اگر در دوران بارداری متوجه لکه های تیره روی لب بالایی، بینی، گونه ها و پیشانی خود و در کل دچار تیره شدن پوست در بارداری شده اید، نگران نباشید! این وضعیت که ملاسما یا کلواسما نام دارد، کاملا طبیعی است و معمولا بعد از زایمان به تدریج از بین می رود. از آنجایی که این تغییرات رنگی اغلب به شکل یک ماسک روی صورت ظاهر می شوند، ملاسما را با نام “ماسک بارداری” نیز می شناسند.
آیا تیره شدن پوست در بارداری طبیعی است؟
بله، بسیاری از زنان باردار دچار لکه های تیره و نامنظم روی پوست خود می شوند که به آن ملاسما یا کلواسما گفته می شود. این تغییر رنگ یا تیرگی پوست در بارداری معمولا در قسمت هایی مانند لب بالایی، بینی، گونه ها و پیشانی رخ می دهد و ظاهری شبیه به ماسک ایجاد می کند.
علاوه بر صورت، ممکن است لکه های تیره روی گونه ها، خط فک، ساعدها و سایر نواحی بدن که در معرض نور خورشید هستند نیز ایجاد شود. همچنین ممکن است بخش هایی از پوست که به طور طبیعی رنگدانه بیشتری دارند، مانند نوک سینه ها، کک ومک ها، جای زخم ها و پوست ناحیه تناسلی، در دوران بارداری تیره تر شوند. این تیرگی در نواحی که اصطکاک بیشتری دارند، مثل زیر بغل و قسمت داخلی ران ها نیز دیده می شود.
دلایل ملاسما چیست؟
تیره شدن پوست در بارداری یا همان ملاسما به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری ایجاد می شود. این تغییرات باعث افزایش موقتی تولید ملانین در بدن می شوند. ملانین همان ماده طبیعی است که به مو، پوست و چشم ها رنگ می دهد.
عواملی مانند:
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید
- استرس
- برخی داروها
نیز می توانند در بروز ملاسما نقش داشته باشند.
تیره شدن پوست در بارداری شایع است، اما برخی افراد بیشتر از دیگران مستعد این تغییرات هستند، از جمله:
- زنانی که پوست تیره تری دارند (زیرا پوست آن ها نسبت به تغییرات ملانین حساس تر است)
- کسانی که سابقه خانوادگی ابتلا به ملاسما دارند
- زنانی که در بازه سنی ۲۰ تا ۴۰ سال قرار دارند
آیا خط تیره شکم (لینئا نیگرا) با ملاسما ارتباط دارد؟
بله، همان افزایش تولید ملانین که باعث تیرگی پوست در بارداری یا همان ملاسما می شود، خط تیره ای که روی شکم شما ظاهر می شود، یعنی “لینئا نیگرا” را نیز ایجاد می کند. این خط تیره معمولا از وسط شکم تا ناحیه زیر شکم ادامه دارد و ممکن است چند ماه پس از زایمان کم رنگ شود، اما در برخی افراد ممکن است به طور کامل از بین نرود.
چگونه از تیره شدن پوست در بارداری جلوگیری کنیم؟
1 – از پوست خود در برابر نور خورشید محافظت کنید
قرار گرفتن در معرض اشعه ماورای بنفش (UV) خورشید یکی از اصلی ترین عوامل تحریک و تشدید ملاسما است. برای جلوگیری از افزایش تیرگی پوست:
- هر روز از کرم ضدآفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید (حتی در روزهای ابری).
- اگر مدت زیادی بیرون از خانه هستید، ضدآفتاب را در طول روز تمدید کنید.
- اگرچه پوست تیره تر ملانین بیشتری دارد، اما این به معنای محافظت کامل در برابر اشعه های مضر خورشید نیست.
حتی اگر قصد خروج از خانه را ندارید، بهتر است ضدآفتاب را به عنوان بخشی از روتین صبحگاهی خود استفاده کنید.
طبق هشدار آکادمی پوست آمریکا:
پوست شما هنگام راه رفتن در خیابان، رانندگی یا حتی نشستن کنار پنجره در معرض مواجهه با میزان قابل توجهی از نور UV قرار دارد.
برای محافظت بیشتر در برابر نور خورشید:
- کلاه لبه دار و لباس های آستین بلند بپوشید، به خصوص اگر تیرگی روی بازوهای شما ظاهر شده است.
- در ساعات اوج تابش خورشید (۱۰ صبح تا ۲ بعدازظهر) کمتر بیرون بروید.
- از سولاریوم و برنزه کردن خودداری کنید.
2 – از روش های حساسیت زا برای از بین بردن موهای زائد خودداری کنید
اپیلاسیون با موم ممکن است باعث تحریک و التهاب پوست شود که می تواند شدت تیره شدن پوست در بارداری را به خصوص در نواحی که دچار تغییر رنگ شده اند، تشدید کند.
3 – از محصولات مراقبت پوستی ضدحساسیت استفاده کنید
برخی از شوینده ها و کرم های صورت ممکن است باعث تحریک پوست شوند و ملاسما را بدتر کنند. استفاده از محصولات هیپوآلرژنیک (ضدحساسیت) و ملایم می تواند کمک کننده باشد.
4 – از کانسیلر و محصولات آرایشی برای پوشاندن لکه ها استفاده کنید
اگر تیرگی پوست شما را اذیت می کند، می توانید از کانسیلرهای مناسب برای پوشاندن آن ها استفاده کنید. کانسیلرهایی با ته رنگ سفید یا زرد معمولا بهترین نتیجه را می دهند. می توانید از متخصصان آرایش در فروشگاه های لوازم آرایشی کمک بگیرید تا محصول مناسب برای نوع پوست خود را پیدا کنید.
نکته مهم: در دوران بارداری از کرم های روشن کننده پوست (مانند محصولات حاوی هیدروکینون) استفاده نکنید. اگر قصد دارید پس از زایمان از این محصولات استفاده کنید و در دوران شیردهی هستید، حتما ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
آیا ملاسما پس از بارداری از بین می رود؟
بیشتر لکه های تیره بعد از زایمان به طور طبیعی محو می شوند و ظرف یک سال پس از زایمان، پوست شما به رنگ طبیعی خود بازمی گردد. با این حال، در برخی موارد، این تغییرات ممکن است به طور کامل از بین نروند.
برخی از روش های پیشگیری از بارداری که حاوی استروژن هستند (مانند قرص های ضدبارداری، چسب های هورمونی و حلقه های واژینال)، ممکن است باعث تشدید تیره شدن پوست در بارداری شوند. اگر تیرگی پوست شما را آزار می دهد، می توانید با پزشک خود درباره جایگزین های غیرهورمونی مشورت کنید.
اگر لکه های تیره بعد از زایمان باقی بمانند، چه باید کرد؟
اگر پس از چند ماه لکه های پوستی همچنان باقی مانده اند و باعث ناراحتی شما شده اند، با یک پزشک متخصص پوست یا مراقبت های بهداشتی مشورت کنید. برخی از روش های درمانی مؤثر در این زمینه عبارتند از:
- کرم های روشن کننده حاوی هیدروکینون و ضدآفتاب
- داروهای موضعی مانند ترتینوئین (Retin-A)
- لایه برداری شیمیایی با استفاده از اسید آزالئیک
نکته مهم: اگر قصد دارید دوباره باردار شوید یا در دوران شیردهی هستید، حتما قبل از استفاده از هرگونه محصول روشن کننده با پزشک خود مشورت کنید.
صبور باشید! درمان ملاسما نیاز به زمان دارد و ممکن است چندین ماه طول بکشد تا نتایج قابل مشاهده باشند. اگر درمان های دیگر مؤثر نبودند، لیزر درمانی ممکن است گزینه ای برای کاهش لکه های تیره باشد، اما معمولا به عنوان آخرین راهکار توصیه می شود.
در هر صورت، حتی بعد از درمان، محافظت از پوست در برابر نور خورشید با استفاده از کرم ضدآفتاب و لباس های مناسب بسیار مهم است.
آیا تیره شدن پوست در بارداری می تواند نشانه ای از بیماری باشد؟
در بیشتر موارد، تغییر رنگ پوست در بارداری بی ضرر است. اما در برخی موارد نادر، لکه های تیره ممکن است نشانه ای از بیماری های پوستی یا حتی سرطان پوست باشند.
اگر علاوه بر تغییر رنگ پوست، علائم زیر را دارید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد، حساسیت، قرمزی یا خونریزی در ناحیه تغییر رنگ یافته
- تغییر رنگ، شکل یا اندازه یک خال
پزشک ممکن است شما را به متخصص پوست ارجاع دهد تا بررسی های لازم انجام شود و در صورت نیاز، درمان مناسب آغاز گردد.
سخنی از نی نی تینی
ملاسما یا تیره شدن پوست در بارداری یک تغییر طبیعی است که اغلب پس از زایمان و به مرور محو می شود. محافظت از پوست در برابر نور خورشید، استفاده از محصولات مراقبتی مناسب و پرهیز از عوامل تحریک کننده می تواند به کاهش شدت این تغییرات کمک کند. اگر این لکه ها بعد از زایمان باقی ماندند، گزینه های درمانی مختلفی وجود دارند، اما بهتر است ابتدا با پزشک مشورت کنید.
نظر شما چیست؟ آیا شما یا اطرافیانتان تجربه ای در مورد ملاسما در بارداری داشته اید؟ نظرات خود را در بخش کامنت ها با ما به اشتراک بگذارید!
