علت بروز آکنه و جوش های دوران بلوغ چیست؟

آکنه یا جوش های دوران بلوغ از شایع ترین مشکلات پوستی است که اکثر دختران و پسرانی که به سن بلوغ رسیده اند با آن مواجه شدند. این عارضه در فرزندان باعث کاهش اعتماد به نفس و استرس و اضطراب می شود.

ما در این راهنمای جامع، دلایل ایجاد جوش های دوران بلوغ را به همراه راهکارهای درمان آن توضیح خواهیم داد.

جوش های دوران بلوغ چیست؟

آکنه یا جوش صورت، از جمله مشکلاتی است که بیشتر نوجوان ها با آن دست و پنجه نرم می کنند، بیش از 85 درصد نوجوانان به این مشکل پوستی رایج دچار می شوند. جوش ها معمولا با مسدود شدن منافذ پوست (کومدون ها)، جوش های دردناک، یا گاهی توده های عمیق و سفت در نواحی صورت، گردن، شانه ها، قفسه سینه، کمر و بازوها همراه هستند.

اگر پدر یا مادرتان در نوجوانی جوش می زدند، احتمال زیادی وجود دارد که شما هم دچار آن شوید. با این حال، امروزه راهکارهای زیادی برای پیشگیری و درمان جوش نوجوانی وجود دارد که می توانند شدت آن را کم کرده، از باقی ماندن جای زخم جلوگیری کنند و به داشتن پوستی شاداب و سالم کمک نمایند.

آیا جوش های دوران بلوغ در پوست تیره متفاوت هستند؟

آکنه در همه نوع پوست رخ می دهد، اما افرادی که پوست تیره تری دارند، ممکن است بیشتر دچار تیرگی پوست بعد از جوش، زخم های ماندگار یا حتی گوشت اضافه (کلوئید) شوند. این تیرگی ها که به آن ها هیپرپیگمانتاسیون پس از التهاب (PIH) می گویند، معمولا به دلیل ترشح بیش از حد رنگ دانه ملانین توسط پوست اتفاق می افتند و ممکن است از خود جوش هم بیشتر باقی بمانند.

نکته مهم این است که پیش از شروع درمان، باید جوش های دوران بلوغ را از مشکلات دیگر پوستی مثل موهای زیرپوستی تشخیص داد. درمان باید ملایم باشد تا پوست تحریک یا خشک نشود، چراکه همین عوامل ممکن است باعث بدتر شدن لکه ها و زخم ها شوند.

استفاده از ترکیباتی مانند رتینوئیدهای موضعی و بنزوئیل پروکساید می تواند به پاک سازی منافذ و کاهش التهاب کمک کند.

انواع جوش های دوران بلوغ در نوجوانان

جوش های نوجوانی می توانند به شکل های مختلفی ظاهر شوند:

• کومدون های بسته (جوش سر سفید): منافذی که با چربی و سلول های مرده پر شده اند و سطح آن ها بسته است.
• کومدون های باز (جوش سر سیاه): منافذی که باز هستند و مواد درون آن ها با هوا تماس پیدا کرده و اکسید شده اند.
• پاپول، پوستول یا ندول: ضایعات جدی تری که قرمز و متورم هستند و معمولا دردناک اند.
• کیست: جوش های عمقی و پر از چرک که زیر پوست شکل می گیرند و معمولا دردناک اند.

علت ایجاد جوش های دوران بلوغ در نوجوانی چیست؟

برای درک بهتر جوش، باید با عملکرد پوست آشنا باشید. منافذ پوست، غدد چربی دارند که در دوران بلوغ تحت تأثیر هورمون های جنسی (آندروژن ها) فعال تر می شوند. این هورمون ها باعث بزرگ تر شدن غدد چربی و ترشح بیش از حد چربی (سبوم) می شوند. این چربی اضافی، همراه با سلول های مرده پوست، منافذ را می بندد.

افزایش چربی همچنین باعث رشد بیش از حد باکتری هایی به نام Cutibacterium acnes  می شود. اگر این منافذ بسته شده عفونت کنند، جوش های قرمز و چرکی ظاهر می شوند.

در برخی موارد، جوش های سر سفید زمانی به وجود می آیند که منافذ پوست بسته شود و پف کند. جوش های سر سیاه هم وقتی ظاهر می شوند که منافذ باز باقی مانده و مواد داخل آن اکسید شده اند (نه اینکه پوست کثیف باشد).

عوامل دیگر که باعث ایجاد جوش های دوران بلوغ می شوند:

• تغییرات هورمونی ناشی از قرص های ضدبارداری، قاعدگی یا بارداری
• استفاده از کرم های سنگین، آرایش غلیظ یا محصولات چرب برای مو
• تماس لباس با پوست (مثل کوله پشتی یا یقه تنگ)
• تعریق زیاد به ویژه هنگام ورزش
• آب وهوای گرم و مرطوب
• استرس، که تولید چربی را افزایش می دهد (مثلا روز اول مدرسه!)

علائم جوش های دوران بلوغ در نوجوانان

علائم جوش بسته به شدت آن متفاوت است، اما معمولا در نواحی پرچربی بدن از جمله نقاط زیر دیده می شود:

• صورت
• گردن
• قفسه سینه
• پشت
• شانه ها و بازوها

علائم رایج شامل موارد زیر است:

• جوش سر سفید یا سر سیاه (منافذ بسته یا باز)
• برجستگی های قرمز (پاپول)
• جوش های چرکی (پوستول)
• توده های چرکی یا کیست

جوش های سطحی مثل سر سفید و سر سیاه معمولا با درمان های ساده بهبود می یابند، اما جوش های شدیدتر ممکن است نیاز به داروهای تجویزی داشته باشند.

آیا می توان از بروز آکنه و جوش های دوران بلوغ در نوجوانان پیشگیری کرد؟

پیشگیری از آکنه ممکن است همیشه به طور کامل ممکن نباشد، به ویژه اگر زمینه ی ژنتیکی داشته باشید، اما با رعایت برخی نکات می توانید شدت آن را کاهش دهید و از وخیم تر شدن آن جلوگیری کنید:

• صورتتان را بیش از حد نشویید یا از اسکراب های زبر استفاده نکنید.
  برخلاف باور عمومی، آکنه به دلیل آلودگی یا کثیفی ایجاد نمی شود. شستن صورت دوبار در روز با شوینده ی ملایم کافی است. شست وشوی بیش از حد یا استفاده از محصولات قوی، پوست را تحریک و خشک می کند، که می تواند غدد چربی را به تولید چربی بیشتر تحریک کند و آکنه را بدتر کند.
• از محصولات فاقد چربی و غیرکومدوژنیک استفاده کنید.
  یعنی محصولاتی که طراحی شده اند تا منافذ پوست را مسدود نکنند. این موضوع به ویژه در مورد لوازم آرایشی، ضدآفتاب ها و کرم های مراقبتی بسیار مهم است.
• به جوش ها دست نزنید و آن ها را نترکانید.
  فشردن جوش ها ممکن است باکتری را به عمق پوست برساند و باعث التهاب بیشتر یا حتی اسکار دائمی شود. علاوه بر آن، احتمال ایجاد لکه های تیره ی پس از جوش نیز افزایش می یابد.
• اجازه ندهید آکنه بر اعتمادبه نفس شما تأثیر بگذارد.
  آکنه فقط بخشی از مسیر رشد نوجوانی است و شما فراتر از پوست تان هستید. با مراجعه به متخصص پوست و اجرای روش های درمانی مناسب، می توانید کنترل شرایط را در دست بگیرید. در عین حال، سعی کنید از فعالیت هایی که دوست دارید لذت ببرید و خودتان را فقط با آکنه تعریف نکنید.

چه زمانی باید برای درمان آکنه و جوش های دوران بلوغ به پزشک مراجعه کنیم؟

چه تعداد کمی جوش داشته باشید، چه با آکنه ی شدید مواجه باشید، بهتر است با پزشک یا متخصص پوست مشورت کنید. درمان به موقع آکنه می تواند از بروز عوارض طولانی مدت مانند لک، تیرگی و اسکار دائمی جلوگیری کند. اگر موارد زیر را تجربه کردید حتما از یک متخصص کمک بگیرید:

• جوش هایتان دردناک یا مداوم هستند،
• درمان های خانگی تأثیر چندانی نداشته اند،
• از ظاهر پوست تان احساس ناراحتی یا کاهش اعتمادبه نفس دارید،

سخنی از نی نی تینی

با مشاهده علائم اولیه جوش های دوران بلوغ، از درمان های ملایم خانگی شروع کنید و در صورت عدم بهبود طی سه ماه، حتما با پزشک پوست مشورت کنید.