در این مقاله، دارو های خطرناک برای کودکان که ممکن است با نسخه دکتر یا بدون نسخه خریداری و استفاده شود، بررسی می شود. از آسپرین گرفته تا داروهای ضد تهوع، باید مراقب باشید که هر دارویی را به کودکان ندهید.
قبل از دادن هر دارویی به کودک خود، به ویژه برای اولین بار، همیشه باید با پزشک مشورت کنید. کودکان کوچک نسبت به بزرگترها احتمال بیشتری دارند که واکنش های منفی نسبت به داروها نشان دهند. بنابراین، دادن داروهای نسخه ای یا داروهای بدون نسخه حتی داروهای “طبیعی” یا “گیاهی” برای کودکان مسئله ای جدی است و ممکن است در دسته دارو های خطرناک برای کودکان قرار بگیرد.
اگر کودک شما پس از مصرف دارو استفراغ کرد یا دچار کهیر شد، با پزشک تماس بگیرید. گاهی والدین یا مراقبان داروهایی را کنار کودک می یابند و تشخیص اینکه آیا کودکی دارویی خورده است یا نه، دشوار می شود. حتی اگر مطمئن نیستید، برای کمک تماس بگیرید.
اگر کودک شما واکنش شدیدی به دارویی نشان داد (غش کرد، دچار مشکل تنفسی شد یا تشنج کرد)، با فوریت های پزشکی تماس بگیرید و از تماس با مرکز کنترل سموم یا پزشک خود خودداری کنید.
در اینجا فهرستی از داروهای خطرناک برای کودکان آمده است. توجه داشته باشید که برای برخی از این داروها، توصیه ها برای کودکان بزرگتر متفاوت است. ادامه مطلب را بخوانید تا اطلاعات بیشتری به دست آورید.
آسپرین
هرگز به کودک خود آسپرین یا دارویی که حاوی آسپرین باشد ندهید، مگر اینکه پزشک شما دستور داده باشد. آسپرین می تواند کودک را مستعد ابتلا به سندروم ریه کند، که یک بیماری نادر اما مرگبار است.
خیال نکنید که داروهای کودکان در داروخانه ها فاقد آسپرین هستند. گاهی آسپرین به عنوان “سالیسیلات” یا “اسید استیل سالیسیلیک” در لیست مواد دارویی ذکر می شود که می تواند شامل دارو های خطرناک برای کودکان باشد. بنابراین، برچسب ها را با دقت مطالعه کنید و اگر مطمئن نیستید که یک محصول حاوی آسپرین است یا نه، از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
برای تب و دیگر ناراحتی ها، از پزشک کودک خود در مورد دادن استامینوفن یا ایبوپروفن مشورت بگیرید.
مگر اینکه پزشک کودک شما به طور خاص توصیه کند:
- استامینوفن را به نوزادان زیر 3 ماه ندهید.
- ایبوپروفن را به نوزادان زیر 6 ماه ندهید.
- استامینوفن را به کودکانی که بیماری کبد دارند ندهید (با پزشک در مورد گزینه های جایگزین مشورت کنید).
- استامینوفن یا ایبوپروفن را به کودکانی که داروهای OTC دیگر مصرف می کنند ندهید.
- ایبوپروفن را بدون مشورت با پزشک به کودکانی که دچار کم آبی، استفراغ، آسم، مشکلات کلیوی، زخم معده یا بیماری های مزمن هستند، ندهید.
داروهای سرماخوردگی
آکادمی اطفال آمریکا داروهای سرفه و سرماخوردگی بدون نسخه را برای کودکان زیر 6 سال توصیه نمی کند. تحقیقات نشان می دهد که این داروها در این سنین علائم را تسکین نمی دهند و می توانند مضر باشند، به ویژه اگر کودک به طور تصادفی بیشتر از دوز توصیه شده را مصرف کند.
علاوه بر خواب آلودگی یا بی خوابی، ناراحتی معده و کهیر، کودک ممکن است عوارض جدی از این داروها داشته باشد، مانند افزایش ضربان قلب، تشنج و حتی مرگ. هر ساله هزاران کودک در سراسر کشور پس از خوردن بیش از حد داروهای سرفه و سرماخوردگی به اورژانس منتقل می شوند. بنابراین دارو های سرفه و سرماخوردگی نیز در دسته دارو های خطرناک برای کودکان قرار می گیرد.
برخی از پزشکان متخصص اطفال توصیه می کنند که هیچ داروی سرفه و سرماخوردگی به هیچ کودکی تا سن 12 سالگی داده نشود (به ویژه اگر کودک بیماری زمینه ای داشته باشد) به دلیل خطرات و عدم وجود شواهد کافی برای اثبات اثربخشی این داروها در کودکان.
یکی دیگر از نگرانی ها این است که کودک شما ممکن است به طور تصادفی دوز دوبل از این داروها را دریافت کند اگر دارویی برای تب به علاوه داروی سرماخوردگی و سرفه بدهید. (دارو های سرفه و سرماخوردگی معمولا حاوی مسکن هایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن هستند).
اگر تصمیم دارید به کودک خود داروی سرماخوردگی و سرفه بدهید، برچسب آن را به دقت مطالعه کنید تا مطمئن شوید که بیشتر از مقدار مجاز استامینوفن یا ایبوپروفن دریافت نمی کند.
اگر کودک شما با سرماخوردگی ناراحت است، ممکن است بخواهید از یک رطوبت ساز یا درمان های خانگی دیگر استفاده کنید. همچنین می توانید از پزشک کودک خود برای دریافت ایده هایی جهت بهتر شدن او کمک بگیرید.
داروهای ضد تهوع
از دیگر دارو های خطرناک برای کودکان، دارو های ضد تهوع هستند. به کودک خود داروهای ضد تهوع نسخه ای ندهید مگر اینکه پزشک به طور خاص آن را توصیه کند.
بیشتر دوره های استفراغ کوتاه مدت هستند و کودکان معمولا بدون دارو به خوبی از پس آن برمی آیند. همچنین داروهای ضد تهوع می توانند عوارض جانبی مانند خواب آلودگی، سرگیجه، اختلال در هماهنگی، سردرد، خشکی غشای مخاطی، یبوست، تاری دید، تپش قلب و کاهش تولید ادرار داشته باشند.
با این حال، پزشک کودک شما ممکن است یکی از این داروها را بر اساس سن و نیازهای کودک شما توصیه کند، اگر کودک شما از استفراغ دچار کم آبی شده باشد یا اگر از حالت تهوع ناشی از حرکت رنج می برد و به درمان های غیر دارویی پاسخ نمی دهد.
اگر کودک شما استفراغ می کند و دچار کم آبی می شود، با پزشک او تماس بگیرید تا مشاوره دریافت کنید و بدانید چه اقداماتی باید انجام دهید. همچنین اگر کودک شما به طور مرتب دچار حالت تهوع می شود (مثلا هنگام سفر)، با پزشک او مشورت کنید.
داروهای بزرگسالان
از جمله دارو های خطرناک برای کودکان، دادن دوز کمتری از دارویی که برای بزرگسالان طراحی شده است، می باشد. برخی داروها حتی در مقدار کم نیز برای کودکان مناسب نیستند.
همیشه از دستگاه اندازه گیری دارویی که همراه با دارو است استفاده کنید و اگر برچسب دارو دوز مناسب برای سن و وزن کودک شما را ذکر نکرده است، آن دارو را به او ندهید.
داروهای تجویز شده برای شخص یا بیماری دیگر
شاید احساس کنید که خوش شانس هستید وقتی داروی باقی مانده از بیماری دیگر را دارید و آن دارو با دارویی که پزشک تازه برای کودک شما تجویز کرده مطابقت دارد. اما داروهای تجویزی که برای شخص دیگری (مثل یک خواهر یا برادر) در نظر گرفته شده اند، ممکن است برای کودک شما کارساز نباشند یا حتی خطرناک باشند. همین موضوع درباره داروهایی که برای بیماری یا وضعیت دیگری برای کودک شما تجویز شده اند نیز صادق است.
اگر پزشک کودک شما به شما توصیه کرده که برای کاهش علائم یک واکنش آلرژیک، داروی دیفن هیدرامین (بنادریل) به او بدهید، به هیچ وجه آن دارو را در تاریخ های بعدی برای کمک به خوابیدن او (چون متوجه شدید که او را خواب آلود می کند) ندهید. فقط دارویی که برای کودک شما و وضعیت خاص او تجویز شده را به او بدهید.
داروهای منقضی شده
داروها، چه نسخه ای و چه بدون نسخه، را به محض منقضی شدن دور بیندازید. همچنین داروهایی که تغییر رنگ داده اند یا خرد شده اند را از بین ببرید، به طور کلی هر چیزی که دیگر شبیه زمانی که آن را خریدید به نظر نمی رسد. پس از تاریخ انقضا، داروها ممکن است دیگر مؤثر نباشند و حتی می توانند خطرناک باشند.
به طور کلی، ریختن داروهای قدیمی در توالت ایده خوبی نیست زیرا ممکن است آب های زیرزمینی را آلوده کنند و در نهایت وارد منابع آب آشامیدنی شوند. با این حال، برخی داروها به قدری خطرناک هستند که سازمان غذا و دارو توصیه می کند که آنها را به جای انداختن در سطل زباله، در توالت انداخته و از دسترس دیگران دور نگه دارید.
شربت ایپکاک
هرگز از شربت ایپکاک استفاده نکنید. اگر شما یا هر یک از مراقبان کودک شما مانند پدربزرگ و مادربزرگ ها یا سایر بستگان شربت ایپکاک در خانه دارید، فورا آن را دور بیندازید.
شربت ایپکاک باعث استفراغ می شود و والدین قبلا تشویق می شدند که مقداری از آن را در خانه نگه دارند تا در صورت مسمومیت استفاده کنند. اما پزشکان دیگر شربت ایپکاک را توصیه نمی کنند و این دارو دیگر برای فروش بدون نسخه یا نسخه تجویزی موجود نیست، زیرا شواهدی مبنی بر اینکه استفراغ به درمان مسمومیت کمک می کند وجود ندارد و جز داروهای خطرناک برای کودکان به حساب می اید.
همچنین استفراغ پس از بلعیدن سم می تواند مضر باشد اگر سم حاوی اسیدی باشد که می تواند به دستگاه گوارش یا راه هوایی آسیب برساند.
بهترین راه برای پیشگیری از مسمومیت تصادفی این است که مواد خطرناک را در جایی ایمن و دور از دسترس نگه دارید.
داروهای جویدنی
قرص های جویدنی یا سایر داروهای به صورت قرص برای نوزادان و کودکان خردسال خطر خفگی دارند. حتی کودکانی که 2 یا 3 ساله هستند ممکن است در هنگام مصرف قرص جویدنی خفه شوند، بنابراین هنگام دادن داروی جویدنی به کودکان خردسال مراقب باشید. بیشتر کودکان 4 ساله می توانند قرص های جویدنی را مصرف کنند، به ویژه آن هایی که به سرعت حل می شوند.
اگر نگران خفگی هستید، از پزشک یا داروساز بپرسید که آیا می توان قرص را اول خرد کرده و آن را در یک قاشق غذا نرم مانند ماست یا سیب زمینی له شده قرار داد. (مطمئن شوید که کودک تمام قاشق را بخورد تا دوز کامل دارو را دریافت کند).
کرم ها و ژل های دندان درآوردن
اگر کودک شما در دوران دندان درآوردن ناراحت است، ممکن است وسوسه شوید که از کرم یا ژل دندان درآوردن بدون نسخه استفاده کنید. اما این محصولات حاوی مواد خطرناکی هستند و تنها کمی تسکین موقت ایجاد می کنند. بسیاری از این محصولات حاوی بنزوکائین، یک بی حس کننده موضعی هستند که می تواند منجر به عوارض جدی مانند متهموگلوبینمی شود، که در آن توانایی گلبول های قرمز در حمل اکسیژن به شدت کاهش می یابد.
کرم ها و ژل های دندان درآوردن همچنین می توانند بخش پشتی گلو را بی حس کنند و این می تواند باعث مشکل در بلعیدن شود. چون این کرم ها و ژل ها به سرعت از دهان کودکانی که آب دهن می ریزند شسته می شوند، چندان برای تسکین درد دندان درآوردن نیز مؤثر نیستند. به جای داروها، اسباب بازی های دندان درآوردن، دستمال های سرد یا سایر راه حل های ایمن را به کودک خود بدهید تا درد دندان درآوردن را تسکین دهید.
نکات ایمنی استفاده از دارو ها
- دوز صحیح دارو را به دقت تجویز کنید. از دستگاه اندازه گیری همراه دارو استفاده کنید و دوز دقیق طبق دستور روی برچسب یا توسط داروساز یا پزشک بدهید.
- بدانید که دارو باید با غذا یا بدون غذا مصرف شود. اگر گفته شده است که باید بر روی معده خالی مصرف شود، دارو را یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا به کودک خود بدهید.
- اگر کودک شما دوز دارویی را فراموش کرد، دو دوز را برای جبران ندهید.
- بسته بندی داروهای بدون نسخه را از نظر دستکاری بررسی کنید. بسته نباید پاره یا بریده شده باشد. تاریخ انقضا را نیز بررسی کنید.
- مطمئن شوید که تمام داروها دور از دسترس کودکان نگه داشته می شوند. درپوش های ایمنی را قفل کنید.
- از تشویق کودک خود به مصرف دارو با گفتن این که دارو شبیه آب نبات است یا طعم خوبی دارد، خودداری کنید.
- هنگام دادن دارو به کودک خود، همیشه نمی توان دوز صحیح را به راحتی داد. از دیگر والدین بپرسید که آنها چگونه دارو را به راحتی به کودک خود می دهند.
سخنی از نی نی تینی
در نهایت، مراقبت از کودک در هنگام بیماری و مصرف دارو نیاز به دقت و توجه ویژه دارد. رعایت دستورالعمل های پزشک، استفاده از داروهای تجویزی مخصوص کودک و توجه به تاریخ انقضا و شرایط نگهداری داروها می تواند از بروز مشکلات و عوارض جانبی در استفاده از دارو های خطرناک برای کودکان جلوگیری کند. همچنین، ایمنی داروها و آگاهی از خطرات مصرف نادرست آن ها از جمله نکات حیاتی است که والدین باید همواره در نظر داشته باشند.
اگر شما هم تجربه ای در خصوص مصرف دارو برای کودکان دارید یا راهکارهای خاصی برای مدیریت داروها در خانه به اشتراک گذاشته اید، خوشحال می شویم که نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.
