برخلاف آنچه تصور می کنید، دوش واژینال نه تنها از شما در برابر عفونت ها محافظت نمی کند، بلکه ممکن است دقیقا نتیجه ای برعکس داشته باشد.
بسیاری از ما همیشه در حال مبارزه با بوی بدن هستیم. روزانه دوش می گیریم، از شامپو بدن معطر و خوشبوکننده ها استفاده می کنیم، و بعد هم کرم های بدن با رایحه های مختلف را به پوستمان می زنیم، فقط برای اینکه حس طراوت و تمیزی بیشتری داشته باشیم.
اما وقتی پای بوی واژینال به میان می آید، ممکن است شنیده باشید که “دوش واژینال” نوعی بهداشت ضروری برای واژن محسوب می شود. اما واقعیت این است که این طور نیست.
شاید این حرف برایتان عجیب باشد، اما شست وشوی درونی واژن با محلول های مختلف، نه تنها مفید نیست، بلکه می تواند آسیب زا و خطرناک باشد.
در ادامه، خانم “مولی گوموسیو”، پرستار متخصص سلامت زنان، برایمان توضیح می دهد که چرا استفاده از دوش واژینال کار درستی نیست و چگونه باید ناحیه تناسلی را به درستی تمیز و سالم نگه داشت.
دوش واژینال چیست و چگونه انجام می شود؟
دوش واژینال به فرآیندی گفته می شود که در آن محلولی مخصوص به داخل واژن تزریق می شود تا آن را از درون شست وشو دهند.
ممکن است شما کیت های دوش واژینال را در داروخانه ها یا فروشگاه های آنلاین دیده باشید. این کیت ها معمولا شامل یک محلول ضدعفونی کننده و یک کیسه یا بطری هستند که محلول را با فشار وارد واژن می کند.
در بیشتر موارد، افراد از ترکیبی از آب، سرکه، جوش شیرین، صابون یا رایحه های عطری برای تهیه محلول استفاده می کنند. سپس این محلول را در بطری یا کیسه ریخته و با فشردن آن، محلول را به داخل واژن می فرستند تا آن را به اصطلاح “پاک سازی” کنند.
هدف از انجام دوش واژینال چیست؟
کسانی که از دوش واژینال استفاده می کنند، معمولا تصور می کنند که این کار به تمیز نگه داشتن واژن کمک می کند. برخی دیگر هم می گویند که این روش باعث از بین رفتن بوی بد یا حتی پیشگیری از عفونت می شود. اما واقعیت این است که این ادعاها پایه علمی ندارند.
خانم گوموسیو توضیح می دهد:
«معمولا افراد به دلیل حس ناپاکی به سراغ دوش واژینال می روند. مثلا وقتی بویی حس می کنند یا بعد از دوران قاعدگی یا رابطه جنسی، احساس می کنند باید خود را تمیز کنند.»
اما نباید فراموش کنیم که واژن یک سیستم خودتمیزکننده است و نیازی به دخالت های این چنینی ندارد.
دوش واژینال چه مشکلات جدی به همراه دارد؟
بی پرده باید گفت: دوش واژینال ایمن نیست و انجمن متخصصان زنان و زایمان نیز به طور صریح این روش را توصیه نمی کند.
خانم گوموسیو هشدار می دهد:
«دوش واژینال باعث از بین رفتن باکتری های مفید و فلور طبیعی داخل واژن می شود. وقتی این تعادل از بین برود، بدن برای جبران آن باکتری ها، تولید بیش ازحد می کند که همین موضوع می تواند باعث بروز عفونت شود.»
درست مانند روده های ما که دارای یک اکوسیستم میکروبی هستند، واژن هم شامل انواع مختلفی از میکروب ها، قارچ ها و ویروس های مفید است. حدود ۵۰ نوع میکروب مختلف به طور طبیعی در واژن زندگی می کنند. اگر این تعادل میکروبی بر هم بخورد، می تواند منجر به مشکلاتی مثل واژینوز باکتریال (BV) یا عفونت قارچی شود.
واژینوز باکتریال زمانی اتفاق می افتد که باکتری های طبیعی داخل واژن بیش ازحد رشد می کنند. این وضعیت معمولا با بوی ماهی مانند همراه است. از طرفی، عفونت قارچی به دلیل رشد بی رویه قارچ هایی مانند کاندیدا ایجاد می شود.
هر دو نوع عفونت ممکن است باعث ترشحات غیرعادی واژن شوند. در عفونت قارچی، علائم دیگری مثل خارش شدید، قرمزی، ورم و سوزش موقع ادرار هم دیده می شود.
آیا دوش واژینال فقط با آب بی خطر است؟
ممکن است فکر کنید که استفاده از آب به تنهایی بی ضرر است. اما باید بدانید که حتی دوش واژینال با آب هم توصیه نمی شود.
البته اگر کسی اصرار بر انجام آن دارد، استفاده از آب ساده نسبت به محلول های شیمیایی گزینه ای کم خطرتر است، اما هنوز هم با خطراتی همراه است. در واقع، همین ورود آب به داخل واژن هم می تواند باعث تحریک، از بین بردن باکتری های مفید و برهم زدن تعادل PH واژن شود.
نکته: حتی شست وشوی بیش ازحد بیرونی ناحیه تناسلی هم می تواند مضر باشد.
تمیز نگه داشتن این ناحیه در هنگام حمام یا دوش روزانه کافی است. اما تمیز کردن آن چند بار در روز یا با وسواس زیاد، نه تنها لازم نیست، بلکه می تواند باعث خشکی، سوزش یا آسیب های دیگر شود.
جایگزین دوش واژینال چیست؟ روش درست تمیز کردن ناحیه تناسلی
کار ساده ای است: فقط ناحیه بیرونی واژن را با آب و صابون بشویید. نیازی به شست وشوی درونی یا استفاده از فشار بالا نیست. بهتر است از صابونی ملایم و مناسب پوست حساس استفاده کنید.
نکته مهم دیگر این است که دقیقا کجا را باید تمیز کنید. بسیاری از افراد تصور می کنند تمام بخش های دستگاه تناسلی آن ها، واژن است. اما در واقع، بخش بیرونی که قابل دیدن و لمس است، لبه های واژن یا ولو (vulva) نام دارد. این ناحیه شامل کلیتوریس، مجرای ادرار و لابیای بزرگ و کوچک است.
برای تمیز کردن این بخش، با دست یا یک حوله نرم و لطیف، به آرامی لبه های واژن را باز کرده و ناحیه را بشویید.
واژن خود کانالی عضلانی است که عمدتا در داخل بدن قرار دارد و تنها یک دهانه از آن به بخش بیرونی یا ولو باز می شود. پس نیازی به استفاده از صابون یا آب برای داخل واژن نیست.
خانم گوموسیو می گوید:
«بسیاری از افراد ناحیه واژن و ولو را بیش از حد تمیز می کنند. بهتر است از صابون های معطر و شوینده های قوی پرهیز کنید و فقط از آب گرم و صابون های ملایمی استفاده کنید که باکتری ها و فلور طبیعی واژن را از بین نمی برند.»
همچنین وسوسه نشوید که از پودرها، اسپری ها یا دستمال های بهداشتی مخصوص بانوان استفاده کنید تا احساس تازگی بیشتری داشته باشید. چرا که «بعضی از این محصولات می توانند علائم شما را تشدید کنند یا باعث تحریک پوست شوند.»
چه زمانی باید برای بوی نامطبوع واژن به پزشک مراجعه کنید؟
اگر بوی ناخوشایند واژن بیش از یک هفته ادامه داشت، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
برخی علائم هشداردهنده عبارت اند از:
- ترشحات بدبو یا غیرطبیعی از واژن
- درد هنگام ادرار کردن
- ناراحتی یا درد در هنگام رابطه جنسی
- قرمزی، سوزش و یا تورم در داخل یا اطراف واژن و ولو
پزشک پس از پرسیدن درباره علائم شما، ممکن است نمونه ای از ترشحات را برای آزمایش بگیرد. در صورت نیاز، آنتی بیوتیک ها را به صورت قرص یا کرم تجویز می کند.
در نبود علائم، چه باید کرد؟
اگر هیچ کدام از این علائم را ندارید، بدانید که نیازی به اقدامات خاصی برای تمیز نگه داشتن واژن و اطراف آن ندارید. رعایت اصل «کمتر، بهتر» در این مورد جوابگو است.
سخنی از نی نی تینی
واژن ما خودتمیزکننده است. نیاز نیست مراقبت ویژه ای انجام دهیم. یک دوش روزانه با آب گرم و صابون ملایم برای تمیز کردن ولو کافی است.
آیا تا به حال درباره دوش واژینال شنیده اید یا تجربه ای در این زمینه دارید؟ نظرات و سوالات خود را با ما در میان بگذارید تا به بهبود آگاهی و سلامت بانوان کمک کنیم. منتظر شنیدن دیدگاه های شما هستیم!
