همه چیز آن طور که باید و شاید پیش نرود. مهم این است که صبور باشید، چون شما و فرزندتان هر دو در حال یاد گرفتن هستید که چطور با هم همکاری کنید.
آیا کمک گرفتن برای شیردهی به نوزاد اشکالی دارد؟
نه تنها اشکالی ندارد، بلکه بسیار توصیه هم می شود. بسیاری از مادران با مشورت با یک مشاور شیردهی یا حتی فقط کسی که قبلا این مسیر را طی کرده، خیلی سریع تر به نتیجه می رسند. این تجربه مشترک، با راهنمایی درست می تواند آسان تر و دلپذیرتر شود.
در این مقاله، ما فهرستی از مؤثرترین روش های شیردهی به نوزاد را برایتان آماده کرده ایم. این فهرست می تواند مثل یک «برگه تقلب مفید» در طول مسیر تغذیه با شیر مادر، همراهتان باشد. چه تازه کار باشید و چه در میانه راه، دانستن این موقعیت ها به شما کمک می کند با خیال راحت و با کنترل بیشتر نوزادتان را شیر بدهید.
انواع پوزیشن های شیردهی به نوزاد که شما و نوزادتان عاشق آن خواهید شد
وقتی به شیردهی فکر می کنیم، معمولا تصویر نوزادی آرام را در ذهن داریم که با لبخند، در آغوش مادرش شیر می خورد. واقعیت اما این است که شروع شیردهی همیشه هم ساده نیست، به ویژه در هفته های اول!
یکی از بزرگ ترین چالش ها، پیدا کردن موقعیتی است که هم نوزاد راحت باشد، هم مکیدن درست و مؤثر انجام شود. این موضوع برای بسیاری از مادران، نیاز به آزمون و خطا دارد.
کاملا طبیعی است که شما و نوزادتان کمی زمان بخواهید تا همه چیز را یاد بگیرید. حتی بهتر است بدانید که بسیاری از مادران، با کمک گرفتن از مشاوران شیردهی یا مادران با تجربه، سریع تر به نتیجه می رسند.
در این مطلب، ما برایتان یک فهرست کاربردی و کامل از 10 پوزیشن مؤثر و محبوب برای شیردهی آماده کرده ایم تا همیشه دم دست تان باشد و بتوانید بهترین موقعیت را برای خود و نوزادتان پیدا کنید.
- حالت گهواره ای (Cradle Hold)
این یکی از رایج ترین و سنتی ترین پوزیشن های شیردهی است؛ همان حالتی که بیشتر ما وقتی به شیردهی فکر می کنیم، تصورش را داریم.
در این حالت، نوزاد در همان دستی قرار می گیرد که سمت سینه ای است که شیر می دهید. مثلا اگر از سینه چپ شیر می دهید، با دست چپ نوزاد را بغل می کنید. پشت نوزاد روی ساعد شما قرار می گیرد و شکم او روبه روی شکم شماست. سر نوزاد باید به سمت سینه شما چرخیده باشد.
با دست آزاد خود می توانید سینه را نگه دارید یا نوک آن را کمی شکل دهید تا نوزاد راحت تر مک بزند.
- حالت گهواره ای متقاطع (Cross-Cradle Hold)
این روش از شیردهی به نوزاد، نسخه کنترل شده تر از حالت گهواره ای است و برای مادرانی که تازه شیردهی را شروع کرده اند، بسیار مناسب است.
در این پوزیشن، نوزاد با دستی که مخالف سینه فعال است نگه داشته می شود. مثلا اگر از سینه چپ شیر می دهید، نوزاد را با دست راست بغل می کنید. با دست چپ که نزدیک سینه است، می توانید سینه را نگه دارید و به نوزاد کمک کنید بهتر مک بزند.
این پوزیشن کنترل بهتری به شما می دهد تا مکیدن و چسبیدن نوزاد به سینه بهتر انجام شود.
- حالت راگبی یا توپ فوتبال (Football Hold)
اگر زایمان سزارین داشته اید، این پوزیشن فوق العاده است. چرا؟ چون وزن نوزاد از روی شکم شما برداشته می شود و به محل بخیه ها فشار وارد نمی کند.
در این حالت، نوزاد را از کنار بدن تان نگه می دارید، طوری که پاهایش به سمت پشت شما کشیده شده اند. ساعدتان زیر بدن نوزاد قرار می گیرد و انگشتان تان گردن او را به آرامی حمایت می کنند. با دست دیگر می توانید سینه را نگه دارید تا به نوزاد کمک کنید راحت تر مک بزند.
اغلب استفاده از یک بالش مخصوص شیردهی در این حالت خیلی کمک کننده است.
- حالت راگبی برای دوقلوها (Football Hold for Twins)
اگر دوقلو دارید، این روش از شیردهی به نوزاد نجات بخش شما خواهد بود. در این حالت، هر نوزاد در یک سمت قرار می گیرد و روی یکی از سینه ها شیر می خورد. یک بالش مخصوص دوقلوها می تواند کمک بزرگی باشد تا نوزادها در جای خود باقی بمانند. داشتن یک همراه هم که نوزادان را در آغوش تان قرار دهد، بسیار مفید است.
- حالت خوابیده به پهلو (Side-Lying Position)
این یکی از راحت ترین و ضروری ترین روش شیردهی نوزاد برای همه مادران است، مخصوصا وقتی که خسته اید و نیاز به استراحت دارید.
در این حالت، روی یک پهلو دراز بکشید و نوزاد را نیز به پهلو کنید، طوری که شکم به شکم شما قرار بگیرد. سر نوزاد کمی پایین تر از سینه باشد تا راحت تر بتواند سینه را در دهان بگیرد.
می توانید از یک بالش برای حمایت گردن یا کمر خود استفاده کنید و با دست آزاد، نوزاد را نگه دارید.
- شیردهی تکیه داده یا نیمه خوابیده (Laid-Back Breastfeeding)
این پوزیشن بسیار طبیعی و مطابق غریزه نوزاد است. برای شما هم بسیار راحت است.
در این حالت، کمی به عقب تکیه دهید؛ می توانید روی کاناپه، تخت یا صندلی راحتی باشید و با بالش زیر سرتان تکیه دهید. سپس نوزاد را روی شکم خود قرار دهید. گرانش کمک می کند نوزاد در جای خود باقی بماند.
می توانید اجازه دهید نوزاد به طور غریزی خودش به سمت سینه حرکت کند یا به آرامی راهنمایی اش کنید. نگه داشتن سینه بسته به نیاز شماست.
- حالت عمودی یا نشسته (Upright Breastfeeding یا Koala Hold)
این پوزیشن بیشتر مناسب نوزادانی است که توانایی کنترل سر و گردن دارند. همچنین برای نوزادانی که رفلاکس دارند یا با جریان سریع شیر مشکل دارند، بسیار مناسب است.
در این حالت، نوزاد روی پای شما می نشیند و پاهایش از دو طرف پای شما باز می شود. سینه را می گیرد و شما می توانید پشت و گردن نوزاد و همچنین سینه را با دست تان حمایت کنید.
- حالت دنگل یا شیردهی آویزان (Dangle Feeding)
اگر دچار گرفتگی مجاری شیر یا ورم سینه شده اید، این روش شیردهی به نوزاد می تواند به تخلیه بهتر سینه کمک کند.
در این حالت، نوزاد روی کمر دراز می کشد و شما از بالا روی او خم می شوید، طوری که سینه شما در دهان نوزاد قرار می گیرد. گرانش باعث می شود شیر راحت تر خارج شود.
هم زمان می توانید سینه را ماساژ دهید تا گرفتگی ها سریع تر باز شوند.
- شیردهی به نوزاد در حالت درازکش با دوقلوها
داشتن دوقلو به این معنا نیست که باید از استراحت محروم شوید! بسیاری از مادران دوقلو می توانند به پشت دراز بکشند و نوزادان شان را به شکم خود بچسبانند تا از هر دو سینه شیر بخورند.
همچنین برخی دیگر حالت راگبی یا شیردهی عمودی را در حال نیمه خوابیده انتخاب می کنند. همه چیز به شما و نوزادانتان بستگی دارد.
- شیردهی با استفاده از آغوشی نوزاد (Baby Carrier Feeding)
اگر بیرون از خانه هستید یا به دنبال راحتی و پوشیدگی بیشتر هستید، این روش بسیار کاربردی است.
در آغوشی های پارچه ای یا اسلینگ، معمولا باید بندها را کمی شل کنید تا نوزاد راحت تر به سینه دسترسی داشته باشد. در این حالت، معمولا حالت گهواره ای بهترین انتخاب است.
در آغوشی های عمودی نیز می توانید بندها را شل تر کنید و سینه را به نوزاد نزدیک تر بیاورید. پوشیدن لباس مخصوص شیردهی در این حالت بسیار مفید است تا نیازی به بالا زدن کامل لباس نباشد.
تکنیک هایی برای گرفتن یک لاتچ (چسبیدن به پستان) خوب
در شیردهی به نوزاد، لاتچ مناسب همه چیز است! وقتی نوزاد به درستی به سینه شما متصل شود، هم شیردهی مؤثرتر انجام می شود و هم برای شما راحت تر خواهد بود.
معمولا «لاتچ خوب» به این معناست که دهان نوزاد کاملا باز باشد و بدنش به خوبی به بدن شما بچسبد. اما فقط ظاهر لاتچ مهم نیست؛ مهم تر از آن، حس و تجربه شما از آن است و این که آیا نوزاد واقعا به درستی شیر می خورد یا نه.
در ادامه، چند نکته کلیدی برای گرفتن یک لاتچ مؤثر آورده ایم:
سینه را حمایت و شکل دهید
در روزهای ابتدایی، ممکن است لازم باشد سینه خود را با دست بگیرید تا نوزاد بهتر بتواند به آن بچسبد.
- با دست آزاد خود، سینه را به شکل حرف C نگه دارید.
- می توانید با نزدیک تر کردن انگشتان به نوک سینه و فشار ملایم، سینه را مثل یک «ساندویچ» شکل دهید تا نوزاد راحت تر بتواند آن را در دهان بگیرد.
نوزاد را حمایت کنید
- نوزاد را همیشه «شکم به شکم» با بدن خود نگه دارید.
- سر نوزاد باید کاملا رو به سینه شما باشد، نه به طرفین.
- با قرار دادن دست روی کمر نوزاد و حمایت ملایم گردن او با انگشتان، می توانید به راحتی بدن او را نزدیک نگه دارید.
- از فشار آوردن به پشت سر نوزاد خودداری کنید. سر و گردن باید آزادی حرکت داشته باشند تا نوزاد بتواند بهترین موقعیت را برای مکیدن پیدا کند.
نکته: اگر سر نوزاد را هم راستا با نوک سینه (یعنی «بینی به نوک سینه») قرار دهید و اجازه دهید از پایین به سمت بالا لاتچ کند، به نتیجه بهتری می رسید.
آیا قرار است شیردهی به نوزاد دردناک باشد؟
در صورتی که نوزاد به درستی چسبیده باشد، شیر خوردن نباید دردناک باشد. البته طبیعی است که در روزهای اول کمی احساس ناراحتی یا حساسیت داشته باشید.
- کمی درد در 30 ثانیه اول تغذیه، اگر به مرور کاهش یابد و در تمام زمان شیردهی یا بین وعده ها ادامه نداشته باشد، قابل قبول است.
- اما اگر نوک سینه تان ترک خورده یا خون ریزی دارد، نشان دهنده یک مشکل در لاتچ است. معمولا مشکل اینجاست که نوزاد به اندازه کافی سینه را در دهان نگرفته است.
راه حل: سعی کنید نوک سینه را بیشتر در دهان نوزاد قرار دهید تا بیشتر به پشت گلو برسد.
نکات تکمیلی شیردهی به نوزاد
لاتچ و تغییر موقعیت در کودکان بزرگ تر
شیردهی به کودک نوپا تجربه ای زیباست، اما با رشد کودک ممکن است نحوه لاتچ او تغییر کند. گاهی بازیگوشی یا حرکت زیاد کودک باعث ایجاد ناراحتی در سینه می شود.
- همان اصول تغذیه در نوزادی همچنان برقرار است.
- دهان کودک باید هنگام لاتچ باز باشد و بدنش نزدیک شما، شکم به شکم قرار گیرد.
روبرو شدن با احتقان سینه
در دوره نوزادی یا حتی بعدها، ممکن است با احتقان پستان (سفت شدن و پُر شدن بیش از حد سینه) روبه رو شوید که لاتچ را دشوار می کند.
- در این شرایط، نوک سینه ممکن است صاف و غیرقابل مکش شود.
- قبل از شروع شیردهی، کمی شیر را به صورت دستی بدوشید تا سینه نرم تر شده و نوک آن شکل پذیرتر شود.
- همچنین می توانید اطراف نوک سینه را به آرامی فشار دهید و ماساژ دهید تا بهتر آماده شود.
نکته مهم: نیازی به خالی کردن کامل سینه نیست. فقط به اندازه ای بدوشید که نوزاد بتواند راحت تر به سینه بچسبد. وظیفه تخلیه کامل سینه با نوزاد است!
سخنی از نی نی تینی
پوزیشن شیردهی «درست» یا «بهتر» وجود ندارد هر پوزیشنی که هم برای شما و هم برای نوزادتان راحت باشد، بهترین انتخاب است. گاهی نیاز دارید پوزیشن ها را در طول شبانه روز تغییر دهید تا فشار روی یک قسمت بدن تان زیاد نشود و نوزاد بهتر بخوابد.
آیا شما هم با مشکل درد هنگام شیردهی یا عدم چسبیدن صحیح نوزاد مواجه شده اید؟ تجربه تان را با ما در میان بگذارید.
