جلوگیری از عادت رفتاری فحش دادن کودکان

کودک نوپای شما به تازگی کلمه های جدیدی یاد گرفته که ممکن است نامناسب باشد اما برای خود کودکان هیجان انگیز و متفاوت است. بسیاری از کودکان اولین کلمات نامناسب خود را از طریق تقلید مستقیم از والدین یا دوستان خود یاد می‌گیرند. مثلا ، شاید او شنیده که شما هنگام رانندگی و به دلیل عصبانیت از یک راننده دیگر در ترافیک، کلمه نامناسبی را به زبان آورده‌اید و حالا مدام آن را تکرار می‌کند. یا شاید در مهد کودک کلمات نامناسبی را از دوستانش شنیده است.

در این مقاله در مورد این عادت فحش دادن کودکان و راهکارهای  جلوگیری از این عادت رفتاری بیشتر توضیح خواهیم داد.

یک علت مهم برای صحبت های نامناسب و فحش دادن کودکان

علت دیگر، مرتبط با دوره آموزش توالت رفتن است که اغلب باعث می‌شود کودکان علاقه زیادی به صحبت درباره مسائل مربوط به آن نشان دهند. در بیشتر مواقع، این نوع حرف زدن یک آزمایش ذهنی از سوی کودک زمانی است که شما از این عمل با ناراحتی و انزجار صحبت می کنید:
“این کلمه‌ای است که شنیده‌ام و ظاهرا بزرگ‌ترها آن را با شدت یا انزجار خاصی به کار می‌برند. من هم می گویم تا ببینم چه واکنشی از سمت بزرگترها دریافت می‌کنم!”

صرف‌نظر از اینکه این کلمات از کجا آمده‌اند، و کودک در چه سنی قرار دارد، هیچ‌وقت برای آموزش این نکته زود نیست.

چگونه جلوی فحش دادن کودکان و صحبت‌های نامناسبش را بگیریم؟

• موضوع توالت رفتن کودک را طبیعی جلوه دهید

اگر هر بار که پوشک کودک را عوض می‌کنید، چهره خود را در هم بکشید یا درباره مسائل مربوط به دفع با حالت نق زدن و غیرعادی صحبت کنید، طبیعی است که کودک شما متوجه می شود این موضوع جالب و جلب ‌توجه‌کننده است.

کودکان دو ساله‌ای که در حال یادگیری استفاده از توالت هستند، کنجکاوی زیادی نسبت به بدن خود و چیزهایی که از آن خارج می‌شود دارند. به جای حساسیت نشان دادن، سعی کنید واکنش طبیعی داشته باشید. همچنین، استفاده از کتاب‌های تصویری جذاب مانند همه مدفوع می‌کنند نوشته “تارو گومی”، یا گازی که خارج می‌شود نوشته “شینتا چو” می‌تواند به کودک کمک کند که این موضوع را کمتر موضوعی خاص و هیجان‌انگیز بداند.

• هیچ واکنش مثبت یا منفی در مقابل فحش دادن کودکان نشان ندهید!

وقتی کودک شما فحش می‌دهد یا درباره مسائل بدنی صحبت می‌کند، خود را کنترل کنید و نخندید. او متوجه می‌شود که این کلمات نامناسب می‌توانند بزرگ‌ترها را بخندانند، عصبانی کنند یا ناراحت سازند، و این برای یک کودک خردسال قدرت بزرگی محسوب می‌شود.

حتی اگر کودک شما به طور بامزه‌ای ترکیب‌های جدیدی بسازد، بهتر است واکنش خاصی نشان ندهید تا او به این نتیجه نرسد که این کار ارزش تکرار دارد.

• جایگزین‌های جالب برای کلمات نامناسب معرفی کنید

اگر کودک شما از سر کنجکاوی یا هیجان یک کلمه نامناسب را تکرار می‌کند، می‌توانید با معرفی کلمات سرگرم‌ کننده و مفید، او را تشویق کنید که از آن‌ها استفاده کند.

در ادامه چند مورد از این جایگزینی ها را برای ترک عادت فحش دادن کودکان اشاره می کنیم:

• به جای کلمات نامناسب، بگویید: لطفا این نوع کلمات رو تغییر بده
• اگر کلمه‌ای مثل “دماغ ‌پوشکی” ساخته است، می‌توانید بگویید “دماغ‌کوچولو” تا به تدریج از اصطلاحات زشت فاصله بگیرد.
• اگر کودک برای ابراز عصبانیت از کلمات نامناسب استفاده می‌کند، به او یاد بدهید که بگوید: “من عصبانی‌ام!” یا “من ناراحتم!”

• حد و مرز مشخص کنید

اگر فحش دادن کودکان تبدیل به یک عادت رفتاری شده ، لازم است که با آرامش و قاطعیت به او بگویید که این کلمات مجاز نیستند. اما عصبانی یا هیجان‌زده نشوید! هر بار که شما به شدت واکنش نشان می‌دهید، او متوجه می‌شود که این کار راهی سریع برای جلب توجه شماست.

• اگر او از کلمات ساختگی و نامناسب استفاده می‌کند، به سادگی بگویید:
  “من نمی‌فهمم منظورت چیه”
• اگر کلمه‌ای که می‌گوید یک فحش واقعی است، لازم نیست معنی آن را برایش توضیح دهید. فقط خیلی عادی و بی‌تفاوت بگویید:
  “این کلمه‌ای نیست که ما استفاده کنیم.”

نکته مهم: جمله‌ای مثل “ما چنین زبانی را استفاده نمی‌کنیم” برای یک کودک دو ساله ممکن است نامفهوم باشد. پس بهتر است مستقیم و ساده بگویید که این کلمه قابل استفاده نیست.

• نگذارید فحش دادن کودکان به نتیجه برسد

اگر کودک از کلمات نامناسب برای جلب توجه یا گرفتن چیزی که می‌خواهد استفاده می‌کند، مطمئن شوید که این ترفند کارساز نباشد.

مثلا اگر بگوید:
“مامان، بستنی بده، وگرنه یه حرف بد می‌زنم!”
نباید بگویید:
“این درست نبود، ولی حالا بیا بستنی‌ات رو بگیر!”

چون در این صورت، او یاد می‌گیرد که فحش دادن راهی برای رسیدن به خواسته‌هایش است.

• به کودک خود احترام گذاشتن و همدلی بیاموزید

کودکان دو ساله هنوز در حال یادگیری و آموزش هستند، اما لازم است که بفهمند کلمات می‌توانند به دیگران آسیب بزنند.

به او بگویید:
“اگر کسی به تو بگوید ‘کله پوک، چه احساسی پیدا می‌کنی؟”

همچنین توضیح دهید که فحش دادن و حرف‌های نامناسب در مهدکودک، پارک، خانه دوستان یا میز شام در خانه پدربزرگ و مادربزرگ قابل قبول نیستند.

• الگوی خوبی برای کودکتان باشید!

کودک شما ممکن است بین رفتار شما و خودش تفاوتی قائل نشود. اگر در مکالمات روزمره خود از کلمات نامناسب استفاده کنید، متقاعد کردن او به این که نباید چنین کلماتی بگوید بسیار سخت‌تر خواهد شد.

اگر او حرفی که شما زده‌اید را تکرار کرد، اعتراف کنید که شما هم نباید چنین چیزی می‌گفتید. سپس موضوع را تغییر دهید، مثلا با خواندن یک شعر یا گفتن یک داستان، سعی کنید از این به بعد خودتان نیز مراقب کلماتی که به زبان می آورید باشید.

سخنی از نی نی تینی

استفاده از کلمات نامناسب و فحش دادن کودکان دو ساله معمولا ناشی از کنجکاوی، تقلید و نیاز به توجه است. مهم‌ترین نکته این است که واکنش شدیدی نشان ندهید، جایگزین‌های مناسب معرفی کنید و الگوی درستی برای او باشید.