بسیاری از والدین در طول رشد فرزندشان با جمله ای آشنا مواجه می شوند: «مامان، سینه ام درد می کنه!»
درد قفسه سینه در کودکان معمولا نگران کننده نیست و در اغلب موارد به قلب ارتباطی ندارد. با این حال، اگر فرزندتان از درد قفسه سینه شکایت دارد، حتما با پزشک کودک خود صحبت کنید تا دلیل اصلی آن مشخص شود. در بسیاری از مواقع، تنها با چند سؤال ساده درباره ویژگی های درد و معاینه فیزیکی دقیق، می توان علت را پیدا کرد.
علت درد قفسه سینه در کودکان چیست؟
بیشتر کودکانی که از درد سینه شکایت دارند، در واقع دچار درد عضلانی-استخوانی قفسه سینه هستند. این نوع درد معمولا از عضلات یا استخوان های قفسه سینه و اتصالات آن ها ناشی می شود. در این میان، سه علت رایج وجود دارد:
- گرفتگی یا اسپاسم عضلات دیواره قفسه سینه یا اعصاب آن: این دردها معمولا به طور ناگهانی ایجاد شده و بعد از چند دقیقه از بین می روند. شدت آن ها ممکن است کودک را نگران کند. برخی پزشکان این حالت را با نام «سندروم کشش پیش قلبی» (Precordial Catch Syndrome) می شناسند.
- سرفه های شدید یا مکرر در زمان سرماخوردگی: فشار زیاد هنگام سرفه می تواند باعث تحریک عضلات یا مفاصل قفسه سینه شود و درد ایجاد کند.
- التهاب غضروفی (کاستوکوندریت): در این حالت، غضروفی که دنده ها را به استخوان سینه (جناغ) وصل می کند، دچار التهاب می شود و دردناک می گردد. این نوع درد ممکن است با لمس ناحیه جلوی سینه بیشتر شود.
خبر خوب این است که دردهای عضلانی-استخوانی به قلب مربوط نیستند و به طور کلی خطرناک محسوب نمی شوند. داروهای ضدالتهاب مثل ایبوپروفن می توانند در کاهش التهاب و درد قفسه سینه مؤثر باشند. البته پیش از استفاده از هر دارویی، حتما با پزشک کودک مشورت کنید تا مقدار و نحوه صحیح مصرف آن را بدانید.
دیگر دلایل درد قفسه سینه در کودکان چه هستند؟
در کنار دردهای عضلانی، دلایل رایج دیگری هم برای درد قفسه سینه در کودکان وجود دارند که باید آن ها را در نظر گرفت:
- عفونت ریه (ذات الریه): این بیماری می تواند موجب التهاب پرده های اطراف ریه ها شود که به آن «پلوریت» گفته می شود. هنگام نفس کشیدن، این درد بیشتر حس می شود و ممکن است تیز یا سوزاننده باشد.
- آسم: برخی کودکان زمانی که نفس تنگی دارند یا حمله آسمی خفیف تجربه می کنند، از درد یا فشار در ناحیه قفسه سینه شکایت می کنند.
- بازگشت اسید معده (رفلاکس): اگر اسید معده به مری برگردد، احساس سوزش یا درد در سینه ایجاد می کند. این حالت که به آن سوزش سر دل یا بیماری رفلاکس معده به مری گفته می شود، در کودکان نیز دیده می شود.
- استرس یا اضطراب: بعضی کودکان در پاسخ به فشار روانی، احساس ناراحتی یا درد در سینه را گزارش می دهند. در برخی موارد نیز کودک برای جلب توجه اطرافیان، از درد قفسه سینه شکایت می کند. در این موارد، پزشک متخصص با بررسی علائم و رد دیگر علل، ممکن است به این نتیجه برسد که عامل درد، روانی یا رفتاری است.
- مشکلات قلبی (در موارد نادر): گرچه درد قلبی علت اصلی درد قفسه سینه در کودکان نیست، اما در برخی شرایط خاص، باید نسبت به احتمال مشکلات قلبی هوشیار بود.
چه زمانی باید نگران درد قفسه سینه در کودکان باشیم؟
در موارد زیر، درد قفسه سینه در کودکان ممکن است نشانه ای از وجود یک مشکل قلبی باشد و باید بلافاصله با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید:
- درد قفسه سینه در کودکان هنگام ورزش یا فعالیت بدنی
- درد همراه با احساس فشار که از بین نمی رود
- کاهش ناگهانی توانایی در انجام فعالیت های بدنی طی چند روز تا چند هفته
- درد قفسه سینه در کودکان همراه با غش کردن یا نزدیک بودن به غش
- کودکانی که دارای نقص های مادرزادی قلبی هستند
- کودکانی که سابقه بیماری کاوازاکی دارند
- کودکانی با سابقه خانوادگی کلسترول بالا یا بیماری های ژنتیکی قلبی
- کودکانی که بستگان نزدیک شان در سن پایین به دلایل نامشخص درگذشته اند
- کودکانی که در خانواده شان سابقه بیماری کاردیومیوپاتی (بیماری ماهیچه قلب) وجود دارد
آیا حمله قلبی در کودکان ممکن است اتفاق بیفتد؟
وقتی صحبت از حمله قلبی می شود، منظور مشکلی در سرخرگ های کرونری است؛ یعنی همان رگ های کوچکی که دور قلب می پیچند و اکسیژن را به عضله قلب می رسانند. اگر به هر دلیلی این رگ ها مسدود شوند، قلب اکسیژن کافی دریافت نمی کند و دچار آسیب می شود. به این حالت، حمله قلبی می گویند.
در کودکان، این اتفاق بسیار نادر است، مگر اینکه کودک دچار یکی از شرایط خاص زیر باشد:
- کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک
در این حالت، عضله قلب ضخیم تر از حالت طبیعی می شود. حدود 1 نفر از هر 200 نفر به این بیماری مبتلا هستند. این ضخامت باعث می شود عضله قلب بیش از حد اکسیژن بخواهد؛ در نتیجه گاهی اکسیژن رسانی به خوبی انجام نمی شود. این مشکل هم به عضله آسیب می زند و هم احتمال بروز ریتم غیرعادی قلب (آریتمی) را افزایش می دهد که می تواند بسیار خطرناک باشد.
- سرخرگ کرونری غیرطبیعی
حدود 1 نفر از هر 100 نفر با رگی غیرمعمول متولد می شود که از جای نادرستی از قلب منشأ می گیرد. گاهی این وضعیت می تواند به علائم شدید و حتی تهدیدکننده زندگی منجر شود.
نکته کلیدی: اگر درد قفسه سینه در کودکان هنگام ورزش بروز می کند، هشدار مهمی برای بررسی این مشکل است.
- سابقه بیماری های خاص قلبی
کودکانی که شرایط زیر را دارند، در معرض خطر بالاتری برای حمله قلبی ناشی از انسداد رگ های کرونری هستند:
- نقص مادرزادی قلب (بیماری های مادرزادی قلب)
- سابقه بیماری کاوازاکی
- داشتن کلسترول بالا با علت ژنتیکی
در صورتی که کودک شما هر یک از این موارد را دارد، حتما با پزشک کودکتان در این زمینه مشورت کنید.
- میوکاردیت (التهاب عضله قلب)
میوکاردیت زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن در حین مبارزه با ویروس ها، به طور تصادفی به عضله قلب آسیب بزند. این مشکل می تواند باعث ضعف عملکرد قلب و آریتمی شود. خوشبختانه، میوکاردیت در کودکان بسیار نادر است و از هر 100 هزار کودک، تنها یک نفر به آن مبتلا می شود.
به یاد داشته باشید:
اگر نسبت به سلامت قلب فرزندتان نگرانی دارید، گفت وگو با پزشک متخصص اطفال، بهترین گام برای آرامش خاطر و دریافت راهنمایی درست است.
آیا تاکنون با درد قفسه سینه در کودک خود مواجه شده اید؟ تجربه شما چه بوده؟ چه عواملی باعث نگرانی شما شدند و چگونه این موضوع را پیگیری کردید؟
اگر سوال یا تجربه ای در این زمینه دارید، خوشحال می شویم آن را در بخش دیدگاه ها با ما و دیگر والدین به اشتراک بگذارید.
با مطرح کردن نظرات و سؤالاتتان، نه تنها به دیگر خانواده ها کمک می کنید، بلکه می توانید از تجربیات آن ها نیز بهره مند شوید.
