تومور فیلودس پستان

تومور فیلودس پستان چیست؟

تومور فیلودس یکی از تومورهای نادر پستان است که می تواند خوش خیم یا بدخیم باشد. برخلاف بیشتر سرطان های شایع پستان که در بافت غده ای (مثل مجاری شیری یا لوبول ها) ایجاد می شوند، این تومور در بافت همبند یا نگهدارنده ی پستان شکل می گیرد. همین موضوع باعث می شود رفتار آن متفاوت باشد؛ تومور فیلودس کمتر تمایل به انتشار دارد، اما اگر پخش شود، درمان آن سخت تر خواهد بود.

مروری بر تومور فیلودس پستان

وقتی به بافت پستان فکر می کنیم، معمولا دو بخش اصلی به ذهن می رسد:

• بافت چربی که حجم اصلی پستان را تشکیل می دهد.
• بافت غده ای که مسئول تولید شیر است.

اما در کنار این ها، یک بخش مهم دیگر هم وجود دارد به نام بافت همبند. این بافت فیبری و محکم مانند یک داربست عمل می کند و اجزای دیگر پستان را در جای خود نگه می دارد. تومور فیلودس دقیقا در همین بخش ایجاد می شود. این تومورها بافتی سفت و فیبری دارند، شبیه به بافت جوشگاهی یا جای زخم.

جالب است بدانید که وقتی زیر میکروسکوپ بررسی می شوند، الگوی آن ها برگ مانند است و به همین دلیل نام «فیلودس» از واژه یونانی “phyllon” به معنی “برگ” گرفته شده است. در گذشته، به آن ها “کیستوسارکوما فیلودس” نیز گفته می شد. بیشتر اوقات خوش خیم هستند، اما در برخی موارد می توانند بدخیم و سرطانی باشند.

آیا تومور فیلودس پستان سرطان است؟

خبر خوب این است که بیشتر تومورهای فیلودس سرطانی نیستند. اما حدود یک چهارم (25 درصد) آن ها ممکن است بدخیم باشند. در واقع، تومور فیلودس بدخیم تنها حدود 0/05 درصد از کل سرطان های پستان را تشکیل می دهد. این نوع تومور در دسته ی سارکوم ها قرار می گیرد؛ یعنی سرطان هایی که از بافت همبند منشاء می گیرند.

برخلاف بسیاری از سرطان های پستان، تومور فیلودس معمولا به سیستم لنفاوی گسترش پیدا نمی کند. البته در موارد نادر، می تواند از طریق خون به نقاطی مانند ریه یا استخوان ها متاستاز دهد. خوشبختانه چنین شرایطی کم رخ می دهد. بیشتر موارد، با جراحی ساده (مانند لامپکتومی) درمان می شوند. نکته مهم اینکه، این تومورها به درمان های عمومی مثل شیمی درمانی پاسخ چندانی نمی دهند و درمان آن ها بیشتر محلی و جراحی محور است.

چه کسانی بیشتر در معرض تومور فیلودس پستان هستند؟

• تومور فیلودس کمتر از 1 درصد کل تومورهای پستان را تشکیل می دهد.
• تقریبا همیشه در زنان دیده می شود، اما موارد بسیار نادری هم در مردان گزارش شده است.
• در هر سنی می تواند بروز کند، اما بیشتر در میانسالی شایع تر است.
• افرادی که دچار سندروم لی-فرومنی (Li-Fraumeni syndrome) هستند (یک بیماری ارثی که خطر ابتلا به سرطان های مختلف را افزایش می دهد)، بیشتر در معرض این نوع تومور قرار دارند.

تومور فیلودس چه علائمی دارد؟

• وجود یک توده سفت، صاف و مشخص در پستان.
• معمولا اندازه آن ها بیش از 3 سانتی متر است و حتی می تواند خیلی بزرگ تر شود.
• سرعت رشد آن ها زیاد است؛ گاهی در عرض چند هفته بزرگ می شوند.
• اگر باعث کشیده شدن پوست شود، ممکن است پوست روی آن براق، نازک یا حتی دردناک شود.
• نکته جالب اینکه، تومور فیلودس اغلب در پستان چپ بیشتر از پستان راست دیده می شود.

در مواردی که تومور بدخیم باشد، می تواند علائم جدی تری هم داشته باشد مثل:

• خستگی مفرط
• تنگی نفس
• درد استخوان (که ممکن است نشانه ی انتشار بیماری به ریه یا استخوان ها باشد)

تومور فیلودس پستان چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک معمولا کار را با تصویربرداری آغاز می کند تا توده های شایع تر پستان مثل فیبروآدنوم را رد کند. اما برای تشخیص قطعی، نمونه برداری (بیوپسی) لازم است. در بیشتر موارد، این کار با سوزن باریک و تحت هدایت سونوگرافی انجام می شود.

اگر همچنان ابهامی وجود داشته باشد، پزشک ممکن است توصیه کند کل توده برداشته شود (بیوپسی اکسیزیونال). این روش علاوه بر اینکه کمک می کند نوع دقیق تومور مشخص شود، در واقع همان روش درمانی اصلی هم محسوب می شود. پس از بررسی نمونه در آزمایشگاه، معلوم می شود که تومور خوش خیم، مشکوک یا بدخیم است. اگر بدخیم باشد، پزشک بررسی های بیشتری انجام می دهد تا مطمئن شود بیماری به بخش های دیگر بدن گسترش پیدا نکرده است.

تفاوت تومور فیلودس و فیبروآدنوم چیست؟

فیبروآدنوم شایع ترین نوع توده خوش خیم پستان است. این توده هم مانند تومور فیلودس در بافت همبند پستان شکل می گیرد. نکته اینجاست که حتی در تصویربرداری های پزشکی هم افتراق این دو از یکدیگر دشوار است. فیبروآدنوم ها معمولا بی ضرر هستند، اما در برخی موارد نادر ممکن است تغییر ماهیت داده و به نوع دیگری از تومور تبدیل شوند. بعضی از پزشکان بر این باورند که احتمال دارد فیبروآدنوم ها در گذر زمان به تومور فیلودس تغییر کنند.

از آنجایی که این دو نوع توده رفتار متفاوتی دارند، تشخیص دقیق آن ها توسط پزشک اهمیت زیادی دارد. فیبروآدنوم ها معمولا ثابت می مانند یا حتی کوچک تر می شوند، در حالی که تومور فیلودس می تواند سریع رشد کرده و حتی در حالت خوش خیم هم باعث درد شود. به همین دلیل، پزشکان اغلب توصیه می کنند تومور فیلودس به طور پیشگیرانه جراحی و برداشته شود.

تومور فیلودس پستان چگونه درمان می شود؟

حتی اگر تومور فیلودس خوش خیم باشد، باز هم پزشکان معمولا توصیه به جراحی می کنند. دلیل این تصمیم، جلوگیری از:

• رشد بیش ازحد توده
• دردناک شدن پستان
• و یا تغییر ماهیت به تومور بدخیم در آینده

علاوه بر این، برداشتن توده باعث می شود که نیاز به انجام نمونه برداری های مکرر برای کنترل تغییرات آن از بین برود.

روش درمان اصلی هم برای نوع خوش خیم و هم برای نوع بدخیم، لامپکتومی است؛ یعنی خارج کردن کامل توده همراه با حاشیه ای از بافت سالم اطراف. این کار احتمال عود تومور را کاهش می دهد. در صورتی که توده بدخیم باشد، پزشک ممکن است توصیه کند پس از جراحی، رادیوتراپی (پرتودرمانی) روی پستان انجام شود تا احتمال بازگشت بیماری کمتر شود.

آیا تومور فیلودس بدخیم درمان پذیر است؟

بله، در بسیاری از موارد درمان قطعی امکان پذیر است. اگر کل توده سرطانی به طور کامل برداشته شود و بیماری به خارج از پستان گسترش نیافته باشد، جراحی می تواند درمان کننده باشد. اما اگر سرطان به نقاط دیگر بدن (متاستاز) رسیده باشد، درمان بسیار پیچیده تر می شود؛ چون پیدا کردن و حذف همه سلول های سرطانی پراکنده کار آسانی نیست.

برخی سرطان های متاستاتیک با شیمی درمانی کنترل می شوند، اما همان طور که اشاره شد، تومور فیلودس به شیمی درمانی پاسخ چندانی نمی دهد. با این حال، حتی اگر بیماری پس از جراحی از بین رفته به نظر برسد، احتمال بازگشت آن وجود دارد. هم تومورهای خوش خیم و هم بدخیم ممکن است سال ها بعد دوباره ظاهر شوند. در چنین شرایطی، پزشک توصیه می کند توده جدید با حاشیه ی وسیع تری از بافت سالم برداشته شود که اغلب به بهبود کامل منجر می شود.

با وجود این، آمارها نشان می دهند که حدود 30 درصد بیماران مبتلا به تومور فیلودس بدخیم پستان ممکن است در نهایت بر اثر بیماری جان خود را از دست بدهند.

زندگی با تومور فیلودس

تومور فیلودس در پستان بسیار نادر است و نوع سرطانی آن هم حتی نادرتر. اگر توده ای در پستان خود احساس کنید، در بیشتر مواقع با برداشتن آن مشکل برطرف خواهد شد. البته پزشک شما پس از جراحی، به طور منظم وضعیتتان را بررسی خواهد کرد تا مطمئن شود بیماری بازنگشته است.

از سوی دیگر، شما هم می توانید نقش فعالی در مراقبت از سلامت خود داشته باشید؛ انجام خودآزمایی های منظم پستان کمک می کند هرگونه تغییر یا توده جدید را زودتر متوجه شوید. همان طور که پزشکان تأکید دارند، تشخیص زودهنگام همیشه نتایج بهتری به همراه دارد.

سخنی از نی نی تینی

اگرچه شنیدن نام «تومور فیلودس» می تواند برای هر مادری نگران کننده باشد، اما باید بدانید که بیشتر این توده ها خوش خیم هستند و حتی در صورت بدخیم بودن، درمان قطعی با جراحی امکان پذیر است. نکته مهم این است که در صورت مشاهده هرگونه توده یا تغییر در پستان، مراجعه به پزشک را به تعویق نیندازید.