تغییرات پوستی بعد از زایمان

شاید تصور کنید که بیشتر تغییرات دوران بارداری جسمی یا ذهنی است، اما درواقعیت پوست شما هم ممکن است در طول دوران بارداری یا حتی بعد از زایمان دچارمشکلاتی از قبیل جوش و آکنه، خشکی و خارش وایجاد لکه های پوستی و تیره شدن شود. در این مقاله دلیل ایجاد تغییرات پوستی بعد از زایمان و در دوران بارداری و راهکارهای بهبود آن را بررسی خواهیم کرد.

در نظر داشته باشید که مشکلات و تغییرات پوستی بعد از زایمان بسیار رایج هستند و ممکن است تا مدتی همراه شما باقی بمانند. اما خوشبختانه درست مثل خیلی از چالش های این دوران، اکثراین مشکلات پوستی، بعد از زایمان به مرور زمان کاهش پیدا می کنند و برطرف می شوند.

چرا پس از زایمان پوست تغییر می کند؟

آیا این سؤال برایتان پیش آمده که چرا اصلا پوست بعد از زایمان دچار تغییر می شود؟ درواقع، تغییرات پوستی بعد از زایمان می توانند ادامه همان تحولاتی باشند که از دوران بارداری شروع شده اند، ولی گاهی مشکلات جدیدی هم ظاهر می شوند.

علت اصلی این تغییرات، نوسانات شدید هورمونی در بارداری و بعد از زایمان است. تغییرات غدد پوستی، متابولیسم، سیستم عروقی و سیستم ایمنی بدن، همگی در این فرآیند نقش دارند. این تغییرات در کنار کمبود خواب شبانه اثر زیادی روی سلامت پوست مادران می گذارند.

از طرف دیگر، اگر پیش از بارداری مشکلات پوستی خاصی داشته اید، ممکن است این مشکلات در دوران بارداری تشدید شود و حالا بعد از زایمان دوباره خودی نشان دهند. البته برعکس این موضوع هم صادق است؛ شاید در دوران بارداری پوست بهتری داشته اید و حالا دچار تغییرات پوستی بعد از زایمان شده اید.

جالب است بدانید که حدود ۹۰ درصد از خانم های باردار به نوعی دچار تغییرات پوستی می شوند. بنابراین اگر شما هم این روزها چنین تغییراتی را تجربه می کنید، بدانید که امری کاملا طبیعی است.

رایج ترین تغییرات پوستی بعد از زایمان

بعد از تولد نوزادتان، با تنظیم دوباره هورمون ها و سیستم های بدن، ظاهر یا بافت پوست شما هم ممکن است تغییر کند. در ادامه رایج ترین مشکلات پوستی بعد از زایمان را با هم مرور می کنیم:

افتادگی پوست بعد از بارداری

آیا تا به حال جلوی آینه ایستاده اید و متوجه شل شدن پوست شکمتان شده اید؟ افتادگی پوست به ویژه در ناحیه شکم، یکی از شایع ترین تغییرات پوستی بعد از زایمان است. وقتی بدن شما طی ۹ ماه برای رشد یک جنین بزرگ می شود، پوست هم کشیده می شود. بعد از زایمان، ممکن است پوست شکم حالت افتاده یا چروکیده پیدا کند.

این اتفاق کاملا طبیعی است و برگشت پوست به حالت قبل، مدت زمان زیادی طول خواهد کشید. گاهی اوقات هم بخشی از این افتادگی باقی می ماند.

راهکارهای رفع افتادگی پوست بعد از بارداری

• فعالیت بدنی: ورزش علاوه بر تقویت عضلات شکم، به بهبود گردش خون کمک می کند و همین موضوع باعث می شود پوست تغذیه بهتری داشته باشد. فقط یادتان باشد که قبل از شروع ورزش های سنگین، حتما با پزشک مشورت کنید. معمولا توصیه می شود حداقل 6 هفته صبر کنید.
• رژیم غذایی سالم: تغذیه مقوی و متعادل به پوست کمک می کند سریع تر ترمیم شود.
• خواب باکیفیت: می دانم که خواب با یک نوزاد کوچک چالش برانگیز است، اما هر وقت توانستید، استراحت را در اولویت بگذارید.

بسیاری از مادران بعد از حدود شش ماه پس از زایمان متوجه بهبود افتادگی پوست خود می شوند. اما اگر احساس می کنید با رژیم غذایی و ورزش به نتیجه دلخواه نرسیده اید، شاید جراحی زیبایی مانند «ابدومینوپلاستی» یا همان عمل زیبایی شکم به ذهنتان خطور کند.

البته این کار برای زمانی مناسب است که دیگر قصد بارداری مجدد ندارید و از طرفی پزشکان توصیه می کنند حداقل 6 ماه و ترجیحا یک سال بعد از زایمان برای چنین جراحی هایی صبر کنید.

خشکی پوست بعد از زایمان

آیا پوستتان بعد از زایمان خشک شده و احساس کشیدگی دارید؟ یکی از دلایل این موضوع نوسانات هورمونی، به خصوص کاهش سطح استروژن و پروژسترون است که باعث می شود بافت پوست تغییر کند و احساس خشکی یا زبری داشته باشید.

راهکارهای مقابله با خشکی پوست پس از زایمان

• مرتب از مرطوب کننده های مناسب استفاده کنید.
• مصرف آب را افزایش دهید؛ روزانه حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید، مخصوصا اگر در دوران شیردهی هستید.
• غذاهای مغذی مثل سبزیجات، میوه های تازه و چربی های سالم بخورید.
• از حمام های طولانی و آب داغ پرهیز کنید؛ آب ولرم بهترین گزینه است.

گاهی اوقات هم خشکی شدید پوست می تواند نشانه مشکلی جدی تر به نام «تیروئیدیت پس از زایمان» باشد. در این بیماری که حدود ۳ درصد از مادران را درگیر می کند، غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند. اگر علاوه بر خشکی پوست، دچار ضعف عضلانی، گرفتگی عضلات یا احساس سرمای شدید شده اید، بهتر است این موضوع را با پزشک در میان بگذارید.

جوش و آکنه بعد از زایمان

آیا با تمام شدن بارداری، انتظار برطرف شدن جوش ها و پاک شدن پوستتان را داشتید ولی حالا دوباره سر و کله شان پیدا شده؟ جوش و آکنه یکی دیگر ازرایج ترین مشکلات و تغییرات پوستی بعد از زایمان است. دلیل اصلی آن هم فعالیت بیش از حد غدد چربی ساز پوست است که منجر به تولید زیاد «سبوم» می شود. این ماده روغنی در حالت عادی برای رطوبت رسانی پوست مفید است، اما وقتی مقدارش زیاد می شود، منافذ پوست را می بندد و جوش ایجاد می کند.

این مشکل حتی ممکن است با شیردهی تشدید شود، چون سطح هورمون ها دوباره تغییر می کند.

راهکارهای مقابله با جوش و آکنه بعد از زایمان

• استفاده از محصولات موضعی مناسب (اما حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید، مخصوصا در دوران شیردهی).
• نوشیدن آب کافی و رعایت تغذیه سالم.
• پرهیز از غذاهایی که ممکن است آکنه را بدتر کنند، مثل لبنیات پرچرب.
• مصرف خوراکی های مفید برای پوست مانند ماهی سالمون، مرکبات، گردو و گوجه فرنگی.

خارش پوست پس از زایمان

خارش پوست معمولا به دلیل خشکی ایجاد می شود، اما ممکن است نشانه ای از تیروئیدیت پس از زایمان نیز باشد. همچنین، این وضعیت می تواند ناشی از کمبود آب بدن باشد.

توصیه می شود روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب (هر لیوان ۲۴۰ میلی لیتر) مصرف کنید، به ویژه پس از زایمان که نیاز بدن به مایعات بیشتر است. اگر در دوران شیردهی هستید، حتی به مقدار بیشتری آب نیاز دارید. علاوه بر این، حساسیت پوست به عوامل آلرژی زا مانند گرد و غبار یا موی حیوانات خانگی نیز می تواند باعث خارش شود.

چربی بیش از حد پوست پس از زایمان

همان طور که ممکن است متوجه تشدید آکنه شده باشید، تولید بیش ازحد چربی (سبوم) در پوست می تواند باعث ایجاد درخشندگی و چربی اضافی، به ویژه پس از زایمان شود. برای کنترل این وضعیت، استفاده از یک شوینده ملایم و مرطوب کننده توصیه می شود، زیرا خشکی بیش از حد پوست می تواند تولید چربی را افزایش دهد.

کهیرهای پس از زایمان

در سه ماهه سوم بارداری، برخی از زنان دچار عارضه ای به نام پاپول ها و پلاک های کهیری خارش دار بارداری (PUPPP) می شوند. این عارضه، که شایع ترین مشکل پوستی مرتبط با بارداری است، بیشتر در بارداری اول یا بارداری های چندقلویی دیده می شود. در این وضعیت، برآمدگی های قرمز و خارش دار روی شکم ظاهر می شوند که به تغییرات بافت همبند در این ناحیه نسبت داده می شوند.

پس از زایمان، این مشکل ممکن است ادامه یابد یا حتی برای اولین بار ظاهر شود. معمولا این راش پوستی طی ۱۵ روز پس از زایمان از بین می رود، اما در صورت تداوم، پزشک ممکن است استفاده از کورتیکواستروئیدهای موضعی همراه با آنتی هیستامین ها را برای درمان آن ها توصیه کند.

چه زمانی تغییرات پوستی بعد از زایمان از بین می روند؟

بسیاری از تغییرات پوستی مرتبط با بارداری، از جمله  PUPPP، خشکی پوست، آکنه و قرمزی، ممکن است برای مدتی پس از زایمان باقی بمانند. این تغییرات معمولا ظرف شش ماه و با متعادل شدن سطح هورمون ها برطرف می شوند. با این حال، اگر این علائم بر کیفیت زندگی شما تأثیر می گذارند یا رو به وخامت هستند، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

آیا در دوران شیردهی باید از محصولات خاصی اجتناب کرد؟

همیشه توصیه می شود پیش از استفاده از هر نوع دارو یا محصول مراقبت از پوست در دوران شیردهی با پزشک خود مشورت کنید. برخی از ترکیبات مانند رتینول و کورتیکواستروئیدهای موضعی ممکن است برای شیردهی مناسب نباشند.

چگونه می توان از تغییرات پوستی بعد از زایمان مراقبت کرد؟

برای مراقبت از پوست پس از زایمان، رعایت یک روتین ساده اما مؤثر ضروری است:

• استفاده از ضدآفتاب با SPF ۳۰ یا بالاتر
• شست وشوی روزانه پوست (دو بار در روز) با شوینده های ملایم
• مصرف مواد غذایی سالم و نوشیدن آب کافی
• حفظ فعالیت بدنی و خواب کافی (که البته در دوران پس از زایمان چالش برانگیز است)

مهم تر از همه، باید به بدن خود فرصت دهید تا پس از زایمان به تعادل بازگردد. پوست نیز مانند سایر بخش های بدن، برای تطبیق با تغییرات جدید به زمان نیاز دارد.