اگورافوبیا یک اختلال روانی است که باعث ترس شدید و غیرمنطقی از برخی موقعیت ها می شود. برخی افراد به حدی دچار این ترس می شوند که حتی از خانه خارج نمی شوند. خوشبختانه اگورافوبیا قابل مدیریت است و با درمان های مناسب می توان آن را کنترل کرد. این درمان ها شامل دارودرمانی، روان درمانی شناختی-رفتاری و تغییر سبک زندگی هستند. هرچه زودتر تشخیص داده شود و درمان آغاز گردد، احتمال موفقیت درمان بیشتر خواهد بود.
آگورافوبیا چیست؟
یک اختلال اضطرابی است که باعث ترس شدید از گرفتار شدن در موقعیت هایی می شود که فرد قادر به فرار یا درخواست کمک نیست. به دلیل این ترس و اضطراب، افرادی که دچار آگورافوبیا هستند، اغلب از مکان های جدید یا شرایط ناآشنا اجتناب می کنند، مانند:
- فضاهای وسیع یا بسته و محدود
- جمعیت زیاد
- مکان های خارج از خانه
- وسایل حمل ونقل عمومی
شیوع آگورافوبیا
شیوع آن در همه افراد دیده می شود اعم از کودکان و بزرگسالان و علت دقیق ایجاد آگورافوبیا هنوز مشخص نیست. با این حال، این اختلال اغلب با وجود اختلال هراس یا پانیک همراه است. اختلال پانیک باعث حملات کوتاه مدت و شدید ترس بدون دلیل مشخص می شود. تقریبا یک سوم افرادی که دچار اختلال پانیک هستند، آگورافوبیا نیز پیدا می کنند. البته این اختلال ممکن است به صورت مستقل نیز رخ دهد.
علائم و دلایل آگورافوبیا
علائم
همه افراد گاهی دچار اضطراب می شوند، اما اختلال اضطرابی باعث نگرانی بیش از حد و تاثیرگذار بر زندگی روزمره است. آگورافوبیا می تواند ترس و استرس شدیدی ایجاد کند و باعث شود فرد از برخی موقعیت ها اجتناب کند. علائم این اختلال شبیه حملات پانیک است و ممکن است در مواقعی که در مکان ها یا شرایط ترس آور قرار می گیرید، تجربه کنید، مانند:
- درد قفسه سینه یا تپش شدید قلب
- احساس ترس یا لرزش
- تنفس سریع یا مشکل در تنفس
- سرگیجه یا سبکی سر
- لرز ناگهانی یا گر گرفتگی صورت
- تعریق زیاد
- دل درد یا حالت تهوع
دلایل ایجاد
علت دقیق آگورافوبیا هنوز ناشناخته است، اما اغلب با اختلال پانیک همراه است. همان طور که گفته شد، اختلال پانیک باعث حملات کوتاه و شدید ترس بدون دلیل مشخص می شود و حدود یک سوم افراد مبتلا به پانیک، آگورافوبیا پیدا می کنند. البته این اختلال ممکن است به تنهایی نیز ایجاد شود.
عوامل خطر آگورافوبیا
عوامل خطر برای ایجاد آگورافوبیا عبارت اند از:
- تجربه حملات پانیک
- پاسخ دادن به این حملات با ترس و نگرانی بیش از حد
- داشتن سایر فوبیاها یا ترس های غیرمنطقی
- تجربه رویدادهای استرس زا مانند فوت عزیزان، خشونت یا سوءاستفاده، به ویژه در دوران کودکی
- حساسیت زیاد به اضطراب یا داشتن سایر اختلالات اضطرابی
- داشتن بستگان مبتلا به آگورافوبیا
تشخیص و آزمایش ها
چگونه آگورافوبیا تشخیص داده می شود؟
اگر فکر می کنید دچار آگورافوبیا هستید و اضطراب شما زندگی روزمره تان را تحت تأثیر قرار داده است، بهتر است با پزشک عمومی یا متخصص سلامت روان مانند روان پزشک یا روانشناس صحبت کنید. اگر از مراجعه حضوری می ترسید، می توانید نوبت تلفنی یا تصویری بگیرید.
پزشک ممکن است از شما بپرسد:
- آیا هنگام ترک خانه دچار اضطراب می شوید؟
- چه مکان ها یا موقعیت هایی را به دلیل ترس اجتناب می کنید و چرا این ترس ایجاد می شود؟
- آیا برای خرید یا انجام کارهای روزمره به دیگران متکی هستید؟
تشخیص آگورافوبیا بر اساس علائم شما، میزان تکرار آن ها و شدت شان انجام می شود. باید با پزشک خود صادق و باز باشید. پزشک ممکن است آگورافوبیا را طبق معیارهای انجمن روانپزشکی آمریکا تشخیص دهد. برای تشخیص آگورافوبیا، فرد باید در حداقل دو مورد از شرایط زیر ترس شدید یا حمله پانیک را تجربه کند:
- استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی
- حضور در فضای باز
- حضور در فضای بسته مانند سینما، اتاق جلسه یا فروشگاه کوچک
- ایستادن در صف یا جمعیت
- خارج شدن از خانه به تنهایی
مدیریت و درمان
چگونه آگورافوبیا درمان می شود؟
درمان آگورافوبیا معمولا ترکیبی از روش های زیر است:
- روان درمانی (تاکید بر گفتار درمانی)
- دارودرمانی
- تغییر سبک زندگی
روان درمانی
یک روان درمانگر می تواند به شما کمک کند تا با ترس های خود روبه رو شوید. با استفاده از رفتاردرمانی شناختی (CBT)، متخصص به شما کمک می کند تا افکاری که باعث اضطراب می شوند را شناسایی کنید و روش های واکنش مؤثرتر را بیاموزید.
با تمرین تکنیک های آرام سازی و حساسیت زدایی، ممکن است از شما خواسته شود که موقعیت ترسناک را تجسم کنید و احساسات خود را مدیریت کنید. به مرور زمان، شما قادر خواهید بود در فعالیت هایی شرکت کنید که قبلا اضطراب ایجاد می کردند و می آموزید چگونه هیجانات خود را کنترل کنید. روان درمانی می تواند مغز شما را آموزش دهد که متفاوت فکر و واکنش نشان دهد.
دارودرمانی
پزشک شما ممکن است داروهایی مانند مهارکننده های بازجذب سروتونین (SSRIs) یا مهارکننده های بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین (SNRIs) را تجویز کند. این داروها می توانند اختلالات اضطرابی و افسردگی را درمان کنند.
تغییر سبک زندگی
تغییرات سبک زندگی زیر نیز می توانند به مدیریت آگورافوبیا کمک کنند:
- اجتناب از الکل، کافئین و سایر مواد تحریک کننده
- رژیم غذایی سالم و متعادل
- ورزش منظم
- تمرینات تنفسی
زندگی با آگورافوبیا
چگونه می توان با آگورافوبیا کنار آمد؟
به خودتان توجه کنید، داروهای خود را طبق تجویز مصرف کنید و تمریناتی را که از روان درمانگر می آموزید، انجام دهید. اجازه ندهید اضطراب شما را از حضور در مکان ها یا فعالیت هایی که موجب ترس می شوند، باز دارد. ترکیب این روش ها می تواند به شما کمک کند فعالیت هایی که دوست دارید را با ترس کمتر انجام دهید.
سخنی از نی نی تینی
آگورافوبیا می تواند باعث ترس و احساس انزوا شود، اما با درمان مناسب می توان علائم آن را کنترل کرد و زندگی پرباری داشت. اگر آگورافوبیا یا هر اختلال اضطرابی دیگری بر زندگی شما تأثیر می گذارد، با یک متخصص سلامت روان صحبت کنید. گفتگوی صادقانه می تواند راه را برای دریافت کمک باز کند.
اگر تجربه ای از زندگی با آگورافوبیا دارید یا نکاتی برای مدیریت اضطراب می شناسید، تجربه خود را در بخش نظرات به اشتراک بگذارید تا دیگران نیز از آن بهره مند شوند.
