ممکنه دکترت بهت پیشنهاد بده که بیشتر استراحت کنی، مخصوصا اگه مشکلی مثل پره اکلامپسی (فشار خون بالا در بارداری) یا خونریزی داشته باشی. مدت زمانی که باید استراحت کنی و کارایی که مجازی انجام بدی، به شرایطت بستگی داره. البته هنوز ثابت نشده که استراحت مطلق در بارداری می تونه از زایمان زودرس جلوگیری کنه.
استراحت مطلق در بارداری چیه؟
اگه دکترت پیشنهاد استراحت بده، یعنی نگران وضعیتی هست که ممکنه باعث مشکل یا زایمان زودرس بشه. ممکنه برای چند هفته یا حتی چند ماه بهت استراحت بدن. بعضی دکترها اعتقاد دارن استراحت باعث می شه بارداری تا هفته های پایانی برسه. منظور از رسیدن به “ترم کامل” اینه که بارداریت حداقل تا هفته 37 بارداری ادامه پیدا کنه. استراحت مطلق در بارداری ممکنه به معنی کاهش فعالیت، بستری شدن توی بیمارستان یا موندن توی خونه باشه.
یه سری تحقیقات نشون دادن که استراحت ممکنه خیلی تو کاهش مشکلات یا جلوگیری از زایمان زودرس تاثیر نداشته باشه، اما خیلی از پزشکا همچنان فکر می کنن استراحت مطلق به نتایج بهتری منجر می شه. البته بعضیا هم معتقدن ریسک های استراحت بیشتر از فوایدشه. کالج آمریکایی متخصصین زنان و زایمان (ACOG) هم استراحتمطلق در بارداری رو به عنوان یه درمان روتین توصیه نمی کنه و به جای اون کاهش فعالیت های روزانه رو پیشنهاد می ده.
انواع استراحت مطلق در بارداری
استراحت توی بارداری می تونه معنی های مختلفی داشته باشه. تعریف مشخصی براش وجود نداره، پس بهتره با دکترت صحبت کنی که بدونی چه کارایی می تونی انجام بدی و انجام دادن چه کارایی ممنوعه.
چند نوع استراحت هست:
- استراحت کامل: این سخت ترین نوع استراحته که باید بیشتر روز رو توی تخت بمونی (چه خونه چه بیمارستان). بعضی وقتا حتی ممکنه مجبور شی از لگن برای دستشویی استفاده کنی و اصلا از تخت بیرون نیای.
- محدودیت فعالیت: یعنی باید فعالیت های روزانه ات رو کمتر کنی و تا جای ممکن از ایستادن یا راه رفتن طولانی مدت دوری کنی. ممکنه بهت بگن چیز سنگین بلند نکنی یا از پله ها استفاده نکنی. این روش بیشتر مورد قبول قرار گرفته تا اینکه بگن استراحت مطلق.
- استراحت تعدیل شده: خیلی شبیه به محدودیت فعالیت هست، ولی معمولا یعنی بیشتر روز رو باید نشسته یا درازکش باشی، اما اجازه داری چند بار در روز یه پیاده روی کوتاه داشته باشی یا کارهای سبک خونه رو انجام بدی.
مهمه که از دکترت بخوای دقیقا برات توضیح بده استراحت بر اساس شرایطت به چه معنیه، تا تکلیف هر دو طرف مشخص باشه.
دلایل استراحت مطلق در بارداری
ممکنه دکتر بهت بگه که استراحت کنی تا احتمال زایمان زودرس کمتر بشه یا یه مشکل خاص رو که ممکنه واسه تو یا جنین خطر داشته باشه، کنترل کنه. رایج ترین دلایل استراحت تو بارداری اینان:
- پره اکلامپسی: یه وضعیت خطرناک که باعث ورم، بالا رفتن فشار خون و پروتئین توی ادرار می شه.
- خونریزی واژینال: خونریزی به خاطر جفت سرراهی (وقتی جفت بخشی یا کل دهانه رحم رو می پوشونه) یا جدا شدن جفت از دیواره رحم.
- زایمان زودرس: وقتی قبل از هفته ۳۷ بارداری، درد زایمان شروع می شه.
- دهانه رحم ضعیف: دهانه رحم ضعیف ممکنه زود باز بشه (گشاد بشه).
- نازک شدن دهانه رحم: وقتی دهانه رحم نازک می شه.
- بارداری چندقلویی: وقتی دوقلو یا بیشتر بارداری.
- مشکلات بارداری قبلی: مثل از دست دادن جنین، تولد نوزاد مرده یا زایمان زودرس.
- رشد محدود جنین: وقتی جنین کوچکتر از اندازه طبیعی برای سنش باشه.
همیشه می تونی از دکترت بخوای که دلیل دقیق استراحت رو برات توضیح بده و مطمئن بشی که پیشنهادش برای چی بوده.
سوال هایی که باید از دکترت درباره استراحت مطلق در بارداری بپرسی
اگه دکترت بهت پیشنهاد استراحت در بارداری داد، کاملا حق داری که سوالاتت رو ازش بپرسی. بعضی از سوالایی که می تونی ازشون بپرسی اینان:
- چرا پیشنهاد استراحت می دی؟
- استراحت چه فایده ای برای جنین داره؟
- چه کارهایی رو می تونم یا نمی تونم انجام بدم؟
- باید توی چه حالتی دراز بکشم یا بشینم؟
- روزانه چند دقیقه می تونم سرپا باشم؟
- چند ساعت در روز باید توی تخت باشم؟
- می تونم رابطه جنسی داشته باشم؟
- خطرات استراحت چیه؟
- تا پایان بارداری باید استراحت کنم؟
- باید به چه علائمی توجه کنم؟
چطور استراحت مطلق در بارداری کمک می کنه؟
تحقیقات دقیقی که بخواد ثابت کنه استراحت حتما خوبه یا بده وجود نداره. ولی خیلی از پزشکا معتقدن که امتحان کردنش ارزش داره، چون ممکنه شانس موفقیت بارداری رو بیشتر کنه. دکترایی که به استراحت اعتقاد دارن، فکر می کنن که:
- کمک می کنه استرس کمتر بشه.
- فشار روی دهانه رحم رو کم می کنه.
- فشار خون رو پایین میاره.
- ممکنه جفت بهتر کار کنه و مواد مغذی و اکسیژن بیشتری به جنین برسه.
ولی بعضی دکترها هم هستن که اعتقاد دارن استراحت بیشتر ضرر داره و نتیجه مثبتی نداره.
در استراحت مطلق در بارداری چه کارهایی مجاز و چه کارهایی ممنوعه؟
دکترت باید دقیقا بهت بگه که چه میزان فعالیت داری. این به دلیل استراحتت بستگی داره. بعضیا باید بیشتر روز توی تخت یا روی مبل باشن، در حالی که بعضیا فقط نیاز به کم کردن فعالیت های روزانه شون دارن.
فعالیت های مجاز در استراحت مطلق در بارداری
- دستشویی رفتن
- به صورت متناوب نشستن و دراز کشیدن در طول روز
- پیاده روی کوتاه داخل خونه یا بیرون (کمتر از ۲۰ دقیقه)
- ایستادن تا ۲۰ دقیقه در هر بار
- کار کردن پشت میز
- استفاده محدود از پله (روزی یک بار)
- روزی یک بار دوش گرفتن
البته برای هرکسی شرایط فرق داره، پس بهتره حتما با دکترت درباره محدودیت های دقیق خودت صحبت کنی.
فعالیت های ممنوع در استراحت مطلق در بارداری
- هر فعالیتی که بیش از ۳۰ دقیقه سرپا بودن یا راه رفتن طول بکشه
- بلند کردن چیزای سنگین تر از ۹ کیلو
- قرار دادن چیزی داخل واژن
- هر نوع رابطه جنسی
- کارهایی که به راه رفتن یا ایستادن زیاد نیاز دارن
حتما با دکترت چک کن تا مطمئن بشی که چه کارهایی توی استراحت مجاز یا ممنوعه.
آیا در استراحت مطق در بارداری باید دراز بکشم؟
بیشتر مواقع به خانم های بارداری که استراحت می کنن، توصیه می شه که به پهلو بخوابن و پاهاشون رو خم کنن، چون اینجوری جریان خون به رحم بهتر می شه. بعضی دکترها هم توصیه می کنن:
- یه بالش بین زانوهات بذاری
- بالش پشت کمر، زیر شکم یا زیر باسنت قرار بدی
- هر ساعت طرفت رو عوض کنی تا فشار روی مفاصل و عضلات کم بشه
آیا می تونم وقتی که دراز کشیدم حرکات ورزشی انجام بدم ؟
دکترت می تونه تمرین های ایمنی رو که توی حالت استراحت مطلق در بارداری مجاز هستن بهت پیشنهاد بده. مثلا چرخوندن مچ پاها، مچ دست ها و گردن یا فشار دادن یه توپ نرم می تونه کمک کنه تا جریان خونت بهتر بشه.
آیا وقتی در استراحت مطلق بارداری هستم، می تونم خودم برای ویزیت دکتر رانندگی کنم؟
بسته به نوع استراحتی که برات تجویز شده، ممکنه دکترت بگه که یه نفر دیگه تو رو برای ویزیت های دوران بارداری ببره. شاید اجازه داشته باشی از ماشینت تا مطب دکتر پیاده بری، اما باید از پیاده روی طولانی و سر پا بودن برای مدت های طولانی خودداری کنی.
آیا می تونم در طول استراحت از بچه هام مراقبت کنم؟
اگه دکترت استراحت مطلق سخت رو برات تجویز کرده، باید برای نگهداری از بچه هات تو طول روز و شب برنامه ریزی کنی. درسته که ممکنه این شرایط برای تو و خانواده ات سخت باشه، اما سعی کن روال زندگی بچه هات رو ثابت نگه داری. مثلا باهاشون کارهایی که می تونی در حالت نشسته انجام بدی مثل دیدن فیلم، کمک کردن توی تکالیف یا کتاب خوندن، انجام بده.
چطور می تونم از یبوست در دوران استراحت جلوگیری کنم؟
یبوست یکی از عوارض رایج استراحت مطلق در بارداری هست. رعایت یه رژیم غذایی متعادل با فیبر بیشتر و نوشیدن آب کافی ممکنه کمک کنه که یبوستت بهتر بشه. اگه یبوست اذیتت می کنه، ممکنه دکتر بهت یه ملین حجیم کننده مثل متاموسیل یا یه نرم کننده مدفوع مثل کولیس پیشنهاد بده.
چه کارهایی می تونم در استراحت انجام بدم؟
استراحت ممکنه چالش برانگیز باشه، پس بهتره یه برنامه روزانه برای خودت بچینی. هر روز دوش بگیر و لباساتو عوض کن. مطمئن شو که یه سری وسایل مورد نیازت دم دست باشن، مثل:
- لپ تاپ یا تبلت
- گوشیت
- کنترل تلویزیون
- کتاب ها و مجلات
- خودکار و دفترچه
- ژل ضدعفونی کننده یا لوسیون
- بالم لب
- سوهان ناخن، لوازم آرایش
- دستمال کاغذی
- خوراکی های سالم و آب
چون استراحت مطلق در بارداری ممکنه خسته کننده بشه، فعالیت های زیر می تونن کمکت کنن تا حوصله ات سر نره:
- کتاب بخون یا به یه باشگاه کتاب مجازی ملحق شو
- با دوستات تماس بگیر یا پیام بده
- پادکست یا کتاب صوتی گوش کن
- جدول حل کن یا نقاشی رنگ آمیزی کن
- آلبوم بساز، بباف یا یه سرگرمی جدید پیدا کن
- فیلم ببین یا یه سریال جدید شروع کن
- نامه بنویس یا خاطره نویسی کن
- چیزی رو مرتب کن، مثل آلبوم عکس یا فایل های کامپیوترت
آیا استراحت مطلق در بارداری معایبی داره؟
بله، استراحت ممکنه معایبی داشته باشه. بعضی تحقیقات نشون می دن که ریسک های استراحت بیشتر از فوایدشه. معایبش شامل این موارد می شن:
- لخته شدن خون
- افسردگی یا اضطراب
- استرس روی خانواده، از جمله از دست دادن درآمد، مشکلات نگهداری بچه ها و غیره
- ضعیف شدن عضلات و استخوان ها به خاطر کمبود فعالیت
- کاهش فعالیت قلبی عروقی که ممکنه جریان خون و سطح اکسیژن رو تحت تاثیر قرار بده
- درد و ناراحتی در کمر یا لگن به خاطر زیاد نشستن یا دراز کشیدن
- افزایش علائم بارداری مثل سوزش معده و بی خوابی
یادت باشه که تو و دکترت باید با هم تصمیم بگیرین که بهترین گزینه برای تو چیه. اگه با توصیه دکترت احساس راحتی نمی کنی، می تونی یه نظر دوم بگیری یا با یه متخصص طب مادر و جنین مشورت کنی.
آیا استراحت مطلق در بارداری می تونه روی بهبودی پس از زایمان تاثیر بذاره؟
این به مدت زمان استراحتت بستگی داره. اگه مدت زیادی استراحت کرده باشی، ممکنه بعد از زایمان ضعف عضلانی یا کمبود انرژی رو تجربه کنی. یه فیزیوتراپ یا ماساژور ممکنه بتونه کمکت کنه تا اثراتش رو به حداقل برسونی. کمک داشتن تو دوران پس از زایمان خیلی مهمه. توی هفته های اول بعد از زایمان سعی کن وقتی که بچه خوابه استراحت کنی، غذای سالم بخوری و کارها رو به بقیه بسپاری تا بهبود پیدا کنی.
چه زمانی باید با دکترم تماس بگیرم؟
اگه در استراحت مطلق در بارداری هستی و:
- نشونه های لخته خون مثل درد پاها یا سینه رو داری
- مایع آمنیوتیک نشت می کنی یا نشونه های زایمان داری مثل ترشح خونی یا از دست دادن پلاک موکوسی
- حرکت جنین رو حس نمی کنی
- احساس سرگیجه، ضعف، تب داری یا دچار تنگی نفس هستی
- درد لگن یا شکم داری
باید با دکترت تماس بگیری.
سخنی از نی نی تینی
ممکنه وقتی دکتر بهت می گه که توی دوران بارداری باید استراحت کنی، احساس ترس، ناامیدی یا حتی آرامش کنی. جامعه پزشکی هنوز مطمئن نیست که آیا استراحت واقعا برای جلوگیری از عوارض بارداری یا زایمان زودرس مؤثره یا نه. اما بعضی پزشکا برای بهبود وضعیت مادر و جنین استراحت تجویز می کنن تا بهترین نتیجه ممکن حاصل بشه.
حتما با دکترت چک کن که چه فعالیت هایی رو می تونی یا نمی تونی انجام بدی. دستورالعمل هایی که بهت می ده دقیقا بر اساس وضعیت خاص تو طراحی شده. درسته که ممکنه استراحت طولانی و خسته کننده باشه، اما سعی کن مثبت فکر کنی و از لحظه هایی که به دیدن نوزادت نزدیک می شی لذت ببری.
