داشتن سابقه ی بیماری های ستون فقرات یا ابتلا به دیسک کمر در بارداری، می تواند این دوران حساس و شیرین را برای بسیاری از مادران سخت تر یا حتی همراه با درد و نگرانی کند. اما خبر خوب اینجاست: در اغلب موارد، مشکلات دیسک تهدیدی برای سلامت جنین ایجاد نمی کنند و با چند تغییر ساده در سبک زندگی یا اقدامات کم تهاجمی، می توان آن ها را کنترل کرد.
در این مقاله، به بررسی علل، علائم و راهکارهای مدیریت درد دیسک در دوران بارداری می پردازیم تا با آگاهی و آرامش بیشتر این مسیر را طی کنید.
آیا دیسک کمر در بارداری شایع است؟
پاسخ کوتاه: بله، و گاهی حتی دردناک تر از حالت عادی.
بارداری باعث افزایش وزن طبیعی بدن و فشار مضاعف بر ستون فقرات می شود. این فشار، به ویژه در ماه های پایانی بارداری، ممکن است سبب تشدید علائم دیسک کمر در بارداری شود یا در برخی موارد، برای نخستین بار دیسک را نمایان کند. البته بسیاری از زنان باردار ممکن است حتی متوجه وجود دیسک نشوند، چرا که در برخی موارد بدون علامت است.
در مقابل، برای برخی دیگر، دیسک کمر در بارداری می تواند دردهای شدیدی در ناحیه کمر، باسن یا پاها ایجاد کند که با رشد جنین شدت بیشتری می گیرد. پس اگر احساس درد دارید، نگران نباشید؛ شما تنها نیستید و این مشکل راهکار دارد.
آیا بارداری باعث ایجاد فتق دیسک می شود؟
در اغلب موارد، بارداری به تنهایی باعث ایجاد فتق دیسک نمی شود. مگر در شرایط خاص مانند وجود پوکی استخوان شدید یا آسیب دیدگی شدید ناحیه پایین کمر، احتمال اینکه دیسک جدیدی صرفا به دلیل بارداری ایجاد شود، بسیار کم است.
اما فاکتورهای دیگری مانند آسیب قبلی، شرایط زمینه ای یا تغییرات وضعیتی بدن در دوران بارداری می توانند موجب فعال شدن یا تشدید یک دیسک از پیش موجود شوند. بسیاری از زنان در این دوره دچار دردهای معمول در ناحیه کمر یا لگن می شوند که بیشتر به دلیل تغییرات فیزیکی و کشش های وارده به عضلات اطراف ستون فقرات است.
دیسک کمر بیشتر در چه افرادی دیده می شود؟
جالب است بدانید که دیسک کمر بیشتر در مردان بین 30 تا 50 سال دیده می شود. با این حال، زنان نیز مستعد این عارضه هستند، حتی در سنین پایین تر. آمارها نشان می دهد حدود 90% دیسک های کمری در ناحیه ی پایین کمر (بین مهره های L4/L5 و L5/S1) ایجاد می شوند که همان نواحی ای هستند که در دوران بارداری بیشترین فشار را تحمل می کنند.
در افراد بالای 55 سال، دیسک ها معمولا در سطوح بالاتری از ستون فقرات ایجاد می شوند. اما در زنان جوان و به ویژه در دوران بارداری، تمرکز ما بیشتر روی ناحیه کمری پایینی است.
در صورت ابتلا به دیسک کمر در بارداری چه باید کرد؟
اگر با دردهای متوسط تا شدید ناشی از دیسک کمر در بارداری مواجه هستید، حفظ آرامش و پیگیری پزشکی اولین و مهم ترین گام است. توصیه می شود تحت نظر متخصص ستون فقرات باشید تا وضعیت شما به صورت مرتب ارزیابی شود.
در اغلب موارد، دیسک کمر در بارداری مشکل حادی برای سلامت مادر یا جنین ایجاد نمی کند و می توان آن را با روش های غیرتهاجمی کنترل کرد. اما در موارد شدید، ممکن است به درمان های خاصی نیاز باشد.
فراموش نکنید که کمردرد و درد لگن، خصوصا در سه ماهه سوم بارداری، بسیار شایع هستند. پس اگر درد دارید، بهتر است از پزشک زنان و زایمان خود درباره گزینه های درمانی ایمن سؤال کنید. برخی روش های توصیه شده شامل موارد زیر هستند:
روش های غیرتهاجمی برای کاهش درد دیسک کمر در بارداری:
- فیزیوتراپی با تمرینات مخصوص دوران بارداری: تمرینات کششی و تقویتی ساده برای عضلات کمر و لگن، بسیار کمک کننده اند.
- طب سوزنی: روشی سنتی و موثر در کاهش درد و التهاب بدون نیاز به دارو.
- کمپرس گرم و سرد: استفاده متناوب از کیسه آب گرم و سرد می تواند عضلات را آرام کرده و التهاب را کاهش دهد.
- ماساژ بارداری: تحت نظر متخصص آموزش دیده می تواند فشارهای عضلانی را کاهش دهد.
- دستگاه TENS: نوعی تحریک الکتریکی برای کاهش درد، البته فقط با تأیید پزشک.
در برخی موارد، پزشک ممکن است استراحت مطلق (bed rest) را تا زمان زایمان توصیه کند تا از بروز عوارض بیشتر جلوگیری شود. پیروی کامل از دستورات پزشک زنان و همچنین متخصص ستون فقرات، ضامن سلامت شما و جنین تان خواهد بود.
اگر درد شدید دارید یا علائم بهبود نیافته اند، می توانید پس از زایمان با مشورت پزشک، درباره ی درمان های مداخله ای یا جراحی کم تهاجمی ستون فقرات تصمیم گیری کنید.
سخنی از نی نی تینی
اگرچه وجود دیسک کمر در بارداری ممکن است اضطراب آور باشد، اما با مراقبت های درست، مشاوره ی تخصصی و روش های درمانی ایمن، می توان این دوران را بدون دردسر پشت سر گذاشت. هدف، حفظ آرامش، پیگیری مداوم وضعیت بدن و حفظ سلامت مادر و کودک است.
آیا شما هم به دیسک کمر در بارداری یا فتق کمر مواجه شده اید؟ تجربیات، روش های درمانی مؤثر یا سوالات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید. پاسخ شما می تواند راهنمایی ارزشمند برای دیگر مادران باشد. با هم گفت وگو کنیم و از هم بیاموزیم!
