حس بینایی کودک شما در زمان تولد به‌طور کامل توسعه نیافته است. در ابتدا، آنها نمی‌توانند روی فاصله بیشتر از 20 تا 30 سانتی متر فاصله کنند. اما بینایی آنها به تدریج توسعه می‌یابد و احتمالاً تا زمانی که ۸ ماهه شوند تقریباً به‌خوبی شما می‌بینند. می‌توانید با نشان دادن اسباب‌بازی‌ها و کتاب‌هایی با الگوها و رنگ‌های روشن، به توسعه بینایی نوزاد خود کمک کنید. پزشک در ویزیت‌های دوره‌ای چشم‌های نوزاد شما را بررسی خواهد کرد، اما اگر چیزی به نظرتان غیرعادی آمد، حتماً آن را ذکر کنید.
زمان رشد بینایی کودک
از روز تولد نوزاد، چشم‌های او به رشد جسمی، رشد ذهنی و رشد عاطفی‌اش کمک می‌کنند. بینایی به نوزاد اجازه می‌دهد اطلاعاتی در مورد دنیای اطراف خود کسب کند.
برخلاف شنوایی نوزاد که تقریباً تا پایان ماه اول زندگی بیرون از رحم به‌طور کامل بالغ می‌شود، حس بینایی به تدریج توسعه می‌یابد. تا زمانی که نوزاد شما حدود ۸ ماهه شود، او دنیا را تقریباً به‌خوبی شما خواهد دید.
در حالی که چشم‌های نوزاد شما در زمان تولد از نظر جسمی قادر به دیدن هستند، مغز او هنوز آماده پردازش تمام اطلاعات بصری نیست، بنابراین همه چیز تا مدتی تار باقی می‌ماند.
نوزاد شما می‌تواند در بدو تولد رنگ‌های روشن را ببیند و تا زمانی که ۳ تا ۴ ماهه شود قادر خواهد بود تفاوت بین رنگ‌ها به ویژه قرمز و سبز را تشخیص دهد.
با توسعه مغز، توانایی او برای دیدن واضح نیز افزایش می‌یابد و ابزارهای لازم برای درک و مدیریت محیط خود را به دست می‌آورد. اگرچه نوزاد شما زندگی خود را با دیدن فقط به اندازه فاصله صورت شما از او آغاز می‌کند، اما دامنه وضوح دید او به‌تدریج و ماه به ماه افزایش می‌یابد.
رشد بینایی کودک چگونه است؟
در ابتدا نوزاد شما نمی‌تواند روی فاصله بیشتر از 20 تا 30 سانتی متر فاصله کنند. این فاصله فقط برای دیدن صورت فردی که او را در آغوش گرفته ، کافی است. او می‌تواند نور، اشکال و حرکت را تشخیص دهد، اما همه چیز تقریباً تار است. به‌طور مناسب، صورت شما در این سن برای نوزاد شما جذاب‌ترین چیز دنیا است (دومین چیز الگوهای با کنتراست بالا مانند حالت شطرنجی است)، بنابراین حتماً زمان زیادی را از نزدیک با او بگذرانید.
بینایی کودک یک ماهه
در زمان تولد، نوزاد شما نمی داند چگونه از چشم‌های خود به‌طور همزمان استفاده کند، بنابراین ممکن است چشم‌هایش به‌طور تصادفی حرکت کنند یا حتی گاهی چپ شوند. این ماه یا ماه بعد، او قادر خواهد بود هر دو چشم را به‌طور مداوم متمرکز کند و یک شیء در حال حرکت را دنبال کند.
یک جغجغه که از جلوی صورتش عبور می‌کند اغلب او را مجذوب خود می‌کند زیرا این توانایی جدید را کشف می‌کند. او همچنین ممکن است از بازی چشم تو چشم با شما لذت ببرد. صورت خود را به او نزدیک کنید، سر خود را به آرامی از یک طرف به طرف دیگر حرکت دهید و با چشم‌های او تماس بگیرید.
بینایی کودک دو ماهه
نوزاد شما از بدو تولد می‌توانست رنگ‌های روشن را ببیند، اما در تشخیص رنگ های مشابه مانند قرمز و نارنجی مشکل داشت. این یکی از دلایلی بود که الگوهای سیاه و سفید یا با کنتراست بالا را ترجیح می‌داد. برای چند ماه آینده، مغز او در حال یادگیری تشخیص رنگ‌ها خواهد بود.
بینایی کودک سه ماهه
نوزاد شما اکنون در حال تکمیل توانایی دنبال کردن اشیاء متحرک با چشم‌های خود است. او سعی خواهد کرد به اشیاء دست بزند و در نهایت آنها را بگیرد. همچنین در تشخیص تفاوت بین رنگ‌ها بهتر می‌شود. به همین دلیل، احتمالاً شروع به نشان دادن علاقه به رنگ‌های روشن، اصلی و طرح‌های پیچیده‌تر خواهد کرد. این توسعه را با نشان دادن تصاویر، عکس‌ها، کتاب‌ها و اسباب‌بازی‌های رنگارنگ به نوزاد خود تشویق کنید.
بینایی کودک چهار ماهه
نوزاد شما شروع به توسعه درک عمق می‌کند. تا این زمان، تشخیص موقعیت، اندازه و شکل اشیا و همچنین انتقال پیام از مغز به دست برای رسیدن و گرفتن آنها، برای او دشوار بود.
در چهار ماهگی، او هم توسعه حرکتی لازم برای انجام این کار را دارد و هم بلوغ کافی در مدارهای مغزی برای هماهنگی تمام حرکات مورد نیاز برای انجام آن. می‌توانید با ارائه اسباب‌بازی‌های آسان برای گرفتن مانند جغجغه به او کمک کنید. در غیر این صورت، او به سراغ موهای شما، عینک یا گوشواره‌های شما می رود.
اگر نوزادتان نمی‌تواند یک شی را در حالی که در میدان دیدش حرکت می‌کند دنبال کند یا تا چهار ماهگی تماس چشمی پایدار با شما برقرار کند، به پزشک او اطلاع دهید.
بینایی کودک پنج ماهه
نوزاد شما در شناسایی اشیا بسیار کوچک و دنبال کردن اشیا در حال حرکت بهتر می‌شود. حتی ممکن است بتواند چیزی را بعد از دیدن فقط قسمتی از آن تشخیص دهد. این نشانه‌ای از درک رو به رشد او از پایداری اشیا است (دانستن اینکه اشیا حتی زمانی که نمی‌توانند آنها را ببینند وجود دارند)، به همین دلیل است که بازی دالی موشه را دوست دارد. احتمالاً می‌تواند بین رنگ‌های برجسته مشابه تفاوت قائل شود و شروع به تشخیص تفاوت‌های ظریف‌تر در رنگ‌های پاستلی می‌کند.
بینایی کودک هشت ماهه
بینایی نوزاد شما که در بدو تولد بین ۲۰/۲۰۰ و ۲۰/۴۰۰ بود، در این مرحله تقریباً به وضوح و درک عمق یک بزرگسال نزدیک است. اگرچه توجه او بیشتر به اشیا نزدیک متمرکز است، اما بینایی او به اندازه کافی قوی است که افراد و اشیاء را در سراسر اتاق تشخیص دهد.
چگونه به رشد بینایی کودک خود کمک کنیم
در هر ویزیت دوره‌ای کودک، حتماً از پزشک او بخواهید که چشم‌های نوزاد شما را بررسی کند. پزشک ساختار و تراز چشم‌های کودک و توانایی حرکت صحیح آنها را بررسی کرده و به دنبال نشانه‌های مشکلات مادرزادی چشمی یا دیگر مسائل خواهد بود.
اگر شما یا همسرتان سابقه خانوادگی قوی از مشکلات جدی چشمی دارید (به ویژه مشکلاتی که در کودکی بروز کرده‌اند) حتماً پزشک نوزاد خود را مطلع کنید.
وقتی کودکتان به سن ۳ یا ۴ سالگی رسید، پزشک می‌تواند توانایی بینایی (وضوح دید) او را با استفاده از نمودارهای تصویری یا حروف بررسی کند. برای اطلاعات بیشتر در مورد آنچه هنگام بررسی چشم‌های کودک توسط پزشک انتظار می‌رود، مقاله ما درباره معاینه چشم کودکان را ببینید.
اگر پزشک مشکلی تشخیص دهد یا اگر خانواده شما سابقه قوی مشکلات چشمی داشته باشد، ممکن است شما را به یک چشم پزشک اطفال ارجاع دهد. تشخیص و درمان مشکلات چشمی در اوایل مهم است زیرا برخی از آنها در مراحل بعدی زندگی به سختی یا قابل اصلاح هستند یا اصلاح آن ها غیر ممکن می شود.
مطالعات نشان می‌دهند که نوزادان به چهره‌های انسانی بیش از هر الگو یا تصویری علاقه دارند، بنابراین بگذارید نوزادتان چهره شما را با نگه داشتن آن نزدیک به صورت خود بررسی کند (به‌ویژه زمانی که نوزاد تازه متولد شده است).
حدود یک ماهگی، تقریباً هر چیزی که در جلوی صورت نوزاد خود قرار می‌دهید، احتمالاً او را مجذوب خود می‌کند. فروشگاه‌ها مملو از اسباب‌بازی‌های توسعه‌ای هستند، اما شما می‌توانید با اسباب‌بازی‌های ساده و اشیا روزمره خانه نیز به همان خوبی عمل کنید.
یک جغجغه یا چیزی روشن را در مقابل صورت کودکتان ار راست به چپ یا برعکس حرکت دهید. سپس سعی کنید آن را بالا و پایین حرکت دهید. این باید توجه او را جلب کند، توجه داشته باشید که بیشتر نوزادان تا ۳ یا ۴ ماهگی قادر به دنبال کردن حرکت عمودی به‌صورت روان نخواهند بود.
همچنین به چیزهای دیگری که کودک شما را از نظر بصری جلب می‌کند، توجه کنید. مواردی مثل پنکه سقفی، پرندگان یا برگ‌های در حال تکان خوردن در حیاط، یا کودکان محله که بازی می‌کنند.
تشویق علاقه نوزاد به رنگ‌های اصلی و پاستلی با افزایش سن او
برخی از موارد جذاب در این باره شامل پوسترهای رنگارنگ و کتاب‌های تخته‌ای با طرح‌های دیدنی هستند.
چه زمانی باید نگران بینایی کودک خود باشید
پزشک در ویزیت‌های دوره‌ای چشم‌های نوزاد شما را بررسی خواهد کرد، اما اگر متوجه چیزی غیرعادی شدید، حتماً به پزشک اطلاع دهید. به‌عنوان مثال:
- نوزاد شما تا سن ۳ یا ۴ ماهگی نتواند با هر دو چشم یک شیء (مانند صورت شما یا یک جغجغه) را دنبال کند، تماس چشمی پایدار برقرار نمی‌کند، یا به نظر می‌رسد که نمی‌تواند ببیند.
- نوزاد شما در حرکت دادن یک یا هر دو چشم به تمام جهات مشکل دارد.
- چشم‌های نوزاد شما می لرزد و نمی‌تواند ثابت بماند.
- چشم‌های نوزاد شما بیشتر اوقات چپ هستند یا یکی از چشم‌های نوزاد شما به داخل یا خارج می‌چرخد. (این در چند روز اول زندگی نوزاد طبیعی است، اما اگر بیشتر طول کشید به پزشک اطلاع دهید.)
- یکی از مردمک‌های چشم نوزاد شما سفید یا خاکستری به نظر می‌رسد.
- چشم‌های نوزاد شما نسبت به نور حساس هستند و به طور مداوم آبریزش دارند.
- پلک یا پلک‌های نوزاد شما افتاده‌اند.
- یکی یا هر دو چشم نوزاد شما چرک دارند یا پوسته‌ای که ممکن است ناشی از انسداد مجرای اشکی باشد. (این مشکل نسبتاً رایج است و می‌توانید از پزشک بخواهید که نحوه ماساژ مجرا برای رفع انسداد را به شما نشان دهد.)
اگر نوزاد زودرس دارید، به ویژه اگر بسیار زودرس بوده، عفونت داشته یا نیاز به درمان با اکسیژن داشته باشد، در معرض خطر بیشتری برای توسعه برخی مشکلات چشمی مانند آستیگماتیسم (تاری دید)، میوپیا (نزدیک‌بینی)، رتینوپاتی زودرس (رشد غیرطبیعی عروق خونی که می‌تواند به کوری منجر شود) و استرابیسم (عدم تراز چشم‌ها) قرار دارد. پزشک نوزاد شما وضعیت زودرسی او را در ارزیابی چشم‌ها و ارجاعات لازم در نظر خواهد گرفت.
