چگونه احترام را تعریف کنم تا کودکم آن را درک کند؟
اگر یک کودک در سن مدرسه دارید، حتما می دانید که همیشه رفتارهای محترمانه از آنها نمی بینید؛ بنابراین باید آموزش و تعریف احترام برای کودکان را جدی بگیرید. این موضوع شاید کمی عجیب به نظر برسد، اما واقعیت دارد. با این حال، شما می توانید به کودکتان کمک کنید تا معنی احترام را درک کند و دلیل اهمیت آن را بفهمد.
در ادامه چند روش برای آموزش و تعریف احترام برای کودکان آورده شده است، پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
کودکان در سن مدرسه معمولا از الگوی کامل رفتار محترمانه برخوردار نیستند. در حقیقت، ممکن است به نظر برسد که هدف اصلی آنها در زندگی، آزردن شماست! این امر کاملا طبیعی است؛ کودکان در این سن دوست دارند مرزها را امتحان کنند.
اما کودک شما باید یاد بگیرد که احترام به دیگران چه اهمیتی دارد و احترام گذاشتن را باید از خانه شروع کند.
نکات مهم در مورد آموزش و تعریف احترام برای کودکان
- احترام را می توان به این صورت تعریف کرد: با دیگران همان طور که دوست داریم با ما رفتار کنند، رفتار کنیم.
- احترام یک مهارت است که کودکان باید یاد بگیرند و تمرین کنند.
- تمرین احترام بخشی مهم از توسعه مهارت های اجتماعی و عاطفی و ایجاد روابط سالم است.
- بهترین روش برای تعریف و درک احترام به کودک، مدل سازی آن در زندگی روزمره است. به ویژه مهم است که به کودکتان نشان دهید چه نوع احترامی از آنها انتظار دارید.
پس احترام یعنی چه؟ احترام ممکن است برای افراد مختلف معانی متفاوتی داشته باشد، اما به طور کلی، همه چیز به این موضوع باز می گردد که با دیگران همانطور که دوست داریم با ما رفتار شود، رفتار کنیم.
این موضوع شامل موارد زیر می شود:
- در نظر گرفتن اینکه کلمات و رفتارهای ما چگونه بر دیگران تاثیر می گذارند.
- دیگران همان طور که هستند بپذیریم، حتی وقتی که با ما متفاوتند.
- به دیگران گوش بدهیم و برای درک آنها تلاش کنیم.
- با دیگران با مهربانی رفتار کنیم، حتی اگر با آن ها مخالف باشیم.
احترام بخش مهمی از روابط سالم است، اما همیشه به طور طبیعی ایجاد نمی شود. احترام یک مهارت است که کودکان باید یاد بگیرند و تمرین کنند.
چرا آموزش و تعریف احترام برای کودکان مهم است؟
احترام باعث ایجاد احساسات اعتماد و ایمنی می شود. وقتی ما به دیگران احترام نشان می دهیم، به آنها کمک می کنیم تا احساس دیده شدن و ارزشمند بودن کنند. تمرین احترام بخشی از ایجاد روابط امن و پایدار است که می تواند تاثیر زیادی بر رشد اجتماعی و عاطفی کودک داشته باشد.
ممکن است توضیح دادن دلیل اهمیت احترام برای کودکان دشوار باشد، اما شما می توانید به آنها تاکید کنید که هرچه بیشتر به اطرافیان خود احترام نشان دهند، بیشتر شاهد بازتاب آن احترام از سوی دیگران خواهند بود. در نهایت، اگر می خواهید دوستان و خانواده تان به شما گوش دهند و احساسات شما را درک کنند، باید شما هم به آنها گوش دهید.
برای آموزش و تعریف احترام برای کودکان به نکات زیر توجه کنید:
از خود رفتار محترمانه نشان دهید
کودکان مثل اسفنج هستند، آنها دائما شما را تماشا می کنند و همه چیزهایی که می گویید و انجام می دهید را جذب می کنند. یکی از قوی ترین روش هایی که می توانید از طریق آن به کودک خود احترام گذاشتن را آموزش دهید، مدل سازی آن در زندگی روزمره است. این تنها به مودب بودن در برابر فروشنده فروشگاه محدود نمی شود و مهم است که به کودکتان هم احترام نشان دهید.
بزرگترها همیشه همان طور که از کودکان انتظار دارند احترام نشان دهند، به آن ها احترام نمی گذارند، که این می تواند کودکان را در مورد معنای واقعی احترام گیج کند. برای آموزش و تعریف احترام برای کودکان شما باید به آنها گوش دهید و به کودک خود نشان دهید که نظراتشان برای شما اهمیت دارد، پایه گذاری احترام را در خانه شروع کنید.
در مکالمات روزمره، به چشمان کودک خود نگاه کنید و به او نشان دهید که به آنچه می گوید علاقه دارید. برای گوش دادن به صورت رسمی تر، جلسات خانوادگی منظم برگزار کنید تا همه اعضای خانواده، حتی کودک شما بتوانند ایده ها و نظرات خود را در مورد مسائل خانوادگی به اشتراک بگذارند.
به کودکتان ارتباطات مودبانه را آموزش دهید
کودک شما می تواند از طریق آداب و رفتارهای خوب، مراقبت و احترام خود را به دیگران نشان دهد. تا زمان رسیدن به سن مدرسه، کودک شما احتمالا با کلماتی مانند “لطفا” و “ممنون” آشنا است و این کلمات را به طور منظم استفاده می کند، اگرچه ممکن است گاهی نیاز به یادآوری داشته باشد.
چه نوع زبانی در خانه شما مناسب است و چه زبانی مناسب نیست، به شما بستگی دارد. به عنوان مثال، یکی از والدین در این مورد می گوید: “ما اجازه نمی دهیم کلمه ‘خفه شو’ در خانه استفاده شود چون این رفتار بی احترامی و بی ادبانه است.
اگر کودکتان چیزی را از شما با لحن تند خواسته یا از زبان نامناسب استفاده کند، به او توضیح دهید که این رفتار چه احساسی در شما ایجاد می کند و راهی مودبانه تر برای ارتباط برقرار کردن پیشنهاد دهید.
دکتر کلی یاست آبرامز، روانشناس رشد و مشاوره پزشکی کودکان می گوید:
وقتی یک کودک احساسات منفی شدیدی را تجربه می کند، کنترل کلمات و اعمالش برای او سخت تر می شود. تایید احساسات آن ها در حین محدود کردن استفاده از زبان مناسب، به آن ها احترام می آموزد و از ایجاد احساس شرم بیشتر جلوگیری می کند.
البته، این موضوع دو طرفه است. مدل سازی رفتارهای محترمانه توسط خود شما، پیامی قوی تر از هر نوع نصیحت به کودک خواهد داشت. به کودک خود و دیگران با ادب و احترام رفتار کنید و آن ها یاد خواهند گرفت که این بخشی از ارتباطات طبیعی در داخل خانواده و جمع های عمومی است.
از واکنش های بیش از حد اجتناب کنید
در آموزش و تعریف احترام برای کودکان صبور باشید، زمانی که کودک شما عصبی می شود، با شما برخورد بدی دارد و شما را صدا می زند، سعی کنید خونسردی خود را حفظ کنید. می دانیم که این کار دشوار است، اما کودکی که می خواهد واکنشی از شما بگیرد، تقریبا هر ناملایمتی را تحمل می کند تا شما را عصبانی کند.
به جای اینکه همان چیزی را که دریافت می کنید بازتاب دهید، با کودکتان همان طور که خودتان دوست دارید رفتار کنید. اگر نیاز بود، قبل از اینکه به او پاسخ دهید، چند نفس عمیق بکشید و به کودکتان هم فرصتی برای آرام شدن بدهید.
دکتر آبرامز توضیح می دهد:
توانایی تنظیم احساسات، مهارتی است که به آرامی در دوران کودکی شکل می گیرد. بنابراین وقتی کودک شما احساسات منفی شدیدی دارد، برای او سخت است که خود را کنترل کند، به همین دلیل سخت است که او بتواند حرف های شما را بشنود.
زبان بی احترامی، روش کودک برای تخلیه خشم و ناامیدی او است. مهم است که والدین به این بیانات واکنش نشان ندهند. تلاش برای اصلاح کودک در لحظه فقط باعث افزایش احساس شرم در کودک و افزایش رفتارهای ناخواسته خواهد شد. والدین می توانند احساسات کودک را تایید کنند و در عین حال به زبان یا لحن بی احترامی توجه نکنند.
وقتی هر دو آرام شدید و آماده صحبت کردن بودید، با کودک خود رو در رو شوید و با لحنی آرام ولی قاطع بگویید: “ما در این خانواده با احترام با یکدیگر رفتار می کنیم. این یعنی حتی زمانی که مخالف هستیم یا ناراحتیم، باید از کلمات مهربان استفاده کنیم.”
اگر شما بتوانید زمانی که کودک شما ناراحت است خونسردی خود را حفظ کنید، این به او کمک می کند تا در مواقع ناراحتی خودش نیز آرام بماند.
انتظار برای اختلاف نظرها
اگر همیشه کودکان ما با شادمانی از ما پیروی می کردند، زندگی خیلی راحت تر می شد اما این امر غیر ممکن است. پس برای آموزش و تعریف احترام برای کودکان کوشا باشید و سعی کنید به یاد داشته باشید زمانی که کودک شما از انجام درخواست شما امتناع می کند، هدفش بی احترامی نیست و فقط نظر متفاوتی دارد.
وقتی کودک هستید، کنترل کمی بر زندگی خود دارید و این خیلی سخت است! بنابراین کودکان معمولا سعی می کنند در جاهایی که می توانند کنترل داشته باشند، این کار را انجام دهند، و این ممکن است به شکل نا فرمانی از شما در هنگام درخواست شما برای انجام کاری ظاهر شود.
شاید زمان خواب باشد و کودک شما نمی خواهد بخوابد؛ شاید شما از او می خواهید که بعد از خوردن شام، میز را جمع کند؛ یا شاید او باید تکالیفش را انجام دهد و تمایلی به انجام آن ندارد.
کلید اینجا این است که به کودک خود اجازه دهید در محدوده معقول، با شما اختلاف نظر داشته باشد. به او فرصت بدهید تا توضیح دهد چرا از چیزی که شما خواسته اید ناراحت است و واقعا به حرف های او گوش دهید. ممکن است بتوانید به توافقی برسید که برای هر دوی شما مناسب باشد.
اعتبار بخشیدن به احساسات کودک
تایید احساسات کودک در حالی که محدودیت هایی برای استفاده از زبان مناسب وضع می کنید، به کودک احترام می آموزد و از ایجاد احساس شرم بیشتر جلوگیری می کند.
دکتر کلی یاست آبرامز، روانشناس رشد این طور بیان می کند:
برای مثال، می توانید زمان خواب را ده دقیقه به تأخیر بیندازید تا کودک شما بازی خود را تمام کند؛ یا می توانید بعد از شام کار دیگری را انتخاب کنید، مانند گذاشتن باقی مانده غذا در یخچال به جای جمع کردن میز.
اما حتی اگر نتوانید این بار به توافق برسید چون تکالیف فردا باید ارسال شود و امشب حتما باید نوشته شود، شما به کودک خود فضایی برای ابراز احساسات داده اید و به او گوش داده اید، که بخش مهمی از احترام است.
محدودیت ها را تعیین کنید
یکی از بهترین راه ها برای مدل سازی آموزش و تعریف احترام برای کودکان، نشان دادن مهربانی است در حالی که همچنان به مرزها یا محدودیت های خود پایبند هستید.
اگر کودک شما در فروشگاه لباس شروع به عصبانیت کرد و هیچ کدام از روش های مقابله ای شما کار نکرد، چه می کنید؟ اگر خرید را می توان به تعویق انداخت، با یک لحن واقع بینانه به او بگویید: “الان می خواهیم برویم و دوباره وقتی آرام تر شدی، به فروشگاه برمی گردیم.”
اگر انجام خرید ضروری است، پس از گفتن این جمله به کودک، چند قدم از او دور شوید و بگویید: “من اینجا صبر می کنم وقتی آرام تر شدی، بگو تا خرید را تمام کنیم.”
اگر عصبانیت ادامه پیدا کرد، می توانید کودک خود را به ماشین ببرید تا بتواند در یک فضای خصوصی خود را آرام کند.
بعدا در مورد موضوع پیش آمده صحبت کنید
گاهی بهترین روش برای برخورد با بی احترامی، صحبت کردن در مورد آن با کودک بعد از اینکه هر دو فرصتی برای آرام شدن پیدا کردید، است. با تایید احساسات او شروع کنید “متوجه ناراحتی تو بودم.” سپس با طرح این سوال ها، گفتگو را آغاز کنید:
- “چرا فکر می کنی ناراحت شدی؟”
- “فکر می کنی برای حل مشکلاتت باید چیکار کنی؟”
- “راه های محترمانه تری برای بیان احساساتت به من چی می تونه باشه؟”
این لحظات می توانند فرصت هایی برای آموزش و تعریف احترام برای کودکان باشند که می توانید برای حل مسئله با هم کار کنید. علاوه بر این، کار کردن با هم در تبادل ایده ها احتمالا تاثیر بیشتری نسبت به پند دادن یا اعمال عواقب خواهد داشت.
تشویق رفتارهای محترمانه
تقویت مثبت می تواند در تغییر رفتار کودک اثرات شگفت انگیزی داشته باشد. به همین دلیل، مهم است که هر بار کودک شما رفتاری محترمانه ای نشان می دهد، او را تشویق کنید.
خوشحالی خود را با توصیف دقیق رفتار و دلیل رضایتتان از آن بیان کنید، نه با عباراتی مانند “کار خوبی کردی” یا “به تو افتخار می کنم.”
برای مثال، می توانید بگویید: “ممنونم که وقتی خواستی میان وعده بخوری از کلمه لطفا استفاده کردی”، یا “ممنونم که قبل از اینکه قیچی را از روی میزم برداری، اجازه گرفتی.” با دقت بیان کردن، کودک شما خیلی سریع می آموزد که تلاش های او ارزشمند است و قدردانی می شود.
مشارکت در فعالیت های اجتماعی
شما می توانید برای معرفی کودک خود به انواع مختلف افراد، راه را برای یادگیری احترام به همه نوع انسان ها هموار کنید. در برنامه ها، فعالیت های مدرسه ای و اجتماعات محلی که به کودک شما این امکان را می دهد که با افرادی آشنا شود و دوستی هایی برقرار کند که زندگی و خانواده هایشان با شما متفاوت است، شرکت کنید.
سخنی از نی نی تینی
آموزش و تعریف احترام برای کودکان یک فرآیند تدریجی است که به زمان و تلاش نیاز دارد. با این حال، اگر شما به عنوان والدین و سرپرست، احترام را به عنوان یک ارزش مهم در زندگی خانوادگی مدل سازی کنید، کودک شما بیشتر از هر چیزی احترام را از طریق عمل و رفتار شما یاد خواهد گرفت. از طریق تایید احساسات، تعیین محدودیت ها، و آموزش مهارت های ارتباطی محترمانه، کودک شما یاد می گیرد که چگونه احترام را در تعاملات روزمره خود نشان دهد. در نهایت، احترام یکی از پایه های روابط سالم و پایدار است که می تواند به رشد اجتماعی و احساسی کودک کمک کند و زمینه ساز رفتارهای محترمانه در آینده باشد.
چه روش هایی برای آموزش احترام به کودک خود دارید؟ تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید!
