هر مادری تجربه ای منحصر به فرد از دوران شیردهی دارد. گاهی ممکن است به دلایل مختلف تصمیم بگیرید این مسیر را به پایان برسانید. اگر به این نتیجه رسیده اید که قطع شیردهی برای شما و فرزندتان بهترین گزینه است، راهکارهای متعددی برای خشک شدن شیر مادر وجود دارد که در این مقاله به آن اشاره می کنیم و شما می توانید به کار بگیرید.
خشک شدن شیر مادر چقدر طول می کشد؟
خشک شدن شیر مادر فرایندی زمان بر است و زمان مشخصی برای آن وجود ندارد. مدت زمانی که طول می کشد تا شیرتان قطع شود، به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله سن نوزاد، میزان شیر تولیدشده، و حتی وضعیت جسمی و هورمونی بدن مادر. در برخی مادران، خشک شدن کامل شیر طی چند روز اتفاق می افتد، در حالی که برای برخی دیگر ممکن است چند هفته یا حتی چند ماه طول بکشد.
در حالت ایده آل، بهتر است نوزاد به صورت تدریجی از شیر گرفته شود. اما واقعیت این است که همیشه امکان این روند تدریجی وجود ندارد و ممکن است شرایطی خاص مادر را به سمت خشک شدن سریع شیر بعد از قطع شیردهی سوق دهد. با این حال، توصیه می شود پیش از شروع هر اقدامی، حتما با پزشک یا مشاور شیردهی مشورت کنید.
روش های مؤثر برای خشک شدن شیر مادر
چه به دلیل تولید زیاد شیر و چه برای از شیر گرفتن نوزاد، روش های مختلفی برای سرکوب تولید شیر وجود دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم:
1- قطع کامل شیردهی
بدن شما بر اساس میزان تحریک پستان ها شیر تولید می کند. بنابراین، وقتی شیردهی را متوقف می کنید، بدن به مرور پیام توقف تولید شیر را دریافت می کند.
برای انجام این روش اقدامات زیر را انجام دهید:
- از سینه بندهای محکم و حمایتی استفاده کنید.
- شیردهی را به طور کامل متوقف کنید.
- برای کاهش التهاب و تورم، از کمپرس سرد یا کیسه یخ استفاده کنید.
- در صورت احساس درد یا سنگینی، می توانید مقدار اندکی شیر را تخلیه کنید تا از احتقان شدید جلوگیری شود. اما مراقب باشید که این کار را بیش از حد انجام ندهید، چون می تواند تولید شیر را دوباره تحریک کند.
2- استفاده از گیاهان دارویی برای کاهش شیر
یکی دیگر از روش های خشک شدن شیر مادر استفاده از گیاهان دارویی است. برخی گیاهان در منابع طب سنتی و مطالعات مدرن، خاصیت کاهش دهنده شیر مادر را دارند. در صورت تمایل به استفاده از روش های طبیعی، می توانید این گزینه ها را در نظر بگیرید:
- دم کرده ی مریم گلی (sage): یک تا سه گرم برگ خشک شده را در آب جوش دم کرده و روزانه میل کنید.
- استفاده موضعی از گل یاس: این گل به طور سنتی برای کاهش شیر کاربرد دارد. می توانید آن را به صورت موضعی روی پستان قرار دهید.
- مصرف گیاه پنج انگشت (chasteberry): در عطاری ها یا داروخانه های معتبر به شکل کپسول موجود است.
- خوردن جعفری تازه به صورت مداوم.
- استفاده از روغن نعناع فقط زمانی که شیردهی به طور کامل متوقف شده باشد. چون این روغن می تواند برای نوزاد سمی باشد.
نکته مهم: هر نوع گیاه یا فرآورده ی گیاهی را فقط با مشورت پزشک مصرف کنید و در صورت مشاهده تغییر در رفتار یا وضعیت جسمی نوزاد، فورا اقدام نمایید.
3- برگ کلم روی سینه
استفاده از برگ کلم سبز یکی از روش های سنتی و رایج برای تسکین پستان های پرشده و متورم است.
این کار را به روش زیر انجام دهید:
- برگ های تازه کلم سبز را بشویید و در یخچال سرد کنید.
- برگ ها را درون سینه بند، روی پستان قرار دهید.
- هر چند ساعت یک بار، برگ ها را تعویض کنید تا اثر بهتری داشته باشند.
4- مصرف قرص های ضدبارداری ترکیبی
قرص های ضدبارداری که حاوی استروژن هستند، می توانند در کاهش تولید شیر و خشک شدن شیر مادر مؤثر باشند. بسیاری از مادران پس از مصرف یک هفته ای این قرص ها (روزانه یک عدد)، کاهش محسوسی در شیر خود مشاهده می کنند.
توجه مهم: هرگز بدون تجویز و نظارت پزشک از قرص های هورمونی استفاده نکنید. چرا که ممکن است با توجه به شرایط بدنی شما، عوارضی در پی داشته باشد.
5- استفاده از داروی سودافد (Sudafed)
سودافد (Pseudoephedrine) نوعی داروی ضداحتقان است که در داروخانه ها به صورت بدون نسخه عرضه می شود. تحقیقات نشان داده اند که این دارو می تواند تولید شیر را کاهش دهد و باعث خشک شدن شیر مادر شود. اما همانند قرص های هورمونی، باید با تجویز و زیر نظر پزشک مصرف شود.
عوارض احتمالی: اضطراب، بی خوابی و تحریک پذیری از جمله مواردی است که ممکن است هنگام مصرف سودافد تجربه کنید.
6- ویتامین B
در زنانی که هنوز ترشح شیر به طور کامل آغاز نشده، مصرف برخی از انواع ویتامین B ممکن است از شروع تولید شیر جلوگیری کند. این مورد بیشتر در دوران پس از زایمان یا در شرایط خاص پزشکی کاربرد دارد.
حتما برای استفاده از مکمل های ویتامین B با پزشک مشورت کنید.
چه زمانی در راستای خشک شدن شیر مادر باید به پزشک مراجعه کنید؟
در فرآیند خشک شدن شیر مادر، احساس ناراحتی یا دردهای خفیف طبیعی است. اما در صورت بروز علائم شدید یا نگران کننده، بهتر است با پزشک یا مشاور شیردهی تماس بگیرید.
توقف ناگهانی شیردهی می تواند خطراتی مانند احتقان پستان، انسداد مجاری شیر یا حتی عفونت را به همراه داشته باشد. برای جلوگیری از این مشکلات، در صورت نیاز می توانید مقدار اندکی شیر را با دست تخلیه کنید، اما به هیچ وجه نباید این کار تبدیل به عادت شود.
در شرایط زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
- انسداد مجاری شیر: این حالت معمولا با درد، گرمی پستان یا تب خفیف همراه است. برای تسکین می توانید از ماساژ ملایم یا کمپرس گرم و سرد استفاده کنید.
- عفونت پستان (ماستیت): این نوع عفونت اغلب ناشی از انسداد درمان نشده ی مجاری شیر است. علائم آن شامل قرمزی، تورم، تب و احساس بی حالی شبیه آنفلوانزا است.
در صورت مشاهده این علائم، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند. خوددرمانی نکنید و حتما از مشورت تخصصی بهره بگیرید.
سخنی از نی نی تینی
خشک شدن شیر مادر، مرحله ای مهم در پایان مسیر شیردهی است و باید با دقت، صبر و توجه به سلامت خود و نوزاد انجام شود. اگرچه راهکارهای طبیعی و دارویی متعددی برای این کار وجود دارد، اما انتخاب روش مناسب برای هر مادر، بسته به شرایط بدنی، روانی و پزشکی او متفاوت است. پیش از شروع هر اقدامی، به ویژه مصرف داروها یا گیاهان دارویی، حتما با پزشک یا مشاور شیردهی مشورت کنید تا از بروز عوارض ناخواسته جلوگیری شود.
شما چه تجربه ای در زمینه قطع شیردهی و خشک کردن شیر داشته اید؟ آیا از روش خاصی نتیجه مثبتی گرفته اید یا با مشکلی مواجه شده اید؟ لطفا تجربه ها، سوال ها یا پیشنهادهای خود را در بخش نظرات با ما و دیگر مادران به اشتراک بگذارید. گفت وگوی ما با شما، به کامل تر شدن این مطلب کمک می کند.
