بارداری دوقلو به حالتی گفته می شود که دو جنین به طور همزمان در رحم رشد می کنند. این پدیده نادر است و می تواند به دلایلی مانند سابقه خانوادگی، روش های درمان ناباروری یا سایر عوامل رخ دهد. پزشکان معمولا از طریق سونوگرافی در اوایل بارداری متوجه دوقلویی می شوند. بارداری دوقلو معمولا با خطرات بیشتری برای مادر و جنین ها همراه است، به همین دلیل مراقبت های دوران بارداری در این شرایط باید با دقت و دفعات بیشتری انجام شود.
احتمال بارداری دوقلو چقدر است؟
این احتمال در مقایسه با بارداری تک قلو کمتر است. به طور طبیعی، از هر ۲۵۰ بارداری تنها یک مورد به صورت دوقلو اتفاق می افتد.
علائم بارداری دوقلو چیست؟
در برخی موارد، نشانه هایی وجود دارد که می تواند این احتمال را نشان دهد. البته، تجربه این علائم همیشه به این معنی نیست که دو جنین در رحم رشد می کنند. برخی از این نشانه ها که ممکن است در هفته های اولیه بارداری ظاهر شوند، شامل موارد زیر هستند:
- احساس حرکت زودهنگام جنین
- احساس حرکت جنین در چند نقطه مختلف از شکم
- بزرگ بودن اندازه رحم نسبت به سن بارداری (برآمدگی شکم بیشتر از حد انتظار است)
- افزایش سریع وزن در اوایل بارداری
- سطح بالای هورمون hCG (هورمون بارداری) یا آلفا فتوپروتئین (AFP) در خون
- شنیدن دو ضربان قلب در تست داپلر جنینی
تفاوت علائم بارداری دوقلو با بارداری تک قلو
علائم بارداری دوقلو شباهت زیادی به بارداری تک قلو دارد، اما شدت بیشتری دارند. ممکن است فرد باردار موارد زیر را تجربه کند:
- حساسیت زیاد در سینه ها
- خستگی شدید
- نیاز مکرر به دفع ادرار
- افزایش اشتها
- تهوع صبحگاهی شدیدتر از حد معمول
چگونه می توان بارداری دوقلو را تشخیص داد؟
مطمئن ترین روش برای تشخیص دوقلوبودن بارداری، انجام سونوگرافی است. در این آزمایش، امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از رحم استفاده می شود که می توانند وجود دو جنین را تأیید کنند.
شکم بارداری دوقلو چه تفاوتی با بارداری تک قلو دارد؟
در این بارداری، شکم زودتر از حد معمول نمایان می شود. معمولا افراد باردار خیلی زود نیاز به پوشیدن لباس های مخصوص بارداری پیدا می کنند. به دلیل افزایش وزن بیشتر، اندازه شکم نیز سریع تر رشد می کند. در بارداری دوقلو، اضافه وزن حدود ۲۳ کیلوگرم طبیعی است، درحالی که در بارداری تک قلو این مقدار معمولا حدود ۱۳ کیلوگرم است.
انواع دوقلوها
دوقلوها به دو نوع اصلی تقسیم می شوند: دوقلوهای همسان و دوقلوهای ناهمسان.
دوقلوهای ناهمسان (غیرهمسان)
- زمانی رخ می دهد که دو تخمک جداگانه توسط دو اسپرم مختلف بارور شوند.
- هر جنین دارای جفت مستقل است.
- از نظر ژنتیکی، این دوقلوها مانند خواهر و برادری هستند که در بارداری های مختلف به دنیا آمده اند.
- ممکن است همجنس یا غیرهمجنس باشند.
دوقلوهای همسان
- زمانی ایجاد می شوند که یک تخمک بارور شده از یک اسپرم، به دو قسمت تقسیم شود.
- این دوقلوها ممکن است جفت مشترک داشته باشند یا جفت های جداگانه ای داشته باشند.
- از نظر ژنتیکی، دوقلوهای همسان کاملا مشابه یکدیگر هستند و همیشه همجنس هستند.
دوقلوهای بهم چسبیده (سیامی)
- این حالت بسیار نادر است و زمانی رخ می دهد که یک جنین دوقلویی به طور کامل به دو قسمت تقسیم نشود.
- بدن نوزادان در برخی قسمت ها به هم متصل می ماند و ممکن است برخی اندام های حیاتی مشترک داشته باشند.
- شایع ترین نقاط اتصال، قفسه سینه یا شکم است که ممکن است باعث ایجاد یک کبد یا قلب مشترک شود.
چگونه احتمال بارداری دوقلو را افزایش دهیم؟
عوامل خاصی می توانند احتمال دوقلو شدن بارداری را افزایش دهند، از جمله:
- سن: افرادی که بالای ۳۵ سال سن دارند، بیشتر احتمال دارد که در هر دوره تخمک گذاری چندین تخمک آزاد کنند.
- سابقه خانوادگی: اگر در خانواده مادری شما دوقلوهای ناهمسان وجود داشته باشند، احتمال اینکه شما نیز به طور طبیعی دوقلو باردار شوید، بیشتر است.
- درمان های باروری: روش هایی مانند لقاح مصنوعی (IVF) می توانند احتمال بارداری دوقلو را افزایش دهند.
- شاخص توده بدنی (BMI) بالا: افرادی که BMI آن ها بیشتر از ۳۰ است، بیشتر در معرض دوقلویی قرار دارند.
- سابقه شخصی: اگر در بارداری قبلی دوقلو داشته اید، احتمال بارداری مجدد دوقلو برای شما افزایش می یابد.
چگونه درمان های ناباروری احتمال بارداری دوقلو را افزایش می دهند؟
برخی روش های درمان ناباروری می توانند منجر به دوقلو شدن بارداری شوند:
- مصرف داروهایی که باعث آزاد شدن بیش از یک تخمک در هر دوره تخمک گذاری می شوند.
- انجام IVF و کاشت بیش از یک جنین در رحم.
- تقسیم شدن یک جنین کاشته شده پس از انجام IVF در مراحل اولیه بارداری.
مدت زمان کامل بارداری دوقلو چقدر است؟
بارداری کامل معمولا ۳۷ هفته طول می کشد، اما بارداری های دوقلو معمولا زودتر به پایان می رسند. بیشتر بارداری های دوقلو بین ۳۵ تا ۳۶ هفته طول می کشند و بسیاری از مادران قبل از این زمان وارد مرحله زایمان می شوند.
در حال حاضر، روش های محدودی برای جلوگیری از زایمان زودرس وجود دارد و این روش ها همیشه موفقیت آمیز نیستند. زمانی که زایمان فعال آغاز شود، معمولا راهی برای توقف آن وجود ندارد.
مراقبت های دوران بارداری در بارداری دوقلو چه تفاوتی دارد؟
این بارداری خطرات بیشتری برای مادر و جنین ها به همراه دارد، به همین دلیل تعداد و دفعات آزمایش های بارداری افزایش می یابد. این چکاپ ها کمک می کنند تا مشکلات احتمالی زودتر تشخیص داده شوند.
به دلیل خطرات بالا، بسیاری از مادرانی که دوقلو باردار هستند، تحت نظر متخصصان طب مادر و جنین (MFM) قرار می گیرند. این متخصصان در شناسایی و مدیریت عوارض بارداری های پرخطر تجربه دارند.
عوارض احتمالی بارداری دوقلو
برخی از مشکلاتی که ممکن است در این نوع بارداری رخ دهند عبارتند از:
- کم خونی بارداری
- نقص های مادرزادیمانند اسپینا بیفیدا
- دیابت بارداری
- فشار خون بالا در بارداری (پره اکلامپسی)
- اختلال رشد داخل رحمی (IUGR)
- کم بودن میزان مایع آمنیوتیک (الیگوهیدرامنیوس)
- جدا شدن جفت (دکولمان جفتی)
- زایمان زودرس
- افزایش بیش از حد مایع آمنیوتیک (پلی هیدرامنیوس)
- سندرم انتقال خون دوقلویی (TTTS)، که در آن یکی از جنین ها خون کافی دریافت نمی کند.
عوارضی که ممکن است نوزادان نارس دوقلو با آن مواجه شوند:
- خونریزی مغزی
- مشکلات تنفسی به دلیل رشد ناکامل ریه ها (از جمله آپنه)
- دشواری در حفظ دمای بدن
- مشکلات تغذیه ای
- وزن کم هنگام تولد
- مشکلات بینایی (رتینوپاتی نوزادان نارس)
روش های زایمان در بارداری دوقلو
در اکثر بارداری های دوقلو، زایمان سزارین انجام می شود. بااین حال، اگر مادر و جنین ها شرایط مناسبی داشته باشند و هیچ عارضه ای وجود نداشته باشد، زایمان طبیعی نیز ممکن است.
سخنی از نی نی تینی
بارداری دوقلو تجربه ای هیجان انگیز اما چالش برانگیز است. از آنجایی که این نوع بارداری با خطرات بیشتری همراه است، نیاز به مراقبت های پزشکی بیشتری دارد. اکثر مادرانی که دوقلو باردار هستند، پیش از ۳۷ هفتگی زایمان می کنند و در بسیاری از موارد، زایمان از طریق سزارین انجام می شود.
اگر متوجه شدید که دوقلو باردار هستید، نگران نباشید! پزشک و تیم مراقبتی شما در کنار شما هستند تا هرگونه نگرانی را برطرف کنند و بهترین مراقبت ها را ارائه دهند. در صورت داشتن هرگونه سؤال یا تجربه ای در مورد بارداری دوقلو، در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید!
