دیستونی

دیستونی به حرکات غیرارادی و گاهی دردناک عضلات گفته می شود که معمولا به صورت اسپاسم یا گرفتگی های ناخواسته رخ می دهند. این وضعیت معمولا یک مشکل مادام العمر است، اما درمان می تواند به کاهش شدت علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. در این مقاله در مورد این بیماری به طور کامل توضیح خواهیم داد.

علائم دیستونی

این بیماری می تواند تمام بدن یا تنها یک قسمت از آن را تحت تأثیر قرار دهد و ممکن است در هر سنی شروع شود.

علائم شایع این بیماری عبارتند از:

• گرفتگی ها و اسپاسم های غیرقابل کنترل عضلات
• پیچش اعضای بدن به حالت های غیرمعمول – مانند چرخش گردن به یک سمت یا چرخش پاها به داخل
• لرزش یا تکان های ناخواسته (ترمور)
• پلک زدن غیرارادی و مکرر

این علائم ممکن است مداوم باشند یا به صورت مقطعی ظاهر شوند و گاهی توسط عواملی مانند استرس یا انجام فعالیت های خاص تحریک می شوند.

چه عواملی می توانند علائم دیستونی را تحریک کنند

عوامل تحریک کننده می توانند متفاوت باشند، اما استرس، خستگی، فعالیت های بدنی خاص یا حتی شرایط محیطی ممکن است باعث تشدید علائم شوند.

نکته غیراضطراری:
بهتر است با پزشک عمومی (GP) مشورت کنید اگر:

• فکر می کنید ممکن است این بیماری را داشته باشید
• علائم شما در زندگی روزمره مشکل ایجاد می کند

اگرچه این بیماری خیلی شایع نیست، اما بررسی علائم توسط پزشک اهمیت زیادی دارد.

چگونه دیستونی تشخیص داده می شود

اگر پزشک عمومی شما احتمال دهد که ممکن است این بیماری را داشته باشید، شما را به یک متخصص مغز و اعصاب (نورولوژیست) ارجاع خواهد داد تا آزمایش های دقیق انجام شود.

برای تشخیص این بیماری، نورولوژیست ممکن است:

• درباره علائم شما سؤال کند
• درباره بیماری های دیگر و داروهایی که مصرف می کنید بپرسد
• بررسی کند که آیا کسی در خانواده شما دیستونی داشته است یا خیر (گاهی دیستونی ارثی است)
• برخی آزمایش های خون و ادرار انجام دهد
• اسکن مغزی برای بررسی مشکلات احتمالی ترتیب دهد

پس از تشخیص، نورولوژیست نوع دیستونی شما را مشخص می کند و درمان های مناسب را به شما توصیه خواهد کرد.

انواع دیستونی

این بیماری انواع مختلفی دارد که هر کدام بخش متفاوتی از بدن را تحت تأثیر قرار می دهند.

• دیستونی کانونی: تنها یک قسمت از بدن، مانند گردن یا دست ها را درگیر می کند
• دیستونی بخش گسترده: چندین بخش از بدن را تحت تأثیر قرار می دهد
• دیستونی عمومی: تقریبا تمام بدن درگیر می شود

شناخت نوع این بیماری برای انتخاب بهترین درمان بسیار مهم است.

درمان دیستونی

درمان می تواند به کاهش علائم این بیماری کمک کند. بهترین روش درمانی به نوع دیستونی و شدت علائم شما بستگی دارد.

روش های اصلی درمان این بیماری عبارتند از:

• تزریق سم بوتولینوم (Botulinum toxin) مستقیم به عضلات تحت تأثیر – این تزریقات معمولا هر سه ماه یک بار نیاز به تکرار دارند
• داروهای شل کننده عضلانی که ممکن است به صورت قرص یا تزریق داخل وریدی مصرف شوند
• عمل جراحی تحریک عمقی مغز (Deep Brain Stimulation)

علاوه بر این، فیزیوتراپی و کاردرمانی می توانند در بهبود عملکرد عضلات و کاهش درد مفید باشند.

جراحی دیستونی

روش اصلی جراحی برای این بیماری، تحریک عمقی مغز است و معمولا در صورتی که سایر درمان ها مؤثر نباشند، توصیه می شود.

این روش شامل قرار دادن یک دستگاه کوچک مشابه باتری قلب (پیس میکر) زیر پوست قفسه سینه یا شکم است.
دستگاه سیگنال های الکتریکی به مغز ارسال می کند تا حرکات عضلانی کنترل شوند.

زندگی با دیستونی

این بیماری افراد را به روش های مختلف تحت تأثیر قرار می دهد و شدت علائم ممکن است از روزی به روز دیگر متفاوت باشد.
این بیماری می تواند تأثیر قابل توجهی بر زندگی روزمره داشته باشد و انجام فعالیت های معمول را دشوار یا دردناک کند.

دیستونی معمولا مادام العمر است، ممکن است در ابتدا شدت پیدا کند و سپس به حالت پایدار برسد، و گاهی در طول زمان بهبود نسبی نیز مشاهده می شود.

علت دیستونی

این بیماری ناشی از اختلال در بخشی از مغز است که حرکات عضلات را کنترل می کند.
اغلب دلیل دقیق آن مشخص نیست، اما گاهی ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:

• مشکلات ژنتیکی ارثی
• عوارض برخی داروها، مانند داروهای ضدروان پریشی یا ضدتهوع
• بیماری پارکینسون
• سکته مغزی
• فلج مغزی
• مولتیپل اسکلروزیس

دیستونی در زنان

این بیماری در زنان ممکن است به شکل های متفاوتی ظاهر شود و برخی انواع آن در زنان شایع تر است. برای مثال، دیستونی گردنی یا اسپاسم گردن در زنان بیشتر دیده می شود و می تواند باعث درد، خستگی و محدودیت در حرکات روزمره شود.

عوامل هورمونی و استرس می توانند نقش مهمی در تشدید علائم دیستونی در زنان داشته باشند. همچنین، زنان ممکن است بیشتر از مردان نسبت به ناراحتی ها و اختلالات حرکتی حساس باشند و این موضوع می تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.

نکات روزمره برای مدیریت دیستونی در زنان

زندگی با وجود این بیماری ممکن است چالش برانگیز باشد، اما با رعایت برخی نکات روزمره می توان کیفیت زندگی را بهبود داد:

• استراحت و خواب کافی: داشتن خواب منظم و استفاده از ردیاب خواب نوزاد یا کودک می تواند به مادران کمک کند تا انرژی لازم برای مدیریت علائم را داشته باشند.
• مدیریت استرس: تکنیک هایی مانند تنفس عمیق، یوگا یا مدیتیشن می توانند باعث کاهش شدت اسپاسم های عضلانی شوند.
• فیزیوتراپی و ورزش سبک: تمرینات کششی و تمرینات مخصوص عضلات تحت تأثیر می توانند قدرت و انعطاف پذیری عضلات را افزایش دهند.
• داروها و درمان های پزشکی: رعایت دوزهای دارو و برنامه درمانی که پزشک توصیه کرده است، بسیار مهم است.
• تجهیزات کمکی: استفاده از بالش های حمایتی، صندلی های مناسب و ابزارهای کمکی در خانه می تواند فشار روی عضلات را کاهش دهد و زندگی روزمره را آسان تر کند.

روش های درمانی تکمیلی و پیشرفته

برای برخی زنان، درمان های مکمل می توانند به کاهش علائم کمک کنند:

• طب فیزیکی و ماساژ درمانی: ماساژ ملایم و حرکات اصلاحی می تواند اسپاسم عضلات را کاهش دهد.
• تحریک عمقی مغز (DBS): در موارد شدید و مقاوم به درمان های دارویی، این روش می تواند باعث کنترل حرکات غیرارادی شود.
• داروهای گیاهی و مکمل ها: با مشورت پزشک، برخی مکمل ها و گیاهان می توانند به کنترل استرس و آرامش عضلات کمک کنند، اما باید مطمئن بود که با داروهای اصلی تداخل ندارند.

حمایت اجتماعی و روانی

دیستونی می تواند اثرات روانی و اجتماعی نیز داشته باشد، به ویژه برای زنان که مسئولیت های خانه و خانواده را بر عهده دارند.

• پیوستن به گروه های حمایت آنلاین یا محلی می تواند باعث کاهش احساس تنهایی و افزایش آگاهی درباره راهکارهای مؤثر شود.
• مشاوره روانشناسی و مدیریت استرس به بهبود کیفیت زندگی و کاهش اضطراب مرتبط با دیستونی کمک می کند.

سخنی از نی نی تینی

دیستونی یک اختلال حرکتی است که می تواند زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهد، اما تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می تواند کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی را ممکن سازد. زنان می توانند با استفاده از روش های روزمره مدیریت، حمایت پزشکی و روانی و تغییرات سبک زندگی، زندگی فعال و پرباری داشته باشند.