دگزامتازون یک داروی کورتیکواستروئیدی است که برای کاهش التهاب در اندام های مختلف بدن استفاده می شود. التهاب زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن، سلول هایی را برای مبارزه با باکتری ها یا ترمیم آسیب ها به محل مورد نظر ارسال می کند. اگرچه این واکنش یک پاسخ طبیعی بدن است، اما در برخی شرایط می تواند بیش از حد فعال شده و به بافت ها آسیب برساند.
در موارد خاص، دگزامتازون تزریقی در دوران بارداری باید توسط پزشک متخصص در بیمارستان یا کلینیک تجویز و تزریق می شود. استفاده از دگزامتازون در بارداری باید کاملا تحت نظر پزشک باشد، زیرا تأثیرات این دارو بر جنین و مادر باید به دقت بررسی شود. در این مقاله در مورد مصرف دگزامتازون در بارداری توضیح خواهیم داد.
آیا تزریق دگزامتازون در بارداری مجاز است؟
این پرسشی است که بسیاری از مادران باردار مطرح می کنند. پاسخ آن بستگی به شرایط مادر و جنین دارد. در برخی موارد، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد که مصرف این دارو ضروری است، به ویژه زمانی که خطرات ناشی از بیماری التهابی بیش از خطرات احتمالی ناشی از مصرف دارو باشد. برای مثال، دگزامتازون در بارداری گاهی برای کمک به بلوغ ریه های جنین در بارداری های پرخطر تجویز می شود.
دگزامتازون چه کاربردهایی دارد؟
دگزامتازون برای درمان التهاب در پوست، مفاصل، ریه ها و سایر اندام ها تجویز می شود. از بیماری های رایجی که با این دارو درمان می شوند می توان به آسم، آلرژی های شدید و آرتریت اشاره کرد. این دارو همچنین برای برخی بیماری های خونی و مشکلات غدد فوق کلیوی نیز کاربرد دارد.
در برخی شرایط خاص، پزشک ممکن است از دگزامتازون برای کاربردهایی استفاده کند که در بروشور دارو ذکر نشده اند، بنابراین اگر سوالی در این زمینه دارید، حتما با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
نام های تجاری رایج این دارو شامل موارد زیر است:
- دکادرون
- دابل دکس
- سیمپلیست دگزامتازون
- سولورکس
پیش از مصرف دگزامتازون، به چه نکاتی باید توجه کرد؟
پزشک یا تیم درمانی شما باید در جریان هرگونه بیماری زمینه ای شما قرار بگیرد. در ادامه، فهرستی از مواردی آورده ایم که حتما باید با پزشک درمیان گذاشته شود:
- سندرم کوشینگ
- دیابت
- گلوکوم (آب سیاه)
- بیماری قلبی یا سابقه سکته قلبی
- فشار خون بالا
- ابتلا یا سابقه ابتلا به بیماری های عفونی مانند آبله مرغان، سرخک، سل یا تبخال
- بیماری های کلیوی یا کبدی
- بیماری های روانی
- ضعف عضلانی (میاستنی گراویس)
- پوکی استخوان
- صرع یا تشنج
- مشکلات گوارشی مانند زخم معده یا التهاب روده
- بیماری های تیروئید
- حساسیت به دگزامتازون، سایر داروهای کورتیکواستروئیدی یا مواد نگهدارنده مانند رنگ ها و نگهدارنده ها
- اوایل بارداری یا تصمیم به باردار شدن
- شیردهی به نوزاد
نکته مهم: اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، پزشک باید دقیقا از وضعیت شما مطلع باشد تا درباره مصرف دگزامتازون در بارداری تصمیم گیری کند.
نحوه مصرف دگزامتازون در بارداری و همچنین برای کودکان به صورت تزریقی چگونه است؟
این دارو به صورت تزریق در عضله، مفصل، بافت نرم یا رگ انجام می شود. این کار فقط توسط متخصصان در محیط درمانی مثل بیمارستان یا درمانگاه انجام می شود و هرگز نباید به صورت خودسرانه یا در منزل مصرف شود.
در صورت نیاز به مصرف این دارو برای کودک، حتما با متخصص کودکان مشورت شود، زیرا نیاز به مراقبت های خاص دارد.
اگر نوبت تزریق را فراموش کنم چه باید بکنم؟
در صورتی که قرار است این دارو را در چند نوبت و طی یک دوره خاص دریافت کنید، سعی کنید هیچ نوبتی را از دست ندهید. اگر به هر دلیلی نمی توانید به موقع برای تزریق مراجعه کنید، با پزشک تماس بگیرید و زمان جدیدی برای تزریق تعیین کنید.
عوارض جانبی دگزامتازون در بارداری
مصرف یا تزریق دگزامتازون در بارداری، می تواند با برخی عوارض جانبی همراه باشد. آگاهی از این عوارض به مادران کمک می کند تا در صورت بروز علائم، به موقع با پزشک مشورت کرده و از پیشرفت مشکلات جلوگیری کنند.
عوارض جانبی جدی دگزامتازون در بارداری که باید سریعا به پزشک اطلاع داده شود
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، بلافاصله با پزشک یا کادر درمانی تماس بگیرید:
- علائم واکنش آلرژیک مانند کهیر، خارش شدید، جوش های پوستی، یا تورم صورت، لب ها و زبان
- مدفوع تیره یا خونی که ممکن است نشانه ای از خونریزی گوارشی باشد
- تغییرات خلقی و رفتاری مانند احساس افسردگی، اضطراب، بی قراری یا گیجی
- تغییر در بینایی یا احساس درد در ناحیه چشم
- توهم یا دیدن و شنیدن چیزهایی که واقعی نیستند
- ضعف یا تحلیل رفتن عضلات
- درد شدید و ناگهانی در شکم یا پهلو
- علائم قند خون بالا مثل تشنگی و گرسنگی بیش از حد، تکرر ادرار، خستگی شدید یا تاری دید
- علائم عفونت مانند تب، لرز، گلودرد، سرفه، سوزش هنگام ادرار یا درد شدید
- ورم پا یا مچ پا
- کبودی یا خونریزی غیرمعمول
- زخم هایی که دیر ترمیم می شوند یا اصلا بهبود نمی یابند
در دوران بارداری، برخی از این علائم ممکن است با تغییرات طبیعی بارداری اشتباه گرفته شوند. به همین دلیل، بررسی علائم جدید یا غیرعادی با پزشک بسیار ضروری است.
عوارض جانبی خفیف تر (که معمولا نیازی به مراجعه فوری پزشکی ندارند)
برخی عوارض جانبی دگزامتازون در بارداری خفیف هستند و در اغلب موارد خودبه خود برطرف می شوند. با این حال اگر ادامه دار بودند یا باعث ناراحتی شدید شدند، بهتر است با پزشک در میان گذاشته شوند:
- افزایش اشتها و تمایل بیشتر به غذا
- افزایش رشد موهای صورت یا بدن
- سردرد
- حالت تهوع یا استفراغ
- درد یا قرمزی در ناحیه تزریق
- مشکلات پوستی مثل آکنه یا نازک و براق شدن پوست
- بی خوابی یا مشکل در خوابیدن
- افزایش وزن که ممکن است به دلیل احتباس آب یا افزایش اشتها باشد
این عوارض می توانند در اثر دوز دارو، مدت مصرف، یا شرایط خاص بارداری شدت بیشتری بگیرند. بنابراین هرگونه تغییر در حال عمومی یا جسمی باید به اطلاع پزشک برسد.
نگهداری از دارو چگونه است؟
دگزامتازون در بارداری اگر به صورت تزریقی باشد، تنها باید توسط تیم درمانی و در محیط های درمانی مانند بیمارستان یا درمانگاه تزریق شود. به همین دلیل، این دارو در منزل نگهداری نمی شود و نیاز به شرایط خاص ذخیره سازی توسط داروخانه ها یا مراکز درمانی دارد.
نکته مهم برای مصرف دگزامتازون در بارداری
توجه داشته باشید که این اطلاعات تنها یک خلاصه کلی از موارد مربوط به دگزامتازون در بارداری است. بسیاری از جزئیات دیگر ممکن است بسته به شرایط فردی و وضعیت بارداری شما متفاوت باشد. بنابراین اگر درباره مصرف این دارو، عوارض احتمالی، یا تداخلات دارویی سؤالی دارید، حتما با پزشک متخصص زنان یا داروساز مورد اعتماد مشورت کنید.
سخنی از نی نی تینی
اگر پزشک برای شما دگزامتازون در بارداری را به صورت تزریقی تجویز کرده است، حتما پیش از شروع درمان، درباره سوابق پزشکی، داروهای مصرفی و نگرانی های خود با او صحبت کنید. دگزامتازون در بارداری می تواند فواید قابل توجهی داشته باشد، اما تنها در صورتی که با نظارت دقیق و آگاهانه استفاده شود. هرگونه عارضه یا علامت نگران کننده را جدی بگیرید و خوددرمانی نکنید.
آیا شما یا یکی از نزدیکانتان تجربه مصرف دگزامتازون در بارداری را داشته اید؟ لطفا تجربه خود را با ما در میان بگذارید تا سایر مادران هم از دانسته ها و تجارب واقعی بهره مند شوند. اگر سوالی دارید، همین جا بپرسید تا با هم گفت وگو کنیم.
