تزریق بوتاکس در بارداری

در دوران بارداری، بسیاری از مادران درباره بی خطر بودن درمان های زیبایی یا پزشکی، از جمله بوتاکس، دچار تردید می شوند. از یک سو، ظاهر و احساس خوب برای بسیاری اهمیت دارد و از سوی دیگر، حفظ سلامت جنین اولویت اصلی است. اما آیا بوتاکس در بارداری مجاز است؟ در این مقاله به طور کامل به بررسی ایمنی بوتاکس، تحقیقات علمی، توصیه پزشکان و جایگزین های مناسب آن در دوران بارداری می پردازیم.

بوتاکس چیست؟

بوتاکس نام تجاری دارویی است که از سمی به نام «بوتولینوم» ساخته می شود؛ سمی که در شرایط خاص می تواند باعث مسمومیت غذایی جدی به نام بوتولیسم شود. البته در بوتاکس، این سم به میزان بسیار ناچیز و کنترل شده ای تزریق می شود تا به طور موقت یک عضله را ضعیف یا فلج کند.

به زبان ساده، بوتاکس با مسدود کردن پیام های عصبی، باعث می شود عضله مورد نظر فعالیت نکند. همین ویژگی، آن را به ابزاری محبوب در زیبایی و درمان برخی بیماری ها تبدیل کرده است.

بوتاکس برای چه مواردی استفاده می شود؟

گرچه بسیاری از ما بوتاکس را با از بین بردن چین و چروک های صورت می شناسیم، اما کاربردهای بوتاکس فقط به زیبایی محدود نمی شود. بوتاکس کاربردهای پزشکی گسترده ای هم دارد. از جمله:

• پیشگیری از میگرن های مزمن و آزاردهنده
• کاهش تعریق بیش ازحد (به ویژه در کف دست و زیر بغل)
• درمان مثانه ی بیش فعال
• بهبود برخی اختلالات چشمی مثل لوچی
• کاهش اسپاسم یا گرفتگی شدید عضلات گردن و صورت

بنابراین، بوتاکس صرفا یک عمل زیبایی نیست؛ بلکه می تواند کیفیت زندگی بیماران خاص را به طرز چشمگیری بهبود ببخشد.

آیا بوتاکس در بارداری مجاز است؟

سؤال بسیاری از مادران باردار این است که آیا بوتاکس در بارداری مجاز است؟ پاسخ قطعی برای این سؤال وجود ندارد. پژوهش ها تا امروز نشان داده اند که بوتاکس در دوران بارداری احتمالا بی خطر است، اما چون شواهد علمی کافی در این زمینه وجود ندارد، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، بوتاکس را در دسته C بارداری قرار داده است.

دسته C یعنی: شواهد کافی برای تأیید یا رد قطعی خطر برای جنین وجود ندارد و بهتر است جانب احتیاط رعایت شود.

یافته های علمی درباره بوتاکس در بارداری

در سال 2020، یک بانک اطلاعاتی از زنانی که در دوران بارداری بوتاکس تزریق کرده بودند منتشر شد. نتیجه جالب توجه بود:

• در میان حدود 400 بارداری ثبت شده، تنها کمتر از 1 درصد نوزادان دچار نقص مادرزادی مانند شکاف کام شده بودند.
• برای مقایسه، نرخ طبیعی نقص مادرزادی در جمعیت عمومی حدود 3 درصد است.

علاوه بر این، مطالعه ای در نشریه Journal of Headache and Pain منتشر شد که وضعیت 45 زن باردار را بررسی کرده بود که برای درمان میگرن بوتاکس در بارداری تزریق کرده بودند. خوشبختانه، همه ی این مادران، نوزادانی سالم و با وزن طبیعی به دنیا آوردند.

آیا بوتاکس در بارداری از صورت به بدن و جنین منتقل می شود؟

مطالعات دیگر نشان داده اند که وقتی بوتاکس در بارداری به عضلات صورت تزریق می شود، ماده ی فعال آن در بدن پخش نمی شود و به جنین هم نمی رسد. این نکته برای افرادی که بوتاکس را صرفا برای رفع چین و چروک استفاده کرده اند، آرامش بخش است.

با این حال، متخصصان همچنان توصیه می کنند که تا حد امکان در دوران بارداری از انجام بوتاکس خودداری شود. چرا؟ چون در برخی آزمایش های انجام شده روی حیوانات باردار، دوزهای بالا از بوتاکس باعث سقط جنین، نقص های مادرزادی و کاهش وزن نوزادان شد.

اگر قبل از دانستن بارداری ام بوتاکس تزریق کرده ام،چه اتفاقی می افتد؟

نه، نگران نباشید. اگر قبل از اطلاع از بارداری، برای درمان میگرن یا دلایل زیبایی، بوتاکس تزریق کرده اید، احتمال آسیب به جنین بسیار پایین است. اما اگر هم اکنون باردار هستید یا قصد بارداری دارید، توصیه پزشکان این است که از تزریق بوتاکس در بارداری صرف نظر کنید و تا پایان شیردهی صبر نمایید.

آیا جایگزینی برای بوتاکس در بارداری وجود دارد؟

خبر خوب برای مادرانی که میگرن دارند این است که در دوران بارداری شدت میگرن در بسیاری از زنان کاهش می یابد. بنابراین ممکن است اصلا نیازی به درمان های تزریقی نداشته باشید.

اگر همچنان با سردردهای مزمن دست و پنجه نرم می کنید، حتما با پزشک خود درباره گزینه های ایمن تر و قابل اطمینان تر برای درمان و پیشگیری میگرن در دوران بارداری مشورت کنید. برخی داروها و روش های طبیعی تر وجود دارند که مطالعه های بیشتری درباره ایمنی آن ها انجام شده است.

چرا بهتر است از درمان های زیبایی سنگین در بارداری پرهیز کنیم؟

علاوه بر موضوع ایمنی، یک دلیل دیگر برای خودداری از درمان هایی مثل بوتاکس در بارداری، تغییرات پوستی دوران بارداری است. پوست در این دوران حساس تر، نازک تر و گاهی مستعد تیرگی یا واریس می شود.

از جمله تغییرات رایج پوستی در بارداری عبارتند از:

• تیرگی پوست یا لک های بارداری
• واریس یا رگ های برجسته روی پاها
• خشکی یا خارش پوست

بیشتر این تغییرات بعد از زایمان و طی 3 تا 6 ماه به حالت طبیعی بازمی گردند. در نتیجه، اقداماتی مانند لایه برداری، میکرودرم، لیزر یا حتی بوتاکس ممکن است در دوران بارداری نتیجه مطلوبی ندهند یا حتی وضعیت پوست را بدتر کنند.

سخنی از نی نی تینی

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، بهتر است از انجام تزریق بوتاکس خودداری کنید و تا پایان دوران شیردهی صبر نمایید. هرچند شواهد فعلی نشان می دهند که خطرات بوتاکس در بارداری برای جنین بسیار کم است، اما به دلیل نبود تحقیقات کافی، احتیاط بهترین انتخاب است. برای درمان مشکلاتی مانند میگرن یا اختلالات عضلانی، با پزشک متخصص مشورت کنید تا گزینه های ایمن تری را معرفی کند. زیبایی ماندگار زمانی حاصل می شود که اولویت شما، سلامت خود و نوزادتان باشد.