پس از زایمان، ممکن است دچار حالتی به نام بی اختیاری ادرار پس از زایمان شوید که گاهی به آن بی اختیاری استرسی نیز می گویند. ممکن است این مشکل را با عنوان بی اختیاری ادرار در بارداری تجربه کرده باشید – نشت اندکی ادرار به دلیل فشار وارد شده به مثانه توسط جنین در حال رشد – و جالب است که بدانید این موضوع حتی پس از زایمان نیز می تواند ادامه یابد.
خبر خوبی که وجود دارد این است که بی اختیاری ادرار پس از زایمان معمولا طی چند هفته پس از زایمان خودبه خود برطرف می شود، اگرچه برای برخی زنان ممکن است کمی بیشتر طول بکشد. تمرینات کگل می توانند برای افراد دچار این مساله کمک کننده باشند، اما اگر این مشکل بر کیفیت زندگی شما تأثیر گذاشته یا نگران آن هستید، ممکن است برای بررسی بیشتر به متخصص ارولوژی زنان ارجاع داده شوید.
علت بی اختیاری ادرار پس از زایمان چیست؟
به طور معمول، اعصاب، رباط ها و عضلات کف لگن با هم کار می کنند تا از مثانه حمایت کرده و مجرای ادرار را بسته نگه دارند تا ادرار نشت نکند. کشیدگی یا آسیب دیدگی این نواحی در دوران بارداری یا زایمان ممکن است باعث نشت ادرار شود.
دلیل این که به آن بی اختیاری استرسی می گویند به وضعیت احساسی شما ارتباطی ندارد؛ بلکه به نحوه ای است که بدن، به ویژه مثانه، در دوران بارداری به علت افزایش فشار، دچار استرس می شود. هرچند زایمان این فشار را کاهش می دهد، اما بی اختیاری ادرار پس از زایمان می تواند به دلیل ضعف عضلات کف لگن ادامه یابد. این موضوع به ویژه در صورتی که آسیبی به اعصاب کنترل کننده مثانه وارد شده یا در حین زایمان اپیزیوتومی انجام شده باشد، بیشتر رخ می دهد.
چه کسانی بیشتر در معرض بی اختیاری پس از زایمان قرار دارند؟
زنانی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، احتمال بیشتری دارند که به بی اختیاری استرسی دچار شوند – بسیاری از مطالعات نشان داده اند که این شرایط، مهم ترین عامل خطرزا برای این نوع بی اختیاری است.
زنانی که پیش از بارداری یا در طول آن دچار بی اختیاری استرسی متوسط تا شدید بوده اند نیز پس از زایمان بیشتر در معرض بی اختیاری ادرار پس از زایمان هستند که گاهی ممکن است تا چندین سال ادامه یابد.
احتمال بروز بی اختیاری استرسی پس از زایمان در زنانی که زایمان طبیعی داشته اند بیشتر است، هرچند برخی مادرانی که سزارین برنامه ریزی شده داشته و حتی مرحله درد زایمان را تجربه نکرده اند، همچنان دچار این مشکل می شوند.
همچنین، در صورتی که یکی از موارد زیر برای شما صدق کند، ممکن است بیشتر در معرض خطر بی اختیاری ادرار پس از زایمان باشید:
- ابتلا به دیابت بارداری
- داشتن زایمان طبیعی با کمک ابزار، به ویژه در صورت استفاده از فورسپس
- داشتن مرحله فشار طولانی در زایمان یا داشتن نوزاد بزرگ
- داشتن تعداد زیادی فرزند، به ویژه اگر زایمان ها به صورت طبیعی بوده اند
- سیگار کشیدن
تحقیقات اخیر نشان می دهند که آمادگی ژنتیکی نیز ممکن است در این زمینه نقش داشته باشد.
بی اختیاری ادرار پس از زایمان تا چه زمانی ادامه دارد؟
برای برخی مادران، نشت ادرار به طور کامل متوقف شده یا پس از چند هفته از زایمان بسیار کمتر می شود، در حالی که برای برخی دیگر، این مشکل می تواند به درجات مختلف برای چندین ماه یا حتی بیشتر ادامه یابد.
برخی افراد ممکن است سال ها بعد، دوباره یا برای اولین بار دچار بی اختیاری ادرار شوند، زیرا این مشکل با افزایش سن بیشتر می شود. با این حال، بی اختیاری استرسی در زنان یائسه با تعداد بارداری ها و نوع زایمان ارتباط چندانی ندارد و تقریبا به همان میزان شایع است.
برای رفع نشت ادرار چه کارهایی می توانم انجام دهم؟
با پزشک خود صحبت کنید – ممکن است او بخواهد معاینه بدنی انجام داده و آزمایش ادرار و کشت ادرار را برای رد احتمال عفونت ادراری (به ویژه اگر علائمی مانند درد یا سوزش هنگام ادرار دارید) تجویز کند.
اگر عفونت علت بی اختیاری ادرار پس از زایمان نباشد، پزشک شما ممکن است شما را به یک متخصص ارولوژی زنان ارجاع دهد. احتمالا توصیه می شود که تمرینات کگل را به طور منظم انجام دهید و آن را به عادت مادام العمر خود تبدیل کنید. اگر این تمرینات به درستی و به طور منظم انجام شوند، می توانند عضلات کف لگن شما را تقویت کرده و کنترل مثانه را بهبود بخشند.
اگر قبل از بارداری اضافه وزن داشته اید یا در دوران بارداری بیش از میزان توصیه شده وزن اضافه کرده اید، کاهش وزن از طریق رژیم غذایی، ورزش و شیردهی طولانی مدت می تواند کمک کننده باشد.
همچنین، ممکن است بخواهید:
- از نوار بهداشتی استفاده کنید تا از نشت ادرار به لباس ها جلوگیری کنید.
- هنگام احساس عطسه یا سرفه، پاهایتان را روی هم بیندازید و عضلات کف لگن را منقبض کنید.
- مصرف الکل و کافئین را محدود کنید (شواهدی وجود دارد که کاهش مصرف کافئین می تواند مفید باشد).
- از یبوست جلوگیری کنید، زیرا فشار در هنگام اجابت مزاج ممکن است مشکل را تشدید کند.
درمان بی اختیاری ادرار پس از زایمان
اگر بعد از یک ماه تمرین منظم کگل، همچنان دچار بی اختیاری استرسی هستید، از پزشک خود بخواهید که شما را به فیزیوتراپیست متخصص توانبخشی کف لگن ارجاع دهد. بسیاری از زنان با بی اختیاری ادرار، از درمان های اختصاصی برای تقویت کف لگن تسکین می یابند.
اگر تمرینات عضلات کف لگن کمکی نکرد، ممکن است بخواهید گزینه های درمانی دیگری مانند دارو، بیوفیدبک، یا جراحی را در نظر بگیرید. این گزینه ها را با پزشک خود در میان بگذارید تا بهترین روش درمانی برای شما تعیین شود.
