تغییر خلق و خو در بارداری

تغییر خلق و خو در بارداری: چرا احساسات شما همه چیز را یکجا تجربه می کنند؟

تغییر خلق و خو در بارداری موضوعی واقعی است و بسیاری از مادران باردار آن را شبیه یک سفر پر از فراز و نشیب می دانند. گاهی احساس شادی و آرامش دارید و چند دقیقه بعد ممکن است احساس نگرانی یا غمگینی به سراغتان بیاید. این نوسانات عاطفی کاملا طبیعی هستند، اما شناخت دلایل آن ها و یادگیری روش های مدیریتشان می تواند کمک بزرگی به شما بکند.

چرا تغییر خلق و خو در بارداری اتفاق می افتد؟

این تصور که یک زن بتواند 9 ماه کامل بارداری را بدون هیچ تغییر روحی و روانی بگذراند، تقریبا غیرممکن است. شما هر روز با نشانه های جسمی مختلف دست و پنجه نرم می کنید و در کنار آن، مسئولیت سنگین تغییرات بزرگی که در زندگی تان در راه است را هم به دوش می کشید. طبیعی است که ترکیبی از هیجان، رضایت، ترس و حتی نگرانی را هم زمان تجربه کنید.

اما دقیقا چه عاملی باعث تغییر خلق و خو در بارداری می شود؟ آیا همه چیز فقط به تغییرات جسمی مربوط است یا ریشه در ذهن شما هم دارد؟ پاسخ این سؤال ها ترکیبی از عوامل زیستی، روانی و اجتماعی است.

نکات کلیدی درباره تغییر خلق و خو در بارداری

• تغییرات خلقی در بارداری بسیار رایج هستند و معمولا در سه ماهه اول شدت بیشتری دارند، در سه ماهه دوم کاهش می یابند و در سه ماهه سوم دوباره بازمی گردند.
• هر فعالیتی که به شما احساس تعادل بیشتری بدهد می تواند کمک کننده باشد؛ چه وقت گذرانی با عزیزانتان، چه صحبت با یک دوست یا مشاور مورد اعتماد، یا حتی استراحت ساده در خانه.
• اگر نوسانات خلقی بیشتر از 10 روز ادامه پیدا کرد یا آن قدر شدید بود که در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کرد، لازم است حتما با پزشک یا ماما مشورت کنید. زیرا گاهی تغییر خلق و خو می تواند نشانه ای از افسردگی یا اضطراب بارداری باشد.

تغییر خلق و خو در بارداری دقیقا چیست؟

در دوران بارداری، نوسانات عاطفی یا همان بالا و پایین شدن احساسات پدیده ای کاملا رایج است. دلایل اصلی آن می تواند استرس های روزمره، خستگی، و تغییرات هورمونی باشد که روی انتقال دهنده های عصبی مغز اثر می گذارند. از طرفی شما در حال گذراندن یکی از بزرگ ترین تغییرات زندگی خود هستید و همین موضوع فشار روانی زیادی ایجاد می کند.

هر فردی واکنش متفاوتی به این تغییرات نشان می دهد. بعضی زنان ممکن است احساسات مثبتشان بیشتر شود و زودتر هیجان زده یا خوشحال شوند، در حالی که برخی دیگر دچار غمگینی یا اضطراب می شوند.

بارداری هم می تواند دوره ای پر از شادی و امید باشد و هم همراه با نگرانی و استرس. طبیعی است اگر ذهن شما درگیر پرسش هایی مثل این باشد: آیا می توانم والد خوبی باشم؟ آیا نوزادم سالم به دنیا می آید؟ بچه دار شدن چه تأثیری روی شغل و وضعیت مالی خانواده خواهد داشت؟

چه عاملی باعث تغییر خلق و خو در بارداری می شود؟

گاهی نگرانی ها فراتر از موضوعات فردی هستند و به روابط شما هم گره می خورند. ممکن است نگران باشید که آمدن نوزاد چه تأثیری بر رابطه شما با همسرتان، خانواده بزرگ تر، دوستان و حتی فرزند اولتان خواهد گذاشت.

همچنین فشارهای اجتماعی و انتظاراتی که از مادران وجود دارد، باعث می شود بسیاری از زنان در دوران بارداری احساس کنند تحت آزمونی بزرگ قرار دارند. حتی قبل از تولد نوزاد، این فشارها شروع می شوند و همین امر می تواند منجر به بروز احساسات متناقض شود؛ ترکیبی از امید، اضطراب، و مسئولیت پذیری.

تغییر خلق و خو در بارداری از چه زمانی شروع می شود؟

معمولا نوسانات خلقی در بارداری در سه ماهه اول شدت می گیرند؛ چیزی حدود هفته ششم تا دهم. بعد از آن، در سه ماهه دوم کمی فروکش می کنند و دوباره در سه ماهه سوم و نزدیک به زمان زایمان بازمی گردند.

دلیل این شروع زودهنگام هم واضح است؛ در اوایل بارداری سطح هورمون های استروژن و پروژسترون با سرعت زیادی افزایش می یابند تا بارداری شما حفظ شود. این تغییرات هورمونی تأثیر مستقیمی روی سیستم عصبی و روانی شما می گذارند و به همین دلیل احساساتتان شدت بیشتری پیدا می کنند.

چگونه می توان تغییر خلق و خو در بارداری را کنترل کرد؟

اگر دچار نوسانات روحی هستید، اول از همه به یاد داشته باشید که این موضوع کاملا طبیعی است. اما در عین حال، شما می توانید با مراقبت از خود و ایجاد تعادل در سبک زندگی، این احساسات را بهتر مدیریت کنید.

• استراحت کنید: طبیعی است که تمایل داشته باشید همه کارها را قبل از تولد نوزاد انجام دهید، از مرتب کردن کمدها گرفته تا اضافه کاری در محل کار. اما اولویت اصلی باید خودتان باشید. استراحت کافی نه تنها به آرامش شما کمک می کند، بلکه برای سلامت جنین هم ضروری است.
• ارتباط با عزیزان: اگر همسر دارید، وقت بیشتری را کنار او بگذرانید. حتی می توانید یک سفر کوتاه قبل از تولد نوزاد داشته باشید. این صمیمیت بعدها در تربیت فرزندتان نقش مهمی خواهد داشت. اگر مجرد هستید، ارتباط خود را با خانواده، دوستان یا گروه های حمایتی مادران تقویت کنید.
• زمانی برای خودتان داشته باشید: پیاده روی تنها، یک خواب طولانی، ماساژ یا حتی دیدن فیلم می تواند دکمه ی ریست شما باشد.
• صحبت کنید: نگرانی هایتان را با یک دوست دلسوز، مادری که او هم باردار است یا یک روان شناس در میان بگذارید. بیان کردن نگرانی ها، خود به خود آرامش بخش است و گاهی حتی به یافتن راه حل کمک می کند.
• مدیریت استرس بارداری: سعی کنید خواب کافی داشته باشید، تغذیه سالم داشته باشید و تحرک ملایم مثل پیاده روی روزانه را فراموش نکنید. اگر اضطراب سراغتان آمد، تمرین هایی مثل مدیتیشن، یوگا یا حتی نفس کشیدن عمیق می تواند کمک کننده باشد.

چه زمانی تغییر خلق و خو در بارداری نگران کننده است؟

اگرچه نوسانات روحی در دوران بارداری شایع هستند، اما وقتی شدت زیادی پیدا کنند یا بیش از دو هفته ادامه داشته باشند، ممکن است نشانه ای از افسردگی یا اضطراب بارداری باشند. بر اساس تحقیقات، حدود 13 درصد از زنان در دوران بارداری یا بعد از آن درجاتی از افسردگی را تجربه می کنند.

نشانه های افسردگی در بارداری شامل موارد زیر است:

• احساس غم و ناامیدی
• گریه های مکرر
• کمبود انرژی یا بی انگیزگی
• پرخوری یا بی اشتهایی
• اختلال در خواب (کم خوابی یا پرخوابی)
• کناره گیری از دوستان، خانواده یا فعالیت های مورد علاقه

نشانه های اضطراب در بارداری نیز می تواند شامل این موارد باشد:

• نگرانی مداوم یا احساس تنش و دلشوره
• دردهای مکرر در قفسه سینه یا شکم
• سرگیجه یا سردردهای مزمن
• تپش قلب
• مشکل در خوابیدن یا بیدار ماندن

تحقیقات نشان داده اند که مشکلات درمان نشده روحی و روانی می توانند سلامت جسمی جنین را هم تحت تأثیر قرار دهند و خطر زایمان زودرس یا افسردگی پس از زایمان را افزایش دهند. خوشبختانه، درمان های روان درمانی و در صورت لزوم دارویی می توانند بسیار مؤثر باشند و هم برای مادر و هم برای نوزاد امنیت ایجاد کنند.

چه زمانی باید به روانپزشک مراجعه کرد؟

اگر نوسانات روحی بیشتر از دو هفته ادامه یافت، یا آن قدر شدید بود که زندگی روزانه تان را مختل کرد، ممکن است نشانه ای از افسردگی یا اضطراب بارداری باشد. در این شرایط حتما با پزشک یا مشاور صحبت کنید. درمان زودهنگام هم برای سلامت شما و هم برای رشد سالم نوزاد اهمیت زیادی دارد.

سخنی از نی نی تینی

بارداری طیفی از احساسات متفاوت را به همراه دارد. از شادی و هیجان گرفته تا اضطراب و خستگی. تغییر خلق و خو در بارداری بخش طبیعی این مسیر است. نکته مهم این است که بدانید تنها نیستید و همیشه منابع حمایتی از خانواده گرفته تا مشاور و پزشک وجود دارند تا شما را همراهی کنند.